วัดซางตาครู้ส

วัดซางตาครู้ส, โบสถ์ซางตาครู้ส หรือ วัดกุฎีจีน (อังกฤษ: Santa Cruz Church) เป็นโบสถ์คริสต์นิกายโรมันคาทอลิก ตั้งอยู่ริมแม่น้ำเจ้าพระยา ในซอยกุฎีจีน แยกซอยอรุณอมรินทร์ 4 (ถนนเทศบาล สาย 1) ถนนอรุณอมรินทร์ แขวงวัดกัลยาณ์ เขตธนบุรี กรุงเทพมหานคร โบสถ์ในปัจจุบันนี้เป็นอาคารหลังที่สามซึ่งสร้างขึ้นเพื่อทดแทนโบสถ์หลังเดิมที่คับแคบและชำรุดทรุดโทรมมาก โดยมีคุณพ่อกูเลียลโม กิ๊น ดา ครู้ส เป็นผู้ควบคุมการก่อสร้างในปี พ.ศ. 2459 (ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว) และได้รับการปฏิสังขรณ์ครั้งใหญ่ในปี พ.ศ. 2539 โดยมีคุณพ่อศวง ศุระศรางค์ เป็นผู้ริเริ่มเพื่อการอนุรักษ์ต่อไป ปัจจุบันวัดหลังนี้มีอายุรวมแล้ว 107 ปี

วัดซางตาครู้ส
Santa Cruz Church
บริเวณด้านหน้าโบสถ์ซึ่งหันออกสู่แม่น้ำเจ้าพระยาในเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2566
ที่ตั้ง	112 ซอยกุฎีจีน แยกซอยอรุณอมรินทร์ 4 ถนนอรุณอมรินทร์ แขวงวัดกัลยาณ์ เขตธนบุรี กรุงเทพมหานคร
ประเทศ	ประเทศไทย
นิกาย	โรมันคาทอลิก
ประวัติ
สถานะ	เปิดใช้งาน
ก่อตั้ง	พ.ศ. 2313
ผู้ก่อตั้ง	คณะนักบวชชาวโปรตุเกส และคุณพ่อกูเลียลโม กิ๊น ดา ครู้ส
สถาปัตยกรรม
สถาปนิก	คุณพ่อแปร์โร คุณพ่อกูเลียลโม
ประเภทสถาปัตย์	ผังรูปทรงกางเขนโรมัน โครงสร้างผนังรับน้ำหนักและเสาลอย
รูปแบบสถาปัตย์	เรเนอซองส์ นีโอคลาสสิก
ปีสร้าง	17 กันยายน พ.ศ. 2459
โครงสร้าง
พื้นที่ใช้สอย	1,166.46 ตร.ม.
การปกครอง
อัครมุขมณฑล	กรุงเทพฯ
นักบวช
อัครมุขนายก	พระคาร์ดินัลเกรียงศักดิ์ โกวิทวาณิช
อธิการโบสถ์	บาทหลวงสมพร เส็งเจริญ
ผู้ช่วยอธิการ	บาทหลวงเทิดศักดิ์ กิจสวัสดิ์ บาทหลวงสมชาย อัญชลีพรสันต์

อาคารวัดซางตาครู้สเป็นอาคารรูปแบบสถาปัตยกรรมสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยาและสถาปัตยกรรมฟื้นฟูคลาสสิกเช่นเดียวกับอาสนวิหารอัสสัมชัญ มีจุดเด่นที่ยอดโดมแบบอิตาลีซึ่งมีลักษณะคล้ายคลึงกับโดมแห่งมหาวิหารฟลอเรนซ์หรือโดมของพระที่นั่งอนันตสมาคม ภายในเป็นอาคารชั้นเดียว มีจุดเด่นอีกประการคือ การใช้เสาลอยรับน้ำหนักของฝ้าเพดานแบบโค้ง รวมถึงกระจกสีที่เป็นเรื่องราวเกี่ยวข้องกับคริสต์ศาสนา

วัดซางตาครู้สเป็นศาสนสถานที่สำคัญที่อยู่คู่กับชุมชนกุฎีจีนเก่าแก่ริมฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยา โดยบริเวณที่ตั้งของวัดอยู่ใกล้กับพระราชวังเดิม สมัยธนบุรี สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชพระราชทานที่ดินให้แก่ชาวโปรตุเกสซึ่งร่วมทำการศึกต่อต้านพม่าจนได้รับชัยชนะ นักบวชชาวโปรตุเกสจึงได้เริ่มก่อสร้างอาคารวัดหลังแรกที่สร้างด้วยไม้ทั้งหมดแล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2313 ต่อมาได้เกิดเพลิงไหม้ครั้งใหญ่ในชุมชนในปี พ.ศ. 2376 ทำให้อาคารวัดพังเสียหายทั้งหมด จึงต้องก่อสร้างใหม่ด้วยอิฐถือปูน และได้ก่อสร้างใหม่อีกครั้งในปี พ.ศ. 2459 ซึ่งคืออาคารวัดหลังที่เห็นในปัจจุบัน

นอกจากอาคารวัดที่สำคัญแล้ว ยังมีศาลาซางตาครู้สซึ่งสร้างเสร็จในเวลาไล่เลี่ยกันคือประมาณปี พ.ศ. 2453 เป็นศาลาทรงวิกตอเรีย ขนมปังขิง มีจตุรมุข 4 ด้าน แต่ในวันที่ 23 ธันวาคม พ.ศ. 2558 ได้เกิดอุบัติเหตุเครื่องเครนที่ใช้ก่อสร้างทางเลียบแม่น้ำเจ้าพระยาเคลื่อนไปชนตัวศาลาจนเสียหายหนัก

อ้างอิง

1. สถาปัตยกรรมวัดซางตาครู้ส 2016-04-09 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, หอจดหมายเหตุ อัครสังฆมณฑลกรุงเทพฯ. สืบค้นเมื่อ 25/05/2559.
2. วัดซางตาครู้ส, มหาวิทยาลัยราชภัฏธนบุรี. สืบค้นเมื่อ 25/05/2559.
3. ศิลปะเชื่อมศาสนา, สาขาวิชาวารสารศาสตร์ คณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต. วันที่ 10 ก.ค. 2557.
4. ประวัติวัดซางตาครู้ส, catholic.or.th. สืบค้นเมื่อ 25/05/2559.
5. ประวัติวัดคอนเซ็ปชัญ, catholic.or.th/ .สืบค้นเมื่อ 29/05/2559
6. ศาลาซางตาครู้ส ในชุมชนกุฎีจีน ถูกเครนถล่ม พังยับสถาปัตยกรรมโบราณ, Kapook. วันที่ 23 ธ.ค. 2558.
7. ชุมชนกุฎีจีนโวย! เครนปัด ศาลาวัดซางตาครู้สพัง แจ้งกรมศิลป์ช่วยตรวจสอบด่วน, มติชน. วันที่ 24 ธ.ค. 2558.

ดูเพิ่ม

• ชุมชนกุฎีจีน
• วัดกัลยาณมิตรวรมหาวิหาร
• ศาลเจ้าเกียนอันเกง
• รายชื่อโบราณสถานในกรุงเทพมหานคร (ฝั่งธนบุรี)

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ วัดซางตาครู้ส

• แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ วัดซางตาครู้ส
  • ภาพถ่ายดาวเทียมจากวิกิแมเปีย หรือกูเกิลแมปส์
  • แผนที่จากลองดูแมป หรือเฮียวีโก
  • ภาพถ่ายทางอากาศจากเทอร์ราเซิร์ฟเวอร์

13°44′21″N 100°29′38″E / 13.739036°N 100.493772°E / 13.739036; 100.493772