Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
บทความนี้ไม่มีจาก |
ลิงก์ข้ามภาษาในบทความนี้ มีไว้ให้ผู้อ่านและผู้ร่วมแก้ไขบทความศึกษาเพิ่มเติมโดยสะดวก เนื่องจากวิกิพีเดียภาษาไทยยังไม่มีบทความดังกล่าว กระนั้น ควรรีบสร้างเป็นบทความโดยเร็วที่สุด |
ตำแหน่งเกิดเสียง (อังกฤษ: place of articulation, point of articulation) ในทางสัทศาสตร์ เป็นตำแหน่งกำเนิดเสียงพยัญชนะ คือตำแหน่งใน (vocal tract) ที่เกิดการกีดขวาง จากการเคลื่อนตำแหน่งของกรณ์ (โดยปกติคือ บางส่วนของลิ้น) และฐาน (ปกติคือ บางส่วนของเพดานปาก) โดยเมื่อรวมกับ (manner of articulation) และ (phonation) ทำให้เกิดเสียงพยัญชนะที่แตกต่างกัน
1. ริมฝีปาก ด้านนอก (Exo-labial) 2. ริมฝีปาก ด้านใน (Endo-labial) 3. ฟัน (Dental) 4. ปุ่มเหงือก (Alveolar) 5. หลังปุ่มเหงือก (Post-alveolar) 6. หน้าเพดานแข็ง (Pre-palatal) 7. เพดานแข็ง (Palatal) 8. เพดานอ่อน (Velar) 9. ลิ้นไก่ (Uvular) 10. ช่องคอ (Pharyngeal) 11. เส้นเสียง (Glottal) 12. ลิ้นปิดกล่องเสียง (Epiglottal) 13. โคนลิ้นในช่องคอ (Radical) 14. ผนังลิ้นส่วนหลัง (Postero-dorsal) 15. ผนังลิ้นส่วนหน้า (Antero-dorsal) 16. ปลายลิ้น (Laminal) 17. ปลายสุดลิ้น (Apical) 18. ใต้ปลายสุดลิ้น (Sub-apical)
ชนิดของการออกเสียง
ฐานกรณ์ (articulator) นั้นแยกออกเป็นการออกเสียงแบบ ฐาน (passive articulator) และ กรณ์ (active articulator) ตัวอย่างเช่น
- ใช้ริมฝีปากล่างเป็นกรณ์ (ส่วนเคลื่อนที่) อาจเคลื่อนไปสัมผัส ริมฝีปากบนซึ่งเป็นฐาน (ส่วนไม่เคลื่อนที่) เป็นการออก (bilabial) เช่น เสียง [m]) หรือ
- ใช้ริมฝีปากล่างไปสัมผัสกับฟันบน (ฐาน) เป็น (labiodental) เช่น เสียง [f])
การสัมผัสเพดานแข็งด้วยส่วนหน้าและส่วนหลังของลิ้น
- ใช้ส่วนหน้าสัมผัส เรียก (retroflex)
- ใช้ส่วนหลังลิ้นสัมผัส เรียก "เสียงจากหลังลิ้น-เพดานแข็ง" (dorsal-palatal) หรือ โดยทั่วไปเรียกเพียง / (palatal)
เสียงแบบกรณ์ มีทั้งหมด 5 เสียง คือ
- (labial consonant) เป็นเสียงจากริมฝีปากหรือโอษฐชะ
- (coronal consonant) เป็นเสียงจากการใช้ส่วนปลายอ่อนตัวของลิ้น
- (dorsal consonant) เป็นเสียงจากการใช้ส่วนกลางหรือส่วนหลังของลิ้น
- (radical consonant) เป็นเสียงจากการใช้โคนลิ้นและลิ้นปิดกล่องเสียง (epiglottis)
- (laryngeal consonants) เป็นเสียงจากกล่องเสียง (larynx)
การออกเสียงเหล่านี้สามารถเปล่งแยกจากกัน หรือ สามารถออกเป็นเสียงผสม เรียก การออกเสียงผสม (coarticulation)
การออกเสียงแบบฐานเป็นการออกเสียงที่ไม่มีการแบ่งแยกชัดเจน โดยตำแหน่งการออกเสียง เสียงจากลิ้น-ริมฝีปากบน (linguolabial) และเสียงลิ้นระหว่างฟัน (interdental), เสียงจากลิ้นระหว่างฟันและเสียงจากฟัน/ทันตชะ (dental), เสียงจากฟันและเสียงจากปุ่มเหงือก (alveolar), เสียงจากปุ่มเหงือกและเสียงจากเพดานแข็ง/ตาลุชะ (palatal), เสียงจากเพดานแข็งและเสียงจากเพดานอ่อน (velar), เสียงจากเพดานอ่อนและเสียงจากลิ้นไก่ (uvular) อาจเชื่อมโยงเหลื่อมกัน และการออกเสียงพยัญชนะอาจมีการออกเสียงในตำแหน่งก้ำกึ่ง
นอกจากนั้นแล้ว ในการใช้ลิ้นออกเสียง ส่วนที่ใช้สัมผัสอาจเป็นส่วน ผิวบนของลิ้น (blade) ที่ใช้ในการสัมผัส ( - en:laminal consonant), ส่วนยอดของปลายลิ้น ( - apical consonant), หรือผิวใต้ลิ้น ( - sub-apical consonant) ซึ่งเสียงเหล่านี้ก็อาจผสมผสานก้ำกึ่งไม่ได้แบ่งแยกชัดเจน
เสียงพยัญชนะที่มีตำแหน่งออกเสียงเหมือนกัน เรียกว่ามีฐานกรณ์ร่วม เช่น เสียงจากปุ่มเหงือกในภาษาอังกฤษ [n, t, d, s, z, l]
ตารางการออกเสียงและฐานกรณ์
| ลักษณะการออกเสียง | ฐานกรณ์ | |
|---|---|---|
| โอษฐชะ/เสียงจากริมฝีปาก (Labial) | (Bilabial) | |
| (Labiodental) | ||
| ส่วนโพรงช่องปาก (Coronal) | เสียงใช้ปลายลิ้น (Laminal) | (Linguolabial) |
| (Interdental) | ||
| เสียงใช้ปลายลิ้น- (Laminal en:dentaldental) | ||
| เสียงใช้ปลายลิ้น- (Laminal denti-alveolar) | ||
| เสียงใช้ปลายลิ้น-ปุ่มเหงือก (Laminal alveolar) | ||
| เสียงใช้ปลายลิ้น-หลังปุ่มเหงือก (Laminal postalveolar) ("" - retroflex #1) | ||
| เสียงโก่งลิ้น (Domed) (โก่งกลางลิ้นโค้งขึ้นเป็นทรงกลม สัมผัสเพดานแข็งบางส่วน) | เสียงโก่งลิ้น-หลังปุ่มเหงือก (Domed postalveolar) ("" - palato-alveolar) | |
| เสียงใช้เพดานแข็ง (Palatalized) | เสียงจากเพดานแข็ง-หลังปุ่มเหงือก (Palatalized postalveolar) ("" - alveolo-palatal) | |
| เสียงใช้ปลายสุดลิ้น (Apical) | เสียงจากปลายสุดลิ้น-ฟัน (Apical dental) | |
| เสียงจากปลายสุดลิ้น-ปุ่มเหงือก (Apical alveolar) | ||
| เสียงจากปลายสุดลิ้น-หลังปุ่มเหงือก (Apical postalveolar) ("" #2) | ||
| เสียงใช้ใต้ปลายสุดลิ้น (Sub-apical) | เสียงจากใต้ปลายสุดลิ้น-(หน้า)เพดานแข็ง (Sub-apical (pre)palatal) ("" #3) | |
| หลังลิ้น (Dorsal) | หน้าเพดานแข็ง (Prepalatal) | |
| / (Palatal) | ||
| เสียงจากหน้าเพดานอ่อน (Prevelar or medio-palatal) | ||
| (Velar) | ||
| เสียงจากหลังเพดานอ่อน (Postvelar) | ||
| (Uvular) | ||
| โคนลิ้นในช่องคอ (Radical) | ส่วนบน (Upper pharyngeal) | |
| ส่วนล่าง (Lower pharyngeal) | ||
| (Epiglotto-pharyngeal) | ||
| ((Ary-)epiglottal) | ||
| กล่องเสียง (Laryngeal) | (Glottal) | |
 | บทความนี้ยังเป็น คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล หมายเหตุ: ขอแนะนำให้จัด (ดูเพิ่มที่ ) |
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
bthkhwamniimmikarxangxingcakaehlngthimaidkrunachwyprbprungbthkhwamni odyephimkarxangxingaehlngthimathinaechuxthux enuxkhwamthiimmiaehlngthimaxacthukkhdkhanhruxlbxxk eriynruwacanasaraemaebbnixxkidxyangiraelaemuxir lingkkhamphasa inbthkhwamni miiwihphuxanaelaphurwmaekikhbthkhwamsuksaephimetimodysadwk enuxngcakwikiphiediyphasaithyyngimmibthkhwamdngklaw krann khwrribsrangepnbthkhwamodyerwthisud taaehnngekidesiyng xngkvs place of articulation point of articulation inthangsthsastr epntaaehnngkaenidesiyngphyychna khuxtaaehnngin vocal tract thiekidkarkidkhwang cakkarekhluxntaaehnngkhxngkrn odypktikhux bangswnkhxnglin aelathan pktikhux bangswnkhxngephdanpak odyemuxrwmkb manner of articulation aela phonation thaihekidesiyngphyychnathiaetktangkntaaehnngekidesiyng 1 rimfipak dannxk Exo labial 2 rimfipak danin Endo labial 3 fn Dental 4 pumehnguxk Alveolar 5 hlngpumehnguxk Post alveolar 6 hnaephdanaekhng Pre palatal 7 ephdanaekhng Palatal 8 ephdanxxn Velar 9 linik Uvular 10 chxngkhx Pharyngeal 11 esnesiyng Glottal 12 linpidklxngesiyng Epiglottal 13 okhnlininchxngkhx Radical 14 phnnglinswnhlng Postero dorsal 15 phnnglinswnhna Antero dorsal 16 playlin Laminal 17 playsudlin Apical 18 itplaysudlin Sub apical chnidkhxngkarxxkesiyngthankrn articulator nnaeykxxkepnkarxxkesiyngaebb than passive articulator aela krn active articulator twxyangechn ichrimfipaklangepnkrn swnekhluxnthi xacekhluxnipsmphs rimfipakbnsungepnthan swnimekhluxnthi epnkarxxk bilabial echn esiyng m hrux ichrimfipaklangipsmphskbfnbn than epn labiodental echn esiyng f karsmphsephdanaekhngdwyswnhnaaelaswnhlngkhxnglin ichswnhnasmphs eriyk retroflex ichswnhlnglinsmphs eriyk esiyngcakhlnglin ephdanaekhng dorsal palatal hrux odythwiperiykephiyng palatal esiyngaebbkrn mithnghmd 5 esiyng khux labial consonant epnesiyngcakrimfipakhruxoxsthcha coronal consonant epnesiyngcakkarichswnplayxxntwkhxnglin dorsal consonant epnesiyngcakkarichswnklanghruxswnhlngkhxnglin radical consonant epnesiyngcakkarichokhnlinaelalinpidklxngesiyng epiglottis laryngeal consonants epnesiyngcakklxngesiyng larynx karxxkesiyngehlanisamartheplngaeykcakkn hrux samarthxxkepnesiyngphsm eriyk karxxkesiyngphsm coarticulation karxxkesiyngaebbthanepnkarxxkesiyngthiimmikaraebngaeykchdecn odytaaehnngkarxxkesiyng esiyngcaklin rimfipakbn linguolabial aelaesiynglinrahwangfn interdental esiyngcaklinrahwangfnaelaesiyngcakfn thntcha dental esiyngcakfnaelaesiyngcakpumehnguxk alveolar esiyngcakpumehnguxkaelaesiyngcakephdanaekhng talucha palatal esiyngcakephdanaekhngaelaesiyngcakephdanxxn velar esiyngcakephdanxxnaelaesiyngcaklinik uvular xacechuxmoyngehluxmkn aelakarxxkesiyngphyychnaxacmikarxxkesiyngintaaehnngkakung nxkcaknnaelw inkarichlinxxkesiyng swnthiichsmphsxacepnswn phiwbnkhxnglin blade thiichinkarsmphs en laminal consonant swnyxdkhxngplaylin apical consonant hruxphiwitlin sub apical consonant sungesiyngehlanikxacphsmphsankakungimidaebngaeykchdecn esiyngphyychnathimitaaehnngxxkesiyngehmuxnkn eriykwamithankrnrwm echn esiyngcakpumehnguxkinphasaxngkvs n t d s z l tarangkarxxkesiyngaelathankrnlksnakarxxkesiyng thankrnoxsthcha esiyngcakrimfipak Labial Bilabial Labiodental swnophrngchxngpak Coronal esiyngichplaylin Laminal Linguolabial Interdental esiyngichplaylin Laminal en dentaldental esiyngichplaylin Laminal denti alveolar esiyngichplaylin pumehnguxk Laminal alveolar esiyngichplaylin hlngpumehnguxk Laminal postalveolar retroflex 1 esiyngoknglin Domed okngklanglinokhngkhunepnthrngklm smphsephdanaekhngbangswn esiyngoknglin hlngpumehnguxk Domed postalveolar palato alveolar esiyngichephdanaekhng Palatalized esiyngcakephdanaekhng hlngpumehnguxk Palatalized postalveolar alveolo palatal esiyngichplaysudlin Apical esiyngcakplaysudlin fn Apical dental esiyngcakplaysudlin pumehnguxk Apical alveolar esiyngcakplaysudlin hlngpumehnguxk Apical postalveolar 2 esiyngichitplaysudlin Sub apical esiyngcakitplaysudlin hna ephdanaekhng Sub apical pre palatal 3 hlnglin Dorsal hnaephdanaekhng Prepalatal Palatal esiyngcakhnaephdanxxn Prevelar or medio palatal Velar esiyngcakhlngephdanxxn Postvelar Uvular okhnlininchxngkhx Radical swnbn Upper pharyngeal swnlang Lower pharyngeal Epiglotto pharyngeal Ary epiglottal klxngesiyng Laryngeal Glottal bthkhwamniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmul hmayehtu khxaenanaihcdhmwdhmuokhrngihekhakbenuxhakhxngbthkhwam duephimthi wikiphiediy okhrngkarcdhmwdhmuokhrngthiyngimsmburn dkhk