ภาษาเลอเวือะ หรือ ภาษาละว้า เป็นภาษาหนึ่งในตระกูลออสโตรเอเชียติก สาขามอญ-เขมร สาขาย่อยปะหล่อง ในประเทศไทยมีผู้พูดในจังหวัดแม่ฮ่องสอนและเชียงใหม่ ตามรายงานของอี. ดับเบิลยู. ฮัตชินสัน เมื่อ พ.ศ. 2477 พบว่ามีผู้พูดในจังหวัดลำปาง เชียงราย และแพร่ด้วย แต่จากการสำรวจเมื่อ พ.ศ. 2527 ไม่พบผู้พูดภาษาเลอเวือะในจังหวัดดังกล่าว คงพูดภาษาไทยถิ่นเหนือทั้งหมด
ภาษาเลอเวือะ | |
---|---|
เลอเวือะ | |
ออกเสียง | /l.wɨaʔ/ |
ประเทศที่มีการพูด | ไทย |
ภูมิภาค | จังหวัดแม่ฮ่องสอน, จังหวัดเชียงใหม่ |
ชาติพันธุ์ | (ละว้า) |
จำนวนผู้พูด | 15,000 คน (2550) |
ตระกูลภาษา | ออสโตรเอเชียติก
|
ระบบการเขียน | อักษรไทย |
สถานภาพทางการ | |
ภาษาชนกลุ่มน้อยที่รับรองใน | ไทย |
รหัสภาษา | |
ISO 639-3 | อย่างใดอย่างหนึ่ง:lcp – ภาษาเลอเวือะตะวันตกlwl – ภาษาเลอเวือะตะวันออก |
ภาษาเลอเวือะประกอบด้วยวิธภาษาหรือภาษาย่อยที่แตกต่างกันสองกลุ่มซึ่งแหล่งข้อมูลบางแหล่งถือว่าเป็นภาษาแยกจากกัน ได้แก่ ภาษาเลอเวือะตะวันตกและภาษาเลอเวือะตะวันออก ภาษาทั้งสองมีความแตกต่างกันพอสมควร (แม้ว่าจะมีความสัมพันธ์ทางเชื้อสายอย่างสูง) เนื่องจากไม่สามารถเข้าใจซึ่งกันและกันได้จากคำให้การที่สอดคล้องกันของผู้พูดภาษาเลอเวือะตะวันตกและผู้พูดภาษาเลอเวือะตะวันออกและจากการทดสอบโดยสถาบันภาษาศาสตร์ฤดูร้อน นอกจากนี้บรรดาหมู่บ้านที่พูดภาษาเลอเวือะของแต่ละกลุ่มก็ยังมีสำเนียงภาษาที่แตกต่างกันออกไปอีก มิชชันนารีที่เคยเข้าไปเผยแพร่ศาสนาคริสต์ได้พัฒนาการเขียนภาษาเลอเวือะตะวันตกด้วยอักษรละตินและอักษรไทย
ภาษาเลอเวือะตะวันออกมีความมีชีวิตชีวาทางภาษาในระดับสูงและใช้สื่อสารกันในบ้านโดยผู้พูดทุกวัย การศึกษาของรัฐ ประกาศของหมู่บ้าน และธุรกิจทางการมักใช้ภาษาไทยกลาง ผู้พูดภาษาเลอเวือะตะวันออกส่วนใหญ่พูดคำเมืองได้เป็นอย่างน้อย แต่มีผู้พูดสูงอายุบางคนตอบเป็นภาษาเลอเวือะเมื่อมีผู้พูดคำเมืองด้วย ผู้พูดรุ่นใหม่มีแนวโน้มที่จะพูดภาษาไทยกลางได้คล่องเนื่องจากระบบการศึกษา และส่วนใหญ่พูดคำเมืองได้คล่องเนื่องจากการแต่งงานระหว่างชาวเลอเวือะกับชาวยวน
สัทวิทยา
พยัญชนะ
|
|
- หน่วยเสียงในช่องสีเขียวคือหน่วยเสียงที่ปรากฏเฉพาะในภาษาเลอเวือะตะวันตกถิ่นป่าแป๋ ส่วนหน่วยเสียงในช่องสีแดงคือหน่วยเสียงที่ปรากฏเฉพาะในภาษาเลอเวือะตะวันตกถิ่นละอูบ
- หน่วยเสียงพยัญชนะต้นควบในภาษาเลอเวือะตะวันตกถิ่นป่าแป๋มี 13 หน่วยเสียง ได้แก่ /ᵐbl/, /ᵐbj/, /ᵑɡl/, /ᵑɡj/, /pl/, /pj/, /pʰl/, /pʰj/, /kl/, /kw/, /kj/, /kʰl/, /kʰj/ ในภาษาเลอเวือะตะวันตกถิ่นละอูบมี 11 หน่วยเสียง ได้แก่ /ᵐbr/, /ᵐbl/, /ᵑɡr/, /ᵑɡl/, /pl/, /pʰr/, /pʰl/, /kl/, /kw/, /kʰr/, /kʰl/ และในภาษาเลอเวือะตะวันออกมี 6 หน่วยเสียง ได้แก่ /ᵐbr/, /ᵑɡr/, /pr/, /pʰr/, /kr/, /kʰr/
- หน่วยเสียงพยัญชนะท้ายในภาษาเลอเวือะตะวันตกมี 10 หน่วยเสียง ได้แก่ /m/, /n/, /ɲ/, /ŋ/, /p/, /t/, /c/, /k/, /ʔ/, /h/ ส่วนในภาษาเลอเวือะตะวันออกมี 16 หน่วยเสียง ได้แก่ /m/, /n/, /ɲ/, /ŋ/, /p/, /t/, /c/, /k/, /ʔ/, /h/, /w/, /w̥/, /wˀ/, /j/, /j̥/, /jˀ/ (โดยที่ /w̥/, /wˀ/, /j̥/, /jˀ/ ปรากฏในตำแหน่งท้ายพยางค์เท่านั้น ไม่ปรากฏในตำแหน่งต้นพยางค์)
- หน่วยเสียง /d/ ในภาษาเลอเวือะตะวันตกปรากฏในคำยืมจากภาษาไทย
- หน่วยเสียง /pʰ/ และ /tʰ/ ในภาษาเลอเวือะตะวันตกถิ่นป่าแป๋บางครั้งจะออกเสียงเป็น /p/ และ /t/ ในภาษาเลอเวือะตะวันตกถิ่นละอูบ
- หน่วยเสียง /w/ ออกเสียงเป็น [w~ʋ~v] โดยขึ้นอยู่กับผู้พูด
สระ
สระเดี่ยว
ระดับลิ้น | ตำแหน่งลิ้น | ||
---|---|---|---|
หน้า | กลาง | หลัง | |
สูง | i | ɨ | u |
กึ่งสูง | e | ə | o |
กึ่งต่ำ | ɛ | ɔ | |
ต่ำ | a | ɒ |
- หน่วยเสียงในช่องสีฟ้าคือหน่วยเสียงที่ปรากฏเฉพาะในภาษาเลอเวือะตะวันออก
- หน่วยเสียง /a/ ในภาษาเลอเวือะตะวันออกมักออกเสียงเป็น [ɐ]
สระประสมและสระเรียง
ภาษาเลอเวือะตะวันตกมี 3 สระ ได้แก่ /ia/, /ɨa/ และ /ua/ นอกจากนี้ยังมี 16 ชุด ได้แก่ /iu/, /eo/, /ɛɔ/, /əi/, /əɨ/, /əu/, /ai/, /aɨ/, /au/, /aɛ/, /aɔ/, /ui/, /uɛ/, /oi/, /ɔi/ และ /ɔɛ/ (แต่ไม่ปรากฏสระเรียง /eo/ และ /uɛ/ ที่บ้านป่าแป๋) ส่วนภาษาเลอเวือะตะวันออก นักภาษาศาสตร์ได้วิเคราะห์จำแนกสระประสมและสระเรียงไว้แตกต่างกัน เอลิซาเบท มันน์ เสนอในบทความที่ตีพิมพ์เมื่อ พ.ศ. 2560 ว่าภาษาเลอเวือะตะวันออกมีสระประสม 6 สระ ได้แก่ /iᵊ/, /iᵃ/, /ɨᵃ/, /aᶤ/, /uᵊ/ และ /uᵃ/
ระบบการเขียน
