โวลาปุก (อักษรโรมัน: Volapük, ภาษาอังกฤษออกเสียง /ˈvɒləpʊk/; ภาษาโวลาปุกออกเสียง [volaˈpyk]; "ภาษาโลก") เป็นภาษาประดิษฐ์ที่สร้างขึ้นใน ค.ศ. 1879 ถึง 1880 โดย นักบวชโรมันคาทอลิกที่ ประเทศเยอรมนี ผู้เชื่อว่าพระเจ้าตรัสแก่เขาในฝันว่าให้สร้างภาษาสากล ภาษานี้เป็นที่รู้จักจากการเป็นภาษาประดิษฐ์ช่วยสื่อสารนานาชาติหลักภาษาแรก โดยมีไวยากรณ์จาก และคำศัพท์ส่วนใหญ่จากภาษาอังกฤษ (และบางส่วนจากภาษาฝรั่งเศสและเยอรมัน)
ภาษาโวลาปุก | |
---|---|
Volapük, Volapük nulik | |
โลโก้ขบวนการโวลาปุก (ระยะที่ 2) | |
สร้างโดย | |
วันที่ | ค.ศ. 1879–1880 |
การจัดตั้งและการใช้ | นานาชาติ: ส่วนใหญ่อยู่ในยุโรป |
ผู้ใช้ | 20 คน (2000) |
จุดประสงค์ | ภาษาประดิษฐ์
|
ระบบการเขียน | ละติน |
ที่มา | คำศัพท์จากภาษาอังกฤษ, เยอรมัน และฝรั่งเศส |
สถานภาพทางการ | |
รหัสภาษา | |
ISO 639-1 | vo |
ISO 639-2 | vol |
ISO 639-3 | vol |
มีการจัดภาษาโวลาปุกใน ค.ศ. 1884 (ฟรีดริชส์ฮาเฟิน), ค.ศ. 1887 (มิวนิก) และ ค.ศ. 1889 (ปารีส) การประชุมสองครั้งแรกใช้ภาษาเยอรมัน ส่วนการประชุมครั้งสุดท้ายใช้เฉพาะภาษาโวลาปุก ใน ค.ศ. 1889 มีคลับภาษาโวลาปุกประมาณ 283 คลับ, สิ่งพิมพ์รายคาบเกี่ยวกับหรือในภาษาโวลาปุก 25 เล่ม และตำราภาษาโวลาปุกมากถึง 316 เล่ม เขียนอยู่ใน 25 ภาษา มีการอ้างว่าในเวลานั้นมีผู้เรียนรู้ภาษานี้เกือบล้านคน อย่างไรก็ตาม ในช่วงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 19 ถึงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 20 ภาษาโวลาปุกถูกแทนที่ด้วยภาษาเอสเปรันโตไปโดยมาก
อักขรวิธีและการอ่านออกเสียง
ภาษาโวลาปุกใช้ตัวอักษรละติน ประกอบด้วยตัวอักษร 27 ตัว ซึ่งมีรูปทั้งตัวพิมพ์ใหญ่และตัวพิมพ์เล็ก โดย 24 ตัวเหมือนตัวอักษรในภาษาอังกฤษ โดยไม่มีรูป Q และ W และบนตัวอักษรบางตัวมีเครื่องหมายพิเศษ ตัวอักษรทั้งหมดมีดังนี้:
|
|
|
|
เสียงของตัวอักษร ä , ö, ü เป็นเสียงแบบเดียวกับในภาษาเยอรมัน เช่น C ออกเสียงคล้ายกับตัว ช , J ออกเสียงคล้ายกับตัว จ, s ออกเสียงเป็น [] เมื่อตามหลังพยัญชนะมีเสียง เช่น bs, ds, gs, ls เหมือนกับในภาษาอังกฤษ
หมายเหตุ: ตัวอักษร ä, ö และ ü ไม่มีรูปแทนที่แบบ ae, oe และ ue เหมือนกับในภาษาเยอรมัน แต่ชไลเออร์เสนอให้ใช้รูป ꞛ, ꞝ และ ꞟ แทน โดยตัวอักษรเหล่านี้ได้รับการบรรจุในรหัสยูนิโคดเวอร์ชัน 7.0 ตั้งแต่เดือนมิถุนายน พ.ศ. 2557:
- U+A79A Ꞛ latin capital letter volapuk ae
- U+A79B ꞛ latin small letter volapuk ae
- U+A79C Ꞝ latin capital letter volapuk oe
- U+A79D ꞝ latin small letter volapuk oe
- U+A79E Ꞟ latin capital letter volapuk ue
- U+A79F ꞟ latin small letter volapuk ue
อักษรพิเศษ
อัลเฟรด เอ. ผู้ประพันธ์ Comprehensive Volapük Grammar ได้เพิ่มเติมพยัญชนะของเสียงที่ปรากฏไม่บ่อยนักโดยชไลเออร์:
- ดังที่ปรากฏในภาพ;–
อักษรส่วนใหญ่ได้รับการบรรจุลงในยูนิโคดแล้ว:
- U+00E5 å latin small letter a with ring above (U+00C5 Å latin capital letter a with ring above)
- U+0127 ħ latin small letter h with stroke (U+0126 Ħ latin capital letter h with stroke)
- U+0302 ̂ combining circumflex accent (สำหรับ m̂ และ n̂)
- U+1D87 ᶇ latin small letter n with palatal hook
- U+0237 ȷ latin small letter dotless j
- U+0283 ʃ latin small letter esh (U+01A9 Ʃ latin capital letter esh)
ตัวอักษร r
โวลาปุกเวอร์ชันของชไลเออร์หลีกเลี่ยงการใช้ตัวอักษร r เนื่องจากเกรงว่าจะเป็นเสียงที่อ่านยากสำหรับชาวจีน ดังนั้นรากคำที่มีตัวอักษร r จะถูกเปลี่ยนไปเป็นตัวอักษร l เช่นคำว่า rose ในภาษาอังกฤษถูกเปลี่ยนเป็น lose อย่างไรก็ตาม หน่วยเสียงที่อ่านออกเสียงยากอื่นๆ ยังคงมีอยู่ เช่น ö [] และ ü [] อารี เดอ ยอง เพิ่มตัวอักษร r เข้ามาภายหลัง
วงศัพท์
ชไลเออร์พัฒนาวงศัพท์โวลาปุกส่วนใหญ่มาจากภาษาอังกฤษ ผสมกับฝรั่งเศสและเยอรมันอีกเล็กน้อย ผู้พูดหนึ่งในภาษาเหล่านี้สามารถรู้ที่มาของคำบางคำได้ แต่คำบางคำถูกปรับมากจนไม่สามารถเทียบได้ง่าย เช่น คำว่า vol กับ pük มาจากศัพท์ภาษาอังกฤษว่า world และ speak ถึงแม้ว่าจะไม่มีความสำคัญทางภาษาศาสตร์ โดยไม่คำนึงถึงความเรียบง่ายและความสอดคล้องตามกฎการเน้นเสียง การเปลี่ยนรูปเหล่านี้มักได้รับการดูถูกเยาะเย้ยอย่างมากจากผู้กล่าวว่าภาษา (language's detractors) อย่างไรก็ตาม ดูเหมือนว่าความตั้งใจในการเปลี่ยนรูปคำยืมของชไลเออร์นั้นมีมากจนเทียบกันได้ยาก ทำให้คำเหล่านั้นสูญเสียความเชื่อมโยงกับภาษา (และชาติ) ต้นกำเนิด ในทางตรงกันข้าม ภาษาเอสเปรันโตและอินเตร์ลิงกวาได้รับคำวิจารณ์ว่าเป็นภาษาที่เรียนรู้ได้ง่ายสำหรับมากกว่าผู้ที่ภาษาแม่ไม่ใช่ภาษาในยุโรป
ไวยากรณ์
ไวยากรณ์ภาษาโวลาปุกมีพื้นฐานมาจากภาษาในยุโรปทั่วๆ ไป
คำนาม
คำนามเปลี่ยนแปลงตามจำนวนและตำแหน่ง แต่จะไม่เปลี่ยนตามเพศ
นี่คือคำนามรูปต่างๆ ของคำว่า vol ที่แปลว่าโลก
รูป | เอกพจน์ | พหูพจน์ |
---|---|---|
ประธาน | vol | vols |
คำขยาย | vola | volas |
กรรมรอง | vole | voles |
กรรมตรง | voli | volis |
คำนามในภาษาโวลาปุกมีสี่รูปเหมือนกับในภาษาเยอรมัน
คำคุณศัพท์
คำคุณศัพท์สร้างโดยการเติมวิภัตติ -ik โดยทั่วไปตามหลังคำนามที่ขยาย
คำสรรพนาม
คำสรรพนามจะขึ้นต้นด้วย o-
การใช้เป็นคำนามทั่วไป
คำว่าโวลาปุกยังสามารถแปลว่า ไร้สาระ หรือ เหลวไหล ในหลายๆ ภาษา เช่น สำนวน Det er det rene volapyk for mig (ฉันคิดว่ามันโวลาปุกสุดๆ เลย) ในภาษาดัตช์ คำว่า volapukaĵo ในภาษาเอสเปรันโตยังเป็นคำแสลงหมายถึงสิ่งไร้สาระได้ด้วย สำนวน Tio estas volapukaĵo al mi บางครั้งก็ใช้เหมือนสำนวนอังกฤษที่ว่า "" (ฉันไม่เข้าใจมันเลย)
ดูเพิ่ม
อ้างอิง
- "Pük, Memory: Why I Learned a Universal Language No One Speaks" by Paul LaFarge. , August 2000.
- OED
- Handbook of Volapük 2016-04-23 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, (1888)
- A History of the English Language, 5th ed. Albert C. Baugh and Thomas Cable. Ch. I English Present and Future; Prentice Hall, Upper Saddle River (2002)
- The Loom of Language F. Bodmer and L. Hogben (eds.) Ch. XI Pioneers of Language Planning; Allen & Unwin Ltd, London (1944)
- Sprague (1888)
- "A Quick Look at Volapük". Volapük.com. Volapük.com. สืบค้นเมื่อ 2015-11-12.
- Ager, Simon. "Volapük alphabet". Omniglot. Kualo. สืบค้นเมื่อ 2014-08-31.
- "Latin Extended-D Range: A720–A7FF" (PDF). Unicode.org. June 2014. สืบค้นเมื่อ 4 May 2015.
- "For example, while it is true that words like vol and pük don't really look like world and speak, but the whole language is not like that. Scores of words are very obvious as what they mean – if, fasilik, gudik/badik, smalik, jerik (pronounced sherík – expensive), bank, bäk (back), deadik". – "What the L!", AUXLANG list posting by Thomas Alexander, 15 November 2005.
- Fiedler, Sabine (2015). "The topic of planned languages (Esperanto) in the current literature". Language Problems and Language Planning. 39 (1): 84–104. doi:10.1075/lplp.39.1.05fie.
แหล่งข้อมูลอื่น
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
owlapuk xksrormn Volapuk phasaxngkvsxxkesiyng ˈ v ɒ l e p ʊ k phasaowlapukxxkesiyng volaˈpyk phasaolk epnphasapradisththisrangkhunin kh s 1879 thung 1880 ody nkbwchormnkhathxlikthi praethseyxrmni phuechuxwaphraecatrsaekekhainfnwaihsrangphasasakl phasaniepnthiruckcakkarepnphasapradisthchwysuxsarnanachatihlkphasaaerk odymiiwyakrncak aelakhasphthswnihycakphasaxngkvs aelabangswncakphasafrngessaelaeyxrmn phasaowlapukVolapuk Volapuk nulikolokkhbwnkarowlapuk rayathi 2 srangodywnthikh s 1879 1880karcdtngaelakarichnanachati swnihyxyuinyuorpphuich20 khn 2000 cudprasngkhphasapradisth phasachwysuxsarnanachatiphasaowlapukrabbkarekhiynlatinthimakhasphthcakphasaxngkvs eyxrmn aelafrngesssthanphaphthangkarrhsphasaISO 639 1voISO 639 2volISO 639 3volbthkhwamnimisylksnsthxksrsakl hakrabbkhxngkhunimrxngrbkaraesdngphlthithuktxng khunxacehnprsni klxng hruxsylksnxyangxunaethnthixkkhrayuniokhdthngphasaowlapukxyangimepnthangkar mikarcdphasaowlapukin kh s 1884 fridrichshaefin kh s 1887 miwnik aela kh s 1889 paris karprachumsxngkhrngaerkichphasaeyxrmn swnkarprachumkhrngsudthayichechphaaphasaowlapuk in kh s 1889 mikhlbphasaowlapukpraman 283 khlb singphimphraykhabekiywkbhruxinphasaowlapuk 25 elm aelataraphasaowlapukmakthung 316 elm ekhiynxyuin 25 phasa mikarxangwainewlannmiphueriynruphasaniekuxblankhn xyangirktam inchwngplaykhriststwrrsthi 19 thungtnkhriststwrrsthi 20 phasaowlapukthukaethnthidwyphasaexseprnotipodymakxkkhrwithiaelakarxanxxkesiyngchilexxrnaesnxrupxksrxikaebbthimisra aetaethbimkhxyichngan phasaowlapukichtwxksrlatin prakxbdwytwxksr 27 tw sungmirupthngtwphimphihyaelatwphimphelk ody 24 twehmuxntwxksrinphasaxngkvs odyimmirup Q aela W aelabntwxksrbangtwmiekhruxnghmayphiess twxksrthnghmdmidngni xksr sthxksrsakla a ꞛ b bc def f xksr sthxksrsaklgh hij k klm xksr sthxksrsaklno o ꞝ p p r s s t t xksr sthxksrsakluu ꞟ vx k syz esiyngkhxngtwxksr a o u epnesiyngaebbediywkbinphasaeyxrmn echn C xxkesiyngkhlaykbtw ch J xxkesiyngkhlaykbtw c s xxkesiyngepn emuxtamhlngphyychnamiesiyng echn bs ds gs ls ehmuxnkbinphasaxngkvs hmayehtu twxksr a o aela u immirupaethnthiaebb ae oe aela ue ehmuxnkbinphasaeyxrmn aetchilexxresnxihichrup ꞛ ꞝ aela ꞟ aethn odytwxksrehlaniidrbkarbrrcuinrhsyuniokhdewxrchn 7 0 tngaeteduxnmithunayn ph s 2557 U A79A Ꞛ latin capital letter volapuk ae U A79B ꞛ latin small letter volapuk ae U A79C Ꞝ latin capital letter volapuk oe U A79D ꞝ latin small letter volapuk oe U A79E Ꞟ latin capital letter volapuk ue U A79F ꞟ latin small letter volapuk uexksrphiess xlefrd ex phupraphnth Comprehensive Volapuk Grammar idephimetimphyychnakhxngesiyngthipraktimbxynkodychilexxr dngthipraktinphaph xksrswnihyidrbkarbrrculnginyuniokhdaelw U 00E5 a latin small letter a with ring above U 00C5 A latin capital letter a with ring above U 0127 ħ latin small letter h with stroke U 0126 Ħ latin capital letter h with stroke U 0302 combining circumflex accent sahrb m aela n U 1D87 ᶇ latin small letter n with palatal hook U 0237 ȷ latin small letter dotless j U 0283 ʃ latin small letter esh U 01A9 Ʃ latin capital letter esh twxksr r owlapukewxrchnkhxngchilexxrhlikeliyngkarichtwxksr r enuxngcakekrngwacaepnesiyngthixanyaksahrbchawcin dngnnrakkhathimitwxksr r cathukepliynipepntwxksr l echnkhawa rose inphasaxngkvsthukepliynepn lose xyangirktam hnwyesiyngthixanxxkesiyngyakxun yngkhngmixyu echn o aela u xari edx yxng ephimtwxksr r ekhamaphayhlngwngsphthchilexxrphthnawngsphthowlapukswnihymacakphasaxngkvs phsmkbfrngessaelaeyxrmnxikelknxy phuphudhnunginphasaehlanisamarthruthimakhxngkhabangkhaid aetkhabangkhathukprbmakcnimsamarthethiybidngay echn khawa vol kb puk macaksphthphasaxngkvswa world aela speak thungaemwacaimmikhwamsakhythangphasasastr odyimkhanungthungkhwameriybngayaelakhwamsxdkhlxngtamkdkarennesiyng karepliynrupehlanimkidrbkarduthukeyaaeyyxyangmakcakphuklawwaphasa language s detractors xyangirktam duehmuxnwakhwamtngicinkarepliynrupkhayumkhxngchilexxrnnmimakcnethiybknidyak thaihkhaehlannsuyesiykhwamechuxmoyngkbphasa aelachati tnkaenid inthangtrngknkham phasaexseprnotaelaxinetrlingkwaidrbkhawicarnwaepnphasathieriynruidngaysahrbmakkwaphuthiphasaaemimichphasainyuorpiwyakrniwyakrnphasaowlapukmiphunthanmacakphasainyuorpthw ip khanam khanamepliynaeplngtamcanwnaelataaehnng aetcaimepliyntamephs nikhuxkhanamruptang khxngkhawa vol thiaeplwaolk rup exkphcn phhuphcnprathan vol volskhakhyay vola volaskrrmrxng vole voleskrrmtrng voli volis khanaminphasaowlapukmisirupehmuxnkbinphasaeyxrmn khakhunsphth khakhunsphthsrangodykaretimwiphtti ik odythwiptamhlngkhanamthikhyay khasrrphnam khasrrphnamcakhuntndwy o karichepnkhanamthwipkhawaowlapukyngsamarthaeplwa irsara hrux ehlwihl inhlay phasa echn sanwn Det er det rene volapyk for mig chnkhidwamnowlapuksud ely inphasadtch khawa volapukaĵo inphasaexseprnotyngepnkhaaeslnghmaythungsingirsaraiddwy sanwn Tio estas volapukaĵo al mi bangkhrngkichehmuxnsanwnxngkvsthiwa chnimekhaicmnely duephimwikiphiediyphasaowlapuk phasaexseprnot phasaxidx xinetrlingkwaxangxing Puk Memory Why I Learned a Universal Language No One Speaks by Paul LaFarge August 2000 OED Handbook of Volapuk 2016 04 23 thi ewyaebkaemchchin 1888 A History of the English Language 5th ed Albert C Baugh and Thomas Cable Ch I English Present and Future Prentice Hall Upper Saddle River 2002 The Loom of Language F Bodmer and L Hogben eds Ch XI Pioneers of Language Planning Allen amp Unwin Ltd London 1944 Sprague 1888 A Quick Look at Volapuk Volapuk com Volapuk com subkhnemux 2015 11 12 Ager Simon Volapuk alphabet Omniglot Kualo subkhnemux 2014 08 31 Latin Extended D Range A720 A7FF PDF Unicode org June 2014 subkhnemux 4 May 2015 For example while it is true that words like vol and puk don t really look like world and speak but the whole language is not like that Scores of words are very obvious as what they mean if fasilik gudik badik smalik jerik pronounced sherik expensive bank bak back deadik What the L AUXLANG list posting by Thomas Alexander 15 November 2005 Fiedler Sabine 2015 The topic of planned languages Esperanto in the current literature Language Problems and Language Planning 39 1 84 104 doi 10 1075 lplp 39 1 05fie aehlngkhxmulxunwikiphiediy saranukrmesri inphasaowlaphukh phasaowlapuk thiokhrngkarphinxngkhxngwikiphiediy hakhwamhmaycakwikiphcnanukrmphaphaelasuxcakkhxmmxnskhxmultnchbbcakwikisxrshnngsuxcakwikitarakhxmulcakwikisneths bthkhwamphasaniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldkhk