พ่อครูมานพ ยาระณะ หรือ พ่อครูพัน (5 กันยายน พ.ศ. 2478 – 22 พฤศจิกายน พ.ศ. 2558) เป็นผู้เชี่ยวชาญด้านศิลปะการฟ้อน, ศิลปะการต่อสู้, การตีกลองสะบัดชัยแบบโบราณ, กลองปู่จา, กลองปู่เจ่, ดนตรีพื้นบ้านล้านนาและดนตรีไทย โดยได้รับการเชิดชูเกียรติเป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง ประจำปี พ.ศ. 2548
มานพ ยาระณะ | |
---|---|
มานพ ยาระณะ ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง ประจำปี พ.ศ. 2548 | |
เกิด | 5 กันยายน พ.ศ. 2478 อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่ |
เสียชีวิต | 22 พฤศจิกายน พ.ศ. 2558 (80 ปี) |
อาชีพ | ผู้เชี่ยวชาญ: ศิลปะการฟ้อน ศิลปะการต่อสู้ กลองสะบัดชัยแบบโบราณ, กลองปู่จา, กลองปู่เจ่ ดนตรีพื้นบ้านล้านนาและดนตรีไทย |
คู่สมรส | สมัย ยาระณะ |
รางวัล | ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง |
นอกจากนี้ เขายังเป็นผู้สอนศิลปะการต่อสู้ล้านนา และมวยไทยให้แก่ พ.อ.(พิเศษ) อำนาจ พุกศรีสุข รวมถึงวิชาดาบสะบัดชัยให้แก่ณปภพ ประมวญ (ครูแปรง)
ประวัติ
มานพ ยาระณะ เป็นบุตรของคำปัน และบัวเขียว ยาระณะ โดยมานพได้สำเร็จการศึกษาระดับประถมศึกษาปีที่ 4 จากโรงเรียนวัดศรีดอนไชย ที่อำเภอเมืองเชียงใหม่ ภายหลังจากสำเร็จการศึกษาก็ได้ช่วยพ่อแม่ทำการค้า และขณะเดียวกันก็ได้ศึกษาวิชาศิลปะการต่อสู้, ศิลปะการแสดงดนตรี รวมถึงศิลปะการตีกลองล้านนาชนิดต่าง ๆ จากผู้เชี่ยวชาญ จากนั้น เขาได้ถ่ายทอดสู่สังคม โดยทำการสอนให้แก่คนรุ่นใหม่หลายรุ่น ทั้งวิชามวยไทย, การฟ้อนเจิง, ฟ้อนหอก, ฟ้อนผานประทีป, การตีกลองปู่จา, กลองสะบัดชัยแบบโบราณ, กลองมองเซิง, กลองปู่เจ่ และศิลปะการแสดงอื่น ๆ อีกหลายแขนง เป็นระยะเวลาร่วม 50 ปีโดยที่ไม่เคยเอ่ยปากขอรับค่าตอบแทนแต่อย่างใด
ด้านผลงานที่ได้รับการกล่าวถึง พ่อครูมานพ ยังเป็นผู้ประดิษฐ์ท่าการแสดงชุด ฟ้อนขันดอก เพื่อเป็นการฟ้อนรำบูชาพระรัตนตรัย ให้บังเกิดความสงบร่มเย็นแก่บ้านเมือง
พ.ศ. 2550 รายการปราชญ์เดินดิน ทางสถานีโทรทัศน์โมเดิร์นไนน์ ได้เคยถ่ายทอดเรื่องราวของมานพ ยาระณะ ที่ซึ่งเขารับจ้างถีบรถสามล้อในย่านตลาดสันป่าข่อย ที่อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่
ใน พ.ศ. 2552 พ่อครูมานพ ยาระณะ ยังได้ร่วมการแสดงฟ้อน ในมหกรรมวัฒนธรรมเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร 82 พรรษา 5 ธันวาคม 2552 ที่จัดขึ้น ณ ป้อมมหากาฬ ถนนราชดำเนิน
วันที่ 13 เมษายน พ.ศ. 2556 พ่อครูมานพ ซึ่งเป็นศิลปินแห่งชาติ ได้รับเกียรติให้เป็นผู้ทำการผูกข้อมืออวยพรให้แก่ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร นายกรัฐมนตรี เนื่องในวันสงกรานต์ ที่บริเวณอนุสาวรีย์สามกษัตริย์ อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่
ชีวิตส่วนตัว
ด้านชีวิตส่วนตัว สมรสกับสมัย ยาระณะ และมีลูกสาว 1 คนชื่อชลธาร ยาระณะ
เสียชีวิต
มานพ ยาระณะ เสียชีวิตเมื่อวันที่ 22 พฤศจิกายน พ.ศ. 2558 ด้วยโรคมะเร็งปอด สิริอายุได้ 80 ปี สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปในการพระราชทานเพลิงศพเมื่อวันที่ 24 มกราคม พ.ศ. 2560 ณ สุสานสันกู่เหล็ก อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่
เกียรติประวัติ
- รางวัลบุคคลดีเด่นทางวัฒนธรรม จังหวัดเชียงใหม่ เพชรราชภัฏ – เพชรล้านนา
- ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง ประจำปี พ.ศ. 2548
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
- พ.ศ. 2549 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ ชั้นที่ 4 จตุตถดิเรกคุณาภรณ์ (จ.ภ.)
อ้างอิง
- หมอ มช.เตรียมตั้งโต๊ะตรวจสุขภาพรับแนวโน้มไทยก้าวสู่สังคมสูงอายุ[]
- สิ้น'พ่อครูพัน-อ.มานพ ยาระณะ'ศิลปินแห่งชาติ ผู้เชี่ยวชาญศิลปะล้านนา
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-04. สืบค้นเมื่อ 2014-04-08.
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-04. สืบค้นเมื่อ 2014-04-08.
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-09-11. สืบค้นเมื่อ 2014-04-08.
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-04-01. สืบค้นเมื่อ 2014-04-08.
- ล้านนาผลิต จากศิษย์ถึงครู - กรุงเทพธุรกิจ ออนไลน์[]
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-10-28. สืบค้นเมื่อ 2014-04-08.
- แฉ วิน ธาวิน ทั้งขี้แกล้งและขี้งก! - Entertainment - Manager Online[]
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-09-15. สืบค้นเมื่อ 2014-04-08.
- นายกฯให้ศิลปินแห่งชาติ "พ่อครูมานพ" ผูกข้อมืออวยพรปีใหม่ : มติชน
- วันศิลปินแห่งชาติ - กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม[]
- 10 ศิลปินแห่งชาติ รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ - S! News
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phxkhrumanph yarana hrux phxkhruphn 5 knyayn ph s 2478 22 phvscikayn ph s 2558 epnphuechiywchaydansilpakarfxn silpakartxsu kartiklxngsabdchyaebbobran klxngpuca klxngpuec dntriphunbanlannaaeladntriithy odyidrbkarechidchuekiyrtiepnsilpinaehngchati sakhasilpakaraesdng pracapi ph s 2548manph yarana c ph manph yarana silpinaehngchati sakhasilpakaraesdng pracapi ph s 2548ekid5 knyayn ph s 2478 xaephxemuxngechiyngihm cnghwdechiyngihmesiychiwit22 phvscikayn ph s 2558 80 pi xachiphphuechiywchay silpakarfxn silpakartxsu klxngsabdchyaebbobran klxngpuca klxngpuec dntriphunbanlannaaeladntriithykhusmrssmy yaranarangwlsilpinaehngchati sakhasilpakaraesdng nxkcakni ekhayngepnphusxnsilpakartxsulanna aelamwyithyihaek ph x phiess xanac phuksrisukh rwmthungwichadabsabdchyihaeknpphph pramwy khruaeprng prawtimanph yarana epnbutrkhxngkhapn aelabwekhiyw yarana odymanphidsaerckarsuksaradbprathmsuksapithi 4 cakorngeriynwdsridxnichy thixaephxemuxngechiyngihm phayhlngcaksaerckarsuksakidchwyphxaemthakarkha aelakhnaediywknkidsuksawichasilpakartxsu silpakaraesdngdntri rwmthungsilpakartiklxnglannachnidtang cakphuechiywchay caknn ekhaidthaythxdsusngkhm odythakarsxnihaekkhnrunihmhlayrun thngwichamwyithy karfxnecing fxnhxk fxnphanprathip kartiklxngpuca klxngsabdchyaebbobran klxngmxngesing klxngpuec aelasilpakaraesdngxun xikhlayaekhnng epnrayaewlarwm 50 piodythiimekhyexypakkhxrbkhatxbaethnaetxyangid danphlnganthiidrbkarklawthung phxkhrumanph yngepnphupradisththakaraesdngchud fxnkhndxk ephuxepnkarfxnrabuchaphrartntry ihbngekidkhwamsngbrmeynaekbanemuxng ph s 2550 raykarprachyedindin thangsthaniothrthsnomedirninn idekhythaythxderuxngrawkhxngmanph yarana thisungekharbcangthibrthsamlxinyantladsnpakhxy thixaephxemuxngechiyngihm cnghwdechiyngihm in ph s 2552 phxkhrumanph yarana yngidrwmkaraesdngfxn inmhkrrmwthnthrrmechlimphraekiyrtiphrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr 82 phrrsa 5 thnwakhm 2552 thicdkhun n pxmmhakal thnnrachdaenin wnthi 13 emsayn ph s 2556 phxkhrumanph sungepnsilpinaehngchati idrbekiyrtiihepnphuthakarphukkhxmuxxwyphrihaekyinglksn chinwtr naykrthmntri enuxnginwnsngkrant thibriewnxnusawriysamkstriy xaephxemuxngechiyngihm cnghwdechiyngihmchiwitswntwdanchiwitswntw smrskbsmy yarana aelamiluksaw 1 khnchuxchlthar yaranaesiychiwitmanph yarana esiychiwitemuxwnthi 22 phvscikayn ph s 2558 dwyorkhmaerngpxd sirixayuid 80 pi smedcphraknisthathiracheca krmsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari esdcphrarachdaeninipinkarphrarachthanephlingsphemuxwnthi 24 mkrakhm ph s 2560 n susansnkuehlk xaephxemuxngechiyngihm cnghwdechiyngihmekiyrtiprawtirangwlbukhkhldiednthangwthnthrrm cnghwdechiyngihm ephchrrachpht ephchrlanna silpinaehngchati sakhasilpakaraesdng pracapi ph s 2548ekhruxngrachxisriyaphrnph s 2549 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthisrresriyyingdierkkhunaphrn chnthi 4 ctutthdierkkhunaphrn c ph xangxinghmx mch etriymtngotatrwcsukhphaphrbaenwonmithykawsusngkhmsungxayu lingkesiy sin phxkhruphn x manph yarana silpinaehngchati phuechiywchaysilpalanna khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2016 03 04 subkhnemux 2014 04 08 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2016 03 04 subkhnemux 2014 04 08 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2017 09 11 subkhnemux 2014 04 08 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2013 04 01 subkhnemux 2014 04 08 lannaphlit caksisythungkhru krungethphthurkic xxniln lingkesiy khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2012 10 28 subkhnemux 2014 04 08 aech win thawin thngkhiaeklngaelakhingk Entertainment Manager Online lingkesiy khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2014 09 15 subkhnemux 2014 04 08 naykihsilpinaehngchati phxkhrumanph phukkhxmuxxwyphrpiihm mtichn wnsilpinaehngchati klumsarakareriynrusngkhmsuksa sasna aelawthnthrrm lingkesiy 10 silpinaehngchati rbphrarachthanekhruxngrachxisriyaphrn S News