สายการบินแต่ละสายการบินจะมี รหัสประจำสายการบิน ซึ่งจะเป็นตัวอักษรสองถึงสามตัว หรือในบางครั้งอาจมีตัวเลข มารวมกันเพื่อบ่งบอกถึงสายการบินต่างๆ โดยจะมีสมาคมขนส่งทางอากาศระหว่างประเทศและองค์การการบินพลเรือนระหว่างประเทศเป็นสองหน่วยงานที่ดูแลการออกรหัสให้แก่สายการบินต่างๆ ทั่วโลก โดยทั้งสองหน่วยงานจะมีรูปแบบของรหัสแตกต่งกันไป
รหัสสายการบินไออาตา
รหัสสายการบินไออาตา (อังกฤษ: IATA airline designators) เป็นรหัสสองตัวอักษรที่ออกให้สายการบินต่างๆ ทั่วโลกโดยสมาคมขนส่งทางอากาศระหว่างประเทศ (IATA) โดยมีระเบียบและข้อบังคับในการออกรหัสของไออาตา เดิมรหัสไออาตามีพื้นฐานมาจากรหัสของไอเคโอ ซึ่งเริ่มใช้ในปี 1947 ที่เป็นตัวอักษรละตินสองตัวต่อกัน (ระบบการเขียนด้านล่าง) ต่อมาไออาตาได้นำมาปรับปรุงโดยให้สามารถมีตัวอักษรละตินหนึ่งตัวและตัวเลขหนึ่งตัวได้ (หรือในทางกลับกัน) เช่นรหัส U2 ของอีซี่ย์เจ็ต ซึ่งเริ่มใช้หลังจากไอเคโอเปลี่ยนรูปแบบรหัสในปี 1982 จากเดิมที่ใช้ระบบสองตัวอักษรเปลี่ยนมาใช้ระบบสามตัวอักษรแทน
รหัสของไออาตาจะใช้รูปแบบ xx(a) คือ ตัวอักษรสองตัว (ตัวอักษรหรือตัวเลข) และตัวอักษรตัวเลือกตัวที่สาม แม้ไออาตาที่มีระบบการให้รหัสสามตัวอักษร แต่สมาคมก็ไม่เคยออกรหัสที่มีตัวอักษรที่สามเลย เพราะระบบคอมพิวเตอร์ที่ใช้ไม่รองรับรหัสระบบนี้ถึงแม้จะใช้ระบบรหัสนี้มากว่า 20 ปีแล้วก็ตาม ในปัจจุบันไออาตาใช้ระบบสองตัวอักษร ซึ่งเป็นไปตามมติที่ 762 ของสมาคมและมาตรฐานการออกรหัสสายการบินในปัจจุบัน
![image](https://www.wiki3.th-th.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraTMudGgtdGgubmluYS5hei9pbWFnZS9hSFIwY0hNNkx5OTFjR3h2WVdRdWQybHJhVzFsWkdsaExtOXlaeTkzYVd0cGNHVmthV0V2WTI5dGJXOXVjeTkwYUhWdFlpOWhMMkUzTDBKeWFYTmlZVzVsWDBGcGNuQnZjblJmUkc5dFpYTjBhV05mVkdWeWJXbHVZV3hmWm14cFoyaDBjMTlrWlhCaGNuUjFjbVZ6WDJKdllYSmtKVEpEWDBwMWJtVmZNakF5TWk1cWNHY3ZNakl3Y0hndFFuSnBjMkpoYm1WZlFXbHljRzl5ZEY5RWIyMWxjM1JwWTE5VVpYSnRhVzVoYkY5bWJHbG5hSFJ6WDJSbGNHRnlkSFZ5WlhOZlltOWhjbVFsTWtOZlNuVnVaVjh5TURJeUxtcHdadz09LmpwZw==.jpg)
สายการบินจะนำรหัสไออาตานำเลขเที่ยวบินแต่ละเที่ยวบินตามกำหนด รวมถึงจะนำมาใช้ในการจองตั๋ว ออกตั๋ว ใช้ในตารางบิน ภาษี และการขนส่งสินค้า
เมื่อสายการบินใดๆ มีการเปลี่ยนรหัส หรือเลิกดำเนินการ ไออาตาจะนำรหัสนั้นออกจากรายชื่อและเปิดให้สายการบินอื่นๆ มาใช้ได้หลังจากครบเวลาหกเดือน และสามารถออกรหัสซ้ำได้ โดยไออาตาจากออกรหัสซ้ำให้กับสายการบินระดับภูมิภาคที่เส้นทางบินจะไม่ไปทับซ้อนกัสายการบินรายอื่นๆ เช่นรหัส 7Y ซึ่งอ้างถึงทั้ง สายการบินเช่าเหมาลำสัญชาติซูดาน และ สายการบินเช่าเหมาลำสัญชาติเลบานอน (เลิกดำเนินการในปี 2015 และได้มีเส้นทางบินไปซูดาน)
โดยปกติสายการบินเมื่อเปลี่ยนชื่อจะใช้รหัสไออาตาเดิม เช่นรหัส AY ที่ให้กับ แอโรโอวาย ซึ่งปัจจุบันใช้ชื่อฟินน์แอร์ และรหัส FI ที่ให้กับ Flugfélag Íslands ที่ปัจจุบันใช้ชื่อ
รหัสสายการบินไอเคโอ
รหัสสายการบินไอเคโอ (อังกฤษ: ICAO airline designator) เป็นรหัสที่ออกโดยองค์การการบินพลเรือนระหว่างประเทศ (ICAO) ให้กับหน่วยงานปฏิบัติการอากาศยาน หน่วยงานการบิน และบริการที่เกี่ยวข้องกับการบินระหว่างประเทศ ซึ่งแต่ละรหัสจะประกอบไปด้วยตัวอักษรสามตัวและเครื่องระบุโทรศัพท์ รหัสเหล่านี้เป็นรหัสเฉพาะของแต่ละสายการบิน ซึ่งแตกต่างจากรหัสกำหนดสายการบินของไออาตา
รหัสไอเคเริ่มมีการใช้ครั้งแรกในปี 1947 เดิมรหัสไอเคโอใช้ระบบตัวอักษรสองตัวเหมือนกับรหัสไออาตาในปัจจุบัน โดยหลังจากที่สายการบินเข้าร่วมไออาตาแล้ว รหัสไอเคโอที่มีอยู่จะถูกแทนที่เป็นรหัสไออาตาแทน เนื่องจากทั้งสององค์กรใช้ระบบรหัสเดียวกัน โดย ณ เวลานั้นจะมีปัญหาที่จะไม่สามารถระบุได้ว่าสายการบินนั้นเป็นสมาชิกขององค์กรใดเพียงแค่ดูจากรหัสเท่านั้น เช่น ในปี 1970 บริติชแอร์เวย์ ซึ่งมีตัวย่อ BA ใช้ตัวย่อนี้เป็นทั้งรหัสไออาตาและไอเคโอ ในขณะที่สมาชิกที่ไม่ได้เป็นสมาชิกของไออาตาเช่น ใช้ตัวย่อสองตัวเป็นรหัสไอเคโอเท่านั้น ไอเคโอจึงได้เริ่มระบบตัวอักษรสามในปี 1982 ซึ่งถูกใช้มาจนถึงปัจจุบัน ซึ่งการเปลี่ยนแปลงในครั้งนี้นอกจากจะทำให้สามารถแยกรหัสทั้งสองได้แล้วยังสามารถรองรับกับจำนวนสายการบินที่เพิ่มขึ้นได้จากจำนวนตัวอักษรที่เพิ่มขึ้น จากเดิมที่รองรับได้แค่ 936 สายการบิน มาเป็น 17,576 ที่รองรับได้ โดยไอเคโอได้นำระบบนี้มาเป็นมาตรฐานการตั้งรหัสสายการบินในเดือนพฤศจิกายน ค.ศ. 1987 เป็นเวลากว่าห้าปีหลังจากการเริ่มใช้งานระบบนี้ ในขณะที่ไออาตายังคงใช้ระบบตัวอักษรสองตัวแบบเก่าที่ไอเคโอเคยนำมาใช้ตั้งแต่ปี 1947
ไอเคโอจะไม่อนุญาตให้ใช้การผสมตัวอักษรบางแบบ เพื่อหลีกเลี่ยงความสับสนกับระบบอื่นๆ หรือชื่ออื่นๆ โดยเฉพาะที่ขึ้นต้นด้วย Y และ Z จะสงวนไว้สำหรับองค์กรภาครัฐ รหัส YYY ใช้สำหรับผุู้ดำเนินการที่ยังไม่มีรหัสไอเคโอ ณ เวลานั้น
รหัสเรียก
สายการบินส่วนใหญ่ใช้สัญญาณเรียกขานเป็นจะกำหนดไว้เพื่อแทนอากาศยานเมื่อมีการสื่อสารทางวิทยุในท่าอากาศยานหรือขณะทำการบิน ตามภาคผนวกไอเคโอที่ 10 บทที่ 5.2.1.7.2.1 สัญญาณเรียกขานต้องเป็นประเภทใดประเภทหนึ่งดังต่อไปนี้
- ประเภท A: ตัวอักษรที่สอดคล้องกับเครื่องหมายทะเบียนของเครื่องบิน หรือทะเบียนเครื่องบิน
- ประเภท B: รหัสโทรศัพท์ของหน่วยงานปฏิบัติการอากาศยาน ตามด้วยอักขระสี่ตัวสุดท้ายของเครื่องหมายจดทะเบียนของเครื่องบิน
- ประเภท C: รหัสโทรศัพท์ของหน่วยงานปฏิบัติการเครื่องบิน ตามด้วยรหัสเที่ยวบิน
ประเภทที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในการบินเชิงพาณิชย์คือประเภท C รหัสเที่ยวบินมักจะเหมือนกับหมายเลขเที่ยวบิน แต่ก้ไม่ได้เป็นเช่นนันเสมอไป ในกรณีที่เกิดสับสนรหัสเรียก สามารถเลือกรหัสเที่ยวบินใหม่ได้ แต่หมายเลขเที่ยวบินจะยังคงเหมือนเดิม การสับสนรหัสเรียกสามารถเกิดขึ้นได้เมื่อเที่ยวบินสองเที่ยวบินขึ้นไปที่มีหมายเลขเที่ยวบินคล้ายกันบินอยู่ใกล้กัน เช่น KLM 645 และ KLM 649 หรือ Speedbird 446 และ Speedbird 664
รหัสเรียกมักมีความเกี่ยวข้องกับสายการบินนั้นๆ โดยส่วนมากจะมาจากชื่อของสายการบิน แต่ในบางครั้งอาจมาจากประวัติของสายการบิน เช่น เซาท์แอฟริกันแอร์เวส์ใช้รหัสเรียก "Springbok" ซึ่งมาจากโลโก้เก่าของสายการบิน ในบางครั้งอาจเป็นการหลีกเลี่ยงความสับสนกับรหัสเรียกของสายการบินอื่นๆ ในบางครั้งเมื่อสายการบินเมื่อผนวกกิจการเข้ากับสายการบินอื่น สายการบินนั้นอาจเลือกใช้รหัสเรียกของสายการบินอื่นนั้นแทนเช่น บริติชแอร์เวย์ ที่เกิดจากการควบรวมกิจการระหว่างและ ใช้รหัสเรียก "Speedbird" ตามบีโอเอซี
รหัสเรียกควรมีลักษณะคล้ายกับชื่อของผู้ดำเนินการ และไม่ทำให้สับสนกับรหัสเรียกที่ผู้ดำเนินการรายอื่นใช้ รหัสเรียกควรออกเสียงได้ง่ายในภาษาอังกฤษ ซึ่งเป็นภาษาสากลของการบิน เช่น รหัสเรียกของแอร์ฟรานซ์ คือ "Airfrans" ซึ่ง 'frans' เป็นการสะกดแบบออกเสียงของ 'ฝรั่งเศส'
ดูเพิ่ม
อ้างอิง
- "Airlines Codes". www.thaitechnics.com.
- jp aircraft markings, jp airlines-fleets international, Edition 1966 - Edition 1988/89
- Yearbook of the United Nations 41.1987, Chapter X ที่
แหล่งข้อมูลอื่น
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์