รัฐพิธีเปิดประชุมรัฐสภาไทย

รัฐพิธีเปิดประชุมรัฐสภาไทย เป็นพิธีที่รัฐสภาหรือสภานิติบัญญัติแห่งชาติจัดขึ้นหลังมีการเลือกตั้งและสรรหาสมาชิกสภาเสร็จสิ้นลงและมีการเรียกประชุมสภาสมัยสามัญขึ้นครั้งแรก ปัจจุบันมีการกำหนดไว้ในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 มาตรา 122 ว่า “พระมหากษัตริย์ทรงเรียกประชุมรัฐสภา ทรงเปิดและทรงปิดประชุม พระมหากษัตริย์จะเสด็จพระราชดําเนินมาทรงทํารัฐพิธีเปิดประชุมสมัยประชุมสามัญประจําปีครั้งแรกด้วยพระองค์เอง หรือจะโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้พระรัชทายาทซึ่งทรงบรรลุนิติภาวะแล้ว หรือผู้ใดผู้หนึ่ง เป็นผู้แทนพระองค์ มาทํารัฐพิธีก็ได้”

รัฐพิธีเปิดประชุมรัฐสภาไทยครั้งแรก เมื่อวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2476

ความเป็นมา

วิดีโอหลายคลิปจากแหล่งข้อมูลภายนอก
รัฐพิธีเปิดประชุมสภาปฏิรูปการปกครองแผ่นดิน เมื่อวันที่ 25 พฤศจิกายน 2519 ภาพจากสำนักข่าวเอพี
รัฐพิธีเปิดประชุมรัฐสภา เมื่อวันที่ 21 มกราคม 2551 ภาพจากสำนักข่าวเอพี
รัฐพิธีเปิดประชุมสภานิติบัญญัติแห่งชาติ เมื่อวันที่ 7 สิงหาคม 2557 ถ่ายทอดสดโดยโทรทัศน์รวมการเฉพาะกิจแห่งประเทศไทย (ภาพจากไทยพีบีเอส)
รัฐพิธีเปิดประชุมรัฐสภา เมื่อวันที่ 24 พฤษภาคม 2562 ถ่ายทอดสดโดยโทรทัศน์รวมการเฉพาะกิจแห่งประเทศไทย (ภาพจากช่อง 9 เอ็มคอตเอชดี)
รัฐพิธีเปิดประชุมรัฐสภา เมื่อวันที่ 3 กรกฎาคม 2566 ถ่ายทอดสดโดยโทรทัศน์รวมการเฉพาะกิจแห่งประเทศไทย (ภาพจากไทยพีบีเอส)

เดิมที่เมื่อพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จขึ้นครองราชย์ พระองค์ทรงพระพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ตั้งสภากรรมการองคมนตรีขึ้น และมีการประชุมขึ้นครั้งแรกในวันที่ 30 พฤศจิกายน พ.ศ. 2470 พระองค์ได้พระราชทานพระราชดำรัสให้เจ้าพระยามหิธร ราชเลขาธิการ อัญเชิญไปอ่านในการเปิดประชุมในครั้งนั้น โดยมีใจความตอนหนึ่งว่า

…ท่านย่อมทราบแล้วว่าตำนานของกรุงสยามตั้งแต่โบราณกาลมาการปกครองประเทศย่อมอยู่ในพระราชอำนาจอันสิทธิ์ขาดของสมเด็จพระเจ้าแผ่นดินพระองค์เดียว แต่เมื่อบ้านเมือง เจริญขึ้น มีราชการมากขึ้น สมเด็จพระเจ้าแผ่นดินก็ได้ทรงตั้งแต่งผู้ที่ทรงวางพระราชหฤทัยเป็นเสนาบดี ให้บังคับบัญชากระทรวง ทบวงการต่าง ๆ เพื่อปลดเปลื้องพระราชภาระ…

— เจ้าพระยามหิธร ผู้แทนพระองค์ พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว

รัฐพิธีเปิดประชุมรัฐสภาไทย เมื่อวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2476

กระทั่งเกิดการการปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475 พระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว พุทธศักราช 2475 ซึ่งใช้เป็นธรรมนูญปกครองแผ่นดินชั่คราวในขณะนั้นมิได้บัญญัติในเรื่องดังกล่าว กระนั้นก็ตาม จึงได้อาศัยประเพณีข้างต้นมาปฏบัติโดยอนุโลม เมื่อมีการประชุมสภาผู้แทนราษฎรขึ้นครั้งแรกในวันที่ 28 มิถุนายน พ.ศ. 2475 ณ พระที่นั่งอนันตสมาคม ซึ่งใช้เป็นสถานที่ประชุมสภาขึ้นชั่วคราว พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้เจ้าพระยามหิธร เสนาบดีกระทรวงมุรธาธร อัญเชิญพระราชดำรัสไปอ่านเปิดการประชุม ความว่า

วันนี้ สภาผู้แทนราษฎรได้ประชุมเป็นครั้งแรก นับว่าเป็นการสำคัญอันหนึ่งในประวัติการณ์ของประเทศอันเป็นที่รักของเรา ข้าพเจ้าเชื่อว่า ท่านทั้งหลายคงจะตั้งใจที่จะช่วยกันปรึกษาการงานเพื่อนำความเจริญรุ่งเรืองมาสู่ประเทศสยามสืบไป และเพื่อรักษาความอิสรภาพของไทยไว้ชั่วฟ้าและดิน ข้าพเจ้าขออำนวยพร แก่บรรดาผู้แทนราษฎรทั้งหลายให้บริบูรณ์ด้วยกำลังกาย กำลังปัญญา เพื่อจะได้ช่วยกันทำการให้สำเร็จตามความประสงค์ของเราและของท่านซึ่งมีจุดมุ่งหมาย อันเดียวกันทุกประการเทอญ

— เจ้าพระยามหิธร ผู้แทนพระองค์ พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว

กระทั่งมีการกำหนดรัฐพิธีเปิดประชุมรัฐสภาขึ้นเป็นครั้งแรกในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2475 มาตรา 30 วรรคสอง ว่า "พิธีเปิดประชุม จะทรงพระกรุณาเสด็จพระราชดำเนิรมาทรงทำ หรือจะโปรดเกล้าฯ ให้รัชชทายาทที่บรรลุนีติภาวะแล้วหรือนายกรัฐมนตรีกระทำพิธีแทนพระองค์ก็ได้" นับเป็นครั้งแรกที่มีบทบัญญัติเกี่ยวกับพิธีนี้

นับแต่นั้นเป็นต้นมา เมื่อมีการเรียกประชุมรัฐสภาหรือสภาอันใดที่มีความหมายเดียวกันขึ้นเป็นสมัยแรกของสภานั้น พระมหากษัตริย์จะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมเสด็จพระราชดำเนินไปทรงประกอบพิธี หรืออาจทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดเกล้ากระหม่อมให้ผู้แทนพระองค์ไปในพิธีดังกล่าวเสมอ

นับแต่การสร้างอาคารรัฐสภาแห่งที่ 2 ขึ้นแทนการใช้โถงพิธีพระที่นั่งอนันตสมาคมแล้ว แต่ยังคงประกอบรัฐพิธีเปิดประชุมรัฐสภา ณ โถงพิธีพระที่นั่งอนันตสมาคมกระทั่งรัฐพิธีเปิดประชุมสภานิติบัญญัติแห่งชาติ ในปี พ.ศ. 2557 ก่อนปิดปรับปรุงในปี พ.ศ. 2560

ในปี พ.ศ. 2562 ได้จัดรัฐพิธีขึ้น ณ ห้องประชุมวิเทศสโมสร กระทรวงการต่างประเทศ และปี พ.ศ. 2566 ได้ใช้โถงภายในเจดีย์จุฬามณีของอาคารรัฐสภาไทยหลังที่สาม เป็นสถานที่ประกอบรัฐพิธี

กฎหมายที่เกี่ยวข้อง

รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยหลายฉบับได้บัญญัติเกี่ยวกับรัฐพิธีเปิดประชุมรัฐสภาไว้ใกล้เคียงกันในส่วนที่กำหนดให้พระมหากษัตริย์หรือผู้แทนเป็นองค์ประธานผู้กระทำพิธีเปิดประชุม แต่มีความแตกต่างกันอยู่ในบางประเด็น เช่น ไม่ได้ระบุว่าให้กระทำรัฐพิธีในการเปิดประชุมสมัยใด โดยเฉพาะในรัฐธรรมนูญฉบับแรก ๆ ดังจะได้สังเกตในตารางนี้

รัฐธรรมนูญ	มาตรา	ความในมาตรา	สภาชุดแรก
2475*	-	ไม่มีการบัญญัติไว้	ผู้แทนราษฎรชั่วคราว
2475	30	พระมหากษัตริย์ทรงเรียกประชุมสภาผู้แทนราษฎรตามสมัยประชุม และทรงเปิดปิดประชุม พิธีเปิดประชุม จะทรงพระกรุณาเสด็จพระราชดำเนิรมาทรงทำ หรือจะโปรดเกล้าฯ ให้รัชชทายาทที่บรรลุนีติภาวะแล้วหรือนายกรัฐมนตรีกระทำพิธีแทนพระองค์ก็ได้	สภาผู้แทนราษฎร ชุดที่ 1
2489	46	พระมหากษัตริย์ทรงเรียกประชุมพฤฒสภาและสภาผู้แทนตามสมัยประชุม ทรงเปิดและปิดประชุม พิธีเปิดประชุมจะทรงพระกรุณาเสด็จพระราชดำเนินมาทรงทำหรือจะโปรดเกล้าฯ ให้รัชชทายาทที่บรรลุนิติภาวะแล้ว หรือผู้ใดผู้หนึ่งกระทำพิธีแทนพระองค์ก็ได้	พฤฒสภา ชุดที่ 1 และสภาผู้แทนราษฎร ชุดที่ 4
2490*	54	พระมหากษัตริย์ทรงเรียกประชุมวุฒิสภาและสภาผู้แทนตามสมัยประชุม ทรงเปิดและปิดประชุม พิธีเปิดประชุมจะทรงพระกรุณาเสด็จพระราชดำเนินมาทรงทำหรือจะโปรดเกล้าฯ ให้รัชชทายาท ที่บรรลุนิติภาวะแล้วหรือผู้ใดผู้หนึ่งกระทำพิธีแทนพระองค์ก็ได้	วุฒิสภา ชุดที่ 2 และสภาผู้แทนราษฎร ชุดที่ 5
2492	114	พระมหากษัตริย์ทรงเรียกประชุมรัฐสภาทรงเปิดและปิดประชุม พระมหากษัตริย์จะเสด็จพระราชดำเนินมาทรงทำพิธีเปิดประชุมด้วยพระองค์เอง หรือจะโปรดเกล้าฯ ให้รัชชทายาทซึ่งบรรลุนิติภาวะแล้วหรือผู้ใดผู้หนึ่งมาทำพิธีแทนพระองค์ก็ได้	รัฐสภา (วุฒิสภา ชุดที่ 2 และสภาผู้แทนราษฎร ชุดที่ 5)
2495	59	พระมหากษัตริย์ทรงเรียกประชุมสภาผู้แทนราษฎรตามสมัยประชุม และทรงเปิดปิดประชุม พิธีเปิดประชุม จะทรงพระกรุณาเสด็จพระราชดำเนิรมาทรงทำ หรือจะโปรดเกล้าฯ ให้รัชชทายาทที่บรรลุนีติภาวะแล้วหรือนายกรัฐมนตรีกระทำพิธีแทนพระองค์ก็ได้ (เลื่อนเลขมาตราตาม มาตรา 5 (5))	สภาผู้แทนราษฎร ชุดที่ 7
2502*	-	ไม่มีการบัญญัติไว้	สภาร่างรัฐธรรมนูญ
2511	110	พระมหากษัตริย์ทรงเรียกประชุมรัฐสภา ทรง เปิดและปิดประชุม พระมหากษัตริย์จะเสด็จพระราชดำเนินมาทรงทำพิธีเปิด ประชุมด้วยพระองค์เอง หรือจะโปรดเกล้า ฯ ให้รัชทายาทซึ่ง บรรลุนิติภาวะแล้วหรือผู้ใดผู้หนึ่ง เป็นผู้แทนพระองค์มาทำพิธี ก็ได้	รัฐสภา (สภาผู้แทนราษฎร ชุดที่ 10 และวุฒิสภา ชุดที่ 3)
2515*	-	ไม่มีการบัญญัติไว้	สภานิติบัญญัติแห่งชาติ
2517	138	พระมหากษัตริย์ทรงเรียกประชุมรัฐสภา ทรงเปิดและปิดประชุม พระมหากษัตริย์จะเสด็จพระราชดำเนินมาทรงทำรัฐพิธีเปิดประชุม สมัยประชุมสามัญประจำปีสมัยแรกด้วยพระองค์เอง หรือโปรดเกล้า ฯ ให้รัชทายาทซึ่งบรรลุนิติภาวะแล้ว หรือผู้ใดผู้หนึ่งเป็นผู้แทนพระองค์มาทำรัฐพิธีก็ได้	รัฐสภา (สภาผู้แทนราษฎร ชุดที่ 11 และวุฒิสภา ชุดที่ 4)
	-	ไม่มีการบัญญัติไว้	สภาปฏิรูปการปกครองแผ่นดิน
2520*	-	ไม่มีการบัญญัติไว้	สภานิติบัญญัติแห่งชาติ
2521	117	พระมหากษัตริย์ทรงเรียกประชุมรัฐสภา ทรงเปิดและปิดประชุม พระมหากษัตริย์จะเสด็จพระราชดำเนินมาทรงทำรัฐพิธีเปิดประชุมสมัยประชุมสามัญประจำปีสมัยแรกด้วยพระองค์เอง หรือจะโปรดเกล้าฯ ให้รัชทายาทซึ่งบรรลุนิติภาวะแล้ว หรือผู้ใดผู้หนึ่ง เป็นผู้แทนพระองค์มาทำรัฐพิธีก็ได้	รัฐสภา (สภาผู้แทนราษฎร ชุดที่ 13 และวุฒิสภา ชุดที่ 5)
2534*	-	ไม่มีการบัญญัติไว้	สภานิติบัญญัติแห่งชาติ
2534	135	พระมหากษัตริย์ทรงเรียกประชุมรัฐสภา ทรงเปิดและปิดประชุม พระมหากษัตริย์จะเสด็จพระราช ดำเนินมาทรงทำรัฐพิธีเปิดประชุมสมัยประชุมสามัญประจำปีครั้งแรกตามมาตรา 133 วรรคหนึ่งด้วยพระองค์เอง หรือจะโปรดเกล้าฯ ให้พระรัชทายาทซึ่งบรรลุนิติภาวะแล้ว หรือผู้ใดผู้หนึ่งเป็นผู้แทนพระองค์มาทำรัฐพิธีก็ได้	รัฐสภา (สภาผู้แทนราษฎร ชุดที่ 17 และวุฒิสภา ชุดที่ 6
2540	161	พระมหากษัตริย์ทรงเรียกประชุมรัฐสภา ทรงเปิดและทรงปิดประชุม พระมหากษัตริย์จะเสด็จพระราชดำเนินมาทรงทำรัฐพิธีเปิดประชุมสมัยประชุมสามัญทั่วไปครั้งแรกตามมาตรา 159 วรรคหนึ่ง ด้วยพระองค์เอง หรือจะโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้พระรัชทายาทซึ่งบรรลุนิติภาวะแล้ว หรือผู้ใดผู้หนึ่งเป็นผู้แทนพระองค์ มาทำรัฐพิธีก็ได้	รัฐสภา (สภาผู้แทนราษฎร ชุดที่ 21 และวุฒิสภา ชุดที่ 8)
2549*	-	ไม่มีการบัญญัติไว้	(สมัชชาแห่งชาติ)
2550	128	พระมหากษัตริย์ทรงเรียกประชุมรัฐสภา ทรงเปิดและทรงปิดประชุม พระมหากษัตริย์จะเสด็จพระราชดำเนินมาทรงทำรัฐพิธีเปิดประชุมสมัยประชุม สามัญทั่วไปครั้งแรกตามมาตรา 127 วรรคหนึ่ง ด้วยพระองค์เอง หรือจะโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ให้พระรัชทายาทซึ่งบรรลุนิติภาวะแล้ว หรือผู้ใดผู้หนึ่งเป็นผู้แทนพระองค์ มาทำรัฐพิธีก็ได้	รัฐสภา (สภาผู้แทนราษฎร ชุดที่ 23 และวุฒิสภา ชุดที่ 9)
2557*	-	ไม่มีการบัญญัติไว้	สภานิติบัญญัติแห่งชาติ
2560	122	พระมหากษัตริย์ทรงเรียกประชุมรัฐสภา ทรงเปิดและทรงปิดประชุม พระมหากษัตริย์จะเสด็จพระราชดำเนินมาทรงทำรัฐพิธีเปิดประชุมสมัยประชุมสามัญประจำปีครั้งแรกด้วยพระองค์เอง หรือจะโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้พระรัชทายาทซึ่งทรงบรรลุนิติภาวะแล้ว หรือผู้ใดผู้หนึ่ง เป็นผู้แทนพระองค์มาทำรัฐพิธีก็ได้	รัฐสภา (สภาผู้แทนราษฎร ชุดที่ 25 และวุฒิสภา ชุดที่ 12)

