นะฉิ่นเหน่าง์ (พม่า: နတ်သျှင်နောင်, [naʔ ʃɪ̀ɰ̃ nàʊɰ̃]; ค.ศ. 1579–1613) หรือ นักสาง นักส้าง ตามพงศาวดารไทย ทรงเป็นพระราชโอรสของพระเจ้าตองอู (สีหตู) อันเป็นพระอนุชาของพระเจ้าหงสาวดีบุเรงนอง นะฉิ่นเหน่าง์นั้นเป็นที่เลื่องลือในพม่าว่าเป็นมีความสามารถด้านการกวีสูงอย่างยิ่งและมีความรอบรู้ในพระไตรปิฎกเป็นอย่างมาก ต่อมานะฉิ่นเหน่าง์ได้ปกครองเมืองตองอูต่อจากพระราชบิดา ต่อมาได้เป็นผู้วางยาพิษปลงพระชนม์พระเจ้าหงสาวดีนันทบุเรง
นะฉิ่นเหน่าง์ နတ်သျှင်နောင် | |||||
---|---|---|---|---|---|
อนุสาวรีย์นะฉิ่นเหน่าง์กับพระนางราชธาตุกัลยาที่ตองอู | |||||
ครองราชย์ | 11 สิงหาคม [ตามปฎิทินเก่า: 1 สิงหาคม] 1609 – 4 กันยายน [ตามปฎิทินเก่า: 23 สิงหาคม] 1610 | ||||
ราชาภิเษก | 21 สิงหาคม [ตามปฎิทินเก่า: 11 สิงหาคม] 1609 แรม 6 ค่ำ เดือน Wagaung 971 ME | ||||
ก่อนหน้า | เมงเยสีหตูที่ 2 | ||||
ถัดไป | (ยุบเลิก) | ||||
ประสูติ | ประมาณ. มกราคม ค.ศ. 1579 ตองอู | ||||
สวรรคต | 9 เมษายน [ตามปฎิทินเก่า: 30 มีนาคม] 1613 (34 พรรษา) วันอังคาร แรม 6 ค่ำ เดือน Tagu ตอนปลาย 974 ME สิเรียม | ||||
ชายา | พระนางราชธาตุกัลยา | ||||
พระราชบุตร | พระราชโอรส 6 พระองค์และพระราชธิดา 3 พระองค์โดยพระสนม | ||||
| |||||
ราชวงศ์ | ตองอู | ||||
พระราชบิดา | เมงเยสีหตูที่ 2 | ||||
พระราชมารดา | เมงเกงสอ |
ในช่วงนั้นเครือข่ายอำนาจของพม่าแตกออกเป็นสามขั้วคือ อังวะ แปร และตองอู พระเจ้าอังวะคือ พระเจ้าอะเนาะเพะลูน ได้ยึดเมืองแปรได้ นะฉิ่นเหน่าง์เห็นว่าเมืองตองอูคงไม่อาจสามารถต่อสู้กับอังวะได้จึงสวามิภักดิ์ต่อกรุงศรีอยุธยาซึ่งในสมัยนั้นมี สมเด็จพระเอกาทศรถปกครองอยู่ ต่อมาพระเจ้าอังวะได้บุกเมืองตองอู นะฉิ่นเหน่าง์ได้ขอความช่วยเหลือต่อกรุงศรีอยุธยา สมเด็จพระเอกาทศรถทรงให้นายพลฟีลีปึ ดึ บรีตู ทหารรับจ้างชาวโปรตุเกสยกทัพไปช่วย แต่ไปไม่ทันเมืองตองอูก็แตกซะก่อน นะฉิ่นเหน่าง์จึงหนีไปที่เมืองสิเรียมกับนายพลฟีลีปึ ดึ บรีตูและเปลี่ยนมานับถือศาสนาคริสต์ พระเจ้าอังวะสั่งให้ฟีลีปึ ดึ บรีตูส่งตัวนะฉิ่นเหน่าง์มาให้ตน แต่นายพลฟีลีปึไม่ยอม พระเจ้าอังวะจึงเข้าโจมตีเมืองสิเรียมในปี พ.ศ. 2156 แล้วจับนายพลฟีลีปึ ดึ บรีตูไปตรึงกางเขนและบังคับให้นะฉิ่นเหน่าง์มานับถือพุทธแต่ไม่ยอมจึงถูกประหารชีวิต
เรื่องพระสังขทัต
ในพงศาวดารไทยในตอนศึกเมืองรุมเมืองคัง ได้กล่าวถึงกองทัพของพระสังขทัตที่ยกมาตีเมืองรุมเมืองคัง ซึ่งไม่ได้กล่าวถึงว่าเป็นใครมาจากไหน สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงสันนิษฐานว่าคือโอรสพระเจ้านันทบุเรงที่ได้เป็นพระเจ้าแปร ต่อมาทรงเปลี่ยนสันนิษฐานเป็นนะฉิ่นเหน่าง์ในพระนิพนธ์หนังสือไทยรบพม่า และในหนังสือพระราชประวัติสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ทำให้เชื่อกันว่าพระสังขทัตคือนะฉิ่นเหน่าง์ แต่พงศาวดารเกตุมดีตองอูระบุว่านะฉิ่นเหน่าง์มีอายุได้ 13 ปี ในสงครามยุทธหัตถี เมื่อเทียบกับช่วงเวลาในศึกเมืองรุมเมืองคัง นะฉิ่นเหน่าง์จะมีอายุประมาณ 2-3 ปี ทำให้พระสังขทัตไม่น่าจะเป็นคนเดียวกันกับนะฉิ่นเหน่าง์
ปัจจุบันมีการสันนิษฐานว่าพระสังขทัตควรเป็นพระเจ้าเมาะตะมะสิริสุธรรมราชา พระราชโอรสของพระเจ้าบุเรงนองกับพระนางราชเทวี ซึ่งมีพระนามเดิมว่าสังฆทัตถ (သင်္ဃဒတ္ထ) หรือ สังฆาทัตถ (သင်္ဃာ ဒတ္ထ) อันมีความใกล้เคียงกับชื่อพระสังขทัตในพงศาวดารไทยมาก[]
พงศาวลี
พงศาวลีของนะฉิ่นเหน่าง์ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
หมายเหตุ
- พระองค์ทรงเสด็จพระราชสมภพในช่วงธันวาคม ค.ศ. 1578 ถึงกุมภาพันธ์ ค.ศ. 1579 (Sein Lwin Lay 2006: 337): ตอนกองทัพพม่าเดินขบวนไปที่สยาม พระองค์มีพระชนมพรรษา 13 พรรษา จาก (Hmannan Vol. 3 2003: 93) กองทัพเริ่มโจมตีในวันที่ 5 ธันวาคม ค.ศ. 1592 (ขึ้น 2 ค่ำ เดือน Natdaw 954) เมื่อมังกยอชวาถูกฆ่าในสนามรบ กองทัพจึงล่าถอยหลังวันที่ 8 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1593 จาก (Htin Aung 1967: 137) ตอนขากลับ พระองค์มีพระชนมพรรษา 14 พรรษา (ในปีที่ 15) นั่นหมายความว่าในช่วงการโจมตี พระองค์พึ่งเข้าสู่วัย 14 พรรษา
- (Hmannan Vol. 3 2003: 169) กล่าวว่า พระองค์ถูกประหารชีวิตด้วยการเสียบประจานในวันเสาร์ แรม 3 ค่ำ เดือน Tagu 975 ME (6 เมษายน ค.ศ. 1613) พระองค์สวรรคตในสามวันต่อมาตาม (Sein Lwin Lay 2006: 323).
อ้างอิง
- Hmannan Vol. 3 2003: 114
- Hmannan Vol. 3 2003: 170
- Maung Htin Aung (1967). A History of Burma. New York and London: Cambridge University Press. pp. 137–140
- Thant Myint-U (2006). The River of Lost Footsteps--Histories of Burma. Farrar, Straus and Giroux. pp. 78–79. , 0-374-16342-1.
- วิพากษ์ประวัติศาสตร์
- สงสัยเรื่องอายุของนัดจินหน่องและการรบที่เมืองคัง
บรรณานุกรม
- Htin Aung, Maung (1967). A History of Burma. New York and London: Cambridge University Press.
- Myint-U, Thant (2006). The River of Lost Footsteps—Histories of Burma. Farrar, Straus and Giroux. ISBN .
- (1829–1832). (ภาษาพม่า). Vol. 1–3 (2003 ed.). Yangon: .
- Sein Lwin Lay, Kahtika U (2006). Mintaya Shwe Hti and Bayinnaung: Ketumadi Taungoo Yazawin (ภาษาพม่า) (2nd printing ed.). Yangon: Yan Aung Sarpay.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
nachinehnang phma နတ သ င န င naʔ ʃɪ ɰ naʊɰ kh s 1579 1613 hrux nksang nksang tamphngsawdarithy thrngepnphrarachoxrskhxngphraecatxngxu sihtu xnepnphraxnuchakhxngphraecahngsawdibuerngnxng nachinehnangnnepnthieluxngluxinphmawaepnmikhwamsamarthdankarkwisungxyangyingaelamikhwamrxbruinphraitrpidkepnxyangmak txmanachinehnangidpkkhrxngemuxngtxngxutxcakphrarachbida txmaidepnphuwangyaphisplngphrachnmphraecahngsawdinnthbuerngnachinehnang နတ သ င န င xnusawriynachinehnangkbphranangrachthatuklyathitxngxukhrxngrachy11 singhakhm tampdithineka 1 singhakhm 1609 4 knyayn tampdithineka 23 singhakhm 1610rachaphiesk21 singhakhm tampdithineka 11 singhakhm 1609 aerm 6 kha eduxn Wagaung 971 MEkxnhnaemngeysihtuthi 2thdip yubelik prasutipraman mkrakhm kh s 1579 txngxuswrrkht9 emsayn tampdithineka 30 minakhm 1613 34 phrrsa wnxngkhar aerm 6 kha eduxn Tagu txnplay 974 ME sieriymchayaphranangrachthatuklyaphrarachbutrphrarachoxrs 6 phraxngkhaelaphrarachthida 3 phraxngkhodyphrasnmphranametmsihsurarachwngstxngxuphrarachbidaemngeysihtuthi 2phrarachmardaemngekngsx inchwngnnekhruxkhayxanackhxngphmaaetkxxkepnsamkhwkhux xngwa aepr aelatxngxu phraecaxngwakhux phraecaxaenaaephalun idyudemuxngaeprid nachinehnangehnwaemuxngtxngxukhngimxacsamarthtxsukbxngwaidcungswamiphkditxkrungsrixyuthyasunginsmynnmi smedcphraexkathsrthpkkhrxngxyu txmaphraecaxngwaidbukemuxngtxngxu nachinehnangidkhxkhwamchwyehluxtxkrungsrixyuthya smedcphraexkathsrththrngihnayphlfilipu du britu thharrbcangchawoprtueksykthphipchwy aetipimthnemuxngtxngxukaetksakxn nachinehnangcunghniipthiemuxngsieriymkbnayphlfilipu du brituaelaepliynmanbthuxsasnakhrist phraecaxngwasngihfilipu du britusngtwnachinehnangmaihtn aetnayphlfilipuimyxm phraecaxngwacungekhaocmtiemuxngsieriyminpi ph s 2156 aelwcbnayphlfilipu du brituiptrungkangekhnaelabngkhbihnachinehnangmanbthuxphuththaetimyxmcungthukpraharchiwiteruxngphrasngkhthtinphngsawdarithyintxnsukemuxngrumemuxngkhng idklawthungkxngthphkhxngphrasngkhthtthiykmatiemuxngrumemuxngkhng sungimidklawthungwaepnikhrmacakihn