ภาษาบาหลี

ภาษาบาหลี (Basä Bali) เป็นภาษากลุ่มมาลาโย-โพลีเนเซียที่มีผู้พูด 3.3 ล้านคน (ข้อมูลเมื่อ ค.ศ. 2000) ในเกาะบาหลี รวมทั้งในภาคเหนือของนูซาเปอนีดา ภาคตะวันตกของเกาะลมบก ภาคตะวันออกของเกาะชวา ภาคใต้ของเกาะสุมาตรา และเกาะซูลาเวซี ประเทศอินโดนีเซีย ผู้พูดชาวบาหลีส่วนใหญ่รู้ภาษาอินโดนีเซียด้วย ใน ค.ศ. 2011 สำนักงานวัฒนธรรมบาหลีประมาณจำนวนผู้ที่ยังพูดภาษาบาหลีในชีวิตประจำวันในเกาะบาหลีว่ามีน้อยกว่า 1 ล้านคน จัดให้ภาษานี้มีสถานะ "ไม่อยู่ในภาวะใกล้สูญ"

ภาษาบาหลี
ᬪᬵᬱᬩᬮᬶ, ᬩᬲᬩᬮᬶ^1 Bhāṣa Bali, Basä Bali^1
ภูมิภาค	เกาะบาหลี, นูซาเปอนีดา, เกาะลมบก และเกาะชวา ประเทศอินโดนีเซีย
ชาติพันธุ์	บาหลี บาหลีอากา มลายูโลโลอัน
จำนวนผู้พูด	3.3 ล้านคน  (2000)
ตระกูลภาษา	ออสโตรนีเซียน มาลาโย-โพลีเนเซีย (?) บาหลี–ซาซัก ภาษาบาหลี
รูปแบบก่อนหน้า	ภาษาบาหลีเก่า ภาษาบาหลี
ระบบการเขียน	อักษรละติน อักษรบาหลี
สถานภาพทางการ
ภาษาชนกลุ่มน้อยที่รับรองใน	อินโดนีเซีย
รหัสภาษา
ISO 639-2	ban
ISO 639-3	ban
บทความนี้มีสัญลักษณ์สัทอักษรสากล หากระบบของคุณไม่รองรับการแสดงผลที่ถูกต้อง คุณอาจเห็นปรัศนี กล่อง หรือสัญลักษณ์อย่างอื่นแทนที่อักขระยูนิโคด

ผู้พูดภาษาบาหลี

การจำแนก

ภาษาบาหลีจัดอยู่ในกลุ่มภาษามาลาโย-โพลีเนเซียของตระกูลภาษาออสโตรนีเซียน ภายในกลุ่มมาลาโย-โพลีเนเซีย ภาษานี้เป็นส่วนหนึ่งของกลุ่มย่อยภาษาบาหลี–ซาซัก–ซุมบาวา ภาษาบาหลีมีวิธภาษาเด่น ๆ 3 วิธภาษา ได้แก่ บาหลีที่สูง บาหลีที่ลุ่ม และนูซาเปอนีดา

ประชากร

จากสำมะโนประชากร ค.ศ. 2000 มีผู้พูดภาษาบาหลีในประเทศอินโดนีเซีย 3.3 ล้านคน ส่วนใหญ่อยู่ในเกาะบาหลีและบริเวณโดยรอบ

ใน ค.ศ. 2011 สำนักงานวัฒนธรรมบาหลีประมาณว่ายังมีผู้คนที่พูดภาษาบาหลีในชีวิตประจำวันในเกาะบาหลีไม่เกิน 1 ล้านคน เพราะในเขตเมือง พ่อแม่ใช้เพียงภาษาอินโดนีเซียหรือแม้แต่ภาษาอังกฤษเป็นภาษาต่างชาติ ในขณะที่บทสนทนาในชีวิตประจำวันหายไปจากสถาบันและสื่อมวลชนแล้ว มีผู้ไม่คุ้นชินกับภาษาเขียนของภาษาบาหลีมากขึ้น และชาวบาหลีส่วนใหญ่ใช้ภาษาบาหลีเฉพาะการสื่อสารด้วยวาจาโดยมีคำจากภาษาอินโดนีเซียปะปนอยู่บ่อยครั้ง แต่ในพื้นที่ที่มีการอพยพข้ามถิ่นนอกเกาะบาหลี กลับมีการใช้ภาษาบาหลีอย่างมากและเชื่อว่ามีบทบาทสำคัญต่อความอยู่รอดของภาษา

สัทวิทยา

สระ

สระบาหลี

	i		u
	e	ə	o
		a

การสะกดอย่างเป็นทางการใช้รูป a แทนทั้งหน่วยเสียง /a/ และ /ə/ อย่างไรก็ตาม a มักออกเสียงเป็น [ə] เมื่ออยู่ท้ายคำ และ [ə] ยังปรากฏในหน่วยคำเติมหน้า ma-, pa- และ da-

พยัญชนะ

พยัญชนะบาหลี

									เส้นเสียง
เสียงนาสิก		m		n		ɲ		ŋ
เสียงหยุด/	p	b	t	d	t͡ʃ	d͡ʒ	k	g
			s						h
		w		l		j
				r

การเน้นหนัก

คำในภาษาบาหลีจะเน้นเสียงหนักที่พยางค์สุดท้าย

ระบบการเขียน

ภาษาบาหลีมีระบบการเขียน 2 ระบบ คือ อักษรบาหลี และอักษรละตินในปัจจุบัน

อักษรบาหลี

รูปพยัญชนะบาหลี
หมายเหตุ: อักษรชุดนี้เรียงตามลำดับพยัญชนะชวา

อักษรบาหลี (Aksara Bali, ᬅᬓ᭄ᬱᬭᬩᬮᬶ) ซึ่งเรียงลำดับแบบฮานาจารากา (ᬳᬦᬘᬭᬓ) เป็นอักษรสระประกอบที่พัฒนามาจากอักษรพราหมีในอินเดีย จารึกแรกที่สุดเท่าที่รู้จักสืบได้ถึงคริสต์ศตวรรษที่ 9 ปัจจุบัน มีผู้รู้จักคุ้นเคยกับอักษรบาหลีดั้งเดิมน้อยมาก

อักษรละติน

ในปัจจุบัน โรงเรียนในเกาะบาหลีสอนภาษาบาหลีโดยใช้อักษรละติน (โรมัน) ซึ่งมีชื่อว่า ตูลีซันบาลี (Tulisan Bali)

ภาพ

• ภาษาบาหลี
• ป้ายที่วิหารปูราปูเซะฮ์
• คัมภีร์ไบเบิลที่เขียนด้วยอักษรบาหลี
• ป้ายชื่อถนนที่ซีงาราจา เขียนด้วยอักษรละตินและอักษรบาหลี
• ป้ายที่ว่าการอำเภอกลุงกุง

หมายเหตุ

^1 ในอักษรบาหลี คำยืมจากภาษาสันสกฤตและมีอักขรวิธีที่แตกต่างจากคำบาหลีดั้งเดิม อักษรบาหลีชุดแรกเริ่มได้รับอิทธิพลจากอักขรวิธีภาษาสันสกฤตและ ดังเช่นคำว่า บาซา แผลงมาจากคำภาษาสันสกฤตว่า भाषा (ภาษา) ในขณะเดียวกัน ไม่มีการใช้เครื่องหมายเสริมสัทอักษรในภาษาบาหลีที่เขียนด้วยอักษรละติน ดังนั้น ทั้ง ᬪᬵᬱᬩᬮᬶ และ basa Bali ต่างก็เป็นรูปสะกดมาตรฐาน

ดูเพิ่ม

มีการทดสอบ ภาษาบาหลี ของวิกิพีเดีย ที่วิกิมีเดีย อินคิวเบเตอร์

อ้างอิง

1. ภาษาบาหลี ที่ Ethnologue (18th ed., 2015) (ต้องสมัครสมาชิก)
2. Ethnologue.
3. Clynes, Adrian (1995). Topics in the Phonology and Morphosyntax of Balinese (วิทยานิพนธ์ PhD). Australian National University. doi:10.25911/5d77865d38e15. :1885/10744.
4. "Glottolog 4.3 - Balinese". glottolog.org. สืบค้นเมื่อ 2021-04-27.
5. Adelaar, K. Alexander (2005). "The Austronesian languages of Asia and Madagascar: a historical perspective". ใน Adelaar, K. Alexander; Himmelmann, Nikolaus (บ.ก.). The Austronesian languages of Asia and Madagascar. London: Routledge. pp. 1–42.
6. Ni Komang Erviani (March 30, 2012). "Balinese Language 'Will Never Die'". The Jakarta Post (ภาษาอังกฤษ).
7. Spitzing, Günter (2002). Practical Balinese: Phrasebook and Dictionary. Rutland VT: Tuttle Publishing. p. 22.
8. Beratha, Ni Luh Sutjiati (1992). Evolution of Verbal Morphology in Balinese (วิทยานิพนธ์ PhD). Australian National University. doi:10.25911/5d7786429c1ff. :1885/109364.
9. "Balinese (Basa Bali)". Omniglot. สืบค้นเมื่อ 2021-01-30.
10. Eiseman, Fred B., Jr. . Bali Vision. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-08-19.

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิตำรามีตำราในหัวข้อ Bali

วิกิท่องเที่ยว มีเฟรซบุ๊กสำหรับ Balinese

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ ภาษาบาหลี

• Balinese man speaking Balinese language in different Balinese dialects
• Ager, Simon. "Balinese". Omniglot. จากแหล่งเดิมเมื่อ 9 March 2007. สืบค้นเมื่อ 2007-03-07.
• The Balinese Digital Library.
• Widiadana R. A. & Erviani N. K. (29 January 2011). Ancient ‘lontar’ manuscripts go digital 2011-08-06 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. .
• Erviani N. K. (14 January 2011). US scholar brings ancient Balinese scripts to digital age. .
• Unicode website
• open access recording of Balinese song.
• 's Blust collection includes materials on Balinese, including RB2-006,RB2-009.