ฟุตบอลชิงถ้วยพระราชทานประเภท ข.

ฟุตบอลชิงถ้วยพระราชทานประเภท ข. (อังกฤษ: Khŏr Royal Cup) หรือชื่อเดิม ถ้วยน้อย (เปลี่ยนชื่อในปี พ.ศ. 2506) เป็การแข่งขันฟุตบอลชิงถ้วยพระราชทานระดับชั้นที่ 2 ของประเทศไทย โดยจัดการแข่งขันครั้งแรกในปี พ.ศ. 2459 พร้อมกับ ฟุตบอลชิงถ้วยพระราชทานประเภท ก. หรือ ถ้วยใหญ่ โดย สโมสรทหารราชวัลลภ ได้ตำแหน่งชนะเลิศในรายการนี้เป็นสโมสรแรก

ฟุตบอลชิงถ้วยพระราชทานประเภท ข.

ก่อตั้ง	2459
ยุติ	2558
ประเทศ	ไทย
	เอเอฟซี
ระดับในพีระมิด	2 (2459-2538) 3 (2539-2549) 4 (2550-2558)
เลื่อนชั้นสู่	ลีกดิวิชั่น 2
ตกชั้นสู่	ฟุตบอลชิงถ้วยพระราชทานประเภท ค.
ทีมชนะเลิศสุดท้าย	สถาบันการพลศึกษา วิทยาเขตสมุทรสาคร (สมัยที่ 1) (2558)
ชนะเลิศมากที่สุด	ทหารอากาศ (18 สมัย)

ในปี 2506 สมาคมฟุตบอลแห่งประเทศไทยฯ ได้ทำการเปลี่ยนชื่อฟุตบอลถ้วยใหญ่และฟุตบอลถ้วยน้อยเป็น ฟุตบอลชิงถ้วยพระราชทานประเภท ก. และ ฟุตบอลชิงถ้วยพระราชทานประเภท ข. และได้เพิ่ม ฟุตบอลชิงถ้วยพระราชทานประเภท ค. และ ฟุตบอลชิงถ้วยพระราชทานประเภท ง. เข้ามาตามแบบฟุตบอลลีกของประเทศอังกฤษในขณะนั้น

ต่อมาเมื่อมีการ จัดการแข่งขัน ไทยแลนด์ลีก ในปี 2539 และ ไทยลีกดิวิชั่น 1 ในปี 2540 ทำให้ระดับชั้นของการแข่งขันถอยลงเป็นการแข่งขันฟุตบอลระดับกึ่งสมัครเล่น และเมื่อมีการปรับปรุงการแข่งขัน ลีกภูมิภาค ดิวิชั่น 2 ในปี 2552 จึงได้มีการให้สิทธิ์สโมสรที่ได้ตำแหน่งชนะเลิศ และ รองชนะเลิศ เลื่อนชั้นเข้ามาทำการแข่งขัน โดยต้องมีความพร้อมที่จะเป็นสโมสรฟุตบอลอาชีพอย่างเต็มตัว

ต่อมาในปี 2559 สมาคมฟุตบอลแห่งประเทศไทยฯ ได้มีนโยบายในการปรับปรุงการแข่งขันระดับสโมสร จึงได้มีการยุบรวมฟุตบอลถ้วยพระราชทาน ข., ค. และ ง. โดยรวมกันเป็น ลีกภูมิภาค ดิวิชั่น 3 ประกอบกับทางสมาคมฯ ได้โอน ถ้วยพระราชทานประเภท ก. ไปเป็นถ้วยสำหรับสโมสรชนะเลิศ ไทยลีก ถ้วยพระราชทานประเภท ข. เป็นถ้วยสำหรับสโมสรชนะเลิศ ดิวิชั่น 1 ถ้วยรางวัลพระราชทานประเภท ค. เป็นถ้วยสำหรับสโมสรชนะเลิศ ดิวิชั่น 2 และ ถ้วยรางวัลพระราชทานประเภท ง. เป็นถ้วยสำหรับแชมป์ ดิวิชั่น 3 ทำให้การแข่งขันฟุตบอลชิงถ้วยพระราชทาน สิ้นสุดลง

ประวัติ

พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงโปรดเกล้าฯ ให้มีจัดการแข่งขันฟุตบอลระดับสโมสรครั้งแรกในประเทศ โดยมีชื่อการแข่งขันว่า การแข่งขันฟุตบอลสำหรับพระราชทานถ้วยทองของหลวง ขึ้นเมื่อปี 2458 โดยสโมสรที่เข้าร่วม ส่วนใหญ่เป็นสโมสรของทหาร ตำรวจ เสือป่า และข้าราชบริพาร

ต่อมา เมื่อมีการสถาปนา คณะฟุตบอลแห่งสยาม เมื่อวันที่ 25 เมษายน 2459 จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานถ้วยรางวัลแด่สโมสรชนะเลิศ ก็คือ ถ้วยใหญ่ และ ถ้วยน้อย ให้แก่คณะฯ เพื่อจัดการแข่งขันฟุตบอลระดับสโมสร ชิงถ้วยพระราชทานประจำปี ณ สนามเสือป่า โดยสโมสรชนะเลิศจะได้นำไปครอบครองเป็นเวลา 1 ปี โดยเริ่มต้นจัดขึ้น ในช่วงเดือนกันยายนถึงต้นเดือนพฤศจิกายนปีเดียวกัน

เปลื่ยนชื่อการแข่งขัน

ต่อมา ในปี 2505 ในรัชสมัย พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช สมาคมฟุตบอลแห่งประเทศไทยฯ ได้ขอพระราชทานถ้วยพระราชทานเพิ่มเติม คือ ฟุตบอลชิงถ้วยพระราชทานประเภท ค. และ ฟุตบอลชิงถ้วยพระราชทานประเภท ง. ทำให้ต้องมีการเปลี่ยนชื่อ ฟุตบอลถ้วยใหญ่ และ ฟุตบอลถ้วยน้อย เป็น ฟุตบอลชิงถ้วยพระราชทานประเภท ก. และ ฟุตบอลชิงถ้วยพระราชทานประเภท ข. โดยยึดหลักตามแบบ ฟุตบอลลีกของประเทศอังกฤษในขณะนั้น

ปรับปรุงการแข่งขัน

ต่อมาในปี 2539 เมื่อ สมาคมฟุตบอลแห่งประเทศไทยฯ มีการปรับปรุงการแข่งขันฟุตบอลระดับสโมสร ให้มีความเป็นมืออาชีพ จึงได้มีการแข่งขัน ไทยแลนด์ลีก และ ไทยลีกดิวิชั่น 1 ในปี 2540 ทำให้การแข่งขันฟุตบอลชิงถ้วยพระราชทานประเภท ข. ต้องลดระดับและความสำคัญ เป็นการแข่งขันฟุตบอลระดับกึ่งสมัครเล่น แต่ก็ได้มีการให้สิทธิ์สโมสรที่ได้ตำแหน่งรองชนะเลิศ มาเพลย์ออฟเลื่อนชั้นกับสโมสรที่จบอันดับรองสุดท้ายในตารางของ ดิวิชั่น 1 (2540-2541) ก่อนที่ในเวลาต่อมาจะให้ทั้งสโมสรชนะเลิศ และ รองชนะเลิศของการแข่งขัน เลื่อนชั้นทั้งคู่

ต่อมาเมื่อมีการจัดการแข่งขัน ดิวิชั่น 2 ในปี 2549 โดยมีการคัดเลือกสโมสรที่ไม่ได้จบด้วยตำแหน่งชนะเลิศ และ รองชนะเลิศของการแข่งขัน เข้ามาร่วมทำการแข่งขัน ก็ทำให้ระดับการแข่งขัน ลดขั้นลงไปอีก เนื่องในเวลานั้น อยู่ในช่วงการปรับโครงสร้างของลีก

เมื่อมีการปรับปรุงการแข่งขัน ดิวิชั่น 2 ให้เป็นรูปแบบลีกภูมิภาค ทำให้มีการกำหนดการเลื่อนชั้นตกชั้น โดยให้ สโมสรชนะเลิศ และ รองชนะเลิศของการแข่งขัน ได้สิทธิ์เลื่อนชั้นโดยอัตโนมัติ (ในบางปี จำนวนสโมสรที่เลื่อนชั้นอาจจะมีการเปลื่ยนแปลง) โดยต้องมีความพร้อมที่จะเป็นสโมสรฟุตบอลอาชีพอย่างเต็มตัว

