มณฑลซันซี

ชานซี ตามสำเนียงกลาง (จีน: ; พินอิน: Shānxī) หรือ ซัวไซ ตามสำเนียงฮกเกี้ยน เป็นมณฑลหนึ่งของสาธารณรัฐประชาชนจีน ตั้งอยู่ในภาคเหนือของประเทศจีน เมืองหลวงและเมืองใหญ่สุดของมณฑลคือ ไท่หยวน และเมืองที่ใหญ่รองลงมา คือ และ ชื่อย่อหนึ่งตัวอักษรของมณฑลนี้ คือ "จิ้น" (晋 พินอิน: Jìn) ตั้งตามชื่อของรัฐจิ้นซึ่งเป็นรัฐในยุควสันตสารท

มณฑลชานซี 山西省
มณฑล
การถอดเสียงชื่อมณฑล
• ภาษาจีน	ชานซีเฉิ่ง (山西省 Shānxī Shěng)
• อักษรย่อ	SX / จิ้น (晋 Jìn)
เขาอู่ไถ
แผนที่แสดงที่ตั้งของมณฑลชานซี
พิกัด: 37°42′N 112°24′E / 37.7°N 112.4°E / 37.7; 112.4
ตั้งชื่อจาก	ซาน (山 shān) – ภูเขา ซี (西 xī) – ตะวันตก "ทางตะวันตกของ"
เมืองหลวง (และเมืองใหญ่สุด)	ไท่หยวน
จำนวนเขตการปกครอง	11 จังหวัด, 119 อำเภอ, 1,388
การปกครอง
• เลขาธิการพรรค	โหลว หยางเชิง (楼阳生)
• ผู้ว่าการ	หลิน อู่ (林武)
พื้นที่
• ทั้งหมด	156,000 ตร.กม. (60,000 ตร.ไมล์)
อันดับพื้นที่	อันดับที่ 19
ความสูงจุดสูงสุด (เขาอู่ไถ)	3,058 เมตร (10,033 ฟุต)
ประชากร  (ค.ศ. 2014)
• ทั้งหมด	36,500,000 คน
• อันดับ	อันดับที่ 18
• ความหนาแน่น	230 คน/ตร.กม. (610 คน/ตร.ไมล์)
• อันดับความหนาแน่น	อันดับที่ 19
ประชากรศาสตร์
• องค์ประกอบทางชาติพันธุ์	ฮั่น – 99.7% หุย – 0.2%
• ภาษาและภาษาถิ่น	, ,
รหัส ISO 3166	CN-SX
GDP (ค.ศ. 2017)	1.50 ล้านล้านเหรินหมินปี้ 221.77 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ (อันดับที่ 24)
• ต่อหัว	40,557 เหรินหมินปี้ 6,007 ดอลลาร์สหรัฐ (อันดับที่ 27)
HDI (ค.ศ. 2014)	0.738 (สูง) (อันดับที่ 16)
เว็บไซต์	www.shanxigov.cn

คำว่า ชานซี แปลตรงตัวว่า "ทิศตะวันตกของภูเขา" เนื่องจากมณฑลนี้ตั้งอยู่ทางตะวันตกของ ทางทิศตะวันออกของมณฑลติดกับมณฑลเหอเป่ย์ ทิศใต้ติดกับมณฑลเหอหนาน ทิศตะวันตกติดกับมณฑลฉ่านซี และทิศเหนือติดกับเขตปกครองตนเองมองโกเลียใน ภูมิประเทศของมณฑลชานซีมีลักษณะเป็นที่ราบสูง บางส่วนถูกล้อมรอบด้วยเทือกเขา วัฒนธรรมของชานซีส่วนใหญ่ได้รับอิทธิพลจากชาวฮั่นที่เป็นชนกลุ่มใหญ่ ซึ่งคิดเป็นร้อยละ 99 ของประชากร ภาษาถิ่นที่ใช้ในมณฑล คือ ซึ่งนักภาษาศาสตร์บางคนเห็นว่าเป็นภาษาที่แตกต่างจากภาษาจีนกลาง และขอบเขตทางภูมิศาสตร์ของผู้ที่ใช้ภาษานี้ครอบคลุมพื้นที่ส่วนใหญ่ของมณฑลชานซี โดยในมณฑลนี้มีพูดทั้งภาษาจิ้นและจีนกลาง

มณฑลชานซีเป็นแหล่งผลิตถ่านหินชั้นนำในประเทศจีน โดยมีปริมาณถ่านหินประมาณหนึ่งในสามของถ่านหินทั้งหมดในจีน อย่างไรก็ตาม ผลิตภัณฑ์มวลรวมต่อหัวของมณฑลยังคงต่ำกว่าค่าเฉลี่ยของประเทศ

เขตการปกครอง

มณฑลชานซีแบ่งออกเป็น(เขตการปกครองระดับจังหวัด)จำนวน 11 แห่ง โดยทั้งหมดมีฐานะเป็นนครระดับจังหวัด

ไท่หยวน ยฺวิ่นเฉิง

• นครไท่หยวน (จีน: 太原市; พินอิน: Tàiyuán Shì)
• นคร (จีน: 大同市; พินอิน: Dàtóng Shì)
• นคร (จีน: 阳泉市; พินอิน: Yángquán Shì)
• นคร (จีน: 长治市; พินอิน: Chángzhì Shì)
• นคร (จีน: 晋城市; พินอิน: Jìnchéng Shì)
• นคร (จีน: 朔州市; พินอิน: Shuòzhōu Shì)
• นคร (จีน: 晋中市; พินอิน: Jìnzhōng Shì)
• นครยฺวิ่นเฉิง (จีน: 运城市; พินอิน: Yùnchéng Shì)
• นคร (จีน: 忻州市; พินอิน: Xīnzhōu Shì)
• นคร (จีน: 临汾市; พินอิน: Línfén Shì)
• นคร (จีน: 吕梁市; พินอิน: Lǚliáng Shì)

นครระดับจังหวัดทั้ง 11 แห่ง แบ่งย่อยเป็น(เขตการปกครองระดับอำเภอ) 118 แห่ง (ประกอบด้วย 23 เขต, 11 , และ 84 อำเภอ) และแบ่งย่อยลงไปอีกเป็น(เขตการปกครองระดับตำบล) 1,388 แห่ง (ประกอบด้วย 561 เมือง, 634 ตำบล, และ 193 แขวง) ณ สิ้นปี 2017 ประชากรทั้งหมดของมณฑลชานซีมีจำนวน 37.02 ล้านคน

อ้างอิง

1. . Shanxi Tourism Bureau. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-12-25. สืบค้นเมื่อ 5 August 2013.
2. . National Bureau of Statistics of China. 29 April 2011. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 27 July 2013. สืบค้นเมื่อ 4 August 2013.
3. 山西省2017年国民经济和社会发展统计公报 [Statistical Communiqué of Shanxi Province on the 2017 National Economic and Social Development] (ภาษาChinese (China)). Shanxi Bureau of Statistics. 2018-03-13. สืบค้นเมื่อ 2018-06-22.
4. (PDF). United Nations Development Programme. 2016. p. 146. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2017-01-07. สืบค้นเมื่อ 2017-12-05.
5. Wilkinson (2012), p. 234. harv error: no target: CITEREFWilkinson2012 ()
6. 中国统计年鉴—2018. National Bureau of Statistics of the People's Republic of China. 2018.

แหล่งข้อมูลอื่น

• วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ มณฑลชานซี
• คู่มือการท่องเที่ยว Shanxi จากวิกิท่องเที่ยว (ในภาษาอังกฤษ)
• เว็บไซต์ทางการ (ภาษาจีน)