ยุทธการที่ปลาศี

ยุทธการที่ปลาศี (อังกฤษ: Battle of Plassey) เป็นการต่อสู้ระหว่างบริษัทอินเดียตะวันออกของอังกฤษกับแคว้นเบงกอลของจักรวรรดิโมกุลที่มีฝรั่งเศสหนุนหลัง การต่อสู้เกิดขึ้นในภาคเบงกอลซึ่งอยู่ทางตะวันออกของอินเดียในวันที่ 23 มิถุนายน ค.ศ. 1757 ซึ่งกองทัพของบริษัทได้รับชัยชนะขาดลอยเหนือกองทัพโมกุล เป็นผลให้จักรวรรดิโมกุลต้องเสียดินแดนในเบงกอลให้แก่บริษัทอินเดีย เป็นจุดเริ่มต้นการยึดครองอนุทวีปอินเดียของสหราชอาณาจักร ซึ่งสหราชอาณาจักรสามารถยึดครองอนุทวีปอินเดียได้ทั้งหมดในอีกหนึ่งร้อยปีข้างหน้า

ยุทธการที่ปลาศี
ส่วนหนึ่งของ สงครามเจ็ดปีและสงครามกรณาฏ
ท่านลอร์ดไคลฟ์พบกับมีร์ จาฟาร์ หลังยุทธการที่ปลาศี
วันที่ 23 มิถุนายน ค.ศ. 1757 สถานที่ ปลาศี ในภาคเบงกอล 23°48′N 88°15′E / 23.80°N 88.25°E / 23.80; 88.25 ผล ชัยชนะของบริษัทอินเดียตะวันออก ดินแดน เปลี่ยนแปลง ตกเป็นของบริษัทอินเดียตะวันออก
คู่สงคราม
บริเตนใหญ่ บริษัทอินเดียตะวันออก	จักรวรรดิโมกุล  ฝรั่งเศส
ผู้บังคับบัญชาและผู้นำ
พันเอกรอเบิร์ต ไคลฟ์ พันตรี Kilpatrick พันตรี Grant พันตรี Eyre Coote ร้อยเอก Gaupp	ศรีรัช อุดดอลา Mohan Lal Mir Madan  † มีร์ จาฟาร์ (แปรพักตร์) Yar Lutuf Khan (แปรพักตร์) Rai Durlabh (แปรพักตร์) Monsieur
กำลัง
ทหารอังกฤษ 750 นาย ทหารแขก 2,100 นาย พลปืน 100 นาย ลูกเรือ 50 นาย ปืนใหญ่ 8 กระบอก	จักรวรรดิโมกุล: ทหาราบ 42,000 นาย ทหารม้า 20,000 นาย ปืนครก 53 กระบอก ฝรั่งเศส: ทหารปืนใหญ่ 50 นาย ปืนครก 6 กระบอก
ความสูญเสีย
ตาย 22 เจ็บ 50	ตายและเจ็บ 500

ก่อนการปะทะนั้น เบงกอลมีขุนนางผู้ปกครองคือ ศรีรัช อุดดอลา ตำแหน่งเจ้าพระยาเบงกอล ซึ่งขึ้นปกครองมายังไม่ถึงปี เขาได้มีคำสั่งให้อังกฤษยุติการขยายป้อมปราการของอังกฤษ และได้ส่งทหารเข้าโจมตีเมืองกัลกัตตาซึ่งอยู่ในบังคับของอังกฤษและสังหารหมู่นักโทษชาวอังกฤษในคุกใต้ตินของกัลกัตตา อังกฤษจึงส่งกำลังเสริมของพันเอกรอเบิร์ต ไคลฟ์ และนายพลเรือชาลส์ วัตสัน จากเมืองมัทราสสู่แคว้นเบงกอลเพื่อทวงคืนเมืองกัลกัตตา ในวันที่ 23 มีนาคม พันเอกไคลฟ์และนายพลเรือวัตสันได้นำกองเรือไปโจมตีป้อมปราการของฝรั่งเศสซึ่งอยู่ใกล้กับกัลกัตตาด้วย และพันเอกไคลฟ์ได้แอบเจรจากับ มีร์ จาฟาร์ หนึ่งในผู้บัญชาการกองทัพเบงกอลซึ่งกุมกำลังหลัก โดยให้สินบนว่าจะตั้งเขาเป็นเจ้าพระยาเบงกอลและจะให้เงินจำนวนหนึ่งหากในสนามรบเขานำกองทหารของเขาเข้าสนับสนุนอังกฤษ

ยุทธการที่ปลาศีเริ่มขึ้นในบริเวณที่เรียกว่าปลาศีริมตลิ่งแม่น้ำภาหิรัฐในภาคเบงกอล ประมาณ 150 กิโลเมตรทางเหนือของเมืองกัลกัตตา ท้ายที่สุด จากการแปรพักตร์ของมีร์ จาฟาร์ กองทหารอังกฤษก็ได้รับชัยชนะเหนือกองทัพเบงกอลและเข้ายึดคืนกัลกัตตา บริษัทฯได้ตั้ง มีร์ จาฟาร์ เป็นเจ้าพระยาเบงกอลคนใหม่ การปะทะครั้งนี้กองทัพแขกนั้นมีกำลังพลมากกว่า 50,000 นาย กลับถูกพิชิตโดยกองทหารเพียง 3,000 นายของพันเอกไคลฟ์ การปะทะกินเวลา 11 ชั่วโมง

อ้างอิง

1. Campbell, John; Watts, William (1760). [[[:แม่แบบ:Wdl]] "Memoirs of the Revolution in Bengal, Anno Domini 1757"]. World Digital Library. สืบค้นเมื่อ 30 September 2013. {{}}: ตรวจสอบค่า |url= ((help))
2. Robins, Nick. "This Imperious Company - The East India Company and the Modern Multinational - Nick Robins - Gresham College Lectures". Gresham Colelge Lectures. Gresham College. สืบค้นเมื่อ 19 June 2015.