ตำบลนครชุม (อำเภอเมืองกำแพงเพชร)

นครชุม เป็นตำบลหนึ่งในอำเภอเมืองกำแพงเพชร จังหวัดกำแพงเพชร ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของแม่น้ำปิง และอยู่ตรงข้ามกับตัวเมืองกำแพงเพชร ปัจจุบันมีประชากรทั้งหมด 17,381 คน เป็นที่ตั้งของสถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์มากมาย อาทิ วัดพระบรมธาตุเจดียาราม วัดซุ้มกอ วัดเจดีย์กลางทุ่ง เป็นต้น และยังเป็นที่ตั้งของมหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชรอีกด้วย สมัยก่อนเมืองนครชุมเคยเป็นเมืองที่สำคัญทางประวัติศาสตร์ เนื่องจากเป็นเมืองลูกหลวงของอาณาจักรสุโขทัย แต่ต่อมาได้ถูกทิ้งร้าง เพราะผู้คนได้อพยพมาตั้งถิ่นฐานที่ฝั่งเมืองกำแพงเพชร

ตำบลนครชุม
ตำบล
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Tambon Nakhon Chum
วัดพระบรมธาตุเจดียาราม
ตำบลนครชุม
พิกัด: 16°28′28.4″N 99°29′47.1″E / 16.474556°N 99.496417°E / 16.474556; 99.496417
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	กำแพงเพชร
อำเภอ	เมืองกำแพงเพชร
พื้นที่
• ทั้งหมด	68.5 ตร.กม. (26.4 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2564)
• ทั้งหมด	17,381 คน
• ความหนาแน่น	253.74 คน/ตร.กม. (657.2 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	62000
รหัสภูมิศาสตร์	620105
เว็บไซต์	www.nakhonchum.go.th (เว็บไซต์ ทต.นครชุม) www.nakhonchum-kpp.go.th (เว็บไซต์ อบต.นครชุม)
ส่วนหนึ่งของ

ประวัติ

เมืองนครชุม เป็นเมืองโบราณที่สร้างในสมัยก่อนอาณาจักรสุโขทัย สันนิษฐานว่าถูกสร้างขึ้นเมื่อก่อนพุทธศักราช 1800 และมีฐานะเป็นเมืองลูกหลวงในสมัยอาณาจักรสุโขทัย เมืองนครชุมเจริญถึงขีดสุดในช่วงสมัยการครองราชย์ของพระมหาธรรมราชาที่ 1 (พญาลิไทย) ซึ่งเป็นพระมหากษัตริย์แห่งสุโขทัยพระองค์ที่ 6 เมื่อคราที่พระองค์ได้เสด็จมาที่เมืองนครชุม พระองค์ได้โปรดให้สร้างพระเจดีย์เพื่อประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุจากลังกา และสถาปนาพระศรีมหาโพธิ์ไว้ ณ เมืองนครชุมแห่งนี้ด้วย

ราวพุทธศักราช 2000 เกิดน้ำกัดเซาะกำแพงเมือง และโรคไข้ป่าระบาด ผู้คนเจ็บป่วยล้มตายกันเป็นจำนวนมาก ประกอบกับอาณาจักรสุโขทัย ถูกผนวกเป็นอาณาจักรเดียวกับกรุงศรีอยุธยา ทำให้เมืองนครชุมเริ่มหมดความสำคัญลง ผู้คนจึงอพยพข้ามแม่น้ำปิงมาตั้งถิ่นฐานทางฝั่งตะวันออก หรือเมืองกำแพงเพชรแทน เมืองนครชุมจึงเป็นเมืองร้างในเวลายาวนานกว่าสามร้อยปี

เมื่อสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้น ได้มีการอพยพชาวลาวเวียงจันทน์ประมาณหนึ่งร้อยครอบครัว มาตั้งถิ่นฐานที่เมืองนครชุมแห่งนี้ ซึ่งต่อมาเรียกกันว่า "บ้านปากคลอง" โดยแบ่งเป็นบ้านปากคลองเหนือ บ้านปากคลองกลาง และบ้านปากคลองใต้ ตอนนี้ยังไม่มีใครรู้จักเมืองนครชุม จนกระทั่งสมเด็จพุฒาจารย์ (โต) ได้มาค้นพบเมืองนครชุมอีกครั้ง และฟื้นฟูเมืองนครชุมขึ้น พร้อมกับวัดพระบรมธาตุ ต่อมาเมื่อทราบว่าบ้านปากคลองนี้คือเมืองนครชุม จึงกลับมาเรียกว่าตำบลนครชุมดังแต่โบราณ

ที่ตั้งและอาณาเขต

ตำบลนครชุมมีที่ตั้งอยู่ทางฝั่งตะวันตกของแม่น้ำปิงและตัวเมืองกำแพงเพชร มีระยะทางห่างจากกรุงเทพมหานครประมาณ 351 กิโลเมตร มีเนื้อที่ประมาณ 68.5 ตารางกิโลเมตร หรือ 42,812.5 ไร่ ตำบลนครชุมมีอาณาเขตติดต่อกับตำบลข้างเคียง ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับ
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับตำบลในเมือง และ
• ทิศใต้ ติดต่อกับ และ
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับ

การปกครอง

หมู่บ้าน

พื้นที่ตำบลนครชุมมีประชากรทั้งหมด 17,381 คน โดยแบ่งเป็นประชากรชายทั้งหมด 8,301 คน และประชากรหญิงทั้งหมด 9,080 คน (เดือนธันวาคม 2564) แบ่งการปกครองออกเป็น 13 หมู่บ้าน ดังนี้

หมู่บ้านในตำบลนครชุม

หมู่ที่	ชื่ออักษรไทย	ชื่ออักษรโรมัน
1	บ้านวังยาง	Ban Wang Yang
2	บ้านหัวยาง	Ban Hua Yang
3	บ้านปากคลองใต้	Ban Pak Khlong Tai
4	บ้านปากคลองกลาง	Ban Pak Khlong Klang
5	บ้านนครชุม	Ban Nakhon Chum
6	บ้านสว่างอารมณ์	Ban Sawang Arom
7	บ้านทุ่งสวน	Ban Thung Suan
8	บ้านคลองแม่ลายเหนือ	Ban Khlong Mae Lai Nuea
9	บ้านทุ่งเศรษฐี	Ban Thung Setthi
10	บ้านโนนม่วง	Ban Non Muang
11	บ้านหวังใหม่	Ban Wang Mai
12	บ้านเนินสำราญ	Ban Noen Sam Ran
13	บ้านป่ามะม่วง	Ban Pa Mamuang

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่ตำบลนครชุมอยู่ในการดูแลขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 2 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลนครชุม เป็นเทศบาลขนาดกลาง ครอบคลุมพื้นที่ 5 หมู่บ้านของตำบลนครชุม ได้แก่ หมู่ที่ 4, 5 และบางส่วนของหมู่ที่ 2, 3 และ 6 มีขนาดพื้นที่ 3.5 ตารางกิโลเมตร มีจำนวนประชากรรวมทั้งสิ้น 6,829 คน โดยแบ่งเป็นประชากรชายทั้งหมด 3,192 คน และประชากรหญิงทั้งหมด 3,637 คน แต่เดิมมีฐานะเป็นสุขาภิบาลนครชุม และจึงมีการยกฐานะเป็นเทศบาลตำบลในปี พ.ศ. 2542

• องค์การบริหารส่วนตำบลนครชุม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนครชุมในส่วนที่อยู่นอกเขตเทศบาล ขนาดพื้นที่ 65 ตารางกิโลเมตร มีจำนวนประชากรรวมทั้งสิ้น 10,552 คน โดยแบ่งเป็นประชากรชายทั้งหมด 5,109 คน และประชากรหญิงทั้งหมด 5,443 คน

การคมนาคม

• ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1 (ถนนพหลโยธิน)
• ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 101 (ถนนกำแพงเพชร)
• ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 112 (ทางเลี่ยงเมืองกำแพงเพชร)
• ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1116 (ถนนสายนครชุม-หนองแดน)

การศึกษา

ระดับอุดมศึกษา

ตราสัญลักษณ์ของมหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร

• มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร

โรงเรียนมัธยมศึกษาและประถมศึกษา

• โรงเรียนบ้านทุ่งเศรษฐี
• โรงเรียนบ้านทุ่งสวน
• โรงเรียนบ้านโนนม่วง
• โรงเรียนสาธิต
• โรงเรียนสาธิตวัดพระบรมธาตุ
• โรงเรียนอนุบาลเมืองกำแพงเพชร (บ้านนครชุม)

สถานที่สำคัญ

พื้นที่ตำบลนครชุมมีสถานที่สำคัญหลายแห่ง ดังนี้

วัดพระบรมธาตุเจดียาราม (นครชุม)

• วัดพระบรมธาตุเจดียาราม
• วัดเจดีย์กลางทุ่ง
• วัดซุ้มกอ
• วัดหม่องกาเล
• วัดหนองพิกุล
• วัดหนองลังกา
• ป้อมทุ่งเศรษฐี

อ้างอิง

1. ส่วนวิจัยและพัฒนาระบบรูปแบบและโครงสร้าง. สำนักพัฒนาระบบรูปแบบและโครงสร้าง. กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น. กระทรวงมหาดไทย. รายชื่อเทศบาลตำบล จํานวน 1,838 แห่ง. เข้าถึงได้จาก: http://www.dla.go.th/upload/service/2011/9/156.pdf. สืบค้นเมื่อ 22 มีนาคม 2565.
2. "สถิติประชากรทางการทะเบียนราษฎร". สำนักบริหารการทะเบียน. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย.
3. "ฐานข้อมูลท้องถิ่นกำแพงเพชร-ตาก : เมืองนครชุมล่มสลายกลายมาเป็นบ้านปากคลอง". สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ. มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร.
4. สันติ อภัยราช. ประวัติวัดพระบรมธาตุนครชุม. เข้าถึงได้จาก: http://sunti-apairach.com/book/book1pdf/booksec1_014.pdf. สืบค้นเมื่อ 23 มีนาคม 2565.
5. "อาณาเขตติดต่อ : องค์การบริหารส่วนตำบลนครชุม". องค์การบริหารส่วนตำบลนครชุม. จังหวัดกำแพงเพชร.
6. (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (9 ก): 1–4. 24 กุมภาพันธ์ 2542. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2008-04-09. สืบค้นเมื่อ 2022-03-23.

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์เทศบาลตำบลนครชุม
• เว็บไซต์องค์การบริหารส่วนตำบลนครชุม