ปีแยร์-ซีมง ลาปลัส

ปีแยร์-ซีมง มาร์กี เดอ ลาปลัส (ฝรั่งเศส: Pierre-Simon, marquis de Laplace; ภาษาฝรั่งเศส: [pjɛʁ simɔ̃ laplas]; 23 มีนาคม ค.ศ. 1749 – 5 มีนาคม ค.ศ. 1827) เป็นนักวิชาการและผู้รู้รอบด้านชาวฝรั่งเศสที่ผลงานของเขามีความสำคัญต่อการพัฒนาในด้านวิศวกรรม, คณิตศาสตร์, สถิติ, ฟิสิกส์, ดาราศาสตร์ และปรัชญา ในทางสถิติ ทฤษฎีความน่าจะเป็นแบบเบย์โดยหลักพัฒนาโดยลาปลัส

ปีแยร์-ซีมง ลาปลัส
ปีแยร์-ซีมง ลาปลัสในฐานะเสนาบดีวุฒิสภาของจักรวรรดิฝรั่งเศสที่หนึ่ง
เกิด	23 มีนาคม ค.ศ. 1749(1749-03-23) , นอร์ม็องดี, ราชอาณาจักรฝรั่งเศส
เสียชีวิต	5 มีนาคม ค.ศ. 1827(1827-03-05) (77 ปี) ปารีส, ราชอาณาจักรฝรั่งเศส
สัญชาติ	ฝรั่งเศส
ศิษย์เก่า
มีชื่อเสียงจาก	ผลงานในกลศาสตร์ท้องฟ้า ทำนายการมีอยู่ของหลุมดำ ทฤษฎีความน่าจะเป็นแบบเบย์ การแปลงลาปลาส
อาชีพทางวิทยาศาสตร์
สาขา	ดาราศาสตร์และคณิตศาสตร์
สถาบันที่ทำงาน	(1769–1776)
อาจารย์ที่ปรึกษา	ฌ็อง เลอ รง ดาล็องแบร์ Pierre Le Canu
ลูกศิษย์ที่มีชื่อเสียง	Siméon Denis Poisson นโปเลียน โบนาปาร์ต
ลายมือชื่อ

ลาปลัสเป็นที่จดจำในฐานะหนึ่งในนักวิทยาศาสตร์ที่ยิ่งใหญ่ที่สุตลอดกาล บางครั้งกล่าวเป็น นิวตันของฝรั่งเศส จนมีการกล่าวถึงเขาว่ามีความรู้ด้านคณิตศาสตร์ที่เหนือกว่าคนรุ่นเดียวกัน เขากลายเป็นผู้ตรวจสอบของนโปเลียนตอนที่นโปเลียนเข้าร่วม ที่ปารีสใน ค.ศ. 1784 ลาปลัสได้ยศเคานต์แห่งจักรวรรดิใน ค.ศ. 1806 และได้ยศมาร์ควิสใน ค.ศ. 1817 หลังการฟื้นฟูราชวงศ์บูร์บง

ประวัติ

ผลงาน

รายชื่อผลงาน

• Traité de mécanique céleste (ภาษาฝรั่งเศส). Vol. 1. Paris: Charles Crapelet. 1799.
• Traité de mécanique céleste (ภาษาฝรั่งเศส). Vol. 2. Paris: Charles Crapelet. 1799.
• Traité de mécanique céleste (ภาษาฝรั่งเศส). Vol. 3. Paris: Charles Crapelet. 1802.
• Traité de mécanique céleste (ภาษาฝรั่งเศส). Vol. 4. Paris: Charles Crapelet. 1805.
• Traité de mécanique céleste (ภาษาฝรั่งเศส). Vol. 5. Paris: Charles Louis Étienne Bachelier. 1852.
• Précis de l'histoire de l'astronomie (ภาษาอิตาลี). Milano: Angelo Stanislao Brambilla. 1823.
• Exposition du système du monde (ภาษาฝรั่งเศส). Paris: Charles Louis Étienne Bachelier. 1824.

บรรณานุกรม

• Œuvres complètes de Laplace, 14 vol. (1878–1912), Paris: Gauthier-Villars (copy from in French)
• Théorie du movement et de la figure elliptique des planètes (1784) Paris (not in Œuvres complètes)
• Précis de l'histoire de l'astronomie
• , Mathématiques et mathématiciens, 3rd edition Paris, Nony & Cie, 1898.

แปลภาษาอังกฤษ

• (trans.) (1829–1839) Mécanique céleste, 4 vols, Boston
  • New edition by Reprint Services ISBN 
• – [1829–1839] (1966–1969) Celestial Mechanics, 5 vols, including the original French
• Pound, J. (trans.) (1809) The System of the World, 2 vols, London: Richard Phillips
• _ The System of the World (v.1)
• _ The System of the World (v.2)
• – [1809] (2007) The System of the World, vol.1, Kessinger, ISBN 
• Toplis, J. (trans.) (1814) A treatise upon analytical mechanics Nottingham: H. Barnett
• Laplace, Pierre Simon Marquis De (2007) [1902]. A Philosophical Essay on Probabilities. Translated by Truscott, F.W. & Emory, F.L. ISBN ., translated from the French 6th ed. (1840)
  • A Philosophical Essay on Probabilities (1902) on the Internet Archive
• Dale, Andrew I.; Laplace, Pierre-Simon (1995). Philosophical Essay on Probabilities. Sources in the History of Mathematics and Physical Sciences. Vol. 13. Translated by Andrew I. Dale. Springer. doi:10.1007/978-1-4612-4184-3. :2027/coo1.ark:/13960/t3126f008. ISBN ., translated from the French 5th ed. (1825)

อ้างอิง

1. and , , Cambridge University Press, 1973, p. 364.
2. Stigler, Stephen M. (1986). The History of Statistics: The Measurement of Uncertainty before 1900. Harvard University Press, Chapter 3.
3.  Clerke, Agnes Mary (1911). "Laplace, Pierre Simon" . ใน Chisholm, Hugh (บ.ก.). สารานุกรมบริตานิกา ค.ศ. 1911. Vol. 16 (11 ed.). สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์. pp. 200–202.

ข้อมูลทั่วไป

• Andoyer, H. (1922). "L'œuvre scientifique de Laplace". Paris (ภาษาฝรั่งเศส). Paris Payot. Bibcode:1922osdl.book.....A.
• Bigourdan, G. (1931). "La jeunesse de P.-S. Laplace". La Science Moderne (ภาษาฝรั่งเศส). 9: 377–384.
• Crosland, M. (1967). The Society of Arcueil: A View of French Science at the Time of Napoleon I. Cambridge, MA: Harvard University Press. ISBN .
• – (2006) "A Science Empire in Napoleonic France", History of Science, vol. 44, pp. 29–48
• Dale, A. I. (1982). "Bayes or Laplace? An examination of the origin and early applications of Bayes' theorem". Archive for History of Exact Sciences. 27: 23–47. doi:10.1007/BF00348352 (inactive 31 October 2021).{{}}: CS1 maint: DOI inactive as of ตุลาคม 2021 ()
• David, F. N. (1965) "Some notes on Laplace", in & LeCam, L. M. (eds) Bernoulli, Bayes and Laplace, Berlin, pp. 30–44.
• Deakin, M. A. B. (1981). "The development of the Laplace transform". Archive for History of Exact Sciences. 25 (4): 343–390. doi:10.1007/BF01395660. S2CID 117913073.
• — (1982). "The development of the Laplace transform". Archive for History of Exact Sciences. 26 (4): 351–381. doi:10.1007/BF00418754. S2CID 123071842.{{}}: CS1 maint: numeric names: authors list ()
• Dhombres, J. (1989). "La théorie de la capillarité selon Laplace: mathématisation superficielle ou étendue". Revue d'Histoire des Sciences et de Leurs Applications (ภาษาฝรั่งเศส). 62: 43–70. doi:10.3406/rhs.1989.4134.
• Duveen, D. & Hahn, R. (1957). "Laplace's succession to Bézout's post of Examinateur des élèves de l'artillerie". Isis. 48 (4): 416–427. doi:10.1086/348608. S2CID 143451316.
• Finn, B. S. (1964). "Laplace and the speed of sound". Isis. 55: 7–19. doi:10.1086/349791. S2CID 20127770.
• (1829). (PDF). Mémoires de l'Académie Royale des Sciences (ภาษาฝรั่งเศส). 10: lxxxi–cii. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 24 July 2013., delivered 15 June 1829, published in 1831.
• Gillispie, C. C. (1972). "Probability and politics: Laplace, Condorcet, and Turgot". Proceedings of the American Philosophical Society. 116 (1): 1–20.
• – (1997) Pierre Simon Laplace 1749–1827: A Life in Exact Science, Princeton: Princeton University Press, ISBN .
• , 2005, "'Exposition du système du monde' and 'Traité de méchanique céleste'" in his Landmark Writings in Western Mathematics. Elsevier: 242–57.
• . The Scientists: A History of Science Told Through the Lives of Its Greatest Inventors. New York, Random House, 2002. p. 299.
• Hahn, R. (1955). "Laplace's religious views". Archives Internationales d'Histoire des Sciences. 8: 38–40.
• – (1981) "Laplace and the Vanishing Role of God in the Physical Universe", in Woolf, Henry, ed., The Analytic Spirit: Essays in the History of Science. Ithaca, NY: Cornell University Press. ISBN .
• — (1982). Calendar of the Correspondence of Pierre Simon Laplace. Vol. 8 (Berkeley Papers in the History of Science ed.). Berkeley, CA: University of California. ISBN .{{}}: CS1 maint: numeric names: authors list ()
• — (1994). New Calendar of the Correspondence of Pierre Simon Laplace. Vol. 16 (Berkeley Papers in the History of Science ed.). Berkeley, CA: University of California. ISBN .{{}}: CS1 maint: numeric names: authors list ()
• – (2005) Pierre Simon Laplace 1749–1827: A Determined Scientist, Cambridge, MA: Harvard University Press, ISBN .
• Israel, Werner (1987). "Dark stars: the evolution of an idea". ใน Hawking, Stephen W.; Israel, Werner (บ.ก.). 300 Years of Gravitation. Cambridge University Press. pp. 199–276.
• ; , "ปีแยร์-ซีมง ลาปลัส", , University of St Andrews. (1999)
• Nikulin, M. (1992). "A remark on the converse of Laplace's theorem". Journal of Soviet Mathematics. 59 (4): 976–979. doi:10.1007/bf01099128. S2CID 121149198.
• [1908] (2003) "Pierre Simon Laplace (1749–1827)", in A Short Account of the History of Mathematics, 4th ed., Dover, ISBN .
• Stigler, S. M. (1975). "Napoleonic statistics: the work of Laplace". Biometrika. 62 (2): 503–517. doi:10.2307/2335393. JSTOR 2335393.
• — (1978). "Laplace's early work: chronology and citations". Isis. 69 (2): 234–254. Bibcode:1978Isis...69..234S. doi:10.1086/352006. S2CID 143831269.{{}}: CS1 maint: numeric names: authors list ()
• (2001) "Laplace, Pierre-Simon, marquis de", Encyclopædia Britannica, Deluxe CDROM edition
• (1949a). "Laplace". Mathematical Gazette. 33 (303): 1–12. doi:10.2307/3608408. JSTOR 3608408.
• — (1949b). "Laplace". American Mathematical Monthly. 56 (6): 369–372. doi:10.2307/2306273. JSTOR 2306273.{{}}: CS1 maint: numeric names: authors list ()
• Wilson, C. (1985). "The Great Inequality of Jupiter and Saturn: from Kepler to Laplace". Archive for History of Exact Sciences. 33 (1–3): 15–290. Bibcode:1985AHES...33...15W. doi:10.1007/BF00328048. S2CID 121751666.
• (1821). Elementary Illustrations of the Celestial Mechanics of Laplace: Part the First, Comprehending the First Book. London, England: John Murray – โดยทาง Internet Archive. laplace.

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ ปีแยร์-ซีมง ลาปลัส

วิกิคำคมมีคำคมเกี่ยวกับ ปีแยร์-ซีมง ลาปลัส

วิกิซอร์ซมีงานต้นฉบับซึ่งเป็นผลงานของหรือเกี่ยวข้องกับ:
ปีแยร์-ซีมง ลาปลัส

• "Laplace, Pierre (1749–1827)". Eric Weisstein's World of Scientific Biography. . สืบค้นเมื่อ 24 August 2007.
• "Pierre-Simon Laplace" in the .
• "Bowditch's English translation of Laplace's preface". Méchanique Céleste. The MacTutor History of Mathematics archive. สืบค้นเมื่อ 4 September 2007.
• Guide to the Pierre Simon Laplace Papers at
• ปีแยร์-ซีมง ลาปลัส at the
• English translation 2012-12-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน of a large part of Laplace's work in probability and statistics, provided by Richard Pulskamp 2012-10-29 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• (last 7 volumes only) Gallica-Math
• "Sur le mouvement d'un corps qui tombe d'une grande hauteur" (Laplace 1803), online and analysed on BibNum 2015-04-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (English).