ลัทธิบัวขาว

ลัทธิบัวขาว (จีน: 白蓮教 ไป๋เหลียนเจี้ยว) เป็นขบวนการทางศาสนาและการเมืองที่เกิดขึ้นในประเทศจีนสมัยราชวงศ์หยวน เป็นลัทธิบูชาพระแม่องค์ธรรมเป็นพระเป็นเจ้าสูงสุด และรอคอยยุคพระศรีอริยเมตไตรย ซึ่งเป็นอุตมรัฐที่เชื่อว่าสังคมจะรุ่งเรืองสงบสุขตลอดไป

ลัทธิบัวขาว
白蓮教
ลัทธิบัวขาว, ป. หมิง–ชิง
กลุ่ม
ความโน้มเอียง
ภาษา	จีน
ผู้ก่อตั้ง
ต้นกำเนิด	ในช่วงราชวงศ์จิ้น เขาหลู
สาขาของ	สุขาวดี
ถูกกลืน	ศาสนามาณีกีแบบจีน

ประวัติ

ต้นกำเนิด

ภูมิหลังทางศาสนาของลัทธิบัวขาวสืบไปถึงสมาคมบัวขาวแรก (白蓮社) ในบนเขาหลูโดย (ค.ศ. 334–416) ในสมัยราชวงศ์ซ่งเหนือ (ค.ศ. 960–1126) มีการจัดตั้งสมาคมบัวขาวทั่ว เผยแพร่คำสอนและวิธีการสมาธิแบบสุขาวดี จากนั้นในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 9 ถึง 14 ศาสนามาณีกีแบบจีนมีความเกี่ยวโยงกับสำนักสุขาวดีมากขึ้น แม้ว่าการติดต่ออย่างกล้ชิดกับศาสนามาณีกีมีอิทธิพลกับศาสนาพุทธแบบจีนฝ่ายภายในนิกายสุขาวดีอย่างมาก การทำพิธีร่วมกับชาวพุทธมีความใกล้ชิดมากจนทั้งสองนิกายแยกจากกันไม่ได้

การพัฒนาในภายหลัง

ในคริสต์ศตวรรษที่ 12 พระสงฆ์นาม เหมา ซือยฺเหวียน (茅子元;; ป. 1096–1166; : ฉือเจ้า (慈照)) พัฒนาสำนักบัวขาว (白蓮宗) เพื่อรวบรวมสมาคมบัวขาวที่กระจัดกระจาย ท่านสถาปนา เหลียนช่านถัง (蓮懺堂) ที่สอนคำสอนของสำนักบัวขาว ซึ่งภายหลังเป็นฐานของลัทธิบัวขาว (白莲敎) ลัทธิบัวขาว มีหลักความเชื่อที่ผสมผสานระหว่างศาสนามาณีกีกับศาสนาพุทธ มีหลักปฏิบัติคือการกินเจอย่างเคร่งครัด ให้บุรุษกับสตรีมีปฏิสัมพันธ์กันได้ค่อนข้างเสรีซึ่งขัดกับธรรมเนียมจีนสมัยนั้น และปกปิดพิธีกรรมของตนเป็นความลับ โดยให้ผู้อื่นเข้าใจว่าเป็นเพียงการไหว้เจ้า

พัฒนาไปเป็นสมาคมลับ

หลักฐานเกี่ยวกับลัทธิบัวขาวปรากฏครั้งแรกในปลายคริสต์ศตวรรษที่ 13 ตรงกับสมัยราชวงศ์หยวนที่จักรวรรดิมองโกลปกครองแผ่นดินจีน ชาวฮั่นในสมัยนั้นไม่พอใจที่คนต่างชาติมาปกครองอย่างกดขี่ จึงรวมกลุ่มกันตั้งเป็นสมาคมทางศาสนาและดำเนินการเคลื่อนไหวทางการเมื่อเพื่อปลดปล่อยประเทศจากการปกครองของคนต่างชาติ ลัทธิบัวขาวมีส่วนร่วมในขบวนการนี้ด้วย จึงได้รับความนิยมอย่างแพร่หลาย แนวทางการเมืองนี้ทำให้ลัทธิบัวขาวถูกทางการปราบปรามอย่างหนัก

ศาสนิกชนของลัทธิบัวขาวได้ร่วมกันก่อกบฏโพกผ้าแดงขึ้นในช่วง ค.ศ. 1351 – 1368 จู หยวนจางกับสมัครพรรคพวกก็เข้าร่วมขบวนการด้วย กลุ่มกบฏสามารถโค่นล้มราชวงศ์หยวนได้เป็นผลสำเร็จในเวลาต่อมา และส่งเสริมราชวงศ์หมิงให้ปกครองแผ่นดินสีบแทน โดยจู หยวนจางได้รับอาณัติสวรรค์ให้ปกครองแผ่นดิน เฉลิมพระนามจักรพรรดิหงหวู่

การปฏิวัติบัวขาว

เมื่อราชวงศ์หมิงล่มสลายและถูกราชวงศ์ชิงขึ้นมาปกครองแทน ลัทธิบัวขาวก็ก่ออีกครั้งในปลายคริสต์ศตวรรษที่ 18 เพื่อต่อต้านราชวงศ์ชิงที่กดขี่เรื่องภาษีและฟื้นฟูราชวงศ์หมิง แต่ก็ถูกปราบปรามอย่างหนักจนสลายตัวไปในปี ค.ศ. 1804 ศาสนิกชนถูกจับกุมและประหารชีวิต ตำราคัมภีร์ต่าง ๆ ถูกเผาทำลายไปเป็นจำนวนมาก

ความเชื่อ

ความเชื่อหลักของลัทธิบัวขาวคือการบูชาพระเป็นเจ้าคือพระแม่องค์ธรรม พระผู้สร้างสรรพสิ่งและให้สรรพชีวิตทั้งหลายมาเกิดบนโลก ชีวิตทั้งหลายจึงเป็นบุตรของพระแม่องค์ธรรม ล้วนแต่มีธรรมชาติบริสุทธิ์มาแต่เดิม แต่ต่อมาสรรพสัตว์กลับใช้ชีวิตหลงผิด สูญเสียธรรมชาติเดิมจนไม่อาจกลับไปหาพระแม่องค์ธรรมได้

พระแม่องค์ธรรมจึงเมตตาต่อสรรพสัตว์ด้วยการส่งพระพุทธเจ้า พระโพธิสัตว์ และสิ่งศักดิ์สิทธิ์ต่าง ๆ ลงมาบนโลกเพื่อช่วยแนะนำสั่งสอนมนุษย์ให้ปฏิบัติในหนทางที่ถูกและกลับไปสู่พระแม่องค์ธรรมได้ ในการนี้พระแม่องค์ธรรมได้ส่งพระทีปังกรพุทธเจ้าและพระศากยมุนีพุทธเจ้ามาช่วยเวไนยสัตว์ได้จำนวนหนึ่งแล้ว แต่สรรพสัตว์ส่วนมากยังตกค้างอยู่ พระแม่จึงสัญญาต่อมนุษย์ว่าต่อไปจะส่งพระศรีอริยเมตไตรยลงมาเพื่อช่วยเหลือเวไนยสัตว์ที่เหลือทั้งหมด

ในท้ายยุคของพระพุทธเจ้าแต่ละพระองค์ จะมีการชุมนุมอริยะบนสวรรค์เพื่อสรุปผลการช่วยสรรพสัตว์ การชุมนุมท้ายสมัยพระทีปังกรเรียกว่า ชิงหยางฮุ่ย (ตะวันเขียว) ท้ายสมัยพระศากยมุนีเรียกว่า หงหยางฮุ่ย (ตะวันแดง) และท้ายสมัยพระเมตไตรยเรียกว่า ไป๋หยางฮุ่ย (ตะวันขาว) ลัทธิบัวขาวเชื่อว่าตนเองกำลังอยู่ในปลายสมัยตะวันแดง จึงมุ่งหวังและรอคอยการมาถึงของสมัยตะวันขาว ซึ่งพระศรีอารย์จะลงมาโปรดชี้แนะการบำเพ็ญวิถีธรรมที่ถูกต้องเพื่อกลับสู่บ้านเดิม

แม้ลัทธิบัวขาวจะสลายตัวไปจากการปราบปรามของทางการชิง แต่แนวคิดและขนบของลัทธิบัวขาวยังสืบทอดมาอีกในหลายลัทธิ โดยเฉพาะในลัทธิเซียนเทียนเต้า ซึ่ง ได้ก่อตั้งขึ้นในเวลาต่อมา ลัทธินี้ยังคงรักษาความเชื่อหลักได้แก่การบูชาพระแม่องค์ธรรม พระผู้สร้างสรรพสิ่ง และส่งสรรพชีวิตทั้งหลายมาเกิดบนโลก และรอคอยการมาถึงของยุคพระศรีอริยเมตไตรยซึ่งเชื่อว่าเป็นสังคมในอุดมคติที่ลัทธินี้จะสร้างขึ้นสำเร็จในอนาคต

อ้างอิง

1. Theobald (2012).
2. Ma & Meng (2011).
3. Yar (2012).
4. Teng (1958), p. 94.
5. Mote 2003, p. 529.
6. . Chinese Boxing. ม.ป.ป. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-04-19. สืบค้นเมื่อ 30 มีนาคม 2556. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= และ |date= ((help))
7. . Cultural China. ม.ป.ป. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-01-21. สืบค้นเมื่อ 30 มีนาคม 2556. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= และ |date= ((help))
8. "Inspiration: The Organization and Ideology of White Lotus Sects" (PDF). Yale University Press. 1976. สืบค้นเมื่อ 30 มีนาคม 2556. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help)) หน้า 9-13

บรรณานุกรม

• Dai, Yingcong (2019). The White Lotus War: Rebellion and Suppression in Late Imperial China. University of Washington Press.
• Flower, Theresa J. (1976). Millenarian themes in the White Lotus Society (วิทยานิพนธ์). McMaster University. :11375/7251.
• Ma, Xisha; Meng, Huiying (2011). Popular Religion and Shamanism. Brill. ISBN .
• Mote, Frederick W. (2003). Imperial China 900–1800. Harvard University Press. ISBN .
• Naquin, Susan (1976). Millenarian Rebellion in China: The Eight Trigrams Uprising of 1813. Yale University Press. :1811/5983.
• Purcell, Victor (3 June 2010). The Boxer Uprising: A Background Study. Cambridge University Press. pp. 149–. ISBN .
• (1991). . . ISBN .
• Teng, Ssu-yü (1958). "A Political Interpretation of Chinese Rebellions and Revolutions". Tsing Hua Journal of Chinese Studies. 1 (3).
• Ter Haar, Barend J. (1992). The White Lotus Teachings in Chinese Religious History. Leiden: Brill.
• Theobald, Ulrich (2012). "Bailianjiao 白蓮教, the White Lotus Sect". www.chinaknowledge.de (ภาษาอังกฤษ).
• Yar, Char (2012). Monijiao (Manichaeism) in China (Speech). Lecture presented at the Worldwide Conference for Historical Research. academia.edu. Beijing.