ประคิณ ชุมสาย ณ อยุธยา

ประคิณ ชุมสาย ณ อยุธยา (สกุลเดิม กรองทอง; 6 กันยายน พ.ศ. 2462 — 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2559) มีนามปากกาว่า อุชเชนี และ นิด นรารักษ์ เป็นนักเขียนและนักแปลชาวไทย

ประคิณ ชุมสาย ณ อยุธยา ต.ม.
เกิด	ประคิณ กรองทอง 6 กันยายน พ.ศ. 2462 จังหวัดพระนคร อาณาจักรสยาม
เสียชีวิต	7 พฤษภาคม พ.ศ. 2559 (96 ปี) โรงพยาบาลเซนต์หลุยส์ กรุงเทพมหานคร
นามปากกา	อุชเชนี นิด นรารักษ์
อาชีพ	นักเขียน, นักแปล
คู่สมรส	หม่อมหลวงจิตรสาร ชุมสาย

ประวัติ

ประคิณเกิดเมื่อวันที่ 6 กันยายน พ.ศ. 2462 ในครอบครัวคริสตัง เป็นธิดาของแสง กรองทอง (ศาสนนาม ยอห์น บัปติสตา) กับประคอง กรองทอง (ศาสนนาม โรซา) เธอมีเชื้อสายจีนจากปู่ มีชื่อทางศาสนาว่าเออเชนี ตั้งตามชื่อ (Eugène) ส่วนชื่อจริงมารดาตั้งตามพจนานุกรมปัลเลอกัวซ์ แปลว่า "ประคับประคอง"

สำเร็จการศึกษาระดับมัธยมศึกษาปีที่ 8 ภาษาฝรั่งเศส จากโรงเรียนเซนต์โยเซฟคอนเวนต์ และเรียนซ้ำมัธยม 8 ทางภาษาอังกฤษ ก่อนเข้าศึกษาระดับอุดมศึกษาคณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โดยสอบเข้ามหาวิทยาลัยได้เป็นที่หนึ่งของประเทศ จบปริญญาโทเกียรตินิยม ภาษาฝรั่งเศส พ.ศ. 2488 และได้ทุนไปศึกษาต่อที่ปารีส 1 ปี รับประกาศนียบัตรการศึกษาระดับสูงด้านวรรณคดีฝรั่งเศสร่วมสมัย

การทำงาน

เริ่มเขียนกลอนตั้งแต่เข้าเรียนจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โดยมีรุ่นพี่ชื่อสุจิต ศิกษมัต ตั้งนามปากกาให้ว่า "อุชเชนี" ตามชื่อเดิม จนในปี พ.ศ. 2489 เธอเริ่มเขียนกลอนสั้น "มะลิแรกแย้ม" ลงพิมพ์ในหนังสือบ้าน- กับโรงเรียน ในนาม "มลิสด" ต่อมาในปี พ.ศ. 2491 เปลี่ยนแนวการแต่งจากรักเป็นเรื่องของคนทุกข์ยากคือ "ใต้- โค้งสะพาน" ลงในหนังสือการเมือง จนในปี พ.ศ. 2499 มีการรวมพิมพ์เป็นเล่มระหว่าง อุชเชนี และนิด นรารักษ์ ชื่อ "ขอบฟ้าขลิบทอง" บอกเล่าเรื่องราวเพื่อเสริมสร้างการมองโลกในแง่ดี โดยเฉพาะเคียงความรู้สึกของชนชั้นกลาง ที่เห็นคุณค่าของชนชั้นที่ต่ำกว่า ไม่มีการแบ่งชั้นวรรณะ ระหว่างความรวยและความจน

ต่อมาเธอกลับมาเป็นอาจารย์ที่คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ตั้งแต่ปีพ.ศ 2490-2500 และได้สมรสกับหม่อมหลวงจิตรสาร ชุมสาย (มีชื่อทางศาสนาว่า ยอห์น) บุตรพระยาสีหพงศ์เพ็ญภาค (หม่อมราชวงศ์ประเวศ ชุมสาย) กับคุณหญิงเปลี่ยน มีบุตร-ธิดา 3 คน

ระหว่างศึกษาที่ฝรั่งเศส ได้อ่านหนังสือวรรณคดีชั้นเยี่ยมของฝรั่งเศสจำนวนมาก ซึ่งมีอิทธิพลต่อความคิดที่จะสร้างสรรค์งานที่มีค่าต่อสังคม เมื่อกลับมาเป็นอาจารย์มีโอกาสได้ติดตามนายแพทย์และบาทหลวงเข้าไปทำงานที่แหล่งเสื่อมโทรม และมีจิตสำนึกแบบชาวคาทอลิกที่เคร่งครัดว่าควรจะต้องทำอะไรเพื่อคนจน ทำให้เธอเขียนบทกวีที่สะท้อนภาพสังคมในเชิงมนุษยธรรม

