พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าไชยรัตนวโรภาส

พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าไชยรัตนวโรภาส (16 มกราคม พ.ศ. 2419 — 18 สิงหาคม พ.ศ. 2440) เป็นพระราชโอรสพระองค์ที่ 23 ในกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ ที่ประสูติแต่จอมมารดาปริกใหญ่

พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าไชยรัตนวโรภาส
พระราชวรวงศ์เธอ ชั้น 5 พระองค์เจ้าชั้นโท
ประสูติ	16 มกราคม พ.ศ. 2419
สิ้นพระชนม์	18 สิงหาคม พ.ศ. 2440 (22 ปี)
หม่อมห้าม	หม่อมราชวงศ์พวงประภา
พระบุตร	หม่อมเจ้าไชยโชติมุข
ราชวงศ์	จักรี
พระบิดา	กรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ
พระมารดา	จอมมารดาปริกใหญ่

พระประวัติ

พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าไชยรัตนวโรภาส เมื่อวันอังคารที่ 16 มกราคม พ.ศ. 2419 เป็นพระราชโอรสในกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ ที่ประสูติแต่จอมมารดาปริกใหญ่ ธิดาพระยาพระราม (แสง) กับท่านปุก

กรมพระราชวังบวรวิไชยชาญพระราชทาน "วังใหม่" ซึ่งเคยเป็นที่ประทับของพระองค์เองบริเวณถนนพระอาทิตย์แก่พระองค์เจ้าไชยรัตนวโรภาส โดยพระราชทานครึ่งหนึ่งให้พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิไลยวรวิลาส และอีกครึ่งหนึ่งพระราชทานพระองค์เจ้าไชยรัตนวโรภาส

พระองค์เจ้าไชยรัตนวโรภาส เสกสมรสกับหม่อมราชวงศ์พวงประภา (ราชสกุลเดิม : ศิริวงศ์) พระธิดาในพระสัมพันธวงศ์เธอ กรมหมื่นนฤบาลมุขมาตย์ มีพระโอรส 1 พระองค์ คือ หม่อมเจ้าไชยโชติมุข (สิ้นชีพิตักษัย 18 สิงหาคม พ.ศ. 2440)

สิ้นพระชนม์

วันพุธที่ 18 สิงหาคม พ.ศ. 2440 เวลา 12.30 น. พระบวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าไชยรัตนวโรภาส (พระยศขณะนั้น) เสด็จโดยเรือกลไฟไชยโชติวงษ แล่นถึงหน้าที่ว่าการเมืองสิงคบุรี (ปัจจุบันคือจังหวัดสิงห์บุรี) แล้วใช้จักรแล่นขึ้นไปซื้อฟืนที่ตำบลบ้านใหม่ ถึงเวลา 12.45 น. หม้อน้ำเรือระเบิดขึ้น เรือแตกทั้งลำ พระองค์เจ้าไชยรัตนวโรภาสทรงบาดเจ็บสาหัสและสิ้นพระชนม์เมื่อเวลาบ่าย 3 โมงเศษ พระชันษา 22 ปี ในเหตุการณ์นี้หม่อมเจ้าไชยโชติมุข พระโอรส ถึงชีพิตักษัย หม่อมราชวงศ์หญิงพวงประภา หม่อมห้าม รวมถึงหม่อมแสงหม่อมห้ามในพระสัมพันธวงศ์เธอ กรมหมื่นนฤบาลมุขมาตย์ และหม่อมราชวงศ์หญิงรัษฎามาตย์ (น้องสาวหม่อมราชวงศ์หญิงพวงประภา) ถึงแก่กรรมด้วย พระราชทานเพลิงพระศพ ณ พระเมรุวัดสระเกศ วันที่ 2 พฤษภาคม พ.ศ. 2441

พงศาวลี

พงศาวลีของพระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าไชยรัตนวโรภาส

16. พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช               8. พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย                       17. สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี               4. พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว                             18. เงิน แซ่ตัน               9. สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี                       19. สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์               2. กรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ                                   20. บุญมาก แซ่อ๋อง               10. บุญมี แซ่อ๋อง                       21. บุญเลี้ยง แซ่โง้ว               5. เจ้าคุณจอมมารดาเอม ในพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว                             1. พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าไชยรัตนวโรภาส                                         6. พระยาพระราม (แสง)                             3. จอมมารดาปริกใหญ่                                   7. ปุก

อ้างอิง

1. กรมศิลปากร. สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ (2554). (PDF). กรุงเทพฯ: สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. p. 143. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2017-02-02. สืบค้นเมื่อ 2017-06-29.
2. ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยา. ตำนานวังเก่า. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แสงดาว, พ.ศ. 2553. 178 หน้า. หน้า 127. ISBN 
3. ศุภวัฒย์ เกษมศรี, พลตรี หม่อมราชวงศ์, และรัชนี ทรัพย์วิจิตร. พระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้าในพระราชวงศ์จักรี. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์บรรณกิจ, พิมพ์ครั้งที่ 3 พ.ศ. 2549. 360 หน้า. หน้า 277. ISBN 
4. "ข่าวสิ้นพระชนม์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 14 (22): 300. 29 สิงหาคม ร.ศ. 116. สืบค้นเมื่อ 20 สิงหาคม 2562. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= และ |date= ((help))