พุทธศาสนาในประเทศมาเลเซีย

ศาสนาพุทธเป็นศาสนาที่มีผู้นับถือมากเป็นอันดับสองในประเทศมาเลเซีย เป็นรองเพียงอิสลาม โดยมีประชากรที่นับถือศาสนาพุทธร้อยละ 19.8 ถึงแม้ว่าบางข้อมูลระบุจำนวนที่ร้อยละ 21.6 ซึ่งรวมจำนวนชาวพุทธที่นับถือศาสนาชาวบ้านจีนด้วย

ศาสนาพุทธในประเทศมาเลเซีย

ร้อยละประชากรที่นับถือศาสนาพุทธในประเทศมาเลเซียตามสำมะโน ค.ศ. 2020
ประชากรทั้งหมด
5,620,483 (2010)
ภูมิภาคที่มีประชากรอย่างมีนัยสำคัญ
รัฐปีนัง รัฐเซอลาโงร์ กัวลาลัมเปอร์ รัฐยะโฮร์
ภาษา
อังกฤษ ไทย สิงหล พม่า กลุ่มภาษาอินเดีย มลายู
ศาสนา
ส่วนใหญ่นับถือนิกายมหายาน () เถรวาท (และไทย)
กลุ่มชาติพันธุ์ที่เกี่ยวข้อง
ชาวมาเลเซียที่นับถือศาสนาฮินดู

ประวัติ

ศิลาจารึกศาสนาพุทธในคริสต์ศตวรรษที่ 5 ที่ปีนัง

พระพุทธรูปปางยืนที่ทำจาก ทองเหลือง พบในเหมืองดีบุกที่เปิงกาลันเปอโกะฮ์ อีโปะฮ์ รัฐเปรักใน ค.ศ. 1931

ศาสนาพุทธเริ่มแผ่ไปยังและประชากรในคาบสมุทรมลายูเร็วสุดที่ 200 ปีก่อนคริสต์ศักราช ข้อมูลภาษาจีนระบุว่ามีรัฐที่แผลงเป็นอินเดีย 30 แห่งที่เจริญรุ่งเรืองและล่มสลายในคาบสมุทรนี้ ศาสนาพุทธเริ่มปรากฏขึ้นเมื่อพ่อค้าและนักบวชจากเดินทางมาทางทะเลและนำแนวคิดศาสนา รัฐบาล และศิลปะอินเดียมาด้วย จากนั้นเป็นเวลาหลายศตวรรษที่ประชากรในภูมิภาคนี้ (โดยเฉพาะราชสำนัก) ผสมแนวคิดพื้นเมืองและอินเดียอย่างศาสนาฮินดูและศาสนาพุทธนิกายมหายานเข้าด้วยกัน ซึ่งกำหนดรูปแบบทางการเมืองและวัฒนธรรมของภูมิภาคนี้ อย่างไรก็ตาม ประณามศาสนาอินเดียหลังกษัตริย์แห่งโจฬะจากทมิฬนาฑูโจมตีพื้นที่นี้ในช่วงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 11 กษัตริย์แห่งเกอดะฮ์ เป็นผู้นำมลายูองค์แรกที่ประณามศาสนาอินเดีย พระองค์หันไปนับถือศาสนาอิสลาม และในคริสต์ศตวรรษที่ 15 ในช่วงยุคทองของ ชาวมลายูส่วนใหญ่หันไปนับถือศาสนาอิสลาม

วัดพุทธมหาวิหารที่ กัวลาลัมเปอร์

พ.ศ. 1837 ภายใต้การปกครองของอาณาจักรสุโขทัยสมัยพ่อขุนรามคำแหงมหาราช ซึ่งแผ่อำนาจลงทางคาบสมุทรมลายู และได้นครศรีธรรมราชเป็นศูนย์กลางอำนาจหัวเมืองมลายูทั้งหลาย แต่เนื่องจากประชาชนในแถบนี้ นับถือพุทธศาสนาแบบมหายานมาหลายร้อยปีแล้ว พุทธศาสนาแบบเถรวาทจึงไม่ค่อยมีอิทธิพลต่อวิถีชีวิตความเชื่อของคนบริเวณนี้มากนัก ซึ่งจะปรากฏแต่รูปพระโพธิสัตว์ หรือรูปเคารพตามแบบมหายานโดยมาก

ชาวจีน และชาวไทยพุทธ

แต่เนื่องจากมีชาวไทยที่อาศัยอยู่ในสามรัฐทางภาคเหนือของมาเลเซีย ได้แก่ รัฐเกอดะฮ์ รัฐกลันตัน และรัฐปะลิส เป็นเวลายาวนาน จนได้รับรองสถานะเทียบเท่า แต่ชนชาวไทย จะแสดงถึงความเป็นไทย คือ ความเป็นพุทธเถรวาท ซึ่งมีพิธีกรรม และสถาปัตยกรรมทางศาสนาเหมือนกันกับชาวพุทธในประเทศไทย โดยมีชาวจีนให้ความอุปถัมภ์วัดทางการเงิน และช่วยเหลืองานต่าง ๆ ช่วงเทศกาลงานบุญ แต่ชาวไทยพุทธมีบทบาทในการดูแลศาสนามากกว่า เช่น การบวชของชาวไทยจะยาวนานกว่าชาวจีน จนสามารถแยกได้ว่า กลุ่มใดเป็นกลุ่มชาวไทย และชาวจีนในมาเลเซีย ส่วนวัดวาอารามของชาวสยามจะอยู่แถบชนบท มีสถาปัตยกรรมเป็นแบบไทย พิธีกรรมเป็นแบบชาวไทย คือเน้นการทำบุญเป็นหลัก ซึ่งผู้ที่จะบริจาคให้วัดจะเป็นชาวจีนโดยมาก ดังนั้นวัดไทยหลาย ๆ วัดที่มีชาวจีนอุปถัมภ์จะมีรูปเคารพเจ้าแม่กวนอิม หรือเทพเจ้าจีน ไว้เพื่อยึดเหนี่ยวศรัทธาของชาวจีน ในแต่ละชุมชน จะมีสำนักสงฆ์ไว้ เพื่อให้เป็นที่พำนักของพระสงฆ์ ที่หมุนเวียนกันมาจำพรรษาโปรดญาติโยม แต่ที่วัดใหญ่จะมีพระสงฆ์ไม่ต่ำกว่า 5 รูป โดยพระสงฆ์ที่บวชนาน ๆ และพระสงฆ์ที่บวชระยะสั้น ๆ อยู่จำพรรษาในวัดนั้น ๆ ชาวจีนส่วนมาก จะให้ความนับถือพระที่เก่งทางไสยศาสตร์ และสมุนไพร บางครั้งก็นิมนต์ไปประกอบพิธีทางศาสนาที่บ้านของตนที่จำเป็นต้องใช้งาย

สถานะ

Kek Lok Si หรือ "วัดสุขาวดี" ที่ปีนัง

ที่โกตากีนาบาลู

วัดพุทธศรีลังกาที่โลรงตีมูร์ เซินตุล กัวลาลัมเปอร์

รายงานจาก มีกำหนดไว้ตามกฎหมายว่า ซึ่งเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ส่วนใหญ่ของประเทศ เป็นมุสลิม โดยมีจำนวนร้อยละ 60 ของประเทศ นอกนั้นส่วนใหญ่เป็นที่ทั่วไปนับถือศาสนาพุทธหรือคริสต์ และชาวอินเดียที่ทั่วไปนับถือศาสนาฮินดู นอกจากนี้ยังมีชนกลุ่มน้อยและผู้อพยพ ได้แก่ชาวมาเลเซียเชื้อสายสิงหล, ไทย และ ชาวพุทธเกือบทั้งหมดอาศัยอยู่ในพื้นที่เมือง

ใน ค.ศ. 2013 มีวิดีโอกลุ่มผู้นับถือศานาพุทธนิกายวัชรยานจากสิงคโปร์ทำพิธีทางศาสนาในกลายเป็นไวรัลในเฟซบุ๊ก ตำรวจมาเลเซียได้จับกุมเจ้าของรีสอร์ทหลังจากอนุญาตให้ชาวพุทธ 13 คนใช้ห้องละหมาดมุสลิม (สุเหร่า) ไว้ทำสมาธิที่โกตาติงกี รัฐยะโฮร์ เรื่องนี้กลายเป็นประเด็นร้อนในสื่อสังคม จากนั้นในวันที่ 28 สิงหาคม ค.ศ. 2013 หลังพลเมืองโกตาติงกีออกมาประท้วงจำนวนมาก ผู้จัดการรีสอร์ทจึงให้รื้ออาคารละหมาดดังกล่าวภายใน 21 วันนับตั้งแต่วันได้รับใบสั่ง เช็ด อะฮ์มัด ซาลิม เจ้าของรีสอร์ทในขณะนั้นกล่าวว่าเขาอนุญาตให้ชาวพุทธใช้สุเหร่าไว้ทำสมาธิเนื่องจากไม่รู้ว่าเป็นความผิด

การกดขี่

กฎหมายอิสลามและมลายูสุดโต่ง

ศาสนาอิสลามเป็นศาสนาประจำชาติของประเทศมาเลเซีย รัฐธรรมนูญมาเลเซียระบุว่าศาสนาอิสลามเป็นศาสนาของชาวมลายูแท้เท่านั้น และ (เช่น ภูมิบุตร) ต้องเป็นมุสลิม รัฐบาลสนับสนุนให้ผู้คนในประเทศหันมานับถือศาสนาอิสลาม กฎหมายกำหนดให้ผู้ที่ไม่ใช่มุสลิมที่จะแต่งงานกับชาวมุสลิมต้องเข้ารับศาสนาอิสลามก่อน ถ้ามีการละเมิดกฎหมาย การแต่งงานนั้นจะถือเป็นโมฆะโดยพฤตินัย ถ้าพ่อแม่นับถือศาสนาอิสลาม ลูก ๆ ของทั้งสองก็จะกลายเป็นมุสลิมโดยอัตโนมัติโดยไม่ต้องรับความยินยอมจากทั้งสอง

การทำลายศาสนสถาน

รัฐบาลได้สั่งทำลายวัดบางแห่งโดยอ้างว่าสร้างบนที่ดินสาธารณะ จากนั้นจึงขายที่ดินนี้ให้กับเพื่อก่อให้เกิดการแปลงพื้นที่เพื่อเปลี่ยนชนชั้น

ใน ค.ศ. 2014 นักพัฒนาเมืองทำลายซากเจดีย์บางส่วนใน ก่อให้เกิดเสียงเรียกร้องต่อต้านการโจมตีมรดกทางวัฒนธรรมจากนานาชาติ

ดูเพิ่ม

• พุทธศาสนาในประเทศสิงคโปร์

อ้างอิง

1. (PDF). Jabatan Perangkaan Malaysia. p. 82. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 13 พฤศจิกายน 2013. สืบค้นเมื่อ 25 มีนาคม 2013.
2. . Department of Statistics, Malaysia. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-11-13. สืบค้นเมื่อ 11 March 2017.
3. "The World Factbook: Malaysia". CIA World Factbook. สืบค้นเมื่อ 2007-11-22.
4. "Early Malay Kingdoms". Sabrizain.org. สืบค้นเมื่อ 2016-04-29.
5. "S'porean held in Malaysia after Buddhists use Muslim prayer room". YouTube. 2013-08-12. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-12-22. สืบค้นเมื่อ 2016-04-29.
6. "Surau in Kota Tinggi resort demolished". The Star Online. August 28, 2013. สืบค้นเมื่อ August 28, 2013.
7. . Kosmo!. August 28, 2013. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ April 5, 2015. สืบค้นเมื่อ August 28, 2013.
8. . Kosmo!. 23 October 2014. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 24 October 2014. สืบค้นเมื่อ 23 October 2014.
9. Sophie Lemiere, apostasy & Islamic Civil society in Malaysia, ISIM Review, Vol. 20, Autumn 2007, pp. 46-47
10. Gill & Gopal, Understanding Indian Religious Practice in Malaysia, J Soc Sci, 25(1-2-3): 135-146 (2010)
11. 2011 Report on International Religious Freedom - Malaysia U.S. State Department (2012)
12. Perry Smith (2003), Speak No Evil: Apostasy, Blasphemy, and Heresy in Malaysian Syariah Law, UC Davis Journal Int'l Law & Pol'y, 10, pp. 357-399
13. "Prehistoric temple ruin site that applied for UNESCO heritage status furtively destroyed" (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). จากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-12-05. สืบค้นเมื่อ 2021-10-04.

บรรณานุกรม

• Lee, Raymond L. M.; Ackerman, Susan Ellen (1997). "In Search of Nirvana", in: Sacred Tensions: Modernity and Religious Transformation in Malaysia. University of South Carolina Press. pp. 57–88. ISBN .

• ปฏิทินพระพุทธศาสนา พ.ศ. 2548
• มูฮัมเมด ยูซอฟฟ์ อิสมาอิล, วัดสยามในกลันตัน, วรสารพุทธศาสน์ศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ปีที่ 2 ฉบับที่ 1, หน้า 11
• ทรงวิทย์ แก้วศรี, พุทธสถานในนานาประเทศ, หน้า 378-379