พระยาพิบูลเสนานุกิจพิชิตเชษฐภักดี (นิเมาะ)

พระยาพิบูลเสนานุกิจพิชิตเชษฐภักดี (นิเมาะ) (มลายู: Nik Moh) เป็นเจ้าเมืองยะหริ่งคนที่ 6 ชาวเมืองเรียกว่ารายาสะแต (สุลต่าน) ต้นตระกูล "" ได้ปกครองเมืองยะหริ่งต่อจากพระยายะหริ่ง (นิตีมุง) ซึ่งเป็นพี่ชายต่างมารดา

พระยาพิบูลเสนานุกิจพิชิตเชษฐภักดี (นิเมาะ)
เกิด	วังยะหริ่ง(นิยูโซฟ)
สุสาน	ป่าหลวง ตำบลยามู อำเภอยะหริ่ง จังหวัดปัตตานี
สัญชาติ	มลายู
ตำแหน่ง	เจ้าเมืองยะหริ่ง
บุตร	14 คน
บิดามารดา	พระยายะหริ่ง (นิยูโซฟ) (บิดา)

ประวัติ

มัสยิดยามูสร้างโดย พระยาพิบูลเสนานุกิจพิชิตเชษฐภักดี (นิเมาะ)

พระยาพิบูลเสนานุกิจพิชิตเชษฐภักดี (นิเมาะ) เป็นบุตรคนที่สองของพระยายะหริ่ง (นิยูโซฟ) อดีตเจ้าเมืองปัตตานีและเจ้าเมืองยะหริ่ง ครั้นพระยายะหริ่ง (นิตีมุง) ผู้เป็นพี่ชายถึงแก่พิราลัย ได้แต่งตั้งนิเมาะผู้น้องเป็นพระยายะหริ่งแทนได้รับบรรดาศักดิ์เป็น "พระยาพิพิธเสนามาตยาธิบดีศรีสงคราม" เจ้าเมืองยะหริ่ง ต่อมาได้รับบรรดาศักดิ์เป็น "พระยาพิบูลเสนานุกิจพิชิตเชษฐภักดี" ในตำแหน่งจางวางกำกับราชการเมืองยะหริ่ง และได้แต่งตั้งพระโยธานุประดิษฐ์ (นิโวะ) บุตรชายเป็น "รายามุดา" นอกจากนี้ยังได้แต่งตั้งบุตรชายเป็นกรรมการที่ปรึกษาเมืองยะหริ่งดังนี้ พระสุนทรรายา (นิโซะ) หลวงประชาภิบาล (นิแว) หลวงบุรานุมัติการ (นิตีมุง) ขุนอภิบาลบุรีรักษ์ (กูปัตตารอ) ขุนสิริบำรุง (นิแม) และพระวิเศษวังษา (นิกูวง) บุตรพระยายะหริ่ง (นิตีมุง) โดยได้สร้างวังขึ้นใหม่ว่าราชการเมือง ห่างจากวังของพระยายะหริ่ง(นิตีมุง) ลงไปทางทิศใต้ประมาณหกเส้นเศษ ในสมัยนิเมาะปกครองเมืองยะหริ่งได้สร้าง "มัสยิดยามู" ตรงข้ามที่ว่าการอำเภอยะหริ่งในปัจจุบัน เมื่อพระยาพิบูลเสนานุกิจพิชิตเชษฐภักดี (นิเมาะ) ถึงแก่พิราลัยเมื่อวันที่ 29 มิถุนายน พ.ศ. 2451 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าแต่งตั้งพระโยธานุประดิษฐ์ (นิโวะ) เป็นพระยายะหริ่งแทน ได้รับบรรดาศักดิ์เป็นพระยาพิพิธเสนามาตยาธิบดีศรีสงคราม

สุสานพระยาพิบูลเสนานุกิจพิชิตเชษฐภักดี (นิเมาะ)

บุตร-ธิดา

พระยาพิบูลเสนานุกิจพิชิตเชษฐภักดี (นิเมาะ) มีบุตร-ธิดา 14 คน ดังนี้

1. พระยาพิพิธเสนามาตยาธิบดีศรีสงคราม (นิโวะ อับดุลละบุตร) เจ้าเมืองยะหริ่งคนที่ 7 เป็นเจ้าเมืองคนสุดท้าย

2. พระสุนทรรายา (นิโซะ)

3. หลวงประชาภิบาล (นิแว)

4. หลวงบุรานุมัติการ (นิตีมุง)

5. ขุนอภิบาลบุรีรักษ์ (กูปัตตารอ)

6. ขุนสิริบำรุง (นิแม) ศึกษาธิการอำเภอยะหริ่ง

7. หะยีนิเต๊ะ

8. นิเดร์

9. นิแม๊ะ

10. ตวนสปีเย๊าะ

11. นิบูงอ

12. นิเล๊าะ

13. กูสปีเย๊าะ หนึ่งในบุตรสาวคือ กูอามีนะห์ได้อภิเษกสมรสกับเต็งกูลักษามณา แห่งรัฐสลังงอร์

14. กูลาโบ๊ะ เสกสมรสกับหลวงรายาภักดี(ตวนลือเบะห์) ผู้ช่วยราชการเมืองรามัน บุตรของพระยารัตนภักดีศรีราชบดินทร์สุรินทรวิวังศา (ตวนยากง) เจ้าเมืองรามัน

อ้างอิง

1. การปกครองบริเวณ7หัวเมือง (PDF).P136.-137.
2. วังยะหริ่ง (PDF).P25.