Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| ปลาอายุ | |
|---|---|
 | |
| สถานะการอนุรักษ์ | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| อาณาจักร: | Animalia |
| ไฟลัม: | Chordata |
| ชั้น: | Actinopterygii |
| อันดับ: | |
| อันดับย่อย: | |
| วงศ์: | Plecoglossidae |
| สกุล: | Plecoglossus & , 1846 |
| สปีชีส์: | P. altivelis |
| ชื่อทวินาม | |
| Plecoglossus altivelis ( & , 1846) | |
| ชนิดย่อย | |
| |
| ชื่อพ้อง | |
| |
ปลาอายุ (ญี่ปุ่น: アユ, 鮎, 年魚, 香魚; ชื่อวิทยาศาสตร์: Plecoglossus altivelis) เป็นปลากระดูกแข็งชนิดหนึ่ง จัดเป็นเพียงชนิดเดียวเท่านั้น ที่อยู่ในสกุล Plecoglossus และวงศ์ Plecoglossidae
ลักษณะและวงจรชีวิต
ปลาอายุมีความยาวเต็มที่ 70 เซนติเมตร แต่ขนาดโดยเฉลี่ย 15 เซนติเมตร มีอายุสูงสุด 2 หรือ 3 ปี แต่โดยเฉลี่ยแล้วเพียง 1 ปีเท่านั้น จึงมักถูกเรียกในภาษาญี่ปุ่นว่า 年魚 (โรมาจิ: toshi-gyo) หมายถึง "ปลาหนึ่งปี"
ปลาอายุเป็นปลาที่สามารถพบได้ในแม่น้ำรวมถึงชายฝั่งของภูมิภาคเอเชียตะวันออกเช่น จีน, ญี่ปุ่น, เกาหลี, ฮ่องกง, ตอนเหนือของเวียดนาม และพบได้ในบางพื้นที่ที่ไม่ติดกับทะเล เช่น ทะเลสาบบิวะ รวมถึงไต้หวัน ที่ถูกนำเข้า จัดว่าเป็นปลาที่มีความสำคัญของภูมิภาคแถบนี้ เป็นปลาที่อาศัยอยู่ในแถบชายฝั่งทะเล กินอาหารได้หลากหลายทั้งสาหร่าย, ครัสเตเชียน, แมลงน้ำ รวมถึงฟองน้ำ สามารถกินสาหร่ายที่เกาะอยู่ตามโขดหินได้ด้วยฟันที่เป็นรูปเลื่อย แต่เมื่อถึงฤดูวางไข่จะว่ายน้ำทวนขึ้นไปวางไข่ถึงแหล่งต้นน้ำในแถบหุบเขาหรือลำธาร เหมือนกับปลาแซลมอน ในช่วงนี้ปลาทั้งตัวผู้และตัวเมียจะมีสีสันสดใสกว่าปกติ ตัวผู้จะว่ายตามตัวเมียที่มองหาที่วางไข่ จากนั้นเมื่อตัวเมียเข้าประจำที่วางไข่ ตัวผู้จะเข้าไปฉีดสเปิร์มเพื่อปฏิสนธิ มักจะวางไข่ในจุดที่น้ำไหลแรงเพื่อให้ไข่ได้รับออกซิเจนอย่างเต็มที่ เมื่อวางไข่เสร็จ ลำตัวปลาจะเต็มไปด้วยบาดแผลและจะหมดแรงก่อนจะตายลงในที่สุด และจะตกเป็นอาหารแก่สัตว์อื่น
ที่ญี่ปุ่น ที่เมืองเซกิ รวมถึงเมืองกิฟุ ในจังหวัดกิฟุ มีประเพณีการจับปลาอายุด้วยการใช้นกกาน้ำที่แม่น้ำนางาระ โดยเป็นประเพณีที่มีมาอย่างยาวนานกว่า 1,300 ปีแล้ว เรียกว่า "เทศกาลอูไก" (鵜飼) จะมีในช่วงกลางปีของทุกปี จนได้รับฉายาว่า "ราชินีแห่งสายน้ำ" จัดเป็นอาหารที่ขึ้นชื่อของจังหวัดกิฟุ รวมถึงจังหวัดกุมมะ ในส่วนของชื่อภาษาอังกฤษที่หมายถึง "ปลาหวาน" มาจากเนื้อที่มีรสชาติหวาน โดยเป็นที่กล่าวขานกันว่ามีรสชาติหวานกลมกล่อมเหมือนแตงโม
การจำแนก
แบ่งออกได้เป็น 3 ชนิดย่อย (บ้างแบ่งออกได้เป็น 2 หรือบางแหล่งจัดรวมเป็นชนิดเดียวกันทั้งหมด โดยถือเป็นชื่อพ้องของกันและกัน)
- P. a. altivelis ( & , 1846) (ปลาอายุ)
- P. a. chinensis Wu & Shan, 2005 (ปลาอายุจีน)
- P. a. ryukyuensis Nishida, 1988 (ปลาอายุริวกิว) – ใกล้สูญพันธุ์
ระเบียงภาพ
-
![image]()
ตัวยังไม่โตเต็มวัยของชนิด P. a. altivelis - วิดีโอตัวโตเต็มวัยชนิด P. a. altivelis
-
![image]()
ปลาอายุย่างเกลือ ที่เรียกว่า 鮎の塩焼き (ayunoshioyaki) -
![image]()
ปลาอายุย่างเกลือ -
![image]()
ภาพวาดด้วยสีน้ำ -
![image]()
ปลาที่เกาหลี -
![image]()
ขณะว่ายทวนกระแสน้ำเชี่ยวขึ้นไปวางไข่ -
![image]()
ชนิด P. a. ryukyuensis ซึ่งใกล้สูญพันธุ์
อ้างอิง
- Huckstorf, V. 2012. Plecoglossus altivelis. The IUCN Red List of Threatened Species. Downloaded on 18 February 2016.
- "Plecoglossus". .
- Queen of Freshwater Streams. 2014-04-25 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน Food Forum. Kikkoman Global Website.
- "สารคดี สายน้ำ…กำเนิดชีวิต The River-Odyssey of Life ตอน 2". ช่อง 7. 2018-04-09.
- Cormorant-Fishing on the Nagara River. 2014-01-19 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน Gifu Rotary Club.
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-06-01. สืบค้นเมื่อ 2012-04-29.
{{}}: ระบุ|accessdate=และ|access-date=มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)); ระบุ|archivedate=และ|archive-date=มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)); ระบุ|archiveurl=และ|archive-url=มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)) - ราชินีแห่งสายน้ำ ?ปลาอายุ? สู่ ห้องอาหารญี่ปุ่น คิสโซะ
- Symbols of Gifu Prefecture. Gifu Prefectural Government.
- Gadsby, P. The chemistry of fish. 25 November 2004.
- Froese, R. and D. Pauly, Editors. Plecoglossus altivelis altivelis. FishBase. 2015.
- World Conservation Monitoring Centre 1996. Plecoglossus altivelis ryukyuensis. The IUCN Red List of Threatened Species. Downloaded on 5 November February 2016.
แหล่งข้อมูลอื่น
- Takeshima, Hirohiko; Iguchi, Kei-ichiro & Nishida, Mutsumi (2005): Unexpected Ceiling of Genetic Differentiation in the Control Region of the Mitochondrial DNA between Different Subspecies of the Ayu Plecoglossus altivelis.
- 22(4): 401–410. doi:10.2108/zsj.22.401 (HTML abstract)
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
plaxayusthanakarxnurksimmikhxmul IUCN 3 1 karcaaenkchnthangwithyasastrxanackr Animaliaiflm Chordatachn Actinopterygiixndb xndbyxy wngs Plecoglossidaeskul Plecoglossus amp 1846spichis P altivelischuxthwinamPlecoglossus altivelis amp 1846 chnidyxyP a altivelis Temminck amp Schlegel 1846 P a chinensis Wu amp Shan 2005 P a ryukyuensis Nishida 1988chuxphxngSalmo altivelis Temminck amp Schlegel 1846 plaxayu yipun アユ 鮎 年魚 香魚 chuxwithyasastr Plecoglossus altivelis epnplakradukaekhngchnidhnung cdepnephiyngchnidediywethann thixyuinskul Plecoglossus aelawngs Plecoglossidaelksnaaelawngcrchiwitplaxayumikhwamyawetmthi 70 esntiemtr aetkhnadodyechliy 15 esntiemtr mixayusungsud 2 hrux 3 pi aetodyechliyaelwephiyng 1 piethann cungmkthukeriykinphasayipunwa 年魚 ormaci toshi gyo hmaythung plahnungpi plaxayuepnplathisamarthphbidinaemnarwmthungchayfngkhxngphumiphakhexechiytawnxxkechn cin yipun ekahli hxngkng txnehnuxkhxngewiydnam aelaphbidinbangphunthithiimtidkbthael echn thaelsabbiwa rwmthungithwn thithuknaekha cdwaepnplathimikhwamsakhykhxngphumiphakhaethbni epnplathixasyxyuinaethbchayfngthael kinxaharidhlakhlaythngsahray khrsetechiyn aemlngna rwmthungfxngna samarthkinsahraythiekaaxyutamokhdhiniddwyfnthiepnrupeluxy aetemuxthungvduwangikhcawaynathwnkhunipwangikhthungaehlngtnnainaethbhubekhahruxlathar ehmuxnkbplaaeslmxn inchwngniplathngtwphuaelatwemiycamisisnsdiskwapkti twphucawaytamtwemiythimxnghathiwangikh caknnemuxtwemiyekhapracathiwangikh twphucaekhaipchidsepirmephuxptisnthi mkcawangikhincudthinaihlaerngephuxihikhidrbxxksiecnxyangetmthi emuxwangikhesrc latwplacaetmipdwybadaephlaelacahmdaerngkxncataylnginthisud aelacatkepnxaharaekstwxun thiyipun thiemuxngeski rwmthungemuxngkifu incnghwdkifu mipraephnikarcbplaxayudwykarichnkkanathiaemnanangara odyepnpraephnithimimaxyangyawnankwa 1 300 piaelw eriykwa ethskalxuik 鵜飼 camiinchwngklangpikhxngthukpi cnidrbchayawa rachiniaehngsayna cdepnxaharthikhunchuxkhxngcnghwdkifu rwmthungcnghwdkumma inswnkhxngchuxphasaxngkvsthihmaythung plahwan macakenuxthimirschatihwan odyepnthiklawkhanknwamirschatihwanklmklxmehmuxnaetngomkarcaaenkaebngxxkidepn 3 chnidyxy bangaebngxxkidepn 2 hruxbangaehlngcdrwmepnchnidediywknthnghmd odythuxepnchuxphxngkhxngknaelakn P a altivelis amp 1846 plaxayu P a chinensis Wu amp Shan 2005 plaxayucin P a ryukyuensis Nishida 1988 plaxayuriwkiw iklsuyphnthuraebiyngphaphtwyngimotetmwykhxngchnid P a altivelis source source source source source source widioxtwotetmwychnid P a altivelis plaxayuyangeklux thieriykwa 鮎の塩焼き ayunoshioyaki plaxayuyangeklux phaphwaddwysina plathiekahli khnawaythwnkraaesnaechiywkhunipwangikh chnid P a ryukyuensis sungiklsuyphnthuxangxingHuckstorf V 2012 Plecoglossus altivelis The IUCN Red List of Threatened Species Downloaded on 18 February 2016 Plecoglossus Queen of Freshwater Streams 2014 04 25 thi ewyaebkaemchchin Food Forum Kikkoman Global Website sarkhdi sayna kaenidchiwit The River Odyssey of Life txn 2 chxng 7 2018 04 09 Cormorant Fishing on the Nagara River 2014 01 19 thi ewyaebkaemchchin Gifu Rotary Club khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2015 06 01 subkhnemux 2012 04 29 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web title aemaebb Cite web cite web a rabu accessdate aela access date makkwahnungraykar help rabu archivedate aela archive date makkwahnungraykar help rabu archiveurl aela archive url makkwahnungraykar help rachiniaehngsayna plaxayu su hxngxaharyipun khisosa Symbols of Gifu Prefecture Gifu Prefectural Government Gadsby P The chemistry of fish 25 November 2004 Froese R and D Pauly Editors Plecoglossus altivelis altivelis FishBase 2015 World Conservation Monitoring Centre 1996 Plecoglossus altivelis ryukyuensis The IUCN Red List of Threatened Species Downloaded on 5 November February 2016 wikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb plaxayuaehlngkhxmulxunTakeshima Hirohiko Iguchi Kei ichiro amp Nishida Mutsumi 2005 Unexpected Ceiling of Genetic Differentiation in the Control Region of the Mitochondrial DNA between Different Subspecies of the Ayu Plecoglossus altivelis 22 4 401 410 doi 10 2108 zsj 22 401 HTML abstract