ในปี 2559 สมาคมฯ ได้ทำการยุบการแข่งขันฟุตบอลชิงถ้วยพระราชทานประเภท ข., ค. และ ง. โดยรวมกันเป็น ลีกภูมิภาค ดิวิชั่น 3 ต่อมา ทางสมาคมฯ ได้โอน ถ้วยพระราชทานประเภท ก. ไปเป็นถ้วยสำหรับสโมสรชนะเลิศ ไทยลีก ถ้วยพระราชทานประเภท ข. เป็นถ้วยสำหรับสโมสรชนะเลิศ ดิวิชั่น 1 ถ้วยรางวัลพระราชทานประเภท ค. เป็นถ้วยสำหรับสโมสรชนะเลิศ ดิวิชั่น 2 และ ถ้วยรางวัลพระราชทานประเภท ง. เป็นถ้วยสำหรับแชมป์ ดิวิชั่น 3 ทำให้การแข่งขันฟุตบอลชิงถ้วยพระราชทาน สิ้นสุดลง

รายนามสโมสรชนะเลิศ

รายนามทำเนียบสโมสรชนะเลิศการแข่งขัน ฟุตบอลถ้วยน้อย (2459-2504) และ ฟุตบอลชิงถ้วยพระราชทานประเภท ข. (2505-2539) ในการแข่งขันฟุตบอลระดับสโมสรระดับสองของประเทศ

ฟุตบอลถ้วยน้อย (2459-2504)

ครั้งที่	ประจำปี	สโมสรชนะเลิศ
1	2459	สโมสรทหารราชวัลลภ
2	2460	สโมสรกรมมหรสพ
3	2461	สโมสรกรมมหรสพ
4	2462	สโมสรกรมมหรสพ
5	2463	สโมสรโรงเรียนนายเรือ
6	2464	สโมสรมณฑลนครไชยศรี
7	2465	สโมสรกรมมหรสพ
8	2466	สโมสรกรมมหรสพ
9	2467	สโมสรกรมมหรสพ
10	2468	สโมสรหนังสือพิมพ์สยามราษฎร์
11	2469	สโมสรหนังสือพิมพ์ศรีกรุง
12	2470	สโมสรกองเดินรถ
13	2471	สโมสรโรงเรียนกฎหมาย
14	2472	สโมสรไปรษณีย์
15	2473	สโมสรอัสสัมชัญ
ปี 2475 - 2490 ไม่มีการแข่งขัน
16	2491	สโมสรชายสด
17	2492	สโมสรทหารอากาศ
18	2493	สโมสรทหารอากาศ
19	2494	สโมสรทหารอากาศ
20	2495	สโมสรมุสลิม
21	2496	สโมสรตำรวจ
22	2497	สโมสรตำรวจ
ปี 2498 ไม่มีการแข่งขัน
23	2499	สมาคมนักเรียนเก่าเทพศิรินทร์ฯ
24	2500	สมาคมนิสิตเก่าจุฬาลงกรณ์ฯ
25	2501	สมาคมนักเรียนเก่าเทพศิรินทร์ฯ
26	2502	สมาคมนิสิตเก่าจุฬาลงกรณ์ฯ
27	2503	เทศบาลนครกรุงเทพ
28	2504	สโมสรทหารอากาศ
29	2505	สโมสรทหารอากาศ
30	2506	สโมสรธนาคารกรุงเทพ

ฟุตบอลชิงถ้วยพระราชทานประเภท ข. (2505-2539)

ครั้งที่	ประจำปี	สโมสรชนะเลิศ
31	2507	สโมสรทหารอากาศ
32	2508	สโมสรทหารอากาศ
33	2509	สโมสรธนาคารกรุงเทพ
34	2510	สโมสรทหารอากาศ
35	2511	สโมสรธนาคารกรุงเทพ
36	2512	สโมสรธนาคารกรุงเทพ
37	2513	สโมสรการท่าเรือแห่งประเทศไทย
38	2514	สโมสรธนาคารกรุงเทพ
39	2515	สโมสรทหารอากาศ - สโมสรการท่าเรือแห่งประเทศไทย (ชนะเลิศร่วมกัน)
40	2516	สโมสรทหารอากาศ
41	2517	สโมสรการท่าเรือแห่งประเทศไทย - สโมสรธนาคารไทยพาณิชย์ (ชนะเลิศร่วมกัน)
42	2518	สโมสรทหารอากาศ - สโมสรธนาคารไทยพาณิชย์ (ชนะเลิศร่วมกัน)
43	2519	สโมสรการท่าเรือแห่งประเทศไทย
44	2520	สโมสรทหารอากาศ
45	2521	สโมสรธนาคารกรุงเทพ
46	2522	สโมสรการท่าเรือแห่งประเทศไทย
47	2523	สโมสรทหารบก
48	2524	สโมสรการท่าเรือแห่งประเทศไทย - สโมสรตำรวจ
49	2525	สโมสรทหารอากาศ
50	2526	สโมสรการท่าเรือแห่งประเทศไทย
51	2527	สโมสรไทยน้ำทิพย์
52	2528	สโมสรทหารอากาศ
53	2529	สโมสรทหารอากาศ
54	2530	สโมสรทหารอากาศ
55	2531	สโมสรตำรวจ
56	2532	สโมสรทหารอากาศ
57	2533	สโมสรธนาคารกสิกรไทย
58	2534	สโมสรทหารอากาศ
59	2535	สโมสรการท่าเรือแห่งประเทศไทย
60	2536	สโมสรธนาคารกรุงไทย
61	2537	สมาคมสมาชิกตลาดหลักทรัพย์ฯ
62	2538	สโมสรราชวิถี
63	2539	สโมสรจังหวัดระยอง

ฟุตบอลชิงถ้วยพระราชทานประเภท ข. (2540-2549)

รายนามทำเนียบสโมสรชนะเลิศการแข่งขัน ฟุตบอลชิงถ้วยพระราชทานประเภท ข. (2540-2549) ในการแข่งขันฟุตบอลระดับสโมสรระดับสามของประเทศ

ครั้งที่	ประจำปี	สโมสรชนะเลิศ
64	2540	สโมสรธนาคารทหารไทย
65	2541	สโมสรการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค
66	2542	โรงเรียนกรุงเทพคริสเตียนวิทยาลัย
67	2543	สมาคมกีฬากรุงเก่า
68	2544	เทศบาลตำบลบางพระ
69	2545	โรงเรียนจ่าอากาศ
70	2546	สมาคมกีฬาไทยฮอนด้า
71	2547/48	สโมสรราชวิถี
72	2549	หน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน

ฟุตบอลชิงถ้วยพระราชทานประเภท ข. (2550-2558)

รายนามทำเนียบสโมสรชนะเลิศการแข่งขัน ฟุตบอลชิงถ้วยพระราชทานประเภท ข. (2550-2558) ในการแข่งขันฟุตบอลระดับสโมสรระดับสี่ของประเทศ

สโมสร เจ ดับบลิว กรุ๊ป สโมสรชนะเลิศ ถ้วย ข. ประจำปี 2556

ครั้งที่	ปี	สโมสรชนะเลิศ
(73)	2550/51	สโมสรราชประชา
74	2551	มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
75	2552	หน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน
76	2553	สมาคมพนักงานหลักทรัพย์โกลเบล็ก
77	2554	สมาคมกีฬาบางกอกกล๊าส
78	2555	สโมสรจังหวัดระยอง
79	2556	สโมสร เจ ดับบลิว กรุ๊ป
	2557	กรมสวัสดิการทหารบก
	2558	สถาบันการพลศึกษา วิทยาเขตสมุทรสาคร

อ้างอิง

1. http://www.vajiravudh.ac.th/OVtoVC/OVtoVC_85.htm ๘๕. คณะฟุตบอลแห่งชาติสยาม (๕) - วชิราวุธวิทยาลัย
2. https://www.pptvhd36.com/news/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%99/41244 “ทนายอ๊อด” เตรียมยื่นร้อง กกท. หลังส.บอลจัด ดี3 - PPTV 36
3. http://www.siamfootball.com/index.php/2017-07-18-12-23-04/35-2017-07-19-13-29-52 บทความ เรื่อง "ถ้วยใหญ่แห่งสยามประเทศ" - SiamFootball
4. http://www.thailandsusu.com/webboard/index.php?topic=121026.0;wap2 2021-04-12 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน มาดูคู่ชิงถ้วย ข ตั้งปต่ปี 2539-ปัจจุบัน - ไทยแลนด์สู้ๆ
5. http://www.bccfootballclub.com/about_us/index.php 2017-12-19 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ประวัติสโมสรฟุตบอลกรุงเทพคริสเตียนวิทยาลัย
6. http://www.thailandsusu.com/webboard/index.php?topic=64633.10;wap2 2021-09-21 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ทำเนียบแชมป์ถ้วยพระราชทานประเภท ข - ไทยแลนด์สู้ๆ
7. สโมสรกรมสวัสดิการทหารบก (ถ้วย ข ประจำปี 2547-2548)

ดูเพิ่ม

• คิงส์คัพ
• ควีนส์คัพ
• ฟุตบอลชิงถ้วยพระราชทานประเภท ก.
• ฟุตบอลชิงถ้วยพระราชทานประเภท ค.
• ฟุตบอลชิงถ้วยพระราชทานประเภท ง.