พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสรรพศิลป์ปรีชา

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสรรพศิลป์ปรีชา (22 มีนาคม พ.ศ. 2348 - 17 มิถุนายน พ.ศ. 2404) มีพระนามเดิมว่า พระองค์เจ้าชุมแสง ประสูติเมื่อวันเสาร์ เดือน 5 ขึ้น 3 ค่ำ ปีขาล สัปตศก จุลศักราช 1167 ตรงกับวันที่ 22 มีนาคม พ.ศ. 2348 เป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยและเจ้าจอมมารดาทับทิม ณ บางช้าง ทรงเป็นต้นราชสกุลชุมแสง มีพระเชษฐา 1 พระองค์ คือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นสนิทนเรนทร์

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสรรพศิลป์ปรีชา
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ
ประสูติ	22 มีนาคม พ.ศ. 2348
สิ้นพระชนม์	17 มิถุนายน พ.ศ. 2404
ราชวงศ์	จักรี
ราชสกุล	ชุมแสง
พระบิดา	พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย
พระมารดา	เจ้าจอมมารดาทับทิม ในรัชกาลที่ 2

ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ สถาปนาขึ้นเป็น กรมขุนสรรพศิลป์ปรีชา และในปีเดียวกัน พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้เลื่อนกรมขึ้นเป็น กรมหลวงสรรพศิลป์ปรีชา ได้ทรงกำกับกรมหมอนวด

สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 4 เมื่อวันจันทร์ เดือน 8 บูรพาสาฒ ขึ้น 10 ค่ำ ปีระกา ตรีศก จุลศักราช 1223 ตรงกับวันที่ 17 มิถุนายน พ.ศ. 2404 รวมพระชันษา 56 ปี

พระโอรส-พระธิดา

• (ประสูติ พ.ศ. 2382 สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 4 เมษายน พ.ศ. 2462 พระราชทานเพลิง ณ วัดอนงคาราม เมื่อวันที่ 2 มิถุนายน พ.ศ. 2464)
• (ประสูติ พ.ศ. 2388 สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2432)
• (ประสูติ พ.ศ. 2390 สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 15 กรกฎาคม พ.ศ. 2421)
• หรือ หม่อมเจ้าชายอ้อน (ประสูติ พ.ศ. 2396 สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 17 พฤษภาคม พ.ศ. 2418)
• (ประสูติ พ.ศ. 2394 สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 18 มิถุนายน พ.ศ. 2440 พระราชทานเพลิง ณ วัดราชาธิราช)
• หรือ หม่อมเจ้าอ้วน (ประสูติ พ.ศ. 2397)
• (พระราชทานเพลิง ณ อัมพวัน เมื่อวันที่ 6 เมษายน พ.ศ. 2433)
• (สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 25 ตุลาคม พ.ศ. 2447 พระราชทานเพลิง ณ วัดสระเกศ เมื่อวันที่ 25 พฤศจิกายน พ.ศ. 2460)
• หม่อมเจ้าหญิงไม่ปรากฏพระนาม (ประสูติ 7 กรกฎาคม พ.ศ. 2401)
• หม่อมเจ้าชายไม่ปรากฏพระนาม
• เสวกเอก ต.ช., ต.ม., ว.ป.ร.3, ร.จ.ม.(ประสูติเมื่อวันที่ 6 กันยายน พ.ศ. 2402 สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 6 พฤศจิกายน พ.ศ. 2476 พระราชทานเพลิง ณ วัดเทพศิรินทราวาส เมื่อวันที่ 22 เมษายน พ.ศ. 2477) ประสูติแต่หม่อมสาคร ทรงสมรสกับหม่อมวาศน์ ชุมแสง ณ อยุธยา และมีอนุภริยา 1 คน คือ หม่อมราชวงศ์หญิงปลื้ม ชุมแสง (ราชสกุลเดิม : มนตรีกุล) ทรงมีโอรสและธิดาสืบสกุล 3 คน คือ
  • หม่อมราชวงศ์สรรพศิลป์เครือวัลย์ ชุมแสง (อำมาตย์โท พระมนตรีพจนกิจ) มีหม่อมวาศน์เป็นมารดา
  • หม่อมราชวงศ์หญิงประพันธ์พงศ์ ชุมแสง มีหม่อมวาศน์เป็นมารดา
  • หม่อมราชวงศ์หญิงเปลี่ยน ชุมแสง มีหม่อมราชวงศ์หญิงปลื้มเป็นมารดา

พระเกียรติยศ

ธรรมเนียมพระยศของ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสรรพศิลป์ปรีชา
การทูล	ใต้ฝ่าพระบาท
การแทนตน	ข้าพระพุทธเจ้า
การขานรับ	พ่ะย่ะค่ะ/เพคะ

พระอิสริยยศ

• หม่อมเจ้าชุมแสง (22 มีนาคม พ.ศ. 2348 - พ.ศ. 2349)
• พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าชุมแสง (พ.ศ. 2349 - 7 กันยายน พ.ศ. 2352)
• พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าชุมแสง (7 กันยายน พ.ศ. 2352 - 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2367)
• พระเจ้าน้องยาเธอ พระองค์เจ้าชุมแสง (21 กรกฎาคม พ.ศ. 2367 - พ.ศ. 2394)
• พระเจ้าน้องยาเธอ กรมขุนสรรพศิลป์ปรีชา (พ.ศ. 2394)
• พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงสรรพศิลป์ปรีชา (พ.ศ. 2394 - 1 ตุลาคม พ.ศ. 2411)
• พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสรรพศิลป์ปรีชา (1 ตุลาคม พ.ศ. 2411 - ปัจจุบัน)

พงศาวลี

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสรรพศิลป์ปรีชา

พระยาราชนิกูล (ทองคำ)               สมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก                       พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช                             พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย                                   พร               พระชนกทอง ณ บางช้าง                       ชี               สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี                             สมเด็จพระรูปศิริโสภาคย์มหานาคนารี                       ถี               พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสรรพศิลป์ปรีชา                                         ขุนสนิทภิรมย์                       เอม                             เจ้าจอมมารดาทับทิม

อ้างอิง

• ศุภวัฒย์ เกษมศรี, พลตรี หม่อมราชวงศ์, และรัชนี ทรัพย์วิจิตร. พระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้าในพระราชวงศ์จักรี. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์บรรณกิจ, พิมพ์ครั้งที่ 3 พ.ศ. 2549. 360 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN 
• บรรเจิด อินทุจันทร์ยง. ราชสกุลพระบรมราชวงศ์จักรี. กรุงเทพ : องค์การค้าของคุรุสภา, พิมพ์ครั้งที่ 1 พ.ศ. 2539. หน้า หน้าที่. ISBN  ข้อผิดพลาดพารามิเตอร์ใน {{}}: checksum