ฟุตบอล ไทยแลนด์ เอฟเอ คัพ

ไทยเอฟเอคัพ (อังกฤษ: Thai FA Cup) เป็นการแข่งขันฟุตบอลถ้วยระดับสูงในประเทศไทย จัดขึ้นโดยสมาคมฟุตบอลแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ เริ่มแข่งขันเป็นครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2517 และพักการแข่งขันไปตั้งแต่ปี พ.ศ. 2543 ต่อมาในปี พ.ศ. 2552 สมาคมฯ กลับมาจัดแข่งขันอีกครั้ง ปัจจุบัน (ตั้งแต่ฤดูกาล 2558) เปลี่ยนผู้สนับสนุนหลัก จากมูลนิธิไทยคม มาเป็นบริษัท ไทยเบฟเวอเรจ จำกัด (มหาชน) ซึ่งเป็นเจ้าของ จึงมีชื่อเรียกว่า ช้าง เอฟเอคัพ รูปแบบการแข่งขันเป็นระบบแพ้คัดออก (Knock-out) โดยกำหนดสัดส่วนของสโมสรฟุตบอลที่เข้าแข่งขัน ตามระดับชั้นของลีกที่ลงแข่งขันในฤดูกาลนั้น ทั้งนี้สโมสรที่ชนะเลิศ จะได้สิทธิเข้าแข่งขัน รายการเอเอฟซี แชมเปียนส์ ลีก รอบแบ่งกลุ่ม

ไทยเอฟเอคัพ

ผู้จัด	สมาคมกีฬาฟุตบอลแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์
ก่อตั้ง	พ.ศ. 2517
ภูมิภาค	ไทย
จำนวนทีม	94 (2564–65)
ทีมชนะเลิศปัจจุบัน	ทรู แบงค็อก ยูไนเต็ด (สมัยที่ 1)
ทีมที่ประสบความสำเร็จที่สุด	บุรีรัมย์ ยูไนเต็ด (6 สมัย)
ผู้แพร่ภาพโทรทัศน์	เอไอเอส เพลย์, ทีสปอร์ต
เว็บไซต์	www.thaileague.co.th
ช้าง เอฟเอคัพ 2566–67

ประวัติการแข่งขัน

นัดชิงชนะเลิศของฟุตบอลเอฟเอ คัพ มักจะเตะที่สนามศุภชลาศัย เป็นสนามหลักจนถึงปี พ.ศ. 2561

การแข่งขันฟุตบอลเอฟเอคัพของประเทศไทยเกิดขึ้นอย่างเป็นทางการครั้งแรกในปี พ.ศ. 2517 โดยเป็นดำริของ อดีตนักฟุตบอลทีมชาติไทยและสภากรรมการของสมาคมฟุตบอลฯ (ในขณะนั้น) โดยนำตัวอย่างจากการแข่งขันฟุตบอลเอฟเอคัพของอังกฤษ โดยยุคก่อนที่จะมีฟุตบอลลีกของไทย ทางสมาคมฯ จะเปิดรับสมัครทีมฟุตบอลมาเข้าร่วมแข่งขันร่วมกับทีมฟุตบอลที่ลงทำการแข่งขันในฟุตบอลถ้วยพระราชทาน จนเมื่อมีการแข่งขันฟุตบอลไทยลีก (เริ่มแข่งขันในปี พ.ศ. 2539) และ ไทยลีกดิวิชั่น 1 (เริ่มแข่งขันในปี พ.ศ. 2540) ก็มีการจำกัดจำนวนทีม โดยนำทีมจากไทยลีก และ ดิวิชั่น 1 แข่งขันร่วมกับ 4 ทีมที่เข้ารอบรองชนะเลิศ ถ้วย ข. และ ถ้วย ค. และทีมชนะเลิศและรองชนะเลิศ ถ้วย ง. ลงทำการแข่งขัน จนเมื่อในปี พ.ศ. 2543 ก็ได้หยุดจัดการแข่งขันเนื่องจากขาดงบประมาณและกระแสความนิยมของฟุตบอลไทยในเวลานั้น

จนกระทั่งในปี พ.ศ. 2552 ทางสมาคมฟุตบอลแห่งประเทศไทยฯ ก็ได้รื้อฟื้นการแข่งขันฟุตบอลเอฟเอ คัพ ของไทยขึ้นมาอีกครั้ง โดยมีเป็นผู้สนับสนุน ก่อนที่จะมีการเปลี่ยนผู้สนับสนุนในปี พ.ศ. 2558 เป็นไทยเบฟเวอเรจ ในนาม นับตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา

การเข้าร่วมแข่งขันในรายการสำคัญ

ฟุตบอลในระดับสโมสรเอเชีย

ในช่วงปี พ.ศ. 2537-2543 ทีมที่ชนะเลิศเอฟเอคัพ จะได้เข้าร่วมแข่งขันเอเชียนคัพวินเนอร์คัพในฐานะตัวแทนประเทศไทย จนกระทั่งในปี พ.ศ. 2552 ที่มีการรื้อฟื้นการแข่งขันเอฟเอคัพขึ้นใหม่ ทีมทที่ชนะเลิศจะได้เข้าร่วมการแข่งขันเอเอฟซีคัพ จนถึงปี พ.ศ. 2554 และตั้งแต่ปี พ.ศ. 2555 ทีมที่ชนะเลิศรายการนี้ได้สิทธิเข้าแข่งขันเอเอฟซีแชมเปียนส์ลีกในฤดูกาลถัดไป โดยเดิมจะต้องเข้าแข่งขันในรอบคัดเลือกรอบสองก่อน แต่ตั้งแต่ฤดูกาล 2563-64 จะได้เข้าแข่งขันในรอบแบ่งกลุ่มโดยทันที

ไทยแลนด์ แชมเปียนส์ คัพ

ทีมที่ชนะเลิศเอฟเอคัพจะผ่านเข้าไปเล่นในรายการไทยแลนด์แชมเปียนส์คัพในฤดูกาลถัดไป ซึ่งเป็นรายการฟุตบอลประเพณีก่อนเปิดฤดูกาล โดยจะทำการแข่งขันนัดเดียวกับทีมชนะเลิศการแข่งขันฟุตบอลไทยลีกในฤดูกาลที่ผ่านมา (หากในกรณีที่ทีมชนะเลิศไทยลีกและเอฟเอคัพเป็นทีมเดียวกัน ก็จะยกสิทธิ์การแข่งขันนี้ให้กับทีมรองชนะเลิศไทยลีกในฤดูกาลที่ผ่านมา)

ผู้สนับสนุน

ช่วงเวลา	ผู้สนับสนุน	ชื่อรายการ
พ.ศ. 2535–2537		ยูคอม เอฟเอ คัพ
พ.ศ. 2539–2540	สิงห์	สิงห์ เอฟเอ คัพ
2541	ไม่มีผู้สนับสนุน	เอฟเอ ซุปเปอร์ คัพ
2542	ฮอนด้า	ฮอนด้า เอฟเอ คัพ
พ.ศ. 2552–2557		มูลนิธิไทยคม เอฟเอ คัพ
พ.ศ. 2558–ปัจจุบัน		ช้าง เอฟเอ คัพ

ทีมที่ชนะเลิศ

ปี	ชนะเลิศ	ผลการแข่งขัน	รองชนะเลิศ	สนามแข่งขัน
2517	ราชวิถี	1–0	ธนาคารกรุงเทพ	สนามศุภชลาศัย
2518	ราชวิถี	3–0	ทหารอากาศ	สนามศุภชลาศัย
2519	ราชประชา^1	3-2	ราชวิถี	สนามศุภชลาศัย
2520	ราชประชา^1	2–1	ทหารอากาศ	สนามศุภชลาศัย
2521–22	ไม่มีการแข่งขัน
2523	ธนาคารกรุงเทพ	2–0	ราชประชา^1	สนามศุภชลาศัย
2524	ธนาคารกรุงเทพ	0–0		สนามศุภชลาศัย
	ธนาคารกรุงเทพ และ (ครองแชมป์ร่วมกัน)
2525	การท่าเรือฯ	1–0	ธนาคารกรุงเทพ	สนามศุภชลาศัย
2526		1–0	ทหารอากาศ	สนามกีฬากองทัพบก
2527	ราชประชา	2–0	ไทยน้ำทิพย์	สนามศุภชลาศัย
2528–35	ไม่มีการแข่งขัน
2536	องค์การโทรศัพท์ฯ	2–0	โอสถสภา	สนามกีฬาธูปะเตมีย์
2537	ราชประชา	2-1	การท่าเรือฯ	สนามศุภชลาศัย
2538	ไม่มีการแข่งขัน
2539	ทหารอากาศ	4-2	ราชประชา	สนามศุภชลาศัย
2540	สินธนา	2-0	ทหารอากาศ	สนามศุภชลาศัย
2541	ธนาคารกรุงเทพ	2–1	โอสถสภา	สนามศุภชลาศัย
2542	ธนาคารกสิกรไทย	1–0	ราชประชา	สนามศุภชลาศัย
2543-2551	ไม่มีการแข่งขัน
2552	การท่าเรือไทย	หลังต่อเวลา (5–4 จุดโทษ)	บีอีซี เทโรศาสน	สนามศุภชลาศัย
2553	ชลบุรี		เมืองทอง ยูไนเต็ด	สนามศุภชลาศัย
2554	บุรีรัมย์ พีอีเอ		เมืองทอง ยูไนเต็ด	สนามศุภชลาศัย
2555	บุรีรัมย์ ยูไนเต็ด		อาร์มี่ ยูไนเต็ด	สนามศุภชลาศัย
2556	บุรีรัมย์ ยูไนเต็ด		บางกอกกล๊าส	สนามกีฬาธรรมศาสตร์ รังสิต
2557	บางกอกกล๊าส		ชลบุรี	สนามศุภชลาศัย
2558	บุรีรัมย์ ยูไนเต็ด	3–1	เมืองทอง ยูไนเต็ด	สนามศุภชลาศัย
2559	ชลบุรี, ชัยนาท ฮอร์นบิล, ราชบุรี มิตรผล และ สุโขทัย (ครองแชมป์ร่วมกัน)
2560	เชียงราย ยูไนเต็ด	4–2	แบงค็อก ยูไนเต็ด	สนามศุภชลาศัย
2561	เชียงราย ยูไนเต็ด	3–2	บุรีรัมย์ ยูไนเต็ด	สนามศุภชลาศัย
2562	การท่าเรือ	1–0	ราชบุรี มิตรผล	บีจี สเตเดียม
2563–64	สิงห์ เชียงราย ยูไนเต็ด	1–1 หลังต่อเวลา (4–3 จุดโทษ)	ชลบุรี เอฟซี	สนามกีฬาธรรมศาสตร์ รังสิต
2564–65	บุรีรัมย์ ยูไนเต็ด	1–0	นครราชสีมา มาสด้า	สนามกีฬาธรรมศาสตร์ รังสิต
2565–66	บุรีรัมย์ ยูไนเต็ด	2–0	ทรูแบงค็อก ยูไนเต็ด	สนามกีฬาธรรมศาสตร์ รังสิต
2566-67	ทรู แบงค็อก ยูไนเต็ด	1–1 หลังต่อเวลา (4–1 จุดโทษ)	ดราก้อน ปทุมวัน กาญจนบุรี	ดราก้อน โซลาร์ พาร์ค สเตเดียม

¹ส่งแข่งในนาม ทีมมูลนิธิพัฒนาเยาวชน

สถิติของการแข่งขัน

• ยิงประตูมากที่สุด: 1 - 22 วันที่ 27 ตุลาคม 2564 - รอบ 64 ทีมสุดท้าย กับ การท่าเรือ

ทำเนียบผู้ชนะเลิศจำแนกตามสโมสร

สโมสร	ชนะเลิศ
บุรีรัมย์ ยูไนเต็ด	6 (2554^4, 2555, 2556, 2558, 2564–65, 2565–66)
ราชประชา	4 (2519^2, 2520^2, 2527, 2537)
ธนาคารกรุงเทพ	3 (2523, 2524^1, 2541)
การท่าเรือ	3 (2525, 2552^3, 2562)
สิงห์ เชียงราย ยูไนเต็ด	3 (2560, 2561, 2563–64)
ราชวิถี	2 (2517, 2518)
ชลบุรี	2 (2553, 2559^1)
	1 (2524^1)
	1 (2526)
องค์การโทรศัพท์ฯ	1 (2536)
ทหารอากาศ	1 (2539)
สินธนา	1 (2540)
ธนาคารกสิกรไทย	1 (2542)
บางกอกกล๊าส	1 (2557)
สุโขทัย	1 (2559^1)
ชัยนาท ฮอร์นบิล	1 (2559^1)
ราชบุรี มิตรผล	1 (2559^1)
ทรูแบงค็อก ยูไนเต็ด	1 (2566–67)

¹ชนะเลิศร่วมกัน

²ส่งแข่งในนาม ทีมมูลนิธิพัฒนาเยาวชน

³ส่งแข่งในนาม การท่าเรือไทย เอฟซี

⁴ส่งแข่งในนาม บุรีรัมย์ พีอีเอ

ดูเพิ่ม

• ไทยลีกคัพ
• ไทยแลนด์แชมเปียนส์คัพ

อ้างอิง

1. เอฟ เอ คัพ (ไทยแลนด์) - ฟุตบอลไทยในอดีต By TommyBar
2. - thaisoccerteam.net
3. ชมรมประวัติศาสตร์ฟุตบอลสิงห์ท่าเรือ

แหล่งข้อมูลอื่น

• ทำเนียบแชมป์ เอฟเอคัพ ในรอบ 43 ปี (สยามสปอร์ต)
• ประวัติสโมสรทหารอากาศ 2017-04-25 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน