ชีวิตหลังความตาย

ชีวิตหลังความตาย (อังกฤษ: afterlife, after die) เป็นมโนทัศน์ซึ่งเป็นสารัตถะอัตลักษณ์ในปัจเจกบุคคลหรือที่ยังสำแดงอยู่หลังกายหยาบ(ร่างกาย)ได้ตายลง หลายความคิดเกี่ยวกับชีวิตหลังความตายเชื่อว่าส่วนสารัตถะปัจเจกบุคคลซึ่งมีชีวิตอยู่หลังตายลงนั้นอาจเป็นธาตุบางส่วน หรือมักเข้าใจว่าเป็นวิญญาณหรือในภาษาอังกฤษตรงกับคำว่าสปิริตที่ทั้งหมดของปัจเจกบุคคลหลังตายลงแต่ยังไม่ใช่จุดสิ้นสุดเนื่องจากมีบางอย่างซึ่งนำพาสารัตถะปัจเจกบุคคลนั้นๆไปด้วย และอาจปรากฏเอกลักษณ์ส่วนบุคคล หรือดั่งที่มีปรากฏบันทึกไว้ในคำภีร์ฯเรียกว่านิพพานของกลุ่มศาสนาแบบอินเดีย(พราห์มและพุทธ)และ ของกลุ่มศาสนาอับราฮัม(ยูดาย,คริสต์และอิสลาม) โดยความเชื่อในชีวิตหลังความตายซึ่งอาจเป็นไปตามธรรมชาติหรือเหนือธรรมชาติก็ตามตรงข้ามกับความเชื่อในความหลงลืมชั่วนิรันดร์ (eternal oblivion)

ในบางทัศนะ การดำรงอยู่หลังความตายนี้เกิดในอาณาจักรสปิริต และในทัศนะที่ได้รับความนิยมอื่น ปัจเจกบุคคลอาจจุติใหม่ในโลกนี้และเริ่มวัฏจักรชีวิตใหม่อีกหน ซึ่งมักไม่มีความทรงจำจากชาติอดีตมาด้วย ในทัศนะอย่างหลังนี้ การเวียนว่ายตายเกิดอาจเกิดขึ้นซ้ำแล้วซ้ำเล่าจนกว่าปัจเจกนั้นจะเข้าสู่อาณาจักรสปิริตหรือโลกอื่น

บางระบบความเชื่อ เช่นในประเพณีเอบราฮัม เชื่อว่าผู้ตายไปสู่ภพใดภพหนึ่งหลังเสียชีวิตตามที่พระเป็นเจ้าหรือคำพิพากษาของเทวดากำหนดโดยยึดตามกรรมหรือความเชื่อของผู้นั้นระหว่างที่ยังมีชีวิตอยู่ ในทางตรงข้าม ในระบบการกลับชาติเช่นในศาสนาแบบอินเดีย สภาพของการดำรงอยู่อย่างต่อเนื่องนั้นกำหนดโดยตรงจากการกระทำของปัจเจกบุคคลในชีวิตที่ยุติไปนั้นมากกว่าคำวินิจฉัยของสัตอื่น