คณะกรรมการจัดทำระบบเขียนภาษาท้องถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์ด้วยอักษรไทย สำนักงานราชบัณฑิตยสภา ได้กำหนดตัวเขียนภาษาเลอเวือะตะวันตกอักษรไทยตามระบบเสียงภาษาเลอเวือะตะวันตกที่พูดกันในหมู่ที่ 4 บ้านป่าแป๋ อำเภอแม่สะเรียง และหมู่ที่ 6 บ้านละอูบ อำเภอแม่ลาน้อย จังหวัดแม่ฮ่องสอน ไว้ดังนี้
|
|
|
ส่วนตัวเขียนภาษาเลอเวือะตะวันออกไม่มีการกำหนดมาตรฐานไว้ []จึงอนุโลมใช้กฎเดียวกับภาษาเลอเวือะตะวันตก แต่เนื่องจากหน่วยเสียงตามตารางด้านบนยังไม่ครบถ้วน []จึงมีการดัดแปลงเพิ่มเติมดังต่อไปนี้
- สระเรียงอื่นที่นอกเหนือจากตารางด้านบน ให้แยกออกเป็นสระไทยสองเสียง คั่นด้วยขีด
- หมายเหตุ /iə/ และ /uə/ เป็นสระคนละเสียงกับ /ia/ และ /ua/ ตามลำดับ
- พยัญชนะท้ายบางตัวต้องเปลี่ยนเป็นสระก่อน แล้วจึงค่อยใช้รูปสระเรียงต่อไป ดังนี้
- /-j/ เปลี่ยนเป็น /-i/
- /-jˀ/ เปลี่ยนเป็น /-iʔ/
- /-j̊/ เปลี่ยนเป็น /-ih/
- /-w/ เปลี่ยนเป็น /-u/
- /-wˀ/ เปลี่ยนเป็น /-uʔ/
- /-w̥/ เปลี่ยนเป็น /-uh/
- เพิ่มหน่วยเสียงพยัญชนะและสระดังนี้
- ฌ ใช้แทนเสียง /ʄ/
- เ–าฺะ ใช้แทนเสียง /ɒʔ/
- –อฺ ใช้แทนเสียง /ɒ/ (เมื่อไม่มีพยัญชนะท้าย หรือเมื่อมีพยัญชนะท้ายอื่น)
อ้างอิง
- Umpai Lawa (Western Lawa) at Ethnologue (18th ed., 2015)
- Bo Luang Lawa (Eastern Lawa) at Ethnologue (18th ed., 2015)
- Nahhas, Dr. Ramzi W. (2007). Sociolinguistic survey of Lawa in Thailand. Chiang Mai: Payap University.
- สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. (2558). คู่มือระบบเขียนภาษาเลอเวือะอักษรไทย ฉบับราชบัณฑิตยสภา. กรุงเทพฯ: สำนักงานราชบัณฑิตยสภา, หน้า 2.
- สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. (2558). คู่มือระบบเขียนภาษาเลอเวือะอักษรไทย ฉบับราชบัณฑิตยสภา. กรุงเทพฯ: สำนักงานราชบัณฑิตยสภา, หน้า 31–32.
- Munn, Elizabeth (2017). "A Phonological Reanalysis of Eastern Lawa". Journal of the Southeast Asian Linguistics Society. 10 (2): 30.
- สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. (2558). คู่มือระบบเขียนภาษาเลอเวือะอักษรไทย ฉบับราชบัณฑิตยสภา. กรุงเทพฯ: สำนักงานราชบัณฑิตยสภา, หน้า 34–35.
