มณฑลกรุงเทพ เป็นมณฑลที่ก่อตั้งเมื่อ พ.ศ. 2440 เดิมทีอยู่ภายใต้การปกครองบังคับบัญชาของเสนาบดีกระทรวงนครบาลตามลักษณะพระธรรมนุญกฎหมายเก่ามาแต่เดิม ได้จัดการปกครองท้องที่ในเขตที่ตั้งกรุงรัตนโกสินทร์กับจังหวัดธนบุรีอันเคยเป็นกรุงธนบุรีมาก่อนอีกจังหวัดหนึ่ง จากนั้นรวมหัวเมืองใกล้เคียง นนทบุรี ปทุมธานี นครเขื่อนขันธ์ สมุทรปราการ ธัญญบุรี และมีนบุรี รวมกันเป็นมณฑลกรุงเทพมหานครมีผู้บัญชาการมณฑลเทศาภิบาล
กรุงเทพพระมหานคร | |||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
มณฑลเทศาภิบาล | |||||||||||||||||||||||||||||||
พ.ศ. 2440 – 2476 | |||||||||||||||||||||||||||||||
ธง | |||||||||||||||||||||||||||||||
เมืองหลวง | พระนคร | ||||||||||||||||||||||||||||||
การปกครอง | |||||||||||||||||||||||||||||||
• ประเภท | นครบาล | ||||||||||||||||||||||||||||||
สมุหพระนครบาล | |||||||||||||||||||||||||||||||
• พ.ศ. 2464–2467 | (คนแรก) | ||||||||||||||||||||||||||||||
• พ.ศ. 2467–2468 | |||||||||||||||||||||||||||||||
• พ.ศ. 2468–2472 | เจ้าพระยาสุรบดินทรสุรินทรฦๅชัย (พร จารุจินดา) | ||||||||||||||||||||||||||||||
• พ.ศ. 2472–2475 | เจ้าพระยามุขมนตรี (อวบ เปาโรหิตย์) | ||||||||||||||||||||||||||||||
• พ.ศ. 2475–2476 | พระยาจ่าแสนยบดีศรีบริบาล (ชิต สุนทรวร) (คนสุดท้าย) | ||||||||||||||||||||||||||||||
ยุคทางประวัติศาสตร์ | รัตนโกสินทร์ | ||||||||||||||||||||||||||||||
• จัดตั้งมณฑลกรุงเทพ | พ.ศ. 2440 | ||||||||||||||||||||||||||||||
• เปลี่ยนชื่อเป็นกรุงเทพพระมหานคร | พ.ศ. 2458 | ||||||||||||||||||||||||||||||
• โอนการบริหารราชการมากระทรวงมหาดไทย | พ.ศ. 2465 | ||||||||||||||||||||||||||||||
• ยกเลิกการปกครองแบบมณฑลเทศาภิบาล | พ.ศ. 2476 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ | ไทย |
ประวัติ
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงให้ทดลองนำเอาระบบคณะกรรมการมาใช้กับรูปแบบการปกครองเมืองหลวงอยู่ชั่วขณะหนึ่ง แต่ไม่ประสบผลสำเร็จ จึงได้โปรดเกล้าให้ยกเลิก ต่อมาได้เปลี่ยนฐานะกรมเวียงมาเป็นกระทรวงเมือง จนเปลี่ยนมาเป็นกระทรวงนครบาลตามลำดับ โดยมีเสนาบดีเป็นผู้ทำหน้าที่รับผิดชอบในการปกครองกรุงเทพมหานครและธนบุรี รวมทั้งหัวเมืองใกล้เคียง ได้แก่ นนทบุรี ปทุมธานี นครเขื่อนขันธ์ สมุทรปราการ ธัญญบุรี และมีนบุรี ซึ่งรวมเรียกทั้งหมดว่า “มณฑลกรุงเทพมหานคร” มีผู้บัญชาการมณฑลเทศาภิบาล
การปกครองมณฑลนี้ได้ใช้พระราชบัญญัติลักษณะปกครองท้องที่และข้อบังคับปกครองหัวเมืองโดยอนุโลม แต่ยกเว้นบางอย่างสำหรับอำเภอชั้นในของจังหวัดพระนครและธนบุรีที่มีกฎหมายสำหรับการปกครองใช้มากอยู่แล้ว ที่บังคับบัญชามณฑลและจังหวัดพระนครกับธนบุรี แต่เดิมรวมอยู่กับศาลาว่าการนครบาล และหน้าที่ผู้บังคับบัญชามณฑลรวมอยู่กับเสนาบดีกระทรวงนครบาล โดยไม่ได้มีตำแหน่งข้าหลวงเทศาภิบาล ส่วนหน้าที่ตำแหน่งอื่นก็มีตำแหน่งประจำเช่นมณฑลอื่น ๆ มีกรมอำเภอซึ่งมีหน้าที่อำนวยการปกครอง
ต่อมาในสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้กระทรวงนครบาลมารวมกับกระทรวงมหาดไทย และมีการแต่งตั้งตำแหน่ง "สมุหพระนครบาล" เป็นตำแหน่งที่ขึ้นตรงกับกษัตริย์ ทำหน้าที่ปกครองดูแลรับผิดชอบมณฑลกรุงเทพมหานคร ซึ่งขณะนั้นประกอบด้วย นนทบุรี และสมุทรปราการ ต่อมา พ.ศ. 2458 ยกเลิกมณฑลกรุงเทพมหานครกับกระทรวงนครบาลออกจากกันตาม "ประกาศกระทรวงนครบาล เรื่อง กำหนดเขตท้องที่การปกครองกรุงเทพมหานคร" (21 ตุลาคม พ.ศ. 2458) แยกจังหวัดพระนครธนบุรี เป็น จังหวัดพระนคร และจังหวัดธนบุรี
พ.ศ. 2476 ได้มีพระราชบัญญัติจัดระเบียบบริหารราชการแห่งราชอาณาจักรสยามขึ้น มีผลให้มณฑลเทศาภิบาลต้องยกเลิกไป การบริหารราชการของแต่ละจังหวัดจึงขึ้นกับกระทรวงมหาดไทยโดยตรงทุกจังหวัด
อ้างอิง
- วุฒิชัย มูลศิลป์. (PDF). สมาคมสังคมศาสตร์แห่งประเทศไทย. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2021-07-16. สืบค้นเมื่อ 2021-07-28.
- . กรุงเทพมหานคร. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-01-26. สืบค้นเมื่อ 2021-07-28.
- "พัฒนาการ "กรุงเทพฯ" เมืองหลวงที่มีชื่อยาวที่สุดในโลก". ศิลปวัฒนธรรม.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
mnthlkrungethph epnmnthlthikxtngemux ph s 2440 edimthixyuphayitkarpkkhrxngbngkhbbychakhxngesnabdikrathrwngnkhrbaltamlksnaphrathrrmnuykdhmayekamaaetedim idcdkarpkkhrxngthxngthiinekhtthitngkrungrtnoksinthrkbcnghwdthnburixnekhyepnkrungthnburimakxnxikcnghwdhnung caknnrwmhwemuxngiklekhiyng nnthburi pthumthani nkhrekhuxnkhnth smuthrprakar thyyburi aelaminburi rwmknepnmnthlkrungethphmhankhrmiphubychakarmnthlethsaphibalkrungethphphramhankhrmnthlethsaphibalph s 2440 2476thngemuxnghlwngphrankhrkarpkkhrxng praephthnkhrbalsmuhphrankhrbal ph s 2464 2467 khnaerk ph s 2467 2468 ph s 2468 2472ecaphrayasurbdinthrsurinthrlichy phr carucinda ph s 2472 2475ecaphrayamukhmntri xwb epaorhity ph s 2475 2476phrayacaaesnybdisribribal chit sunthrwr khnsudthay yukhthangprawtisastrrtnoksinthr cdtngmnthlkrungethphph s 2440 epliynchuxepnkrungethphphramhankhrph s 2458 oxnkarbriharrachkarmakrathrwngmhadithyph s 2465 ykelikkarpkkhrxngaebbmnthlethsaphibalph s 2476kxnhna thdipcnghwdphrankhremuxngnnthburiemuxngsmuthrprakar cnghwdphrankhrcnghwdthnburicnghwdpthumthanicnghwdnnthburicnghwdsmuthrprakarpccubnepnswnhnungkhxng ithyprawtiphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhwthrngihthdlxngnaexarabbkhnakrrmkarmaichkbrupaebbkarpkkhrxngemuxnghlwngxyuchwkhnahnung aetimprasbphlsaerc cungidoprdeklaihykelik txmaidepliynthanakrmewiyngmaepnkrathrwngemuxng cnepliynmaepnkrathrwngnkhrbaltamladb odymiesnabdiepnphuthahnathirbphidchxbinkarpkkhrxngkrungethphmhankhraelathnburi rwmthnghwemuxngiklekhiyng idaek nnthburi pthumthani nkhrekhuxnkhnth smuthrprakar thyyburi aelaminburi sungrwmeriykthnghmdwa mnthlkrungethphmhankhr miphubychakarmnthlethsaphibal karpkkhrxngmnthlniidichphrarachbyytilksnapkkhrxngthxngthiaelakhxbngkhbpkkhrxnghwemuxngodyxnuolm aetykewnbangxyangsahrbxaephxchninkhxngcnghwdphrankhraelathnburithimikdhmaysahrbkarpkkhrxngichmakxyuaelw thibngkhbbychamnthlaelacnghwdphrankhrkbthnburi aetedimrwmxyukbsalawakarnkhrbal aelahnathiphubngkhbbychamnthlrwmxyukbesnabdikrathrwngnkhrbal odyimidmitaaehnngkhahlwngethsaphibal swnhnathitaaehnngxunkmitaaehnngpracaechnmnthlxun mikrmxaephxsungmihnathixanwykarpkkhrxng txmainsmyphrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhw oprdekla ihkrathrwngnkhrbalmarwmkbkrathrwngmhadithy aelamikaraetngtngtaaehnng smuhphrankhrbal epntaaehnngthikhuntrngkbkstriy thahnathipkkhrxngduaelrbphidchxbmnthlkrungethphmhankhr sungkhnannprakxbdwy nnthburi aelasmuthrprakar txma ph s 2458 ykelikmnthlkrungethphmhankhrkbkrathrwngnkhrbalxxkcakkntam prakaskrathrwngnkhrbal eruxng kahndekhtthxngthikarpkkhrxngkrungethphmhankhr 21 tulakhm ph s 2458 aeykcnghwdphrankhrthnburi epn cnghwdphrankhr aelacnghwdthnburi ph s 2476 idmiphrarachbyyticdraebiybbriharrachkaraehngrachxanackrsyamkhun miphlihmnthlethsaphibaltxngykelikip karbriharrachkarkhxngaetlacnghwdcungkhunkbkrathrwngmhadithyodytrngthukcnghwdxangxingwuthichy mulsilp PDF smakhmsngkhmsastraehngpraethsithy khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2021 07 16 subkhnemux 2021 07 28 krungethphmhankhr khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2020 01 26 subkhnemux 2021 07 28 phthnakar krungethph emuxnghlwngthimichuxyawthisudinolk silpwthnthrrm