วิกิพีเดียภาษาอุซเบก

วิกิพีเดียภาษาอุซเบก(อุซเบก: Oʻzbekcha Vikipediya) เป็นสารานุกรมวิกิพีเดียที่จัดทำขึ้นในภาษาอุซเบก ก่อตั้งขึ้นเมื่อเดือนธันวาคม ค.ศ. 2003 บทความในภาษาอุซเบกเขียนในอักษรละติน ในเดือนสิงหาคม ค.ศ. 2012 มีการเพิ่มตัวแปลงอักษรละตินไปเป็นอักษรซีริลลิกเพื่อให้ผู้ใช้สามารถดูหน้าวิกิพีเดียภาษาอุซเบกทั้งในอักษรละตินกับซีริลลิก

วิกิพีเดียภาษาอุซเบก

ภาพจับหน้าจอ หน้าหลักของวิกิพีเดียภาษาอุซเบก
ประเภท
ภาษาที่ใช้ได้	ภาษาอุซเบก
เจ้าของ	มูลนิธิวิกิมีเดีย
ยูอาร์แอล	uz.wikipedia.org
เชิงพาณิชย์	บริจาค
ลงทะเบียน	ไม่จำเป็น
ลิขสิทธิ์เนื้อหา	Creative Commons License 3.0

ถึงแม้ว่าภาษาอุซเบกมีผู้พูดประมาณ 37 ล้านคนและในประเทศอุซเบกิสถานมีผู้ใช้อินเทอร์เน็ตเกือบ 17 ล้านคน จำนวนผู้แก้ไขที่มีความเคลื่อนไหวในวิกิพีเดียภาษาอุซเบกกลับมีไม่มาก และบทความที่มีส่วนใหญ่มีแหล่งที่มาไม่ค่อยดี อย่างไรก็ตาม นับตั้งแต่ต้น ค.ศ. 2012 ทั้งจำนวนผู้ใช้ที่มีความเคลื่อนไหวและบทความที่เขียนได้ดีเริ่มมีมากขึ้นอย่างเห็นได้ชัด จำนวนผู้เข้าชมก็เพิ่มขึ้นเช่นกัน โดยเฉพาะในเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 2022 ที่มีผู้ใช้ที่มีความเคลื่อนไหวมากกว่า 500 คนและมีความเคลื่อนไหวเพิ่มขึ้นสองเท่าจาก ค.ศ. 2019 ถึง 2022 จากผู้ใช้ 1,100 บัญชีไปเป็นเกือบ 1,920 บัญชีใน ค.ศ. 2021 ในช่วงต้น ค.ศ. 2013 วิกิพีเดียภาษาอุซเบกเคยจัดอยู่ในอันดับหนึ่งในแง่ของการเติบโตจากการดูหน้าเว็บประจำปี ปัจจุบัน วิกิพีเดียภาษานี้มี 300,897 บทความ

วิกิพีเดียภาษาอุซเบกเคยถูกบล็อกในประเทศอุซเบกิสถานในช่วงหนึ่งเมื่อปลาย ค.ศ. 2011 แม้ว่าสาเหตุการปิดกั้นยังไม่ได้รับการเปิดเผย มีบางส่วนสันนิษฐานว่าสารานุกรมนี้ถูกบล็อกเนื่องจากกังวลเกี่ยวกับการปรากฏตัวของบทความที่วิจารณ์การกระทำของรัฐบาล ในขณะที่บางส่วนคาดเดาว่าวิกิพีเดียภาษาอุซเบกถูกบล็อกตาม "การสวมบทบาทอวดฝีมือ" เนื่องจากรัฐบาลอุซเบกิสถานมองเนื้อหาภาษาอุซเบกอยู่ในการควบคุมของตน การบล็อกนี้ใช่ว่าจะแข็งแกร่งมาก เนื่องจากผู้ใช้สามารถเข้าถึงหน้าในวิกิพีเดียภาษาอุซเบกผ่านการเชื่อมต่อแบบ HTTPS ทำให้ใน ค.ศ. 2013 Google เริ่มจัดหน้าวิกิพีเดียภาษาอุซเบกเข้ากับ HTTPS เป็นค่าเริ่มต้น ปัจจุบัน ผู้ใช้ในประเทศอุซเบกิสถานสามารถเข้าถึงหน้าในวิกิพีเดียภาษาอุซเบกิสถานได้ดดยไม่มีปัญหาใด ๆ

นโยบาย

อักษร

ตัวแปลงอักษรละตินไปเป็นอักษรซีริลลิกในวิกิพีเดียภาษาอุซเบก

ในขณะที่บทความในวิกิพีเดียภาษาอุซเบกเขียนด้วยอักษรละติน ในอดีต ภาษาอุซเบกเคยใช้หลายอักษร โดยก่อน ค.ศ. 1928 ประชากรที่รู้หนังสือเขียนภาษานี้ด้วยชุดตัวอักษรฐานอาหรับ ในช่วง ค.ศ. 1928 ถึง 1940 จึงหันมาเขียน ซึ่งมีความแตกต่างจากชุดตัวอักษรละตินที่ใช้งานในปัจจุบัน นับตั้งแต่ ค.ศ. 1940 ภาษาอุซเบกจึงเริ่มเขียนในชุดตัวอักษรซีริลลิก ซึ่งยังคงเป็นรูปเขียนหลักจนกระทั่ง ค.ศ. 1993

ช่อง "wikifier" ที่อนุญาตให้ผู้ใช้แปลงข้อความซีริลลิกไปเป็นละตินขณะแก้ไขบทความ

มีการใช้ชุดตัวอักษรละตินใหม่ในภาษาอุซเบกหลังประเทศอุซเบกิสถานได้รับเอกราชจากสหภาพโซเวียต ปัจจุบัน มีการใช้อักษรละตินในหนังสือเรียนของโรงเรียนและมหาวิทยาลัย หนังสือพิมพ์บางสำนัก และในเอกสารราชการบางส่วน นั้บตั้งแต่ ค.ศ. 2004 เว็บไซต์ทางการบางส่วนหันมาเขียนภาษาอุซเบกด้วยอักษรละติน อย่างไรก็ตาม ยังมีผู้ใช้อักษรซีริลลิกอย่างแพร่หลาย โดยเฉพาะในกลุ่มผู้สูงอายุและในชาวอุซเบกที่อยู่ต่างประเทศ

ปัจจุบัน วิกิพีเดียภาษาอุซเบกมีฟังก์ชัน ("vikifikator") ที่อนุญาตให้ผู้แก้ไขแปลงข้อความซีริลลิกไปเป็นละตินขณะแก้ไขได้ง่าย ในเดือนสิงหาคม ค.ศ. 2012 มีการเพิ่มตัวแปลงอักษรละตินไปเป็นอักษรซีริลลิก เพื่อให้ผู้ใช้สามารถดูหน้าวิกิพีเดียภาษาอุซเบกทั้งในอักษรละตินกับซีริลลิก

อ้างอิง

1. . Internet World Stats. December 2018. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-02-04. สืบค้นเมื่อ 2022-12-09.
2. Ataev, Nodir (17 February 2012). "Is Wikipedia accurate?". RFE/RL (ภาษาอุซเบก). สืบค้นเมื่อ 21 February 2012.
3. "Page views for Wikipedia, all platforms, normalized". Wikimedia Foundation. สืบค้นเมื่อ 2 April 2013.
4. Kilner, James (20 February 2012). "Uzbekistan blocks Wikipedia pages say witnesses". The Daily Telegraph. สืบค้นเมื่อ 21 February 2012.
5. "Wikipedia articles in Uzbek blocked". . 16 February 2012. สืบค้นเมื่อ 21 February 2012.
6. "The Uzbek Wikipedia is blocked in Uzbekistan". RFE/RL (ภาษาอุซเบก). 16 February 2012. สืบค้นเมื่อ 21 February 2012.
7. Kendzior, Sarah (21 February 2012). "Why did Uzbekistan ban Wikipedia?". Registan. สืบค้นเมื่อ 24 February 2012.
8. "The number of articles in the Uzbek Wikipedia has exceeded 50,000". RFE/RL (ภาษาอุซเบก). 12 November 2012. สืบค้นเมื่อ 20 April 2014.
9. Ataev, Nodir (3 October 2012). "The Uzbek Wikipedia is growing". RFE/RL (ภาษาอุซเบก). สืบค้นเมื่อ 20 April 2014.

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี ในภาษาอุซเบก

• วิกิพีเดียภาษาอุซเบก (ในภาษาอุซเบก)
• วิกิพีเดียภาษาอุซเบก รุ่นโทรศัพท์ (ในภาษาอุซเบก)