smedcphraecabrmwngsethx krmphrayadarngrachanuphaphthrngsnnisthanwakhuxoxrsphraecannthbuerngthiidepnphraecaaepr txmathrngepliynsnnisthanepnnachinehnanginphraniphnthhnngsuxithyrbphma aelainhnngsuxphrarachprawtismedcphranerswrmharach thaihechuxknwaphrasngkhthtkhuxnachinehnang aetphngsawdarektumditxngxurabuwanachinehnangmixayuid 13 pi insngkhramyuththhtthi emuxethiybkbchwngewlainsukemuxngrumemuxngkhng nachinehnangcamixayupraman 2 3 pi thaihphrasngkhthtimnacaepnkhnediywknkbnachinehnang pccubnmikarsnnisthanwaphrasngkhthtkhwrepnphraecaemaatamasirisuthrrmracha phrarachoxrskhxngphraecabuerngnxngkbphranangrachethwi sungmiphranamedimwasngkhthtth သင ဃဒတ ထ hrux sngkhathtth သင ဃ ဒတ ထ xnmikhwamiklekhiyngkbchuxphrasngkhthtinphngsawdarithymak rabukhxmulthangbrrnanukrmimkhrb phngsawliphngsawlikhxngnachinehnang 8 12 emngeysihtu 4 mngkhxngthi 2 aehngtxngxu 2 emngeysihtuthi 2 aehngtxngxu 5 elcunmibaya 1 nachinehnang 12 8 emngeysihtu 6 phraecabuerngnxng 13 chin moyemiya 3 phranangemngekngsx 28 phraecamngkhxngthi 2 14 phraecachewnncxchin 29 phranangxtulsirithmmethwi 7 phranangcnthaethwi 15 phranangthmmethwiaehngxngwa hmayehtuphraxngkhthrngesdcphrarachsmphphinchwngthnwakhm kh s 1578 thungkumphaphnth kh s 1579 Sein Lwin Lay 2006 337 txnkxngthphphmaedinkhbwnipthisyam phraxngkhmiphrachnmphrrsa 13 phrrsa cak Hmannan Vol 3 2003 93 kxngthpherimocmtiinwnthi 5 thnwakhm kh s 1592 khun 2 kha eduxn Natdaw 954 emuxmngkyxchwathukkhainsnamrb kxngthphcunglathxyhlngwnthi 8 kumphaphnth kh s 1593 cak Htin Aung 1967 137 txnkhaklb phraxngkhmiphrachnmphrrsa 14 phrrsa inpithi 15 nnhmaykhwamwainchwngkarocmti phraxngkhphungekhasuwy 14 phrrsa Hmannan Vol 3 2003 169 klawwa phraxngkhthukpraharchiwitdwykaresiybpracaninwnesar aerm 3 kha eduxn Tagu 975 ME 6 emsayn kh s 1613 phraxngkhswrrkhtinsamwntxmatam Sein Lwin Lay 2006 323 xangxingHmannan Vol 3 2003 114 Hmannan Vol 3 2003 170 Maung Htin Aung 1967 A History of Burma New York and London Cambridge University Press pp 137 140 Thant Myint U 2006 The River of Lost Footsteps Histories of Burma Farrar Straus and Giroux pp 78 79 ISBN 978 0 374 16342 6 0 374 16342 1 wiphaksprawtisastr sngsyeruxngxayukhxngndcinhnxngaelakarrbthiemuxngkhngbrrnanukrmHtin Aung Maung 1967 A History of Burma New York and London Cambridge University Press Myint U Thant 2006 The River of Lost Footsteps Histories of Burma Farrar Straus and Giroux ISBN 978 0 374 16342 6 1829 1832 phasaphma Vol 1 3 2003 ed Yangon Sein Lwin Lay Kahtika U 2006 Mintaya Shwe Hti and Bayinnaung Ketumadi Taungoo Yazawin phasaphma 2nd printing ed Yangon Yan Aung Sarpay