หมายเหตุ * แทนรัฐธรรมนูญฉบับชั่วคราว จะไม่มีการบัญญัติว่าด้วยเรื่องนี้ไว้ในรัฐธรรมนูญ

รูปแบบพิธี

เมื่อมีกำหนดการรัฐพิธีจากสำนักพระราชวังให้กำหนดจัด ณ ท้องพระโรง พระที่นั่งอนันตสมาคม สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร สมาชิกวุฒิสภา หรือสมาชิกของสภาอื่นที่เทียบเท่า คณะรัฐมนตรี หรือคณะผู้ปกครองประเทศในขณะนั้น พร้อมด้วยคณะทูตานุทูตที่มาเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาททุกคนแต่งกายด้วยเครื่องแบบเต็มยศรอเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทที่ท้องพระโรงหน้า หน้าพระวิสูตร (ม่าน) เมื่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชดำเนินมาถึงพระที่นั่งอนันตสมาคม เสด็จผ่านท้องพระโรงไปทางหลัง แล้วเสด็จขึ้นประทับเหนือพระที่นั่งพุดตานกาญจนสิงหาสน์ ภายใต้(นพปฏลมหาเศวตฉัตร)ภายในพระวิสูตร จากนั้น มหาดเล็กรัวกรับ ชาวม่านไขพระวิสูตร (รูดม่านเก็บ) ชาวพนักงานประโคมกระทั่งแตรมโหระทึก ทหารกองเกียรติยศถวายเคารพ แตรวงบรรเลงเพลงสรรเสริญพระบารมี เมื่อสุดเสียงประโคมแล้ว พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพระราชทานพระราชดำรัสเปิดประชุมรัฐสภา เมื่อสิ้นพระราชดำรัสแล้ว มหาดเล็กรัวกรับให้สัญญาณ ชาวม่านปิดพระวิสูตร ประโคมและบรรเลงเพลงเกียรติยศเช่นเดียวกับเมื่อเสด็จออก เป็นอันเสร็จพิธี จากนั้นจึงเริ่มดำเนินการประชุมสภาขึ้นได้

ทั้งนี้ หากมิได้ประกอบพิธี ณ พระที่นั่งอนันตสมาคม กำหนดการรัฐพิธีจะปรับรูปแบบพิธีให้เป็นไปตามข้างต้นโดยอนุโลม เช่น รัฐพิธีในปี พ.ศ. 2549 ได้ประกอบพิธี ณ หอประชุมกองทัพเรือ ได้ให้ประธานสมัชชาแห่งชาติได้กราบบังคมทูลรายงานก่อนที่สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามกุฎราชกุมารทรงมีพระราชดำรัสในพระปรมาภิไธยพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรแก่ผู้ที่เฝ้าในที่ประชุมนั้น

ภายหลังการปิดปรับปรุงพระที่นั่งอนันตสมาคมในปี พ.ศ. 2560 เป็นต้นมา ได้ประกอบรัฐพิธีในปี พ.ศ. 2562 และปี พ.ศ. 2566 โดยกำหนดการได้ระบุให้สมาชิกสภาและข้าราชการผู้เข้าเฝ้าแต่งกายชุดปกติขาว ไม่มีการไขพระวิสูตรและประโคมกระทั่งแตรมโหระทึก

การประกอบรัฐพิธีเปิดประชุมรัฐสภาไทย

วันที่ประกอบรัฐพิธี	องค์ประธาน	สถานที่	พระมหากษัตริย์	หมายเหตุ	อ้างอิง
10 ธันวาคม 2476	พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว	พระที่นั่งอนันตสมาคม	พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว
1 มิถุนายน 2489	พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล		พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล
1 มิถุนายน 2493	พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร		พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
18 กรกฎาคม 2511
27 กุมภาพันธ์ 2512
20 มิถุนายน 2512
20 มิถุนายน 2513
20 มิถุนายน 2514
18 ธันวาคม 2516		ราชตฤณมัยสมาคม		รัฐพิธีเปิดประชุมสมัชชาแห่งชาติ
16 เมษายน 2519		พระที่นั่งอนันตสมาคม
8 พฤษภาคม 2522
25 เมษายน 2526
4 สิงหาคม 2529
1 สิงหาคม 2531
2 เมษายน 2535
21 กันยายน 2535
10 กรกฎาคม 2538
23 พฤศจิกายน 2539
4 กุมภาพันธ์ 2544
4 มีนาคม 2548
17 ธันวาคม 2549	สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร เสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร	หอประชุมกองทัพเรือ		รัฐพิธีเปิดประชุมสมัชชาแห่งชาติ
21 มกราคม 2551		พระที่นั่งอนันตสมาคม
1 สิงหาคม 2554
7 สิงหาคม 2557				รัฐพิธีเปิดประชุมสภานิติบัญญัติแห่งชาติ
24 พฤษภาคม 2562	พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว	ห้องประชุมวิเทศสโมสร กระทรวงการต่างประเทศ	พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว
3 กรกฎาคม 2566		โถงรัฐพิธี ชั้น 11 สัปปายะสภาสถาน

คลังภาพ

• รัฐพิธีเปิดประชุมรัฐสภาไทยครั้งแรก เมื่อวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2476
• รัฐพิธีเปิดประชุมรัฐสภาไทยครั้งแรกในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล เมื่อวันที่ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2489
• รัฐพิธีเปิดประชุมรัฐสภาไทยครั้งแรกในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช เมื่อวันที่ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2493
• รัฐพิธีเปิดประชุมรัฐสภาไทยครั้งแรกในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อวันที่ 24 พฤษภาคม พ.ศ. 2562

อ้างอิง

1. "รัฐพิธีเปิดประชุมรัฐสภา". รัฐสภา. สืบค้นเมื่อ 2020-06-02.
2. (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. Vol. 134 no. 40 ก. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์คณะรัฐมนตรีและราชกิจจานุเบกษา. 2017-04-06. p. 34. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2017-04-07. สืบค้นเมื่อ 2020-06-02.
3. สุกกทันต์, สร้อยดอกหมาก (2019-05-21). "เปิดประวัติศาสตร์ 'รัฐพิธี' ย้อนอดีต 'ประชุมสภา' จาก 2475 ถึงวันนี้". มติชน. กรุงเทพมหานคร. สืบค้นเมื่อ 2020-06-03.
4. "รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. Vol. 49. พระนคร. 1932-12-10. p. 540. สืบค้นเมื่อ 2020-06-02.
5. "รัฐสภาเตรียมเปิดใช้โถงรัฐพิธี ในรัฐพิธีเปิดประชุมรัฐสภาครั้งแรกหลังการเลือกตั้ง 2566 ที่อาคารรัฐสภา". ข่าวช่อง 7HD. 2023-05-29. สืบค้นเมื่อ 2023-06-28.{{}}: CS1 maint: url-status ()
6. MGR Online (2006-12-17). "สมเด็จพระบรมฯ เสด็จฯเปิดประชุมสมัชชาแห่งชาติ ทรงแนะให้รอบคอบ-บริสุทธิ์ใจ". ผู้จัดการออนไลน์. กรุงเทพมหานคร. สืบค้นเมื่อ 2020-06-03.
7. Workpoint News (2019-05-17). . เวิร์คพอยท์ เอ็นเทอร์เทนเมนท์. ปทุมธานี. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-06-03. สืบค้นเมื่อ 2020-06-03.
8. "สภาฯ พร้อมแล้ว รัฐพิธีเปิดประชุมรัฐสภา ต้อนรับผู้เข้าร่วมพิธีกว่า 1,000 คน". เนชั่นทีวี. 2023-07-03.
9. "หมายกําหนดการ ในหลวง และ พระราชินี เสด็จฯ ทรงเปิดประชุมรัฐสภา 3 ก.ค. 2566". thansettakij. 2023-06-27.
10. พระราชดำรัสพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชฯ เนื่องในวโรกาสเสด็จพระราชดำเนินทรงประกอบรัฐพิธีเปิดประชุมรัฐสภา
11. รัฐพิธีเปิดประชุมรัฐสภา
12. รัฐพิธีเปิดสมัยประชุมสามัญประจำปีสมัยแรกของรัฐสภา ๔ สิงหาคม ๒๕๒๙
13. บันทึกรัฐพิธีเปิดประชุมรัฐสภา วันเสาร์ที่ 23 พฤศจิกายน พุทธศักราช 2539 ณ พระที่นั่งอนันตสมาคม
14. บันทึกรัฐพิธีเปิดประชุมรัฐสภา วันอาทิตย์ที่ 4 กุมภาพันธ์ พุทธศักราช 2544 ณ พระที่นั่งอนันตสมาคม
15. บันทึกรัฐพิธีเปิดประชุมรัฐสภา วันศุกร์ที่ 4 มีนาคม พุทธศักราช 2548 ณ พระที่นั่งอนันตสมาคม
16. บันทึกรัฐพิธีเปิดประชุมรัฐสภา วันจันทร์ที่ 21 มกราคม พุทธศักราช 2551 ณ พระที่นั่งอนันตสมาคม
17. หนังสือสำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร ที่ สผ 0014/ว 1
18. หนังสือสำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา ที่ สว (สนช) 0007/(น 1)