พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวรวุฒิอาภรณ์

เรือโท พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวรวุฒิอาภรณ์ราชกุมาร (23 เมษายน พ.ศ. 2416 — 26 ธันวาคม พ.ศ. 2485) เป็นพระโอรสอันดับที่ 15 ในกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ เป็นต้นราชสกุล วรวุฒิ ณ อยุธยา

พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวรวุฒิอาภรณ์
พระราชวรวงศ์เธอ ชั้น 5 พระองค์เจ้าชั้นโท
ประสูติ	23 เมษายน พ.ศ. 2416
สิ้นพระชนม์	26 ธันวาคม พ.ศ. 2485 (69 ปี)
พระบุตร	9 องค์
ราชสกุล	วรวุฒิ
ราชวงศ์	จักรี
พระบิดา	กรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ
พระมารดา	จอมมารดาป้อม

พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวรวุฒิอาภรณ์ราชกุมาร
รับใช้	ราชนาวีไทย
ชั้นยศ	เรือโท

พระประวัติ

พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวรวุฒิอาภรณ์ราชกุมาร เป็นพระราชโอรสลำดับที่ 15 ในกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ ประสูติแต่จอมมารดาป้อม (ธิดาพระยาพระราม (แสง) และท่านปุก) เมื่อวันพุธที่ 23 เมษายน พ.ศ. 2416 ทรงศึกษาที่โรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ

พระองค์ได้เสกสมรสกับหม่อมราชวงศ์หญิงพร้อม วรวุฒิ ราชสกุลเดิม ฉัตรกุล

เมื่อวันที่ 9 กรกฎาคม พ.ศ. 2429 ได้ผนวชเป็นสามเณร ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม โดยมีพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระปวเรศวริยาลงกรณ์ เป็นพระอุปัชฌาย์ เป็นพระศีลาจารย์

ต่อมาทรงเข้ารับราชการในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่กรมศึกษาธิการ ต่อมาทรงย้ายไปกระทรวงยุติธรรม เป็นรองผู้พิพากษาศาลโปริสภา (ตลาดน้อย) และกราบถวายบังคมลาออกจากราชการ เมื่อปี พ.ศ. 2446

ต่อมาเมื่อปี พ.ศ. 2466 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานยศเป็นนายเรือโท ให้รับราชการในกองประวัติศาสตร์ จนกระทั่งเกษียณอายุราชการในปี พ.ศ. 2471

พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวรวุฒิอาภรณ์ ประชวรด้วยพระโรคอัมพาต ตั้งแต่วันที่ 10 พฤศจิกายน พ.ศ. 2485 พระอาการกำเริบมากขึ้นจนสิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 26 ธันวาคม พ.ศ. 2485 ที่วังตรอกโรงไหม (ปัจจุบันคือ ) สิริพระชันษา 69 ปี

