ท้าวนารีวรคณารักษ์ หรือ เจ้าจอมแจ่ม ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เกิดเมื่อวันจันทร์ เดือน ๔ ขึ้น ๗ ค่ำ ปีมะโรงอัฐศก จุลศักราช ๑๒๑๘ ตรงกับวันที่ ๓ มีนาคม พุทธศักราช ๒๓๙๙ เป็นบุตรีที่ ๔ ของพระยาศรีสิงหเทพ (ทัต ไกรฤกษ์) คุณหญิง (เอม) บุตรีพระยานครไชยศรี (เสือ) เป็นมารดา คุณหญิงเอมถึงแก่กรรมเสียแต่ท้าวนารี ฯ ยังเยาว์ คุณหญิงจับภรรยาพระยามหาอำมาตย์ (ชื่น กัลยาณมิตร) รับไปเลี้ยงไว้ จนอายุได้ ๑๒ ปี จึงได้ถวายตัวในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ในเวลาที่ถวายตัวนี้ท้าวนารีฯ เล่าว่า โปรดให้นั่งขึ้นทอดพระเนตรหน้าตาดำรัสว่า “หน้าตาดีสมเปนนายโรง ให้ฝึกหัดไว้เปนท้าวดาหาละคอนหลวงรุ่นเล็ก” เปนอันได้ฝึกหัดจริง จนรำเพลงช้าเพลงเร็วได้ แต่ไม่ทันได้ออกโรง เป็นต้นเหตุที่ท้าวนารี ฯ ได้มีความสามารถอำนวยการละครต่อมาในชั้นหลัง
ท้าวนารีวรคณารักษ์ (เจ้าจอมแจ่ม ในรัชกาลที่ 5) | |
---|---|
เกิด | คุณแจ่ม ไกรฤกษ์ 3 มีนาคม พ.ศ. 2399 |
เสียชีวิต | 28 ตุลาคม พ.ศ. 2466 |
คู่สมรส | พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว |
บิดามารดา | พระยาศรีสิงเทพ (ทัต ไกรฤกษ์) |
ครั้นมาในรัชกาลที่ ๕ ท้าวนารี ฯ ได้รับราชการเป็นเจ้าจอมอยู่งาน ได้พระราชทานหีบหมากกาไหล่ทองเปนเกียรติยศ ต่อมาในชั้นหลังได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ ให้เป็นพระพี่เลี้ยงสมเด็จเจ้าฟ้าชายศิริราชกกุธภัณฑ์ ครั้นสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอพระองค์นั้นสิ้นพระชนม์แล้วโปรดให้เป็นพระพี่เลี้ยงสมเด็จเจ้าฟ้าชายอัษฎางค์เดชาวุธต่อมา ได้รับพระราชทานเบี้ยหวัดปีละ ๒๐๐ บาท เมื่อสมเด็จเจ้าฟ้ากรมหลวงนครราชสีมาประชวร เสด็จแปรสถานไปประทับที่ เกาะสีชัง ท้าวนารี ฯ ก็ได้ตามเสด็จไปปฏิบัติรักษาจนหายประชวร นอกจากนี้ท้าวนารี ฯ ยังได้ตามเสด็จพระราชดำเนินพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวประพาสหัวเมืองมณฑลต่าง ๆ อีกหลายครั้ง ได้ตามเสด็จกระทั่งถึงสิงคโปร์และชวาก็ ๒ คราว
ครั้นสมเด็จเจ้าฟ้ากรมหลวงนครราชสีมาเสด็จออกไปทรงศึกษาวิชาการ ณ ประเทศยุโรปเมื่อ พ.ศ. ๒๔๔๘ ท้าวนารีฯ ได้กราบถวายบังคมลาออกไปอยู่บ้านมิได้รับราชการ ในระหว่างนี้พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงพระราชปรารภถึงข้าราชการฝ่ายในที่ได้รับพระราชทานเบี้ยหวัดแต่กราบถวายบังคมลาไปอยู่บ้านมีมากนัก จึงโปรดให้ตรวจสอบบัญชีทรงตัดรอนเสียหลายคน แต่ท้าวนารี ฯ นั้นโปรดพระราชทานอยู่ตามเดิม ครั้นสมเด็จเจ้าฟ้ากรมหลวงนครราชสีมาเสด็จกลับจากยุโรปแล้ว ท้าวนารี ฯ ก็ไปอยู่ปฏิบัติรักษาประจำวัง คงได้รับพระราชทานเบี้ยหวัดมาจนตลอดรัชกาลที่ ๕
ครั้นถึง พ.ศ. ๒๔๕๔ ในรัชกาลที่ ๖ สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถทรงเลือกเป็นท้าวนางประจำพระราชสำนักสมเด็จพระพันปีหลวง ได้พระราชทานสัญญาบัตรเป็นท้าวนารีวรคณารักษ์ รับพระราชทานเบี้ยหวัดปีละ ๑๐ ชั่ง แลได้พระราชทานหีบหมากทองคำกระโถนขันล้างหน้ากล่อง มีตรา จ.ป.ร. เปนเกียรติยศ แต่นั้นท้าวนารีฯ ก็ได้รับราชการและตามเสด็จสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ ตลอดมาจนเสด็จสวรรคต
ท้าวนารีฯ ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ทุติยจุลจอมเกล้าฝ่ายใน และเหรียญรัตนาภรณ์รัชกาลที่ ๔ ชั้น ๓ รัชกาลที่ ๕ ชั้น ๓ รัชกาลที่ ๖ ชั้น ๓ และได้พระราชทานเข็มแลเหรียญที่ระลึกตามบรรดาศักดิ์อีกหลายประการ ทั้งได้รับพระราชทานเข็มข้าหลวงเดิมสำหรับสตรีด้วย
ท้าวนารี ฯ เป็นผู้มีอุปนิสัยเป็นสุภาพสตรี มีจิตโอบอ้อมอารีในบรรดาญาติมิตร มีจิตเลื่อมใสในพระพุทธสาสนาโดยมั่นคง เจ้านายชั้นพระบรมวงศานุวงศ์ตั้งแต่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวก็ทรงพระเมตตาเป็นอันมาก
มาเมื่อเดือนเมษายน พ.ศ. ๒๔๖๖ ท้าวนารี ฯ ป่วยกระเสาะกระแสะอยู่หลายเดือน จนถึงเดือนสิงหาคม พ.ศ. นั้นอาการทรุดหนักลง พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงพระกรุณาโปรด ฯ ให้เจ้าพระยารามราฆพไปเยี่ยมอาการเป็นครั้งเป็นคราว นับเป็นพระมหากรุณาธิคุณอย่างยิ่ง ส่วนสมเด็จเจ้าฟ้ากรมหลวงนครราชสิมานั้นได้ทรงเป็นพระธุระในการรักษาพยาบาลทุกอย่าง แต่อาการหาคลายไม่ ถึงวันที่ ๒๘ ตุลาคม เวลา ๕ นาฬิกา ๓๐ นาทีก่อนเที่ยง ท้าวนารี ฯ ก็ถึงอนิจกรรมด้วยโรคลำไส้พิการ คำนวณอายุได้ ๖๘ ปี ได้พระราชทานโกศโถเป็นเกียรติยศ
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
- พ.ศ. 2451 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 5 ชั้นที่ 3 (จ.ป.ร.3)
- พ.ศ. ไม่ปรากฏ – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 3 (ว.ป.ร.3)
- พ.ศ. 2439 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 3 ตติยจุลจอมเกล้า (ต.จ.) (ฝ่ายใน)
อ้างอิง
- ข่าวตาย (หน้า ๒๓๙๓)
- (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 25 (39): 1154. 23 ธันวาคม พ.ศ. 2451. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-20. สืบค้นเมื่อ 2020-01-21.
{{}}
: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|date=
((help))
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
thawnariwrkhnarks hrux ecacxmaecm inphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw ekidemuxwncnthr eduxn 4 khun 7 kha pimaorngxthsk culskrach 1218 trngkbwnthi 3 minakhm phuththskrach 2399 epnbutrithi 4 khxngphrayasrisinghethph tht ikrvks khunhying exm butriphrayankhrichysri esux epnmarda khunhyingexmthungaekkrrmesiyaetthawnari yngeyaw khunhyingcbphrryaphrayamhaxamaty chun klyanmitr rbipeliyngiw cnxayuid 12 pi cungidthwaytwinphrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhw inewlathithwaytwnithawnari elawa oprdihnngkhunthxdphraentrhnatadarswa hnatadismepnnayorng ihfukhdiwepnthawdahalakhxnhlwngrunelk epnxnidfukhdcring cnraephlngchaephlngerwid aetimthnidxxkorng epntnehtuthithawnari idmikhwamsamarthxanwykarlakhrtxmainchnhlngthawnariwrkhnarks ecacxmaecm inrchkalthi 5 ekidkhunaecm ikrvks 3 minakhm ph s 2399esiychiwit28 tulakhm ph s 2466khusmrsphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhwbidamardaphrayasrisingethph tht ikrvks khrnmainrchkalthi 5 thawnari idrbrachkarepnecacxmxyungan idphrarachthanhibhmakkaihlthxngepnekiyrtiys txmainchnhlngidthrngphrakrunaoprdekla ihepnphraphieliyngsmedcecafachaysirirachkkuthphnth khrnsmedcphraecalukyaethxphraxngkhnnsinphrachnmaelwoprdihepnphraphieliyngsmedcecafachayxsdangkhedchawuthtxma idrbphrarachthanebiyhwdpila 200 bath emuxsmedcecafakrmhlwngnkhrrachsimaprachwr esdcaeprsthanipprathbthi ekaasichng thawnari kidtamesdcipptibtirksacnhayprachwr nxkcaknithawnari yngidtamesdcphrarachdaeninphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhwpraphashwemuxngmnthltang xikhlaykhrng idtamesdckrathngthungsingkhopraelachwak 2 khraw khrnsmedcecafakrmhlwngnkhrrachsimaesdcxxkipthrngsuksawichakar n praethsyuorpemux ph s 2448 thawnari idkrabthwaybngkhmlaxxkipxyubanmiidrbrachkar inrahwangniphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw idthrngphrarachprarphthungkharachkarfayinthiidrbphrarachthanebiyhwdaetkrabthwaybngkhmlaipxyubanmimaknk cungoprdihtrwcsxbbychithrngtdrxnesiyhlaykhn aetthawnari nnoprdphrarachthanxyutamedim khrnsmedcecafakrmhlwngnkhrrachsimaesdcklbcakyuorpaelw thawnari kipxyuptibtirksapracawng khngidrbphrarachthanebiyhwdmacntlxdrchkalthi 5 khrnthung ph s 2454 inrchkalthi 6 smedcphrasriphchrinthrabrmrachininaththrngeluxkepnthawnangpracaphrarachsanksmedcphraphnpihlwng idphrarachthansyyabtrepnthawnariwrkhnarks rbphrarachthanebiyhwdpila 10 chng aelidphrarachthanhibhmakthxngkhakraothnkhnlanghnaklxng mitra c p r epnekiyrtiys aetnnthawnari kidrbrachkaraelatamesdcsmedcphrasriphchrinthrabrmrachininath tlxdmacnesdcswrrkht thawnari idrbphrarachthanekhruxngrachxisriyaphrnthutiyculcxmeklafayin aelaehriyyrtnaphrnrchkalthi 4 chn 3 rchkalthi 5 chn 3 rchkalthi 6 chn 3 aelaidphrarachthanekhmaelehriyythiraluktambrrdaskdixikhlayprakar thngidrbphrarachthanekhmkhahlwngedimsahrbstridwy thawnari epnphumixupnisyepnsuphaphstri micitoxbxxmxariinbrrdayatimitr miciteluxmisinphraphuththsasnaodymnkhng ecanaychnphrabrmwngsanuwngstngaetphrabathsmedcphraecaxyuhwkthrngphraemttaepnxnmak maemuxeduxnemsayn ph s 2466 thawnari pwykraesaakraaesaxyuhlayeduxn cnthungeduxnsinghakhm ph s nnxakarthrudhnklng phrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhwidthrngphrakrunaoprd ihecaphrayaramrakhphipeyiymxakarepnkhrngepnkhraw nbepnphramhakrunathikhunxyangying swnsmedcecafakrmhlwngnkhrrachsimannidthrngepnphrathurainkarrksaphyabalthukxyang aetxakarhakhlayim thungwnthi 28 tulakhm ewla 5 nalika 30 nathikxnethiyng thawnari kthungxnickrrmdwyorkhlaisphikar khanwnxayuid 68 pi idphrarachthanoksothepnekiyrtiysekhruxngrachxisriyaphrnph s 2451 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 5 chnthi 3 c p r 3 ph s imprakt ehriyyrtnaphrn rchkalthi 6 chnthi 3 w p r 3 ph s 2439 ekhruxngrachxisriyaphrnculcxmekla chnthi 3 ttiyculcxmekla t c fayin xangxingkhawtay hna 2393 PDF rachkiccanuebksa 25 39 1154 23 thnwakhm ph s 2451 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2011 11 20 subkhnemux 2020 01 21 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a trwcsxbkhawnthiin date help