ชโยต รล งค Jyotirlinga หร อ ชโยต รล งค ม Jyotirlingam ปางปรากฏของพระศ วะท ได ร บการเคารพบ ชาส งส ด คำว า ชโยต Jyoti แปลว

ชโยติรลึงค์ (Jyotirlinga) หรือ ชโยติรลิงคัม (Jyotirlingam) ปางปรากฏของพระศิวะที่ได้รับการเคารพบูชาสูงสุด คำว่า ชโยติ (Jyoti) แปลว่า รัศมี/เปล่งแสง ('radiance') และ ลึงค์ หมายถึงรูปแทนพระศิวะ รวมกันจึงหมายความว่า รูปองค์พระศิวะที่เปล่งประกาย ชโยติรลึงค์ตามธรรมเนียมนั้นประกอบด้วยโบสถ์พราหมณ์ (มนเทียร) 12 แห่งในประเทศอินเดีย

โสมนาถ

ที่ตั้งของหมู่มนเทียรชโยติรลึงค์

ตำนาน

ระบุว่าครั้นหนึ่งพระพรหม (ผู้สร้าง) และพระวิษณุ (ผู้รักษา) ได้มีการถกเถียงกันถึงอำนาจสูงสุดของการสร้าง (supremacy of creation) เพื่อให้ได้ข้อตกลงกัน พระศิวะจึงได้เจาะ (pierced) โลกทั้งสามปรากฏเป็นเสาแห่งแสงสว่างที่มีขนาดมหึมาเป็นอนันต์ ที่เรียกว่า ชโยติรลึงค์ หลังเสานี้เย็นลงได้บังเกิดเป็นเขา (Annamalai Hills) ซึ่งในปัจจุบันคือที่ตั้งของตั้งอยู่ พระวิษณุและพระพรหมจึงทรงแบ่งกันค้นหาจุดจบของเสาแสงนี้ไปทางด้านบนและด้านล่าง พระพรหมทรงโกหกว่าได้ทรงพบจุดจบของเสา พระวิษณุจึงทรงยอมแพ้ในที่สุด การโกหกนี้ทำให้พระศิวะทรงโกรธมากและได้สาปพระพรหมให้แม้แต่พระองค์จะเป็นผู้สร้างจักรวาล พระองค์จะไม่ได้รับการสักการ ชโยติรลึงค์ จึงเป็นพระศิวะซึ่งเป็นอนันต์ มนเทียรแห่งชโยติรลึงค์ทั้งหมดเป็นที่ซึ่งพระศิวะทรงประทับในรูปของเสาแสงติดไฟนั้น

ดั้งเดิมแล้วเชื่อกันว่ามีชโยติรลึงค์ทั้งหมด 64 แห่ง แต่มีเพียง 12 แห่งที่ได้รับการสักการะว่าศักดิ์สิทธิ์และยิ่งใหญ่เป็นอย่างมาก ชื่อของทั้ง 12 แห่งนั้นตั้งตามพระนามของเทพเจ้าองค์ประธาน ที่ซึ่งแต่ละแห่งเป็นรูปสำแดง (manifestation) ของพระศิวะ ในทุกมนเทียรของชโยติรลึงค์จะมีรูปเคารพหลักของมนเทียรที่เป็นองค์ประธานคือ ศิวลึงค์ ที่ซึ่งแสดงถึง (Stambha) เสาอันไม่มีที่สิ้นสุดและไม่มีจุดเริ่มต้น เป็นสัญลักษณ์แทนธรรมชาติของพระศิวะเช่นกันไม่มีจุดเริ่มต้น และไม่มีจุดสิ้นสุด

รายชื่อชโยติรลึงค์ทั้ง 12 แห่งประกอบด้วย:

อ้างอิง

Venugopalam 2003, pp. 92–95
Eck 1999, p. 107
Gwynne 2008, Section on Char Dham
Lochtefeld 2002, pp. 324-325
Harding 1998, pp. 158-158
Vivekananda Vol. 4

บรรณานุกรม

Chakravarti, Mahadev (1994). The Concept of Rudra-Śiva Through The Ages (Second Revised ed.). Delhi: . ISBN .
Chaturvedi, B. K. (2006). Shiv Purana (First ed.). New Delhi: Diamond Pocket Books (P) Ltd. ISBN .
Eck, Diana L. (1999). Banaras, city of light (First ed.). New York: Columbia University Press. ISBN .
Gwynne, Paul (2009). World Religions in Practice: A Comparative Introduction. Oxford: Blackwell Publication. ISBN .
Harding, Elizabeth U. (1998). "God, the Father". Kali: The Black Goddess of Dakshineswar. Motilal Banarsidass. pp. 156–157. ISBN .
Lochtefeld, James G. (2002). The Illustrated Encyclopedia of Hinduism: A-M. Rosen Publishing Group. p. 122. ISBN .
Venugopalam, R. (2003), Meditation: Any Time Any Where (First ed.), Delhi: B. Jain Publishers (P) Ltd., ISBN
Vivekananda, Swami. "The Paris Congress of the History of Religions". The Complete Works of Swami Vivekananda. Vol. 4.

[R.-1] Venugopalam 2003, pp. 92–95

[2] Eck 1999, p. 107

[Gwynne-3] Gwynne 2008, Section on Char Dham

[Lochtefeld-4] Lochtefeld 2002, pp. 324-325

[E._U._Harding-5] Harding 1998, pp. 158-158

[paris_congress-6] Vivekananda Vol. 4