ได้รับการยกย่องให้เป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์ (กวีนิพนธ์) พร้อมกับเนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์ ในปี พ.ศ. 2536

หนังสือเรื่อง "ขอบฟ้าขลิบทอง" เป็นหนังสือที่ได้รับการคัดเลือกว่าเป็นงานวรรณกรรมที่น่าอ่าน มีคุณค่าทางศิลปวรรณกรรม ครบถ้วนตามแนวทางของวรรณกรรมโลกหรือวรรณกรรมสากลมีเนื้อหาสาระที่แสดงออกถึงความริเริ่มสร้างสรรค์ ช่วยให้ผู้อ่านมีทัศนะต่อชีวิตและต่อโลกกว้างขึ้น ได้รับความรู้ ความคิดอ่าน ความบันเทิงทางศิลปวัฒนธรรม ปรากฏแจ้งใน หนังสือดี 100 เล่มที่คนไทยควรอ่าน

ประคิณ ชุมสาย ณ อยุธยา เสียชีวิตเมื่อวันที่ 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2559 ด้วยโรคมะเร็งลำไส้ ณ โรงพยาบาลเซนต์หลุยส์ สิริอายุ 96 ปี โดยจัดพิธีสวด ณ และมีพิธีฝังศพที่สุสานศานติคาม จังหวัดนครปฐม

ผลงาน

ประคิณ ชุมสาย ณ อยุธยา มีผลงานเขียนและงานแปลดังนี้

• เป็นผลงานรวมบทกวี
• เป็นผลงานการแปลจากบทกวีนิทานพื้นบ้านของจีน
• เป็นผลงานรวมบทกวี
• เป็นผลงานการประพันธ์ประเภทร้อยแก้ว
• เป็นผลงานการแปลจากบทกวีของรพินทรนาถ ฐากูร ปราชญ์ชาวอินเดีย ซึ่งได้แปลร่วมกับศาสตราจารย์ระวี ภาวิไล

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2537 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 3 ตริตาภรณ์มงกุฎไทย (ต.ม.)

อ้างอิง

1. "เบื้องหลังการแปล 'สาธนา' กับ 'หิ่งห้อย' บังเอิญ/โลกกลม/พรหมลิขิต?" (Press release). กรุงเทพธุรกิจ. 31 กรกฎาคม 2554. สืบค้นเมื่อ 24 สิงหาคม 2555. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))^[]
2. (PDF). โรเงรียนเซนต์โยเซฟคอนเวนต์. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2021-05-13. สืบค้นเมื่อ 18 กันยายน 2559. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))
3. ภาพคณะเซอเซนต์ปอล เดอ ชาร์ตร (7 พฤษภาคม 2559). "ขอร่วมแสดงความเสียใจต่อการจากไปของอาจารย์ประคิณ ชุมสาย ณ อยุธยา". แวดวงคาทอลิก. สืบค้นเมื่อ 18 กันยายน 2559. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))
4. กระทรวงศึกษาธิการ (2536). หม่อมหลวงมานิจ ชุมสาย บุคคลที่ทำคุณประโยชน์แก่การศึกษาของชาติอย่างสูงยิ่ง (PDF). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ครุสภาลาดพร้าว. p. 5.
5. ศิลปินแห่งชาติ ^[]
6. "อาลัยศิลปินแห่งชาติ กวี 'อุชเชนี' สิ้นด้วยโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่". มติชนออนไลน์. 8 พฤษภาคม 2559. สืบค้นเมื่อ 18 กันยายน 2559. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))
7. "สิ้นกวีเอก 'อุชเชนี' มะเร็งคร่าชีวิตวัย 97 ปี". คมชัดลึก. 8 พฤษภาคม 2559. สืบค้นเมื่อ 18 กันยายน 2559. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))
8. ประคิณ ชุมสาย ณ อยุธยา ศิลปินแห่งชาติสาขาวรรณศิลป์ (กวีนิพนธ์) พ.ศ. ๒๕๓๖ 2007-09-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน โดย นิติกร กรัยวิเชียร ฉบับที่ 2384 ปีที่ 46 ประจำวัน อังคาร ที่ 27 มิถุนายน 2543
9. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๑๑๒ ตอนที่ ๕ ข หน้า ๕๓, ๒๘ เมษายน ๒๕๓๘

แหล่งข้อมูลอื่น

• ประคิณ ชุมสาย ณ อยุธยา 2005-02-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• ประคิณ ชุมสาย ณ อยุธยา 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• ประทีป เหมือนนิล. 100 นักประพันธ์ไทย. กรุงเทพ : สุวีริยาสาส์น, 2542. หน้า 479. ISBN 

วิกิคำคมมีคำคมเกี่ยวกับ ประคิณ ชุมสาย ณ อยุธยา