- Munn, Elizabeth (2017). "A Phonological Reanalysis of Eastern Lawa". Journal of the Southeast Asian Linguistics Society. 10 (2): 38.
- สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. (2558). คู่มือระบบเขียนภาษาเลอเวือะอักษรไทย ฉบับราชบัณฑิตยสภา. กรุงเทพฯ: สำนักงานราชบัณฑิตยสภา, หน้า 36.
- สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. (2558). คู่มือระบบเขียนภาษาเลอเวือะอักษรไทย ฉบับราชบัณฑิตยสภา. กรุงเทพฯ: สำนักงานราชบัณฑิตยสภา, หน้า 31.
- สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. (2558). คู่มือระบบเขียนภาษาเลอเวือะอักษรไทย ฉบับราชบัณฑิตยสภา. กรุงเทพฯ: สำนักงานราชบัณฑิตยสภา, หน้า 33.
- Munn, Elizabeth (2017). "A Phonological Reanalysis of Eastern Lawa". Journal of the Southeast Asian Linguistics Society. 10 (2): 29.
- สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. (2558). คู่มือระบบเขียนภาษาเลอเวือะอักษรไทย ฉบับราชบัณฑิตยสภา. กรุงเทพฯ: สำนักงานราชบัณฑิตยสภา, หน้า 37.
- Munn, Elizabeth (2017). "A Phonological Reanalysis of Eastern Lawa". Journal of the Southeast Asian Linguistics Society. 10 (2): 34.
- สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. (2558). คู่มือระบบเขียนภาษาเลอเวือะอักษรไทย ฉบับราชบัณฑิตยสภา. กรุงเทพฯ: สำนักงานราชบัณฑิตยสภา, หน้า 39.
- สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. (2558). คู่มือระบบเขียนภาษาเลอเวือะอักษรไทย ฉบับราชบัณฑิตยสภา. กรุงเทพฯ: สำนักงานราชบัณฑิตยสภา, หน้า 40, 42.
- สุริยา รัตนกุล และลักขณา ดาวรัตนหงษ์. (2528). พจนานุกรมภาษาละว้า-ไทย. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหิดล.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phasaelxewuxa hrux phasalawa epnphasahnungintrakulxxsotrexechiytik sakhamxy ekhmr sakhayxypahlxng inpraethsithymiphuphudincnghwdaemhxngsxnaelaechiyngihm tamrayngankhxngxi dbebilyu htchinsn emux ph s 2477 phbwamiphuphudincnghwdlapang echiyngray aelaaephrdwy aetcakkarsarwcemux ph s 2527 imphbphuphudphasaelxewuxaincnghwddngklaw khngphudphasaithythinehnuxthnghmdphasaelxewuxaelxewuxaxxkesiyng l wɨaʔ praethsthimikarphudithyphumiphakhcnghwdaemhxngsxn cnghwdechiyngihmchatiphnthu lawa canwnphuphud15 000 khn 2550 trakulphasaxxsotrexechiytik mxy ekhmrphasaelxewuxarabbkarekhiynxksrithysthanphaphthangkarphasachnklumnxythirbrxngin ithyrhsphasaISO 639 3xyangidxyanghnung a href https iso639 3 sil org code lcp class extiw title iso639 3 lcp lcp a phasaelxewuxatawntk a href https iso639 3 sil org code lwl class extiw title iso639 3 lwl lwl a phasaelxewuxatawnxxk phasaelxewuxaprakxbdwywithphasahruxphasayxythiaetktangknsxngklumsungaehlngkhxmulbangaehlngthuxwaepnphasaaeykcakkn idaek phasaelxewuxatawntkaelaphasaelxewuxatawnxxk phasathngsxngmikhwamaetktangknphxsmkhwr aemwacamikhwamsmphnththangechuxsayxyangsung enuxngcakimsamarthekhaicsungknaelaknidcakkhaihkarthisxdkhlxngknkhxngphuphudphasaelxewuxatawntkaelaphuphudphasaelxewuxatawnxxkaelacakkarthdsxbodysthabnphasasastrvdurxn nxkcaknibrrdahmubanthiphudphasaelxewuxakhxngaetlaklumkyngmisaeniyngphasathiaetktangknxxkipxik michchnnarithiekhyekhaipephyaephrsasnakhristidphthnakarekhiynphasaelxewuxatawntkdwyxksrlatinaelaxksrithy phasaelxewuxatawnxxkmikhwammichiwitchiwathangphasainradbsungaelaichsuxsarkninbanodyphuphudthukwy karsuksakhxngrth prakaskhxnghmuban aelathurkicthangkarmkichphasaithyklang phuphudphasaelxewuxatawnxxkswnihyphudkhaemuxngidepnxyangnxy aetmiphuphudsungxayubangkhntxbepnphasaelxewuxaemuxmiphuphudkhaemuxngdwy phuphudrunihmmiaenwonmthicaphudphasaithyklangidkhlxngenuxngcakrabbkarsuksa aelaswnihyphudkhaemuxngidkhlxngenuxngcakkaraetngnganrahwangchawelxewuxakbchawywnsthwithyaphyychna hnwyesiyngphyychna phasaelxewuxatawntkthinpaaepaelathinlaxub cnghwdaemhxngsxn lksnakarxxkesiyng taaehnngekidesiyngesiyngnasik kxng m n ɲ ŋimkxng ʰm m ʰn n ʰɲ ɲ ʰŋ ŋ nadwy ˀ ˀm ˀn ˀɲ ˀŋesiynghyud kxng pkti b dnadwyesiyngnasik ᵐb ⁿd ᶮɟ ᵑɡimkxng imphnlm p t c k ʔphnlm pʰ tʰ cʰ kʰkxng ɣimkxng f s ʰɣ x hnadwy ˀ ˀɣkxng rimkxng ʰr r kxng limkxng ʰl l nadwy ˀ ˀlkxng w jnadwy ˀ ˀj hnwyesiyngphyychna phasaelxewuxatawnxxkthinbxhlwng cnghwdechiyngihm lksnakarxxkesiyng taaehnngekidesiyngesiyngnasik kxng m n ɲ ŋimkxng ʰm m ʰn n ʰŋ ŋ nadwy ˀ ˀm ˀn ˀŋɓ ɗ ʄesiynghyud kxng nadwyesiyngnasik ᵐb ⁿd ᵑɡimkxng imphnlm p t c k ʔphnlm pʰ tʰ cʰ kʰf s hrkxng limkxng ʰl l kxng w jimkxng w wh j jhtamdwy ˀ wˀ jˀ hnwyesiynginchxngsiekhiywkhuxhnwyesiyngthipraktechphaainphasaelxewuxatawntkthinpaaep swnhnwyesiynginchxngsiaedngkhuxhnwyesiyngthipraktechphaainphasaelxewuxatawntkthinlaxub hnwyesiyngphyychnatnkhwbinphasaelxewuxatawntkthinpaaepmi 13 hnwyesiyng idaek ᵐbl ᵐbj ᵑɡl ᵑɡj pl pj pʰl pʰj kl kw kj kʰl kʰj inphasaelxewuxatawntkthinlaxubmi 11 hnwyesiyng idaek ᵐbr ᵐbl ᵑɡr ᵑɡl pl pʰr pʰl kl kw kʰr kʰl aelainphasaelxewuxatawnxxkmi 6 hnwyesiyng idaek ᵐbr ᵑɡr pr pʰr kr kʰr hnwyesiyngphyychnathayinphasaelxewuxatawntkmi 10 hnwyesiyng idaek m n ɲ ŋ p t c k ʔ h swninphasaelxewuxatawnxxkmi 16 hnwyesiyng idaek m n ɲ ŋ p t c k ʔ h w w wˀ j j jˀ odythi w wˀ j jˀ praktintaaehnngthayphyangkhethann impraktintaaehnngtnphyangkh hnwyesiyng d inphasaelxewuxatawntkpraktinkhayumcakphasaithy hnwyesiyng pʰ aela tʰ inphasaelxewuxatawntkthinpaaepbangkhrngcaxxkesiyngepn p aela t inphasaelxewuxatawntkthinlaxub hnwyesiyng w xxkesiyngepn w ʋ v odykhunxyukbphuphudsra sraediyw hnwyesiyngsraediywphasaelxewuxa radblin taaehnnglinhna klang hlngsung i ɨ ukungsung e e okungta ɛ ɔta a ɒ hnwyesiynginchxngsifakhuxhnwyesiyngthipraktechphaainphasaelxewuxatawnxxk hnwyesiyng a inphasaelxewuxatawnxxkmkxxkesiyngepn ɐ sraprasmaelasraeriyng phasaelxewuxatawntkmi 3 sra idaek ia ɨa aela ua nxkcakniyngmi 16 chud idaek iu eo ɛɔ ei eɨ eu ai aɨ au aɛ aɔ ui uɛ oi ɔi aela ɔɛ aetimpraktsraeriyng eo aela uɛ thibanpaaep swnphasaelxewuxatawnxxk nkphasasastridwiekhraahcaaenksraprasmaelasraeriyngiwaetktangkn exlisaebth mnn esnxinbthkhwamthitiphimphemux ph s 2560 waphasaelxewuxatawnxxkmisraprasm 6 sra idaek iᵊ iᵃ ɨᵃ aᶤ uᵊ aela uᵃ rabbkarekhiynkhnakrrmkarcdtharabbekhiynphasathxngthinkhxngklumchatiphnthudwyxksrithy sanknganrachbnthityspha idkahndtwekhiynphasaelxewuxatawntkxksrithytamrabbesiyngphasaelxewuxatawntkthiphudkninhmuthi 4 banpaaep xaephxaemsaeriyng aelahmuthi 6 banlaxub xaephxaemlanxy cnghwdaemhxngsxn iwdngni phyychna xksrithy esiyng twxyangkha khwamhmaypaaep laxubk k kk kingblk khangkhawkh kʰ okha tnimkh ᵑɡ kha xuh emnng ŋ ngx ifoklng hwyʼng ˀŋ eʼngiyng snhng ʰŋ ehngaa khawepluxkc c ck kwangox xic hmdch cʰ echuxm cans s sng changch ᶮɟ echuxm sumy ɲ yux khdbiy okhlnʼy ˀɲ ʼyux phing if hy ʰɲ hyux hnng ynd d dung dung t emuxepnphyychnathay kd hnamd ⁿd odng hmxt t emuxepnphyychnatn ota enuxth tʰ thxng yamn n aenh khram phuch kwn lukʼn ˀn eʼna hmwkchnidhnunghn ʰn hnng srxyb b bk kb p emuxepnphyychnathay xa xub khawsukb ᵐb obng bnidp p emuxepnphyychnatn png khwdph pʰ phk lang can f f of xic esrcm m mxng rxkhxyyum xrxyʼm ˀm ʼma irkhawhm ʰm hma txky j eyuxm rxngihʼy ˀj ʼywng hmubanr r aerm dayhyahr ʰr hrng ekhiywr ɣ r a ihyʼr ˀɣ ʼr xng tnesahr ʰɣ h rng ekhiywl l elxnga elnʼl ˀl ʼlng yawhl ʰl hla ibw w ewuxk hnxnx ʔ emuxepnphyychnatn xx phisawh h aeh phungdxh rwimmirup ʔ emuxepnphyychnathay eyuxa ban sraediyw xksrithy esiyng twxyangkha khwamhmaypaaep laxub a a emuxmiphyychnathayepn ʔ ka pla a emuxmiphyychnathayxun pyng paaep hlngkha a a emuximmiphyychnathay ka yang i i emuxmiphyychnathay khi sn phuch chih epuxy i i emuximmiphyychnathay thi chd u ɨ emuxmiphyychnathay khu paaep ihrakhaephimlung dux ux ɨ emuximmiphyychnathay khrux laxub krngik ti klxng u u emuxmiphyychnathay phyu paaep phahmyum tay u u emuximmiphyychnathay pu laxub hnae a e emuxmiphyychnathayepn ʔ ela hxyebiy aethnengin e e emuximmiphyychnathay hruxemuxmiphyychnathayxun el nkaekweth kafakae a ɛ emuxmiphyychnathayepn ʔ aekha khikhladae ɛ emuximmiphyychnathay hruxemuxmiphyychnathayxun aep mamwngaetb hmd aemlng o a o emuxmiphyychnathayepn ʔ okha tnimo o emuximmiphyychnathay hruxemuxmiphyychnathayxun om snekhaoʼmk klxngsubyae aa ɔ emuxmiphyychnathayepn ʔ ehngaa khawepluxk x ɔ emuximmiphyychnathay hruxemuxmiphyychnathayxun ngx ifplxng hyakhae xa e emuxmiphyychnathayepn ʔ emxa khalngthay ephuxyunyne x e emuximmiphyychnathay esx cae i e emuxmiphyychnathayxun ekhing khungsraprasm xksrithy esiyng twxyangkha khwamhmaypaaep laxube iya ia emuxmiphyychnathayepn ʔ eʼyiya nidhnxye iy ia emuximmiphyychnathay hruxemuxmiphyychnathayxun etiy laxub dxkeʼngiyng sne uxa ɨa emuxmiphyychnathayepn ʔ efuxa linge ux ɨa emuximmiphyychnathay hruxemuxmiphyychnathayxun efux khradekhluxk eliy wa ua emuxmiphyychnathayepn ʔ xwa khlunis w ua emuximmiphyychnathay pw khx kriya w ua emuxmiphyychnathayxun ywk yk sraeriyng xksrithy esiyng twxyangkha khwamhmaypaaep laxub a xi ai emuxmiphyychnathay epnesiynghyud r a xib paaep hya a xi ai emuxmiphyychnathayxun khla xiy kradung a xu aɨ emuxmiphyychnathay epnesiynghyud xa xu chnsa xud ehnb singkhxng a xux aɨ emuximmiphyychnathay ka xux lm a xu aɨ emuxmiphyychnathayxun ma xuh cmuk a xu au emuxmiphyychnathay epnesiynghyud xa xub khawsuk a xu au emuxmiphyychnathayxun ha xum xabna a aexa aɛ emuxmiphyychnathay epn ʔ ha aexa sn a aex aɛ emuximmiphyychnathay hruxemuxmiphyychnathayxun pla aex ehlakhya aexh paaep nxkchan a exaa aɔ emuxmiphyychnathayepn ʔ ma exaa phaphnimtikhaw a xx aɔ emuximmiphyychnathay hruxemuxmiphyychnathayxun ka xx sibka xxk makxk i xu iu phi xu lm rw u xi ui emuxmiphyychnathay epnesiynghyud hu xi laxub xuypu xic laxub yxdim u xi ui emuximmiphyychnathay phu xi paaep khn u aex uɛ pu aexh rungechae ox eo ek ox ekiywkhxngae xx ɛɔ aek xx aekwo xi oi emuxmiphyychnathay epnesiynghyud obr xic laxub phriko xi oi emuximmiphyychnathay okh xi engiyb x xi ɔi emuxmiphyychnathay epnesiynghyud hx xic thung x xi ɔi emuxmiphyychnathayxun ʼmx xiy kin imxim x aex ɔɛ dx aex rimfipake x xi ei emuxmiphyychnathay epnesiynghyud ekhx xi fun phracnthrelx xic hmue x xi ei emuximmiphyychnathay hruxemuxmiphyychnathayxun etx xi cud taekiyng exx xiy klbe x xu eɨ emuxmiphyychnathay epnesiynghyud eʼmx xuk khrke x xu eɨ emuxmiphyychnathayxun ekhrx xung laxub esuxphae x xu eu emuxmiphyychnathay epnesiynghyud emx xuk wwe x xu eu emuximmiphyychnathay hruxemuxmiphyychnathayxun ehx xu edinesx xum paaep pkdainkrnithithwixksrpraktrwmkbrupsrahna e ae o imtxngeluxn xksrtwaerkipiwhnarupsrann cungxacthaihekidkhaphxngrupid echn ohm ʰmo phuprakxbphithikrrm kb ohm hom hxmkraethiym swntwekhiynphasaelxewuxatawnxxkimmikarkahndmatrthaniw ikhr cungxnuolmichkdediywkbphasaelxewuxatawntk aetenuxngcakhnwyesiyngtamtarangdanbnyngimkhrbthwn ikhr cungmikarddaeplngephimetimdngtxipni sraeriyngxunthinxkehnuxcaktarangdanbn ihaeykxxkepnsraithysxngesiyng khndwykhid hmayehtu ie aela ue epnsrakhnlaesiyngkb ia aela ua tamladb phyychnathaybangtwtxngepliynepnsrakxn aelwcungkhxyichrupsraeriyngtxip dngni j epliynepn i jˀ epliynepn iʔ j epliynepn ih w epliynepn u wˀ epliynepn uʔ w epliynepn uh ephimhnwyesiyngphyychnaaelasradngni ch ichaethnesiyng ʄ e a a ichaethnesiyng ɒʔ x ichaethnesiyng ɒ emuximmiphyychnathay hruxemuxmiphyychnathayxun xangxingUmpai Lawa Western Lawa at Ethnologue 18th ed 2015 Bo Luang Lawa Eastern Lawa at Ethnologue 18th ed 2015 Nahhas Dr Ramzi W 2007 Sociolinguistic survey of Lawa in Thailand Chiang Mai Payap University sanknganrachbnthityspha 2558 khumuxrabbekhiynphasaelxewuxaxksrithy chbbrachbnthityspha krungethph sanknganrachbnthityspha hna 2 sanknganrachbnthityspha 2558 khumuxrabbekhiynphasaelxewuxaxksrithy chbbrachbnthityspha krungethph sanknganrachbnthityspha hna 31 32 Munn Elizabeth 2017 A Phonological Reanalysis of Eastern Lawa Journal of the Southeast Asian Linguistics Society 10 2 30 sanknganrachbnthityspha 2558 khumuxrabbekhiynphasaelxewuxaxksrithy chbbrachbnthityspha krungethph sanknganrachbnthityspha hna 34 35 Munn Elizabeth 2017 A Phonological Reanalysis of Eastern Lawa Journal of the Southeast Asian Linguistics Society 10 2 38 sanknganrachbnthityspha 2558 khumuxrabbekhiynphasaelxewuxaxksrithy chbbrachbnthityspha krungethph sanknganrachbnthityspha hna 36 sanknganrachbnthityspha 2558 khumuxrabbekhiynphasaelxewuxaxksrithy chbbrachbnthityspha krungethph sanknganrachbnthityspha hna 31 sanknganrachbnthityspha 2558 khumuxrabbekhiynphasaelxewuxaxksrithy chbbrachbnthityspha krungethph sanknganrachbnthityspha hna 33 Munn Elizabeth 2017 A Phonological Reanalysis of Eastern Lawa Journal of the Southeast Asian Linguistics Society 10 2 29 sanknganrachbnthityspha 2558 khumuxrabbekhiynphasaelxewuxaxksrithy chbbrachbnthityspha krungethph sanknganrachbnthityspha hna 37 Munn Elizabeth 2017 A Phonological Reanalysis of Eastern Lawa Journal of the Southeast Asian Linguistics Society 10 2 34 sanknganrachbnthityspha 2558 khumuxrabbekhiynphasaelxewuxaxksrithy chbbrachbnthityspha krungethph sanknganrachbnthityspha hna 39 sanknganrachbnthityspha 2558 khumuxrabbekhiynphasaelxewuxaxksrithy chbbrachbnthityspha krungethph sanknganrachbnthityspha hna 40 42 suriya rtnkul aelalkkhna dawrtnhngs 2528 phcnanukrmphasalawa ithy krungethph mhawithyalymhidl