รักเทิดทูน (ฝรั่งเศส: amour courtois) คือแนวคิดทางวรรณกรรมที่ถือกำเนิดขึ้นใน(ยุโรปสมัยกลาง) สะท้อนถึงความรักในลักษณะสูงส่ง ซื่อสัตย์ และเปี่ยมไปด้วย แก่นเรื่องแนวรักเทิดทูนมีต้นกำเนิดมาจากบทกวีประเภทในภาษาอุตซิตา บุคคลสำคัญผู้ขับเคลื่อนแก่นเรื่องนี้คือเหล่าตรูบาดู กวีจากชนชั้นสูงในฝรั่งเศสตอนใต้ซึ่งในสมัยนั้นได้รับการยกย่องมากกว่าที่เป็นสามัญชน
ศัพทมูลวิทยา
ที่มาของสำนวน amour courtois ยังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด แต่ นักนิรุกติศาสตร์ชาวฝรั่งเศส ได้นำสำนวนดังกล่าวมาใช้ในศาสตรนิพนธ์ที่เผยแพร่ใน ค.ศ. 1883 จนกลายเป็นที่นิยมใช้กันอย่างกว้างขวางในหมู่นักวิชาการ อย่างไรก็ตาม ในยุคสมัยของเหล่าตรูบาดู พวกเขานิยมเรียกความรักในลักษณะนี้ว่า fin'amor ซึ่งแปลว่า "รักอันประเสริฐ" ในภาษาอุตซิตา
ประวัติ
แม้ว่าร่องรอยของรักเทิดทูนจะสามารถสืบสาวไปถึง (, ) วรรณกรรมของกลุ่มแคทาร์ หรือบทประพันธ์ทางศาสนา แต่จุดกำเนิดที่แท้จริงของแก่นเรื่องนี้กลับอยู่ในราชสำนักของเจ้าและขุนนางชั้นสูงจากอากีแตน พรอว็องส์ ช็องปาญ บูร์กอญ และซิซิลีภายใต้การปกครองชาวนอร์มันในช่วงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 11 รักเทิดทูนเริ่มเฟื่องฟูในคริสต์ศตวรรษที่ 12 โดยส่วนใหญ่ได้รับการสนับสนุนจากหญิงผู้ทรงอิทธิพล เช่น อาลีเยนอร์แห่งอากีแตน (หลานสาวของกีโยมที่ 9 แห่งอากีแตน ซึ่งอาจเป็นตรูบาดูคนแรกที่ขับขานเป็นภาษาอุตซิตา หลังจากกลับจากสงครามครูเสด) หรือมารีแห่งฝรั่งเศส เคาน์เตสแห่งช็องปาญ (ผู้อุปถัมภ์กวีเครเตียง เดอ ทรัว ซึ่งเป็นผู้แต่ง )
รักเทิดทูนได้รับความนิยมเรื่อยมาจนถึงศตวรรษท้าย ๆ ของสมัยกลาง โดยแพร่หลายไปยังราชอาณาจักรคริสต์ต่าง ๆ ในยุโรปตะวันตก (เช่น ตรูบาดูชาวกาตาลา, นักขับลำชาวกาลิเซีย, ชาวเยอรมัน, ขบวนการจากยุคสมัยของดันเต หรือแม้กระทั่งนักเขียนชาวอังกฤษอย่างเจฟฟรีย์ ชอเซอร์, และ) โดยผสมผสานเข้ากับขบวนการก่อนสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยารวมทั้งแก่นเรื่องและประเภทวรรณกรรมอื่น ๆ (โดยเฉพาะนิยายเกี่ยวกับอัศวิน)
ลักษณะ
ความสัมพันธ์ระหว่างชายกับหญิงที่เขารักอย่างเทิดทูนนั้นเปรียบเสมือนความสัมพันธ์ระหว่างข้ากับเจ้าในระบบฟิวดัล เมื่อชายหลงใหลความงามของหญิงผู้นั้น เขาจะยกย่องและปฏิบัติตามความปรารถนาของเธอทุกประการ วรรณกรรมสมัยกลางเต็มไปด้วยตัวอย่างของอัศวินที่ออกผจญภัยและประกอบภารกิจหรือวีรกรรมต่าง ๆ เพื่อหญิงสูงศักดิ์ที่ตนเองรัก นอกจากนี้รักเทิดทูนส่วนมากจะเป็นความรักที่เกิดขึ้นอย่างลับ ๆ ในหมู่ชนชั้นสูง และไม่ใช่ความรักที่ผ่านการรับศีลสมรสอย่างถูกต้องตามประเพณี หากแต่เป็นรักต้องห้ามหรือการผิดประเวณี อย่างไรก็ตาม การผิดประเวณีในแก่นเรื่องนี้ถือว่าเป็นสิ่งสวยงามเพราะเกิดจากความรักที่แท้จริงอันจะหาไม่ได้ในคู่แต่งงาน เนื่องจากการแต่งงานในสมัยกลางมักมาจากการคลุมถุงชนเพื่อผลประโยชน์ต่าง ๆ
เดิมทีรักเทิดทูนเป็นเพียงแก่นเรื่องที่ได้รับการคิดค้นขึ้นเพื่อความบันเทิงของชนชั้นสูง แต่เมื่อเวลาผ่านไป แนวคิดเกี่ยวกับความรักเหล่านี้ได้แพร่ไปสู่วัฒนธรรมประชานิยมและดึงดูดผู้รู้หนังสือในวงกว้างขึ้น ในสมัยกลางตอนกลาง "กลยุทธ์แห่งรัก" รูปแบบหนึ่งได้ก่อตัวขึ้นจากแนวคิดเหล่านี้และกลายเป็นรูปแบบการปฏิบัติทางสังคมในชีวิตจริง การ "รักอย่างสูงส่ง" ถือเป็นแนวปฏิบัติที่สร้างคุณค่าและช่วยยกระดับตนเอง โดยพื้นฐานแล้ว รักเทิดทูนเป็นประสบการณ์ที่ผสมผสานระหว่างความปรารถนาทางเพศกับการบรรลุความเป็นเลิศทางจิตวิญญาณ "เป็นรักนอกกฎหมายแต่ยกระดับศีลธรรม เร่าร้อนแต่มีวินัย น่าอดสูแต่เชิดชูคุณค่า เป็นมนุษย์แต่ก็เหนือมนุษย์ในเวลาเดียวกัน"
บุคคลสำคัญ
ผู้ปลูกฝังแก่นเรื่องแนวรักเทิดทูนที่โดดเด่นที่สุด ได้แก่ , , และ บุคคลสำคัญในยุคสมัยนั้นก็มีส่วนร่วมกับขบวนการนี้ด้วย เช่น พระเจ้าอัลฟอนโซที่ 2 แห่งอารากอน, พระเจ้าริชาร์ดที่ 1 แห่งอังกฤษ, กีโยมที่ 9 แห่งอากีแตน, , มุขนายกแห่งแกลร์มง เป็นต้น
การวิเคราะห์
การตีความและอิทธิพลของรักเทิดทูนยังคงเป็นประเด็นที่ถกเถียงกันอยู่ ศูนย์กลางของทฤษฎีรักเทิดทูนมักจำกัดขอบเขตอยู่ที่มุมมองอันสมบูรณ์แบบและลี้ลับของความรัก แต่ ตั้งข้อสังเกตว่ารักเทิดทูนอาจไม่ได้เป็นการส่งเสริมบทบาทของผู้หญิงเสมอไป หากแต่เป็นกลยุทธ์ที่ใช้ในการอบรมหล่อหลอมชายวัยหนุ่มผ่านการควบคุมแรงกระตุ้นและความรู้สึกของพวกเขา ในทำนองเดียวกับการฝึกฝนร่างกายผ่านการฝึกทหารและการประลองแข่งขัน การยกย่องนางในอุดมคติไม่ได้เป็นอุปสรรคต่อการแสวงหาความสุขทางเพศกับหญิงที่มีฐานะด้อยกว่า ดังที่ปรากฏในเพลงเกี้ยวสาวเลี้ยงแกะในฝรั่งเศสและในสเปน สถานะทางสังคมของอัศวินและหญิงที่เขารักในแก่นเรื่องแนวรักเทิดทูนยังถูกใช้เป็นเครื่องมือแยกแยะพวกเขาออกจากสามัญชนและชนชั้นกระฎุมพี ต่อให้ชนชั้นกระฎุมพีมีเงินทองมาประชันขันแข่งเพียงใด ก็ไม่อาจเทียบชั้นทางวัฒนธรรมกับชนชั้นสูงได้
อ้างอิง
- สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. พจนานุกรมศัพท์วรรณกรรม ฉบับราชบัณฑิตยสภา (แก้ไขเพิ่มเติม). พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: สำนักงานราชบัณฑิตยสภา, 2561, หน้า 137.
- Roger Boase (1986). "Courtly Love," in Dictionary of the Middle Ages, Vol. 3, pp. 667–668.
- Rachel Ariélien, «Ibn Hazm et l'amour courtois», Revue de l'Occident musulman et de la Méditerranée, 1985, vol. 40, p. 75-89.
- Henri-Irénée Marrou, Les troubadours, París, Seuil, 1971.
- Ousby, I., บ.ก. (1995). "Courtly Love". The Cambridge Guide to Literature in English. p. 213.
- "Courtly love". Middle Ages.com. 16 May 2007. สืบค้นเมื่อ 18 January 2010.
- "Courtly love from". condor.depaul.edu. สืบค้นเมื่อ 18 January 2010.
- Debora Schwartz. "Courtly love at". Cla.calpoly.edu. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 6 January 2010. สืบค้นเมื่อ 18 January 2010.
- Stevens, John (1979). Music & Poetry in the Early Tudor Court. New York: Cambridge University Press. ISBN .
- Newman, F. X., บ.ก. (1968). The Meaning of Courtly Love. Albany: State University of New York. ISBN .
- Newman, Francis X., บ.ก. (1968). The Meaning of Courtly Love. vii. ISBN .
- El caballero, la mujer y el cura: El matrimonio en la Francia feudal, Penguin, 2013
- Laure Verdon, Le Moyen Âge, Paris, Le Cavalier Bleu éditions, 2003, coll. « Idées reçues », p. 96, 128 p. ()., pgs. 97-99.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
rkethidthun frngess amour courtois khuxaenwkhidthangwrrnkrrmthithuxkaenidkhuninyuorpsmyklang sathxnthungkhwamrkinlksnasungsng suxsty aelaepiymipdwy aekneruxngaenwrkethidthunmitnkaenidmacakbthkwipraephthinphasaxutsita bukhkhlsakhyphukhbekhluxnaekneruxngnikhuxehlatrubadu kwicakchnchnsunginfrngesstxnitsunginsmynnidrbkarykyxngmakkwathiepnsamychnphaph nkkhblachaweyxrmnthilxbkhuniphahyingkhnrkodyichkraechachkrxk wadkhunemuxraw kh s 1305phaphekhiyn ody kh s 1900 sathxnmummxngsmywiktxeriytxnplay odyaesdngphaphhyingsungskdiphukphaepnekhruxngrangihaekxswinthikalngcaxxkrbsphthmulwithyathimakhxngsanwn amour courtois yngimepnthithrabaenchd aet nkniruktisastrchawfrngess idnasanwndngklawmaichinsastrniphnththiephyaephrin kh s 1883 cnklayepnthiniymichknxyangkwangkhwanginhmunkwichakar xyangirktam inyukhsmykhxngehlatrubadu phwkekhaniymeriykkhwamrkinlksnaniwa fin amor sungaeplwa rkxnpraesrith inphasaxutsitaprawtiaemwarxngrxykhxngrkethidthuncasamarthsubsawipthung wrrnkrrmkhxngklumaekhthar hruxbthpraphnththangsasna aetcudkaenidthiaethcringkhxngaekneruxngniklbxyuinrachsankkhxngecaaelakhunnangchnsungcakxakiaetn phrxwxngs chxngpay burkxy aelasisiliphayitkarpkkhrxngchawnxrmninchwngplaykhriststwrrsthi 11 rkethidthunerimefuxngfuinkhriststwrrsthi 12 odyswnihyidrbkarsnbsnuncakhyingphuthrngxiththiphl echn xalieynxraehngxakiaetn hlansawkhxngkioymthi 9 aehngxakiaetn sungxacepntrubadukhnaerkthikhbkhanepnphasaxutsita hlngcakklbcaksngkhramkhruesd hruxmariaehngfrngess ekhanetsaehngchxngpay phuxupthmphkwiekhretiyng edx thrw sungepnphuaetng rkethidthunidrbkhwamniymeruxymacnthungstwrrsthay khxngsmyklang odyaephrhlayipyngrachxanackrkhristtang inyuorptawntk echn trubaduchawkatala nkkhblachawkaliesiy chaweyxrmn khbwnkarcakyukhsmykhxngdnet hruxaemkrathngnkekhiynchawxngkvsxyangecffriy chxesxr aela odyphsmphsanekhakbkhbwnkarkxnsmyfunfusilpwithyarwmthngaekneruxngaelapraephthwrrnkrrmxun odyechphaaniyayekiywkbxswin lksnakhwamsmphnthrahwangchaykbhyingthiekharkxyangethidthunnnepriybesmuxnkhwamsmphnthrahwangkhakbecainrabbfiwdl emuxchayhlngihlkhwamngamkhxnghyingphunn ekhacaykyxngaelaptibtitamkhwamprarthnakhxngethxthukprakar wrrnkrrmsmyklangetmipdwytwxyangkhxngxswinthixxkphcyphyaelaprakxbpharkichruxwirkrrmtang ephuxhyingsungskdithitnexngrk nxkcaknirkethidthunswnmakcaepnkhwamrkthiekidkhunxyanglb inhmuchnchnsung aelaimichkhwamrkthiphankarrbsilsmrsxyangthuktxngtampraephni hakaetepnrktxnghamhruxkarphidpraewni xyangirktam karphidpraewniinaekneruxngnithuxwaepnsingswyngamephraaekidcakkhwamrkthiaethcringxncahaimidinkhuaetngngan enuxngcakkaraetngnganinsmyklangmkmacakkarkhlumthungchnephuxphlpraoychntang edimthirkethidthunepnephiyngaekneruxngthiidrbkarkhidkhnkhunephuxkhwambnethingkhxngchnchnsung aetemuxewlaphanip aenwkhidekiywkbkhwamrkehlaniidaephripsuwthnthrrmprachaniymaeladungdudphuruhnngsuxinwngkwangkhun insmyklangtxnklang klyuththaehngrk rupaebbhnungidkxtwkhuncakaenwkhidehlaniaelaklayepnrupaebbkarptibtithangsngkhminchiwitcring kar rkxyangsungsng thuxepnaenwptibtithisrangkhunkhaaelachwyykradbtnexng odyphunthanaelw rkethidthunepnprasbkarnthiphsmphsanrahwangkhwamprarthnathangephskbkarbrrlukhwamepnelisthangcitwiyyan epnrknxkkdhmayaetykradbsilthrrm erarxnaetmiwiny naxdsuaetechidchukhunkha epnmnusyaetkehnuxmnusyinewlaediywkn bukhkhlsakhyphuplukfngaekneruxngaenwrkethidthunthioddednthisud idaek aela bukhkhlsakhyinyukhsmynnkmiswnrwmkbkhbwnkarnidwy echn phraecaxlfxnosthi 2 aehngxarakxn phraecarichardthi 1 aehngxngkvs kioymthi 9 aehngxakiaetn mukhnaykaehngaeklrmng epntnkarwiekhraahkartikhwamaelaxiththiphlkhxngrkethidthunyngkhngepnpraednthithkethiyngknxyu sunyklangkhxngthvsdirkethidthunmkcakdkhxbekhtxyuthimummxngxnsmburnaebbaelalilbkhxngkhwamrk aet tngkhxsngektwarkethidthunxacimidepnkarsngesrimbthbathkhxngphuhyingesmxip hakaetepnklyuthththiichinkarxbrmhlxhlxmchaywyhnumphankarkhwbkhumaerngkratunaelakhwamrusukkhxngphwkekha inthanxngediywkbkarfukfnrangkayphankarfukthharaelakarpralxngaekhngkhn karykyxngnanginxudmkhtiimidepnxupsrrkhtxkaraeswnghakhwamsukhthangephskbhyingthimithanadxykwa dngthipraktinephlngekiywsaweliyngaekainfrngessaelainsepn sthanathangsngkhmkhxngxswinaelahyingthiekharkinaekneruxngaenwrkethidthunyngthukichepnekhruxngmuxaeykaeyaphwkekhaxxkcaksamychnaelachnchnkradumphi txihchnchnkradumphimienginthxngmaprachnkhnaekhngephiyngid kimxacethiybchnthangwthnthrrmkbchnchnsungidxangxingsanknganrachbnthityspha phcnanukrmsphthwrrnkrrm chbbrachbnthityspha aekikhephimetim phimphkhrngthi 2 krungethph sanknganrachbnthityspha 2561 hna 137 Roger Boase 1986 Courtly Love in Dictionary of the Middle Ages Vol 3 pp 667 668 Rachel Arielien Ibn Hazm et l amour courtois Revue de l Occident musulman et de la Mediterranee 1985 vol 40 p 75 89 Henri Irenee Marrou Les troubadours Paris Seuil 1971 Ousby I b k 1995 Courtly Love The Cambridge Guide to Literature in English p 213 Courtly love Middle Ages com 16 May 2007 subkhnemux 18 January 2010 Courtly love from condor depaul edu subkhnemux 18 January 2010 Debora Schwartz Courtly love at Cla calpoly edu khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 6 January 2010 subkhnemux 18 January 2010 Stevens John 1979 Music amp Poetry in the Early Tudor Court New York Cambridge University Press ISBN 0 521 29417 7 Newman F X b k 1968 The Meaning of Courtly Love Albany State University of New York ISBN 0 87395 038 0 Newman Francis X b k 1968 The Meaning of Courtly Love vii ISBN 0 87395 038 0 El caballero la mujer y el cura El matrimonio en la Francia feudal Penguin 2013 Laure Verdon Le Moyen Age Paris Le Cavalier Bleu editions 2003 coll Idees recues p 96 128 p ISBN 2 84670 089 3 pgs 97 99