พระยากระสาปนกิจโกศล (โหมด อมาตยกุล) (15 มิถุนายน พ.ศ. 2362 – 26 สิงหาคม พ.ศ. 2439) เป็นขุนนางในสมัยรัชกาลที่ 3 และรัชกาลที่ 4 ที่มีความรู้ในเชิงช่าง สามารถซ่อมเครื่องจักร เครื่องยนต์ เครื่องไฟฟ้า มีความสามารถในวิชาช่างชุบโลหะ สามารถประดิษฐ์สร้างเครื่องกลึง
พระยากระสาปนกิจโกศล (โหมด อมาตยกุล) | |
---|---|
เกิด | 15 มิถุนายน พ.ศ. 2362 |
เสียชีวิต | 26 สิงหาคม พ.ศ. 2439 (77 ปี) |
คู่สมรส | คุณหญิงพลอย ไกรฤกษ์ |
บุตร | พระปรีชากลการ (สำอาง อมาตยกุล) พระยาเพ็ชรพิไชย (เจิม อมาตยกุล) พระยาอภิรักษ์ราชอุทยาน (แฉล้ม อมาตยกุล) คุณหญิงทรามสงวน อภัยรณฤทธิ์ |
บิดามารดา | พระยามหาอำมาตยาธิบดี (ป้อม) คุณหญิงเย็น |
ประวัติ
พระยากระสาปนกิจโกศล เดิมชื่อ โหมด เกิดเมื่อวันอังคาร แรม 8 ค่ำ เดือน 7 ปีเถาะ ตรงกับวันที่ 15 มิถุนายน พ.ศ. 2362 เป็นบุตรของพระยามหาอำมาตยาธิบดี (ป้อม) กับคุณหญิงเย็น
บุตร-ธิดา
เกิดแต่เอกภรรยา คือ คุณหญิงพลอย (ธิดาพระยาโชฎึกราชเศรษฐี (ทองดี ไกรฤกษ์) น้องสาวต่างมารดาของเจ้าจอมอิ่ม ในรัชกาลที่ 2) คือ
- พระปรีชากลการ (สำอาง อมาตยกุล)
- พระยาเพ็ชรพิไชย (เจิม อมาตยกุล)
- พระยาอภิรักษ์ราชอุทยาน (แฉล้ม อมาตยกุล)
- คุณหญิงทรามสงวน อภัยรณฤทธิ์
เกิดแต่อนุภรรยา คือ นิ่ม (ธิดาหลวงแก้วอายัติ (อ้น ไกรฤกษ์)) คือ
- หนู อมาตยกุล
- เจ้าจอมสังวาลย์ ในรัชกาลที่ 5
การทำงาน
โหมดได้ศึกษาวิชาการเครื่องจักรและการผสมธาตุผสมโลหะกับมิชชันนารีชาวอเมริกัน เป็นคนไทยคนแรกที่ศึกษาวิทยาการการถ่ายภาพจากหลุยส์ ลาร์โนดี (L' abbe Larnaudie) บาทหลวงชาวฝรั่งเศส และเป็นช่างภาพชาวไทยคนแรก มีผลงานถ่ายภาพทิวทัศน์ ภาพวัง และภาพวิถีชีวิตของชาวสยาม ให้กับหมอเฮาส์ ส่งไปสหรัฐ
ในปี พ.ศ. 2403 สมัยรัชกาลที่ 4 วิศวกรชาวอังกฤษที่เดินทางเข้ามาติดตั้งเครื่องจักรที่โรงกระสาปน์สิทธิการ เพื่อผลิตเงินเหรียญใช้แทนเงินพดด้วง ได้เสียชีวิตอย่างกะทันหัน โหมดสามารถติดตั้งเครื่องจักรจนใช้งานได้ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้มีบรรดาศักดิ์เป็น พระวิสูตรโยธามาตย์ ทำหน้าที่กำกับการทำเงิน
ในรัชกาล พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ เลื่อนเป็น พระยากระสาปนกิจโกศล เมื่อปี พ.ศ. 2411 ดำรงตำแหน่งจางวางกรมกระสาปน์สิทธิการ ตำแหน่งผู้บังคับการโรงหล่อเหล็กของกรมทหารเรือ และตำแหน่งผู้บังคับการโรงแก๊สของหลวง และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ดำรงตำแหน่งใน ปรีวีเคาน์ซิล หรือ สภาที่ปรึกษาในพระองค์ เมื่อปี พ.ศ. 2417
บั้นปลายชีวิต
พระยากระสาปนกิจโกศล ถูกปลดออกจากตำแหน่ง ถอดบรรดาศักดิ์ และจำคุก เมื่อปี พ.ศ. 2422 เนื่องจากกรณีที่พระปรีชากลการ (สำอาง อมาตยกุล) บุตรชายต้องโทษ เขาได้รับการปล่อยตัวเมื่อปี พ.ศ. 2430 และถึงแก่อนิจกรรมเมื่อวันที่ 26 สิงหาคม พ.ศ. 2439 สิริอายุ 77 ปี
ลำดับสาแหรก
ลำดับสาแหรกของพระยากระสาปนกิจโกศล (โหมด อมาตยกุล) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
อ้างอิง
- เอนก นาวิกมูล. ลิ้นชักภาพเก่า ประมวลภาพ จากคอลัมน์เปิดกรุภาพเก่าในนิตยสารแพรวรายปักษ์ และคอลัมน์ลิ้นชักภาพเก่าในวิทยาจารย์. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์วิญญูชน, พ.ศ. 2550. 392 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN
- กิตติพงษ์ วิโรจน์ธรรมากูร. ๑๐๐ ปีภาพถ่ายฝีพระหัตถ์ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ในงานพระพุทธชินราชประจำปี วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม รัตนโกสินทรศก ๑๒๓. กรุงเทพฯ : ดำรงวิทยา, 2548. 132 หน้า. ISBN
- จีรวัฒน์ ครองแก้ว. องคมนตรี ศักดิ์ศรีแผ่นดิน. กรุงเทพ : มูลนิธิทรัพยากรมนุษย์ระหว่างประเทศ, พ.ศ. 2550. 269 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phrayakrasapnkicoksl ohmd xmatykul 15 mithunayn ph s 2362 26 singhakhm ph s 2439 epnkhunnanginsmyrchkalthi 3 aelarchkalthi 4 thimikhwamruinechingchang samarthsxmekhruxngckr ekhruxngynt ekhruxngiffa mikhwamsamarthinwichachangchubolha samarthpradisthsrangekhruxngklungphrayakrasapnkicoksl ohmd xmatykul ekid15 mithunayn ph s 2362esiychiwit26 singhakhm ph s 2439 77 pi khusmrskhunhyingphlxy ikrvksbutrphraprichaklkar saxang xmatykul phrayaephchrphiichy ecim xmatykul phrayaxphirksrachxuthyan aechlm xmatykul khunhyingthramsngwn xphyrnvththibidamardaphrayamhaxamatyathibdi pxm khunhyingeynprawtiphrayakrasapnkicoksl edimchux ohmd ekidemuxwnxngkhar aerm 8 kha eduxn 7 piethaa trngkbwnthi 15 mithunayn ph s 2362 epnbutrkhxngphrayamhaxamatyathibdi pxm kbkhunhyingeynbutr thidaekidaetexkphrrya khux khunhyingphlxy thidaphrayaochdukrachesrsthi thxngdi ikrvks nxngsawtangmardakhxngecacxmxim inrchkalthi 2 khux phraprichaklkar saxang xmatykul phrayaephchrphiichy ecim xmatykul phrayaxphirksrachxuthyan aechlm xmatykul khunhyingthramsngwn xphyrnvththi ekidaetxnuphrrya khux nim thidahlwngaekwxayti xn ikrvks khux hnu xmatykul ecacxmsngwaly inrchkalthi 5karthanganohmdidsuksawichakarekhruxngckraelakarphsmthatuphsmolhakbmichchnnarichawxemrikn epnkhnithykhnaerkthisuksawithyakarkarthayphaphcakhluys larondi L abbe Larnaudie bathhlwngchawfrngess aelaepnchangphaphchawithykhnaerk miphlnganthayphaphthiwthsn phaphwng aelaphaphwithichiwitkhxngchawsyam ihkbhmxehas sngipshrth inpi ph s 2403 smyrchkalthi 4 wiswkrchawxngkvsthiedinthangekhamatidtngekhruxngckrthiorngkrasapnsiththikar ephuxphlitenginehriyyichaethnenginphddwng idesiychiwitxyangkathnhn ohmdsamarthtidtngekhruxngckrcnichnganid phrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhw thrngphrakrunaoprdekla ihmibrrdaskdiepn phrawisutroythamaty thahnathikakbkarthaengin orngkrasapnsiththikar inrchkal phrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw thrngphrakrunaoprdekla eluxnepn phrayakrasapnkicoksl emuxpi ph s 2411 darngtaaehnngcangwangkrmkrasapnsiththikar taaehnngphubngkhbkarornghlxehlkkhxngkrmthharerux aelataaehnngphubngkhbkarorngaekskhxnghlwng aelathrngphrakrunaoprdekla ihdarngtaaehnngin priwiekhansil hrux sphathipruksainphraxngkh emuxpi ph s 2417bnplaychiwitphrayakrasapnkicoksl thukpldxxkcaktaaehnng thxdbrrdaskdi aelacakhuk emuxpi ph s 2422 enuxngcakkrnithiphraprichaklkar saxang xmatykul butrchaytxngoths ekhaidrbkarplxytwemuxpi ph s 2430 aelathungaekxnickrrmemuxwnthi 26 singhakhm ph s 2439 sirixayu 77 piladbsaaehrkladbsaaehrkkhxngphrayakrasapnkicoksl ohmd xmatykul 16 phraesnannth 8 4 18 phrayarachsngkhram pan 9 khunhyingaepn 2 phrayamhaxamatyathibdi pxm xmatykul 5 khundwng 1 phrayakrasapnkicoksl ohmd xmatykul 6 hlwngxudmsmbti ecswehyiyw 3 khunhyingeyn 7 khunelk xangxingexnk nawikmul linchkphapheka pramwlphaph cakkhxlmnepidkruphaphekainnitysaraephrwraypks aelakhxlmnlinchkphaphekainwithyacary krungethph sankphimphwiyyuchn ph s 2550 392 hna hna hnathi ISBN 978 974 94365 2 3 kittiphngs wiorcnthrrmakur 100 piphaphthayfiphrahtth phrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw innganphraphuththchinrachpracapi wdebycmbphitrdusitwnaram rtnoksinthrsk 123 krungethph darngwithya 2548 132 hna ISBN 974 93740 5 3 cirwthn khrxngaekw xngkhmntri skdisriaephndin krungethph mulnithithrphyakrmnusyrahwangpraeths ph s 2550 269 hna hna hnathi ISBN 978 974 7362 09 1