พระราชวรคุณ (สมศักดิ์ ปณฺฑิโต)

พระราชวรคุณ นามเดิม สมศักดิ์ ดีมาก ฉายา ปณฺฑิโต อดีตที่ปรึกษาเจ้าคณะจังหวัดสุรินทร์ (ธรรมยุต), อดีตเจ้าอาวาสพระอารามหลวง

พระราชวรคุณ (สมศักดิ์ ปณฺฑิโต)
ส่วนบุคคล
เกิด	24 ตุลาคม พ.ศ. 2474 (91 ปี)
มรณภาพ	25 เมษายน พ.ศ.2566
นิกาย	ธรรมยุติกนิกาย
การศึกษา	น.ธ.เอก ประโยค 1-2 ครูพิเศษมูล ครุศาสตรมหาบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาจิตวิทยาและการแนะแนว
ตำแหน่งชั้นสูง
ที่อยู่	วัดบูรพาราม (อำเภอเมืองสุรินทร์) จังหวัดสุรินทร์
อุปสมบท	4 เมษายน พ.ศ. 2494
พรรษา	72
ตำแหน่ง	อดีตที่ปรึกษาเจ้าคณะจังหวัดสุรินทร์ (ธรรมยุต), อดีตเจ้าอาวาสพระอารามหลวง

ชาตภูมิ

พระราชวรคุณ นามเดิมชื่อ สมศักดิ์ ดีมาก เกิดวันเสาร์ที่ 24 เดือน ตุลาคม พ.ศ. 2474 ตรงกับวันขึ้น13 ค่ำ เดือน11 ปีมะแม ณ บ้านตานงค์ หมู่ที่ 14 ตำบลเฉนียง อำเภอเมืองสุรินทร์ จังหวัดสุรินทร์ โยมบิดาชื่อ นายธรรม โยมมารดาชื่อ นางเบียน นามสกุล ดีมาก

การศึกษา

• พ.ศ. 2488 ได้รับการศึกษาเบื้องต้นสำเร็จการศึกษา ชั้นประถมศึกษาปีที่4 ในสมัยนั้น ณ โรงเรียนวัดปราสาทศิลาราม อำเภอเมืองสุรินทร์ จังหวัดสุรินทร์
• พ.ศ. 2491 สอบไล่ได้นักธรรมชั้นตรี ณ สำนักศาสนศึกษาวัดบูรพาราม
• พ.ศ. 2495 สอบไล่ได้นักธรรมชั้นโท ณ สำนักศาสนศึกษาวัดบูรพาราม
• พ.ศ. 2496 สอบได้นักธรรมชั้นเอก ณ สำนักศาสนศึกษาวัดบูรพาราม และสอบไล่ได้ประโยค 1-2

การบรรพชาและอุปสมบท

ในปี พ.ศ. 2491 อายุได้ 16 ปีบริบูรณ์ ได้บรรพชาเป็นสามเณร ณ วัดบูรพารามตำบลในเมือง อำเภอเมืองสุรินทร์ จังหวัดสุรินทร์ โดยมีพระครูรัตนากรวิสุทธิ์ (ดูลย์ อตุโล) เป็นพระอุปัชฌาย์ อุปสมบทเป็นพระภิกษุเมื่ออายุครบ20 ปีบริบูรณ์ เมื่อวันพุธ ที่4 เดือน เมษายน พ.ศ. 2494 ณ พัทธสีมาวัดบูรพาราม ตำบลในเมือง อำเภอเมืองสุรินทร์ จังหวัดสุรินทร์ โดยมี พระครูรัตนากรวิสุทธิ์ (ดูลย์ อตุโล) สมณศักดิ์สุดท้ายที่ พระราชวุฒาจารย์ (ดูลย์ อตุโล) เป็นพระอุปัชฌาย์ มีพระครูคุณสารสัมบัน (โชติ คุณสมฺปนฺโน) สมณศักดิ์สุดท้ายที่ อดีตเจ้าอาวาสวัดวชิราลงกรณ์วรารามวรวิหาร อำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา เป็นพระกรรมวาจาจารย์ ได้รับฉายานามว่าปณฺฑิโต

การรวบรวม/เรียบเรียง จัดทำตำราหนังสือคำสอนหลวงปู่ดูลย์ อตุโล

หลวงปู่สมศักดิ์ เป็นผู้ที่อุปัฏฐากรับใช้ดูแลการบริหารงานภายในวัดบูรพาราม ตำบลในเมือง อำเภอเมืองสุรินทร์ จังหวัดสุรินทร์ จนกระทั่งพระราชวุฒาจารย์ (ดุลย์ อตุโล) ละสังขาร เมื่อวันที่ 30 ตุลาคม พ.ศ. 2526 หลังจากพระราชทานเพลิงศพหลวงปู่ดูลย์แล้ว ท่านเป็นผู้ที่รวบรวมคำสอนของ หลวงปู่ดูลย์อย่างละเอียด หลักธรรมคำสั่งสอน โอวาทธรรมของหลวงปู่ดูลย์ ซึ่งจะกล่าวเพียงสั้นๆ พูดน้อยๆ แต่ละคำพูดของท่าน แต่ละประโยคมีความหมายเนื้อหาลึกซึ้งมีปฏิภาณไหวพริบเร็วฉับไวมาก ฟังแล้วต้องตริตรองด้วยปัญญาอย่างลึกซึ้ง เช่น หนังสือ หลวงปู่ฝากไว้ อตุโล ไม่มีใดเทียม เป็นต้น

ตำแหน่งงานทางคณะสงฆ์

• พ.ศ. 2512 ได้รับแต่งตั้งเป็นเลขานุการเจ้าคณะจังหวัดสุรินทร์ (ธรรมยุติกนิกาย)
• พ.ศ. 2521 เป็นผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดบูรพาราม ตำบลในเมือง อำเภอเมืองสุรินทร์ จังหวัดสุรินทร์
• พ.ศ. 2534 เป็นพระอุปัชฌาย์
• พ.ศ. 2536 เป็นเจ้าคณะอำเภออำเภอจอมพระ (ธรรมยุต) และรองเจ้าอาวาสวัดบูรพาราม
• พ.ศ. 2538 เป็นรักษาการเจ้าอาวาสวัดบูรพาราม
• พ.ศ. 2539 สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก มีพระบัญชาแต่งตั้งเป็นเจ้าอาวาสวัดบูรพาราม (พระอารามหลวง)ชั้นตรี ชนิดสามัญ (26 กันยายน พ.ศ. 2539)
• พ.ศ. 2547 ดำรงตำแหน่งเจ้าคณะจังหวัดสุรินทร์ (ธรรมยุต)(31 พฤษภาคม พ.ศ. 2547)
• ดำรงตำแหน่งเป็นที่ปรึกษาเจ้าคณะจังหวัดสุรินทร์ (ธรรมยุต)

รางวัลเกียรติคุณ

• พ.ศ. 2543 เข้ารับพระราชทานรางวัลเสาเสมาธรรมจักร ผู้ทำคุณประโยชน์ ณ มณฑลพิธีท้องสนามหลวง กรุงเทพมหานคร (31 พฤษภาคม พ.ศ. 2543) ในการนี้ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์ฯ เป็นประธานในพิธี

• พ.ศ. 2554 ได้รับการถวายปริญญาโท(กิติมศักดิ์) ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาจิตวิทยาและการแนะแนว จากสภามหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์ (25 มีนาคม พ.ศ. 2554)

มรณภาพ

พระราชวรคุณ (สมศักดิ์ ปณฺฑิโต) อาพาธด้วยโรคประจำตัว และโรคชราภาพ เป็นผู้ป่วยในพระบรมราชานุเคราะห์ พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว พำนักรักษาตัว ณ ห้องปลอดเชื้อ กุฏิพิทยาภรณ์ วัดบูรพาราม และถึงแก่มรณภาพลงอย่างสงบ ณ ห้องปลอดเชื้อ กุฏิทิพยาภรณ์ วัดบูรพาราม วันที่ 25 เดือนเมษายน พ.ศ. 2566 เวลา 15.09 น.

สมณศักดิ์

• พ.ศ. 2516 เป็นพระครูสัญญาบัตรชั้นตรีที่ พระครูนันทปัญญาภรณ์

ราชกิจจานุเบกษา,แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่องพระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์,เล่ม ๙๐,ตอนที่ ๑๗๗, ๒๘ ธันวาคม ๒๕๑๖,ฉบับพิเศษ หน้า ๓๖ .พระสมศักดิ์ วัดบูรพาราม จังหวัดสุรินทร์ เป็น พระครูนันทปัญญาภรณ์ แจ้งความ ณ ๒๔ ธันวาคม ๒๕๑๖ สัญญา ธรรมศักดิ์ นายกรัฐมนตรี

• พ.ศ. 2522 เป็นพระครูสัญญาบัตรชั้นโท ในราชทินนามเดิม
• พ.ศ. 2534 เป็นพระครูสัญญาบัตรชั้นเอก ในราชทินนามเดิม
• พ.ศ. 2535 เป็นพระราชาคณะชั้นสามัญยก ที่ พระโพธินันทมุนี (12 สิงหาคม พ.ศ. 2535)
• พ.ศ. 2548 เป็นพระราชาคณะชั้นราช ที่ พระราชวรคุณ วิบูลธรรมโสภิต ยติคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี

อ้างอิง

1. http://www.kaentong.com/index.php?topic=11984.0
2. chanhena, Bandit. "คณะศิษย์อาลัย "หลวงปู่สมศักดิ์" วัดบูรพาราม ละสังขารสงบ สิริอายุ 91 ปี". เดลินิวส์.
3. ราชกิจจานุเบกษา,แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่องพระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์,เล่ม ๙๐,ตอนที่ ๑๗๗, ๒๘ ธันวาคม ๒๕๑๖,ฉบับพิเศษ หน้า ๓๖ .พระสมศักดิ์ วัดบูรพาราม จังหวัดสุรินทร์ เป็น พระครูนันทปัญญาภรณ์ แจ้งความ ณ ๒๔ ธันวาคม ๒๕๑๖ สัญญา ธรรมศักดิ์ นายกรัฐมนตรี
4. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์, เล่ม 109, ตอนที่ 101, 12 สิงหาคม 2535, ฉบับพิเศษ หน้า 11
5. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์, เล่ม 123, ตอนที่ 2 ข, 12 มกราคม 2549, หน้า 5

• http://www.watbrm.com/th/ 2017-02-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน