พระยางั่วนำถุม (สวรรคต พ.ศ. 1890) เป็นพระมหากษัตริย์รัชกาลที่ 5 แห่งอาณาจักรสุโขทัยในราชวงศ์พระร่วง พระองค์ขึ้นครองราชย์ใน พ.ศ. 1866 ถัดจากพระยาเลอไทย และทรงอยู่ในราชสมบัติไปจนสวรรคตใน พ.ศ. 1890 จากนั้น พระมหาธรรมราชาที่ 1 ทรงสืบราชสมบัติต่อ
พระยางั่วนำถุม | |
---|---|
(พระมหากษัตริย์สุโขทัย) | |
ครองราชย์ | พ.ศ. 1866–1890 (24 ปี) |
ก่อนหน้า | พระยาเลอไทย |
ถัดไป | พระมหาธรรมราชาที่ 1 |
สวรรคต | พ.ศ. 1890 |
ราชวงศ์ | พระร่วง |
พระราชบิดา | พ่อขุนบานเมือง |
พระนาม
พระนาม "งั่วนำถุม" (เขียนแบบเก่าว่า "งววนำถํ") ปรากฏใน (พ.ศ. 1935)
คำว่า "งั่ว" ในพระนาม แปลว่า "ห้า" และเป็นคำเรียกลูกคนที่ห้า จึงบ่งบอกว่า พระองค์เป็นพระโอรสพระองค์ที่ห้า
ส่วน "นำถุม" นั้นมาจากภาษาถิ่นย่อยในภาษาล้านนาหรือมาจากภาษาไทใหญ่ ตรงกับคำว่า "น้ำท่วม" ในภาษาไทย
ประเสริฐ ณ นคร เห็นว่า พระนาม "นำถุม" แสดงว่า พระยางั่วนำถุมทรงเป็นเชื้อสายของพ่อขุนศรีนาวนำถุม อดีตพระมหากษัตริย์สุโขทัย เพราะมีประเพณีการตั้งชื่อบุตรหลานตามนามบรรพบุรุษ และข้อนี้ยังทำให้สันนิษฐานได้ว่า นางเสือง พระอัยยิกา (ย่า) ของพระยางั่วนำถุม เป็นพระธิดาของพ่อขุนศรีนาวนำถุม ส่วน ระบุว่า พระนาม "นำถุม" ทำให้เห็นได้ว่า พระยางั่วนำถุมทรงเป็น "หลานปู่" ของพ่อขุนศรีนาวนำถุม
เห็นว่า พระยางั่วนำถุมอาจทรงได้พระนาม "นำถุม" มาจากการประสูติในช่วงน้ำท่วม ดังมีตัวอย่างจากท้าวน้ำท่วม พระนัดดาของพญามังราย ที่ได้รับพระนามเช่นนั้นเพราะประสูติในช่วงน้ำท่วมเมือง หรือมิฉะนั้น พระยางั่วนำถุมก็อาจทรงได้พระนาม "นำถุม" มาจากการจมน้ำสวรรคต เพราะเอกสาร ชินกาลมาลีปกรณ์ เรียกพระมหากษัตริย์สุโขทัยพระองค์หนึ่งว่า "อุทกโชตถตะ" แปลว่า "พระร่วงจมน้ำ" และ ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ ระบุว่า มีพระมหากษัตริย์สุโขทัยเสด็จไปสรงแม่น้ำยมที่ (ปัจจุบันอยู่ในอุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย) แล้วถูกสายน้ำพัดพาไปไม่มีผู้ใดพบเห็นอีก วีณาเห็นว่า เอกสารทั้งสองนี้อาจหมายถึงพระยางั่วนำถุมก็ได้ แต่วีณายังไม่ให้ข้อยุติในเรื่องนี้ เพราะยังมีข้อขัดกันเกี่ยวกับลำดับเหตุการณ์และการสืบเชื้อสาย
พระชนมชีพ
พระมหากษัตริย์ราชวงศ์พระร่วง | |
---|---|
พ่อขุนศรีอินทราทิตย์ | |
พ่อขุนบานเมือง | |
พ่อขุนรามคำแหงมหาราช | |
พระยาเลอไทย | |
พระยางั่วนำถุม | |
พระมหาธรรมราชาที่ 1 | |
พระมหาธรรมราชาที่ 2 | |
พระมหาธรรมราชาที่ 3 | |
พระมหาธรรมราชาที่ 4 | |
ชินกาลมาลีปกรณ์ กล่าวว่า พระยางั่วนำถุมเป็นพระโอรสพระองค์หนึ่งของพ่อขุนบานเมือง พระมหากษัตริย์สุโขทัย
จารึกปู่ขุนจิตขุนจอด ซึ่งพรรณนาลำดับพระมหากษัตริย์ราชวงศ์พระร่วงนั้น ระบุพระยางั่วนำถุมไว้หลังจากพระยาเลอไทย และก่อนพระมหาธรรมราชาที่ 1 นักประวัติศาสตร์จึงสันนิษฐานว่า พระยางั่วนำถุมทรงสืบราชสมบัติถัดจากพระยาเลอไทย และเมื่อสื้นพระยางั่วนำถุมแล้ว พระมหาธรรมราชาที่ 1 พระโอรสของพระมหาธรรมราชาที่ 1 ทรงสืบราชสมบัติต่อ
เพ็ญสุภา สุขคตะ มองว่า การที่พระยางั่วนำถุมขึ้นครองราชย์ระหว่างพระยาเลอไทยกับพระมหาธรรมราชาที่ 1 เป็นการที่เชื้อสายฝ่ายพ่อขุนศรีนาวนำถุมแทรกตัวขึ้นในระหว่างเชื้อสายของพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ และน่าจะเป็นการช่วงชิงราชสมบัติมาจากฝ่ายศรีอินทราทิตย์ โดยฝ่ายศรีนาวนำถุมน่าจะรอคอยโอกาสอยู่นานพอสมควรกว่าจะชิงราชสมบัติมาได้ นอกจากนี้ นักประวัติศาสตร์สายอนุรักษนิยมยังมักลบพระนามพระยางั่วนำถุมออกจากลำดับพระมหากษัตริย์สุโขทัย เพราะมองว่า พระยางั่วนำถุมทรงเป็นทรราชจากการได้ราชสมบัติมาในลักษณะดังกล่าว
ตามการคำนวณของประเสริฐ ณ นคร ปีที่พระยางั่วนำถุมทรงขึ้นครองราชย์ได้แก่ พ.ศ. 1866 เมื่อพระยางั่วนำถุมทรงขึ้นครองราชย์แล้ว พระยางั่วนำถุมทรงแต่งตั้งพระมหาธรรมราชาที่ 1 พระโอรสของพระยาเลอไทย พระมหากษัตริย์พระองค์ก่อน เป็นพระมหาอุปราชครองเมืองศรีสัชนาลัย (พ.ศ. 1904) ระบุว่า พระมหาธรรมราชาที่ 1 ทรงครองเมืองศรีสัชนาลัยมาได้ 22 ปี จึงเสด็จออกผนวชใน พ.ศ. 1905 ปีที่พระมหาธรรมราชาที่ 1 ทรงได้รับแต่งตั้งเป็นพระมหาอุปราชจึงได้แก่ พ.ศ. 1883
จารึกวัดป่ามะม่วงกล่าวอีกว่า ใน พ.ศ. 1890 พระมหาธรรมราชาที่ 1 ทรงนำกำลังจากเมืองศรีสัชนาลัยมายังเมืองสุโขทัย ระดมฟันประตูเข้าไปประหารศัตรูทั้งมวล จึงได้เสวยราชสมบัติในเมืองสุโขทัย ประเสริฐ ณ นคร เห็นว่า ข้อความนี้อาจมีความหมายว่า พระยางั่วนำถุมสวรรคตใน พ.ศ. 1890 และพระโอรสของพระยางั่วนำถุมจะขึ้นสืบราชสมบัติต่อ พระมหาธรรมราชาที่ 1 ซึ่งเป็นพระมหาอุปราช จึงทรงนำกำลังมายึดราชสมบัติและขึ้นเป็นพระมหากษัตริย์ต่อไป
พงศาวลี
พงศาวลีของพระยางั่วนำถุม | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
ดูเพิ่ม
อ้างอิง
- มูลนิธิสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา (2011, p. 31)
- มูลนิธิสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา (2011, p. 29)
- มูลนิธิสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา (2011, p. 33)
- ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธรฯ (2022)
- ประเสริฐ ณ นคร (2000, p. 231)
- ประเสริฐ ณ นคร (2000, p. 232)
- ประเสริฐ ณ นคร (2000, p. 198)
- มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช (1996, p. 41)
- เพ็ญสุภา สุขคตะ (2015)
- ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธรฯ (2021)
บรรณานุกรม
- ประเสริฐ ณ นคร (2000). ประวัติศาสตร์เบ็ดเตล็ด. กรุงเทพฯ: มติชน. ISBN .
- เพ็ญสุภา สุขคตะ (2015-09-28). "ปริศนาโบราณคดี: ประเทศไทยเคยเกิด "น้ำท่วมใหญ่" จริงเท็จแค่ไหน ดูที่ชื่อ "พระเจ้าน้ำท่วม"". มติชนสุดสัปดาห์. กรุงเทพฯ: มติชน. สืบค้นเมื่อ 2022-08-06.
- มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช, โครงการศูนย์สุโขทัยศึกษา (1996). สารานุกรมสุโขทัยศึกษา (เล่ม 1 ก–ป). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. ISBN .
- มูลนิธิสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา (2011). นามานุกรมพระมหากษัตริย์ไทย. กรุงเทพฯ: มูลนิธิสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา. ISBN .
- ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) (2021-08-10). "จารึกวัดป่ามะม่วง (ภาษาเขมร)". ฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน). สืบค้นเมื่อ 2022-08-06.
- ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) (2022-05-19). "จารึกปู่ขุนจิดขุนจอด". ฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน). สืบค้นเมื่อ 2022-08-06.
ก่อนหน้า | พระยางั่วนำถุม | ถัดไป | ||
---|---|---|---|---|
พระยาเลอไทย ราชวงศ์พระร่วง | พระมหากษัตริย์แห่ง อาณาจักรสุโขทัย (พ.ศ. 1866–1890) | พระยาลือไทย (พระมหาธรรมราชาที่ 1) ราชวงศ์พระร่วง |
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phrayangwnathum swrrkht ph s 1890 epnphramhakstriyrchkalthi 5 aehngxanackrsuokhthyinrachwngsphrarwng phraxngkhkhunkhrxngrachyin ph s 1866 thdcakphrayaelxithy aelathrngxyuinrachsmbtiipcnswrrkhtin ph s 1890 caknn phramhathrrmrachathi 1 thrngsubrachsmbtitxphrayangwnathumphramhakstriysuokhthykhrxngrachyph s 1866 1890 24 pi kxnhnaphrayaelxithythdipphramhathrrmrachathi 1swrrkhtph s 1890rachwngsphrarwngphrarachbidaphxkhunbanemuxngphranamphranam ngwnathum ekhiynaebbekawa ngwwnath praktin ph s 1935 khawa ngw inphranam aeplwa ha aelaepnkhaeriyklukkhnthiha cungbngbxkwa phraxngkhepnphraoxrsphraxngkhthiha swn nathum nnmacakphasathinyxyinphasalannahruxmacakphasaithihy trngkbkhawa nathwm inphasaithy praesrith n nkhr ehnwa phranam nathum aesdngwa phrayangwnathumthrngepnechuxsaykhxngphxkhunsrinawnathum xditphramhakstriysuokhthy ephraamipraephnikartngchuxbutrhlantamnambrrphburus aelakhxniyngthaihsnnisthanidwa nangesuxng phraxyyika ya khxngphrayangwnathum epnphrathidakhxngphxkhunsrinawnathum swn rabuwa phranam nathum thaihehnidwa phrayangwnathumthrngepn hlanpu khxngphxkhunsrinawnathum ehnwa phrayangwnathumxacthrngidphranam nathum macakkarprasutiinchwngnathwm dngmitwxyangcakthawnathwm phranddakhxngphyamngray thiidrbphranamechnnnephraaprasutiinchwngnathwmemuxng hruxmichann phrayangwnathumkxacthrngidphranam nathum macakkarcmnaswrrkht ephraaexksar chinkalmalipkrn eriykphramhakstriysuokhthyphraxngkhhnungwa xuthkochtthta aeplwa phrarwngcmna aela tananphunemuxngechiyngihm rabuwa miphramhakstriysuokhthyesdcipsrngaemnaymthi pccubnxyuinxuthyanprawtisastrsrischnaly aelwthuksaynaphdphaipimmiphuidphbehnxik winaehnwa exksarthngsxngnixachmaythungphrayangwnathumkid aetwinayngimihkhxyutiineruxngni ephraayngmikhxkhdknekiywkbladbehtukarnaelakarsubechuxsayphrachnmchiphphramhakstriyrachwngsphrarwngphxkhunsrixinthrathityphxkhunbanemuxngphxkhunramkhaaehngmharachphrayaelxithyphrayangwnathumphramhathrrmrachathi 1phramhathrrmrachathi 2phramhathrrmrachathi 3phramhathrrmrachathi 4dk chinkalmalipkrn klawwa phrayangwnathumepnphraoxrsphraxngkhhnungkhxngphxkhunbanemuxng phramhakstriysuokhthy carukpukhuncitkhuncxd sungphrrnnaladbphramhakstriyrachwngsphrarwngnn rabuphrayangwnathumiwhlngcakphrayaelxithy aelakxnphramhathrrmrachathi 1 nkprawtisastrcungsnnisthanwa phrayangwnathumthrngsubrachsmbtithdcakphrayaelxithy aelaemuxsunphrayangwnathumaelw phramhathrrmrachathi 1 phraoxrskhxngphramhathrrmrachathi 1 thrngsubrachsmbtitx ephysupha sukhkhta mxngwa karthiphrayangwnathumkhunkhrxngrachyrahwangphrayaelxithykbphramhathrrmrachathi 1 epnkarthiechuxsayfayphxkhunsrinawnathumaethrktwkhuninrahwangechuxsaykhxngphxkhunsrixinthrathity aelanacaepnkarchwngchingrachsmbtimacakfaysrixinthrathity odyfaysrinawnathumnacarxkhxyoxkasxyunanphxsmkhwrkwacachingrachsmbtimaid nxkcakni nkprawtisastrsayxnurksniymyngmklbphranamphrayangwnathumxxkcakladbphramhakstriysuokhthy ephraamxngwa phrayangwnathumthrngepnthrrachcakkaridrachsmbtimainlksnadngklaw tamkarkhanwnkhxngpraesrith n nkhr pithiphrayangwnathumthrngkhunkhrxngrachyidaek ph s 1866 emuxphrayangwnathumthrngkhunkhrxngrachyaelw phrayangwnathumthrngaetngtngphramhathrrmrachathi 1 phraoxrskhxngphrayaelxithy phramhakstriyphraxngkhkxn epnphramhaxuprachkhrxngemuxngsrischnaly ph s 1904 rabuwa phramhathrrmrachathi 1 thrngkhrxngemuxngsrischnalymaid 22 pi cungesdcxxkphnwchin ph s 1905 pithiphramhathrrmrachathi 1 thrngidrbaetngtngepnphramhaxuprachcungidaek ph s 1883 carukwdpamamwngklawxikwa in ph s 1890 phramhathrrmrachathi 1 thrngnakalngcakemuxngsrischnalymayngemuxngsuokhthy radmfnpratuekhaippraharstruthngmwl cungideswyrachsmbtiinemuxngsuokhthy praesrith n nkhr ehnwa khxkhwamnixacmikhwamhmaywa phrayangwnathumswrrkhtin ph s 1890 aelaphraoxrskhxngphrayangwnathumcakhunsubrachsmbtitx phramhathrrmrachathi 1 sungepnphramhaxuprach cungthrngnakalngmayudrachsmbtiaelakhunepnphramhakstriytxipphngsawliphngsawlikhxngphrayangwnathum 4 phxkhunsrixinthrathity 2 phxkhunbanemuxng 5 nangesuxng 1 phrayangwnathum duephimrayphranamphramhakstriyithyxangxingmulnithismedcphraethphrtnrachsuda 2011 p 31 mulnithismedcphraethphrtnrachsuda 2011 p 29 mulnithismedcphraethphrtnrachsuda 2011 p 33 sunymanusywithyasirinthr 2022 praesrith n nkhr 2000 p 231 praesrith n nkhr 2000 p 232 praesrith n nkhr 2000 p 198 mhawithyalysuokhthythrrmathirach 1996 p 41 ephysupha sukhkhta 2015 sunymanusywithyasirinthr 2021 brrnanukrmpraesrith n nkhr 2000 prawtisastrebdetld krungethph mtichn ISBN 9743236007 ephysupha sukhkhta 2015 09 28 prisnaobrankhdi praethsithyekhyekid nathwmihy cringethcaekhihn duthichux phraecanathwm mtichnsudspdah krungethph mtichn subkhnemux 2022 08 06 mhawithyalysuokhthythrrmathirach okhrngkarsunysuokhthysuksa 1996 saranukrmsuokhthysuksa elm 1 k p krungethph mhawithyalysuokhthythrrmathirach ISBN 9746149369 mulnithismedcphraethphrtnrachsuda 2011 namanukrmphramhakstriyithy krungethph mulnithismedcphraethphrtnrachsuda ISBN 9786167308258 sunymanusywithyasirinthr xngkhkarmhachn 2021 08 10 carukwdpamamwng phasaekhmr thankhxmulcarukinpraethsithy krungethph sunymanusywithyasirinthr xngkhkarmhachn subkhnemux 2022 08 06 sunymanusywithyasirinthr xngkhkarmhachn 2022 05 19 carukpukhuncidkhuncxd thankhxmulcarukinpraethsithy krungethph sunymanusywithyasirinthr xngkhkarmhachn subkhnemux 2022 08 06 kxnhna phrayangwnathum thdipphrayaelxithy rachwngsphrarwng phramhakstriyaehng xanackrsuokhthy ph s 1866 1890 phrayaluxithy phramhathrrmrachathi 1 rachwngsphrarwng