ประเทศพัฒนาน้อยที่สุด

ประเทศพัฒนาน้อยที่สุด หรือ ประเทศด้อยพัฒนา (อังกฤษ: Least developed country; LDC) เป็นชื่อที่กำหนดโดยสหประชาชาติซึ่งแสดงถึงการที่มีค่าดัชนีการพัฒนาทางเศรษฐกิจและสังคมต่ำ มีค่าดัชนีการพัฒนามนุษย์ต่ำ เมื่อจัดลำดับเทียบกับประเทศต่าง ๆ ทั่วโลก แนวคิดของการจัดกลุ่มประเทศพัฒนาน้อยที่สุดเกิดขึ้นเมื่อราว พ.ศ. 2512 - 2513 รายชื่อประเทศพัฒนาน้อยที่สุดกลุ่มแรกถูกกำหนดโดยสหประชาชาติในข้อมติที่ 2768 (XXVI) เมื่อ 18 พฤศจิกายน พ.ศ. 2514 ประเทศที่จะถูกจัดว่าเป็นประเทศพัฒนาน้อยที่สุดจะต้องมีลักษณะสามประการนี้ ได้แก่

• มีรายได้ต่ำ โดยใน พ.ศ. 2561 ประเทศพัฒนาน้อยที่สุดจะมีเฉลี่ยสามปีน้อยกว่า 1,025 ดอลลาร์สหรัฐ และต้องมากกว่า 1,230 ดอลลาร์สหรัฐ จึงจะพ้นจากกลุ่มนี้
• ทรัพยากรมนุษย์อ่อนแอ โดยดูจากตัวชี้วัดทางด้านโภชนาการ สุขภาพ การศึกษาและการรู้หนังสือของผู้ใหญ่
• ความอ่อนแอทางเศรษฐกิจโดยดูจากความไม่แน่นอนของการผลิตทางการเกษตร ความไม่แน่นอนของการส่งออกสินค้าและบริการ ความสำคัญทางเศรษฐกิจของกิจกรรมที่เป็นของต่างชาติ ความเข้มของการส่งออกสินค้า อุปสรรคของเศรษฐกิจขนาดเล็ก และร้อยละของประชากรที่ต้องพลัดถิ่นเพราะภัยธรรมชาติ

  ประเทศพัฒนาน้อยที่สุด

  ประเทศที่เคยเป็นประเทศพัฒนาน้อยที่สุด

จะมีการตรวจสอบประเทศพัฒนาน้อยที่สุดทุก ๆ 3 ปี โดยคณะกรรมการสำหรับนโยบายพัฒนาของสภาเศรษฐกิจและสังคมแห่งสหประชาชาติ ประเทศที่ผ่านเกณฑ์ของประเทศพัฒนาน้อยที่สุดเมื่อทำได้มากกว่าระดับที่กำหนดไว้ สำนักงานสหประชาชาติของตัวแทนระดับสูงสำหรับประเทศพัฒนาน้อยที่สุด ประเทศกำลังพัฒนาที่ไม่มีทางออกทะเลและรัฐกำลังพัฒนาที่เป็นเกาะขนาดเล็ก (UN OHRLLS) จะเป็นศูนย์กลางสำหรับความช่วยเหลือจากสหประชาชาติต่อประเทศพัฒนาน้อยที่สุด การจัดจำแนกในวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2554 มี 48 ประเทศ

ตั้งแต่มีการกำหนดกลุ่มประเทศพัฒนาน้อยที่สุดขึ้นมา มีเพียง 3 ประเทศที่ผ่านขึ้นไปสู่ระดับประเทศกำลังพัฒนา ประเทศแรกคือบอตสวานาใน พ.ศ. 2537 ประเทศที่สองคือกาบูเวร์ดีใน พ.ศ. 2550มัลดีฟส์เป็นประเทศที่สามที่ผ่านเมื่อ 1 มกราคม พ.ศ. 2554 ในปีเดียวกันนี้ สหประชาชาติได้ให้คำแนะนำแก่อิเควทอเรียลกินี ซามัว ตูวาลู และวานูอาตูว่าเกือบจะผ่านจากสถานะประเทศพัฒนาน้อยที่สุด ในการประชุมครั้งที่ 4 ของสหประชาชาติเกี่ยวกับประเทศพัฒนาน้อยที่สุดในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2554 มีเป้าหมายที่จะผลักดันประเทศพัฒนาน้อยที่สุดในรายชื่อขณะนี้ให้พ้นสภาวะการพัฒนาน้อยที่สุดภายในสิบปี

การใช้และคำย่อ

ประเทศพัฒนาน้อยที่สุดสามารถแยกออกจากประเทศกำลังพัฒนา ประเทศพัฒนาน้อย ประเทศพัฒนาน้อยกว่า หรืออาจใช้คำว่าโลกที่สาม ถึงแม้นักวิชาการบางคนบอกว่าคำว่า “โลกที่สาม” นั้นล้าสมัย บางคนใช้คำว่าโลกที่สี่ (แม้ว่าคำว่าโลกที่สี่จะใช้หมายถึงด้วย) คำว่าประเทศที่มีการพัฒนาทางเศรษฐกิจน้อยมีใช้ด้วยเช่นกัน

อย่างไรก็ตาม มีความสับสนระหว่างประเทศพัฒนาน้อยที่สุด (LDC) กับประเทศพัฒนาทางเศรษฐกิจน้อย (LEDC) ซึ่งบางครั้งใช้คำย่อเหมือนกัน และต้องระวังความสับสนกับ (LLDC) คำว่าประเทศกำลังพัฒนาจึงเป็นที่นิยมใช้มากกว่าคำว่าประเทศพัฒนาน้อย

ประเทศพัฒนาน้อยที่สุดเป็นประเทศที่มีความขัดแย้งภายในสูง เช่นสงครามกลางเมืองหรือความขัดแย้งระหว่างกลุ่มชาติพันธุ์ การเมืองที่มีการฉ้อราษฎร์บังหลวง ไม่มีเสถียรภาพทางการเมืองและสังคม การจัดตั้งรัฐบาลมักขึ้นกับกลุ่มคนที่มีอำนาจในสังคม เอดส์เป็นปัญหาสำคัญภายในประเทศ ส่วนใหญ่ประเทศด้อยพัฒนาจะอยู่ในภูมิภาคสะฮาราในทวีปแอฟริกา

อย่างไรก็ตาม ลักษณะดังกล่าว ไม่ได้สอดคล้องกับประเทศพัฒนาน้อยที่สุดในโอเชียเนีย คิริบาส ซามัว ตูวาลู และวานูอาตู ซึ่งมีระบอบประชาธิปไตยที่เสถียร และไม่มีความขัดแย้งภายใน เรื่องเอดส์ไม่ใช่ปัญหาสำคัญ แต่เพราะว่าสภาพเศรษฐกิจขนาดเล็ก ส่วนใหญ่ขึ้นกับวัฒนธรรมเดียว หมู่เกาะโซโลมอนเป็นประเทศพัฒนาน้อยที่สุดเพียงประเทศเดียวในโอเชียเนียที่มีปัญหาเสถียรภาพทางการเมืองและความตึงเครียดระหว่างกลุ่มชาติพันธุ์ ใน พ.ศ. 2549 สหประชาชาติได้ให้ความเห็นว่าซามัวอาจจะพ้นจากสถานะประเทศพัฒนาน้อยที่สุด รัฐบาลซามัวไม่เห็นด้วย อย่างไรก็ตาม ใน พ.ศ. 2550 สภาเศรษฐกิจและสังคมแห่งสหประชาชาติได้ประกาศให้คำแนะนำว่าซามัวควรจะพ้นสถานะในวันที่ 31 ธันวาคม พ.ศ. 2553 แต่หลังจากเกิดสึนามิโจมตีซามัวใน พ.ศ. 2552 จึงเลื่อนให้ซามัวพร้อมสำหรับการเลื่อนสถานะใน พ.ศ. 2557

จากการตรวจสอบของสหประชาชาติใน พ.ศ. 2552 สหประชาชาติกำหนดให้ประเทศพัฒนาน้อยที่สุดเป็นประเทศที่มีลักษณะสามประการ อย่างหนึ่งคือมี GNI น้อยกว่า 905 ดอลลาร์สหรัฐ ประเทศที่มีประชากรมากกว่า 75 ล้านคนจะถูกตัดออกไป

รายชื่อประเทศพัฒนาน้อยที่สุดในปัจจุบัน

ต่อไปนี้เป็นรายชื่อประเทศพัฒนาน้อยที่สุดของสหประชาชาติ บางประเทศจัดอยู่ในประเทศที่ไม่มีทางออกสู่ทะเล และประเทศกำลังพัฒนาที่เป็นเกาะขนาดเล็ก

แอฟริกา (32 ประเทศ)

•  กินี
•  กินี-บิสเซา
•  คอโมโรส
•  จิบูตี
•  ชาด
•  ซูดาน
•  ซูดานใต้
•  เซาตูแมอีปริงซีป
•  เซเนกัล
•  เซียร์ราลีโอน
•  แซมเบีย
•  โซมาเลีย
•  โตโก
•  แทนซาเนีย
•  ไนเจอร์
•  บุรุนดี
•  บูร์กินาฟาโซ
•  เบนิน
•  มอริเตเนีย
•  มาดากัสการ์
•  มาลาวี
•  มาลี
•  โมซัมบิก
•  ยูกันดา
•  รวันดา
•  เลโซโท
•  ไลบีเรีย
•  แกมเบีย
•  สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก
•  สาธารณรัฐแอฟริกากลาง
•  เอธิโอเปีย
•  เอริเทรีย
•  แองโกลา

อเมริกา (1 ประเทศ)

•  เฮติ

เอเชีย (8 ประเทศ)

•  กัมพูชา
•  ติมอร์-เลสเต
•  พม่า
•  เยเมน
•  อัฟกานิสถาน
•  บังกลาเทศ
•  เนปาล
•  ลาว

โอเชียเนีย (3 ประเทศ)

•  คิริบาส
•  หมู่เกาะโซโลมอน
•  ตูวาลู

ประเทศที่เคยเป็นประเทศพัฒนาน้อยที่สุด

•  รัฐสิกขิม (กลายเป็นรัฐหนึ่งของอินเดียเมื่อ พ.ศ. 2518)
•  บอตสวานา (พ้นจากกลุ่มนี้เมื่อ ธันวาคม พ.ศ. 2537)
•  กาบูเวร์ดี (พ้นจากกลุ่มนี้เมื่อ ธันวาคม พ.ศ. 2550)
•  มัลดีฟส์ (พ้นจากกลุ่มนี้เมื่อ มกราคม พ.ศ. 2554)
•  ซามัว (พ้นจากกลุ่มนี้เมื่อ มกราคม พ.ศ. 2557)
•  อิเควทอเรียลกินี (พ้นจากกลุ่มนี้เมื่อ มิถุนายน พ.ศ. 2560)
•  วานูวาตู (พ้นจากกลุ่มนี้เมื่อ ธันวาคม พ.ศ. 2563)
•  ภูฏาน (พ้นจากกลุ่มนี้เมื่อ ธันวาคม พ.ศ. 2566)
•  บังกลาเทศ (กำลังพ้นจากกลุ่มนี้เมื่อ พฤศจิกายน พ.ศ. 2564 มีผลทางการ พ.ศ. 2569)
•  เนปาล (กำลังพ้นจากกลุ่มนี้เมื่อ พฤศจิกายน พ.ศ. 2564 มีผลทางการ พ.ศ. 2569)
•  ลาว (กำลังพ้นจากกลุ่มนี้เมื่อ พฤศจิกายน พ.ศ. 2564 มีผลทางการ พ.ศ. 2569)
•  กัมพูชา (กำลังพ้นจากกลุ่มนี้เมื่อ พฤศจิกายน พ.ศ. 2564 มีผลทางการ พ.ศ. 2570)

อ้างอิง

1. ศัพท์รัฐศาสตร์ 2017-07-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, ราชบัณฑิตยสถาน
2. (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-07-09. สืบค้นเมื่อ 2012-05-15.
3. "Criteria For Identification Of LDCs". , Development Policy and Analysis Division. สืบค้นเมื่อ 2018-03-02.
4. UN-OHRLLS Criteria for Identification and Graduation of LDCs 2019-07-25 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน.
5. . Least Developed Countries. UN-OHRLLS. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-05-17. สืบค้นเมื่อ 2010-12-13.
6. . Least Developed Countries. UN-OHRLLS. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-05-17. สืบค้นเมื่อ 2010-12-13.
7. "UN advocate salutes Cape Verde’s graduation from category of poorest States", UN News Centre, 14 June 2007.
8. "Maldives identifies challenges in graduating to a developing country" 2010-11-29 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, , 23 December 2010
9. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-11-03. สืบค้นเมื่อ 2012-06-03.
10. "Goal to halve number of LDCs in next 10 years". The Guardian. 2011-05-06. สืบค้นเมื่อ 2011-05-13.
11. เป็นประเทศที่ไม่มีทางออกสู่ทะเล
12. เป็นประเทศกำลังพัฒนาที่เป็นเกาะขนาดเล็ก
13. United Nations (PDF). United Nations https://www.un.org/development/desa/dpad/wp-content/uploads/sites/45/publication/ldc_list.pdf. สืบค้นเมื่อ 9 February 2023. {{}}: |title= ไม่มีหรือว่างเปล่า ((help))
14. UN Handbook on the LDC Category
15. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2009-05-25. สืบค้นเมื่อ 2012-05-15.
16. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-10-17. สืบค้นเมื่อ 2012-05-15.
17. Istanbul forum offers chance to recommit to helping world’s poorest nations
18. "Equatorial Guinea Graduates from the LDC Category". United Nations. 4 June 2017. สืบค้นเมื่อ 7 November 2017.
19. "Bhutan graduation status". United Nations. สืบค้นเมื่อ 13 December 2023.

ดูเพิ่ม

• United Nations, "LDCs: Least Developed Countries, Landlocked Developing Countries, and Small Island Developing States"
• World Trade Organisation, ""WTO Launches Trade Initiative for Least Developed Countries", FOCUS newsletter, WTO, Geneva, Switzerland, November 1997 issue 24.

แหล่งข้อมูลอื่น

• Office of the High Representative for the Least Developed Countries, United Nations 2016-01-01 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• United Nations List of LDC's 2008-10-12 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Fourth UN Conference on the LDC's 2011-02-06 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• "Being least developed 2009-02-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน", T.K. Jarayaman, , 3 February 2009
• UN LDC-IV Civil Society Forum 2011-04-18 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน