นกอ แพรดท องเหล องนกอ แพรดท องเหล อง Chelidorhynx hypoxantha สถานะการอน ร กษ ความเส ยงต ำ IUCN 3 1 การจำแนกช นทางว ทยาศา

นกอีแพรดท้องเหลือง

นกอีแพรดท้องเหลือง (Chelidorhynx hypoxantha)
สถานะการอนุรักษ์
ความเสี่ยงต่ำ (IUCN 3.1)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ชั้น:	Aves
อันดับ:	Passeriformes
วงศ์:	Stenostiridae
สกุล:	Chelidorhynx , 1843
สปีชีส์:	hypoxanthus
ชื่อทวินาม
*Chelidorhynx hypoxanthus* , 1843
ชื่อพ้อง
Chelidorhynx hypoxantha

นกอีแพรดท้องเหลือง เป็นนกกินแมลงขนาดเล็กท้องสีเหลืองสดใส หางพัดคล้ายนกอีแพรด ทำให้มันเคยได้รับการระบุชนิดในสกุลนกอีแพรด ปัจจุบันตั้งแต่ปี 2552 นกอีแพรดท้องเหลืองนี้กลับไปอยู่ในสกุล Chelidorhynx ซึ่งมีชนิดเดียวในสกุล และอยู่ในวงศ์นกจับแมลง (Stenostiridae) ในชื่อวิทยาศาสตร์ Chelidorhynx hypoxanthus และชื่อภาษาอังกฤษ fairy-flycatcher, yellow-bellied fantail หรือ yellow-bellied fairy-fantail

พบมากในป่าดิบชื้นบริเวณตีนเขาและกึ่งภูเขาเช่น ช่วงป่าที่มีไม้ใบกว้าง ในอนุทวีปอินเดีย แถบเทือกเขาหิมาลัย และบางส่วนของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ได้แก่ไทย ลาว เวียดนาม และพม่า รวมทั้งอาจพบได้ในประเทศจีน

อนุกรมวิธาน

นกอีแพรดท้องเหลืองเคยถูกจัดชนิดไว้ในสกุลนกอีแพรด (Rhipidura) วงศ์นกอีแพรด (Rhipiduridae) แต่การวิเคราะห์ดีเอ็นเอแสดงให้เห็นว่ามันเป็นญาติสนิทของ ดังนั้นจึงย้ายไปอยู่ในในสกุล Chelidorhynx ซึ่งเป็นสกุลที่มีชนิดเดียว ในวงศ์ Stenostiridae

ลักษณะทางกายวิภาค

นกอีแพรดท้องเหลืองเป็นนกกินแมลงขนาดเล็กมาก มีความยาวลำตัวประมาณ 8 เซนติเมตร คล้ายนกจับแมลงที่มีหางยาว เมื่อกางหางออกเป็นรูปพัดคล้ายนกอีแพรดเป็นอย่างมากแต่นกอีแพรดท้องเหลืองมีขนาดเล็กกว่ามาก

นกชนิดนี้มีที่ต่างกันเล็กน้อย นกตัวผู้มีหัวและลำตัวด้านบนสีเขียวคล้ำหรือเขียวมะกอกเข้ม หน้าผากและคิ้วกว้างสีเหลืองสด แถบตาดำ ลำตัวด้านล่างเหลือง หางเรียวยาวสีเทาแกมเขียวคล้ำ ปลายหางแต้มขาว นกตัวเมีย มีแถบตาเขียวคล้ำเหมือนสีหัว

พฤติกรรม

นกซึ่งค่อนข้างเปรียว ไม่ค่อยเกาะนิ่ง ชอบบินจับแมลงที่กำลังบินอยู่กินเป็นอาหาร มักพบรวมฝูงอยู่กับนกชนิดอื่นเช่น นกกระจิบ นกกระติ๊ด นกเดินดง

มักร้องเสียงสูง "ติ๊ด ๆ" ซ้ำ ๆ เป็นเวลานาน

ถิ่นที่อยู่และการกระจายพันธุ์

พบมากในป่าดิบชื้นบริเวณตีนเขาและกึ่งภูเขา ระดับความสูง 1,500 – 2,565 เมตร ในอนุทวีปอินเดียในแถบเทือกเขาหิมาลัย เช่น เนปาล ปากีสถาน อินเดียตอนบน ภูฏาน บังกลาเทศ และบางส่วนของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ได้แก่ ภาคเหนือและภาคตะวันตกตอนเหนือของไทย ลาวตอนเหนือ เวียดนามตอนเหนือ และพม่า รวมทั้งอาจพบได้ในมณฑลยูนนานของจีน

.ในประเทศไทยเป็นนกประจำถิ่น มีรายงานการพบที่อุทยานแห่งชาติดอยภูคา จังหวัดน่าน อุทยานแห่งชาติดอยอินทนนท์ จังหวัดเชียงใหม่ และอุทยานแห่งชาติแม่วงก์ จังหวัดกำแพงเพชร

นิเวศวิทยาและการอนุรักษ์

นกอีแพรดท้องเหลืองมีช่วงกระจายพันธุ์ แนวโน้มของประชากรดูเหมือนจะคงที่แม้ว่าขนาดประชากรยังไม่ได้รับการนับอย่างชัดเจน องค์การระหว่างประเทศเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติ (IUCN) ระบุให้มีสถานะเป็นสิ่งมีชีวิตที่มีความเสี่ยงต่ำต่อการสูญพันธุ์ (LC)

ในประเทศไทย

นกอีแพรดท้องเหลืองจัดเป็นสัตว์ป่าคุ้มครองของประเทศไทย ตั้งแต่พ.ศ. 2546 ในประเภทสัตวป่าจําพวกนกลำดับที่ 842

อ้างอิง

BirdLife International (2016). "Chelidorhynx hypoxanthus". The IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2016: e.T22706775A94089360. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T22706775A94089360.en. สืบค้นเมื่อ 15 January 2018.
IUCN (2016-10-01). "Chelidorhynx hypoxanthus: BirdLife International: The IUCN Red List of Threatened Species 2016: e.T22706775A94089360" (ภาษาอังกฤษ). doi:10.2305/iucn.uk.2016-3.rlts.t22706775a94089360.en. {{}}: Cite journal ต้องการ |journal= ((help))
"นกอีแพรดท้องเหลือง (Chelidorhynx hypoxanthus) :: xeno-canto". xeno-canto.org.
Parks, Creative Commons Attribution-ShareAlike 4 0 International Thai National. "Chelidorhynx hypoxanthus, Yellow-bellied fairy-fantail". Thai National Parks (ภาษาอังกฤษ).
"นกอีแพรดท้องเหลือง Yellow-bellied Fairy-fantail ( Chelidorhynx hypoxanthus (Blyth, 1843) )". www.lowernorthernbird.com.
"นกอีแพรดท้องเหลือง - eBird". ebird.org.
"นกอีแพรด (Fantail Flycatchers)". ไทยเกษตรศาสตร์.{{}}: CS1 maint: url-status ()
"Chelidorhynx hypoxanthus (Yellow-bellied Fantail) - Avibase". avibase.bsc-eoc.org.
นกอีแพรดท้องเหลือง Yellow-bellied Fantail ภาพถ่ายนกทุกชนิดที่พบในประเทศไทย. สืบค้นเมื่อ 10 สิงหาคม 2565.
กฎกระทรวง พ.ศ. 2546.^[]ราชกิจจานุเบกษา ฉบับกฤษฎีกา เล่ม 120 ตอนที่ 74ก วันที่ 1 สิงหาคม 2546.
"สัตว์ป่าคุ้มครอง - โลกสีเขียว". www.verdantplanet.org.

[1] BirdLife International (2016). "Chelidorhynx hypoxanthus". The IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2016: e.T22706775A94089360. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T22706775A94089360.en. สืบค้นเมื่อ 15 January 2018.

[:0-2] IUCN (2016-10-01). "Chelidorhynx hypoxanthus: BirdLife International: The IUCN Red List of Threatened Species 2016: e.T22706775A94089360" (ภาษาอังกฤษ). doi:10.2305/iucn.uk.2016-3.rlts.t22706775a94089360.en. {{}}: Cite journal ต้องการ |journal= ((help))

[:1-3] "นกอีแพรดท้องเหลือง (Chelidorhynx hypoxanthus) :: xeno-canto". xeno-canto.org.

[:5-4] Parks, Creative Commons Attribution-ShareAlike 4 0 International Thai National. "Chelidorhynx hypoxanthus, Yellow-bellied fairy-fantail". Thai National Parks (ภาษาอังกฤษ).

[:2-5] "นกอีแพรดท้องเหลือง Yellow-bellied Fairy-fantail ( Chelidorhynx hypoxanthus (Blyth, 1843) )". www.lowernorthernbird.com.

[:3-6] "นกอีแพรดท้องเหลือง - eBird". ebird.org.

[:4-7] "นกอีแพรด (Fantail Flycatchers)". ไทยเกษตรศาสตร์.{{}}: CS1 maint: url-status ()

[8] "Chelidorhynx hypoxanthus (Yellow-bellied Fantail) - Avibase". avibase.bsc-eoc.org.

[9] นกอีแพรดท้องเหลือง Yellow-bellied Fantail ภาพถ่ายนกทุกชนิดที่พบในประเทศไทย. สืบค้นเมื่อ 10 สิงหาคม 2565.

[10] กฎกระทรวง พ.ศ. 2546.^[]ราชกิจจานุเบกษา ฉบับกฤษฎีกา เล่ม 120 ตอนที่ 74ก วันที่ 1 สิงหาคม 2546.

[11] "สัตว์ป่าคุ้มครอง - โลกสีเขียว". www.verdantplanet.org.