พระโอรส พระธิดา

1. (ประสูติปี พ.ศ. 2434) เสกสมรสกับหม่อมทุเรียน มีโอรสธิดา 3 คน คือ
   1. หม่อมราชวงศ์พัฒน์ วรวุฒิ
   2. หม่อมราชวงศ์หญิงทิพย์อาภรณ์ วรวุฒิ
   3. หม่อมราชวงศ์สงวนศักดิ์ วรวุฒิ
2. (สิ้นชีพิตักษัยเมื่อ 25 พฤศจิกายน พ.ศ. 2441)
3. 1. หม่อมราชวงศ์อัครัฐ วรวุฒิ
4. (7 สิงหาคม พ.ศ. 2445 — 3 พฤษภาคม พ.ศ. 2505 (พระราชทานเพลิงศพ ณ วัดมกุฏกษัตริยาราม เมื่อ 23 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2509)) เสกสมรสกับหม่อมบุญเทียบ มีโอรสธิดากับหม่อมบุญเทียบ 4 คน และ มีโอรสธิดากับหม่อมอื่น ๆ อีก 6 คน รวมเป็น 10 คน คือ
   1. หม่อมราชวงศ์แสงอาภรณ์ วรวุฒิ (หม่อมบุญเทียบเป็นมารดา)
   2. หม่อมราชวงศ์พรพุฒิ วรวุฒิ (หม่อมบุญเทียบเป็นมารดา)
   3. ศาสตราจารย์ ดร. หม่อมราชวงศ์พุฒิพงศ์ วรวุฒิ ม.ป.ช., ม.ว.ม., ร.จ.พ. (หม่อมบุญเทียบเป็นมารดา)
   4. หม่อมราชวงศ์กนกทัณฑ์ วรวุฒิ (หม่อมบุญเทียบเป็นมารดา)
   5. หม่อมราชวงศ์หญิงมณฑลี วรวุฒิ
   6. หม่อมราชวงศ์หญิงพัชรี วรวุฒิ
   7. หม่อมราชวงศ์อภิชาติ วรวุฒิ
   8. หม่อมราชวงศ์เกรียงศักดิ์ วรวุฒิ
   9. หม่อมราชวงศ์เริงคนอง วรวุฒิ
   10. หม่อมราชวงศ์คคนาง วรวุฒิ
5. เสกสมรสกับหม่อมสถาพร มีโอรส 1 คน คือ
   1. หม่อมราชวงศ์สริพงษ์ วรวุฒิ
6. ท่านหญิงศรีอัปษร หรือ ท่านหญิงศรีสุวรรณอัปษร ทรงลาออกจากฐานันดรศักดิ์แห่งราชวงศ์เพื่อทำการสมรสกับสามัญชน
7. หม่อมเจ้าหญิงสุนทรทิดา วรวุฒิ (ประสูติ 15 กันยายน พ.ศ. 2456)
8. หม่อมเจ้าหญิงยุพาพิมล วรวุฒิ

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2444 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 4 จัตุรถาภรณ์มงกุฎไทย (จ.ม.)

• พ.ศ. 2452 - เข็มพระชนมายุสมมงคล ชั้น 3 (เงิน)

พระยศ

พระยศทหาร

• เรือโท

พระยศเสือป่า

• นายหมวดตรี

พงศาวลี

พงศาวลีของพระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวรวุฒิอาภรณ์

16. พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช               8. พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย                       17. สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี               4. พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว                             18. เงิน แซ่ตัน               9. สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี                       19. สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์               2. กรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ                                   20. บุญมาก แซ่อ๋อง               10. บุญมี แซ่อ๋อง                       21. บุญเลี้ยง แซ่โง้ว               5. เจ้าคุณจอมมารดาเอม ในพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว                             1. พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวรวุฒิอาภรณ์                                         6. พระยาพระราม (แสง)                             3. จอมมารดาป้อม                                   7. ปุก                             3

อ้างอิง

เชิงอรรถ

1. ราชสกุลวงศ์, หน้า 141
2. "ประกาศพระราชทานนามสกุล ครั้งที่ ๗๓" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 34 (0 ง): 2115. 20 ตุลาคม 2460. สืบค้นเมื่อ 20 กันยายน 2559. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))
3. "การทรงผนวช" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 3 (16 ง): 125–8. 15 สิงหาคม 2429. สืบค้นเมื่อ 20 กันยายน 2559. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))
4. พระราชทานยศทหารเรือ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 40 หน้า 4515 วันที่ 23 มีนาคม 2466
5. พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์และเหรียญราชรุจิ
6. พระราชทานเข็มพระชนมายุสมมงคล ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 26 หน้า 2633 วันที่ 6 มีนาคม 128
7. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2460/D/3071.PDF

บรรณานุกรม

• ข้าราชการวังหน้า โดย จุลลดา ภักดีภูมินทร์ 2003-10-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน นิตยสารสกุลไทย ฉบับที่ 2530 ปีที่ 49 ประจำวัน อังคาร ที่ 15 เมษายน 2546
• กิตติพงษ์ วิโรจน์ธรรมากูร. ย้อนรอยราชสกุลวงศ์ "วังหน้า-วังหลัง". กรุงเทพ : สำนักพิมพ์ดอกหญ้า, พ.ศ. 2549. 216 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN 
• สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. ราชสกุลวงศ์. กรุงเทพฯ : สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร, 2554. 296 หน้า. หน้า 141. ISBN