ชาวยิวอัชเกนัซ หรือ ชาวยิวแห่งอัชเกนัซ (ฮีบรู: יְהוּדֵי אַשְׁכֲּנָז หรือ אַשְׁכֲּנָזִים, อังกฤษ: Ashkenazi Jews หรือ Ashkenazic Jews หรือ Ashkenazim) คือชาวยิวที่สืบเชื้อสายมาจากชาวยิวที่ตั้งถิ่นฐานอยู่ในลุ่มแม่น้ำไรน์แลนด์ทางตะวันตกของเยอรมนีและตอนเหนือของฝรั่งเศสในยุคกลาง คำว่า "Ashkenaz" เป็นชื่อภาษาฮิบรูสมัยกลางของภูมิภาคที่ในปัจจุบันครอบคลุมประเทศเยอรมนี และบริเวณที่มีชายแดนติดต่อที่พูดภาษาเยอรมัน นอกจากนั้นก็ยังเป็นประมุขจาเฟติคที่สืบเชื้อสายมาจากลูกหลานของโนอาห์ (Table of Nations) ฉะนั้น "อัชเกนัซ" หรือ "อัชเกนัซยิว" ก็คือ "ชาวยิวเยอรมัน"
ประชากรทั้งหมด | |
---|---|
10–11.2 ล้านคน | |
ภูมิภาคที่มีประชากรอย่างมีนัยสำคัญ | |
สหรัฐ | 5–6 ล้านคน |
อิสราเอล | 2.8 ล้านคน |
รัสเซีย | 194,000–500,000; รายงานจาก มีผู้มีเชื้อสายยิวสูงถึง 1 ล้านคน |
อาร์เจนตินา | 300,000 |
สหราชอาณาจักร | 260,000 |
แคนาดา | 240,000 |
ฝรั่งเศส | 200,000 |
เยอรมนี | 200,000 |
ยูเครน | 150,000 |
ออสเตรเลีย | 120,000 |
แอฟริกาใต้ | 80,000 |
เบลารุส | 80,000 |
บราซิล | 80,000 |
ฮังการี | 75,000 |
ชิลี | 70,000 |
เบลเยียม | 30,000 |
เนเธอร์แลนด์ | 30,000 |
มอลโดวา | 30,000 |
อิตาลี | 28,000 |
โปแลนด์ | 25,000 |
เม็กซิโก | 18,500 |
สวีเดน | 18,000 |
ลัตเวีย | 10,000 |
โรมาเนีย | 10,000 |
ออสเตรีย | 9,000 |
นิวซีแลนด์ | 5,000 |
โคลอมเบีย | 4,900 |
อาเซอร์ไบจาน | 4,300 |
ลิทัวเนีย | 4,000 |
เช็กเกีย | 3,000 |
สโลวาเกีย | 3,000 |
ไอร์แลนด์ | 2,500 |
เอสโตเนีย | 1,000 |
ภาษา | |
ยิดดิช ปัจจุบัน: ภาษาพื้นเมือง โดยหลักคืออังกฤษ, ฮีบรู, รัสเซีย | |
ศาสนา | |
ศาสนายูดาห์ บางส่วน หรือไม่มีศาสนา | |
กลุ่มชาติพันธุ์ที่เกี่ยวข้อง | |
ชาวยิวเซฟาร์ดี, , , , ,ชาวเคิร์ด, กลุ่มลิแวนต์อื่น ๆ (ดรูซ, ,ชาวอัสซีเรีย,ชาวอาหรับ), กลุ่มเมดิเตอร์เรเนียน (ชาวอิตาลี,ชาวสเปน) |
ต่อมาชาวยิวอัชเกนัซก็อพยพไปทางตะวันออก ไปตั้งถิ่นฐานอยู่ในบริเวณที่ไม่ได้พูดภาษาเยอรมันที่รวมทั้งฮังการี โปแลนด์ ลิทัวเนีย รัสเซีย ยุโรปตะวันออก และ ภูมิภาคอื่นๆ ระหว่างคริสต์ศตวรรษที่ 10 ถึง 19 ภาษาที่นำติดตัวไปก็คือภาษายิดดิช ซึ่งเป็นภาษากลุ่มเจอร์แมนิกของชาวยิว ที่ตั้งแต่ยุคกลางมาเป็น "ภาษากลาง" ในหมู่ชาวยิวอัชเกนัซ นอกจากนั้นก็มีบ้างที่พูดภาษายิว-ฝรั่งเศส หรือ (Zarphatic) และ ภาษากลุ่มสลาฟ-ที่มีพื้นฐานมาจาก (ภาษายิว-เช็ก) ชาวยิวอัชเกนัซวิวัฒนาการวัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์ของตนเองที่ผสานเอาวัฒนธรรมของชนในท้องถิ่นที่ตั้งถิ่นฐานในยุโรปกลางและยุโรปตะวันออกเข้ามาด้วย
แม้ว่าในคริสต์ศตวรรษที่ 11 ชาวยิวอัชเกนัซจะเป็นจำนวนเพียง 3 เปอร์เซ็นต์ของประชากรชาวยิวทั้งโลก แต่เมื่อมาถึงปี ค.ศ. 1931 จำนวนก็สูงขึ้นถึง 92 เปอร์เซ็นต์ และในปัจจุบันเป็นจำนวนประมาณ 80 เปอร์เซ็นต์ของชาวยิวทั่วโลก ชุมชนชาวยิวที่มีประวัติยืดยาวในยุโรปจะเป็นชาวยิวอัชเกนัซนอกจากกลุ่มที่มีควาสัมพันธ์กับบริเวณเมดิเตอเรเนียน ชาวยิวส่วนใหญ่ที่อพยพจากยุโรปไปยังทวีปอื่นในสองร้อยปีที่ผ่านมาก็เช่นกัน โดยเฉพาะการอพยพไปตั้งถิ่นฐานในสหรัฐอเมริกา ที่ชาวยิวส่วนใหญ่ในบรรดาชาวยิวอเมริกัน 5.3 ล้านคนเป็นชาวยิวอัชเกนัซ ซึ่งทำให้เป็นชาวยิวอัชเกนัซกลุ่มที่ใหญ่ที่สุดในโลก
นิยาม
ยังไม่เป็นที่ตกลงกันโดยทั่วไป—ไม่ว่าจะเป็นผู้เชี่ยวชาญทางศาสนาจากนิกายต่างๆ หรือ ในบริบทของการเมือง หรือแม้แต่โดยทั่วไป ซึ่งการเป็นยิวอาจจะกล่าวอย่างง่ายๆ ว่าเป็นทั้งทางศาสนาและทางโลก หรือ ทางศาสนาแต่อย่างเดียว ซึ่งทำให้เป็นการยากที่จะระบุนิยามของชาวยิวอัชเกนัซ เพราะชาวยิวอัชเกนัซได้รับการตีความหมายเป็นหลายอย่างโดยศาสนา วัฒนธรรม และ ชาติพันธุ์เป็นเครื่องวัด แต่ชาวยิวอัชเกนัซส่วนใหญ่ในปัจจุบันมิได้ตั้งถิ่นฐานอยู่ในยุโรปตะวันออกแล้ว ฉะนั้นลักษณะทางวัฒนธรรมและการปฏิบัติทางศาสนาที่เคยเป็นลักษณะเฉพาะเพราะตำแหน่งที่ตั้งถิ่นฐานที่ใกล้เคียงกันก็เริ่มเลือนหายไป นอกจากนั้นคำว่า "อัชเกนัซ" ก็ยังนำไปใช้ในบริบทที่นอกไปจากการใช้กันมาก่อน โดยเฉพาะในอิสราเอล ตามหลักของปรัชญาออร์ธอด็อกซ์แล้วผู้ที่จะเป็นยิวได้ก็เมื่อมีแม่เป็นยิว หรือ เปลี่ยนศาสนามานับถือศาสนายูดาย ซึ่งทำให้ตีความหมายได้ว่าผู้หนึ่งอาจจะเป็นอัชเกนัซแต่ไม่ได้เป็นยิวตามการตีความหมายของกลุ่มชาวยิวบางกลุ่ม ซึ่งทำให้การใช้คำว่า "อัชเกนัซ" ตีความหมายได้ว่าเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ที่วิวัฒนาการมาจากการดำรงชีวิตตามหลักศาสนายูดายในยุโรป
ดูเพิ่ม
อ้างอิง
อ้างอิง
- . . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 20 October 2013. สืบค้นเมื่อ 29 October 2013.
- "First genetic mutation for colorectal cancer identified in Ashkenazi Jews". The Gazette. Johns Hopkins University. 8 September 1997. สืบค้นเมื่อ 2013-07-24.
- Feldman, Gabriel E. (May 2001). "Do Ashkenazi Jews have a Higher than expected Cancer Burden? Implications for cancer control prioritization efforts". . 3 (5): 341–46. PMID 11411198. สืบค้นเมื่อ 2013-09-04.
- . "Table 2.24 – Jews, by country of origin and age". สืบค้นเมื่อ 22 March 2010.
- "Yiddish". 19 November 2019.
- (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 8 May 2013. สืบค้นเมื่อ 2013-08-15.
- "Jews Are the Genetic Brothers of Palestinians, Syrians, and Lebanese". Science Daily. 2000-05-09. สืบค้นเมื่อ 2013-07-19.
- "Study Finds Close Genetic Connection Between Jews, Kurds". Haaretz. 21 November 2001.
- (9 June 2010). "Studies Show Jews' Genetic Similarity". The New York Times. สืบค้นเมื่อ 2013-08-15.
- "High-resolution Y chromosome haplotypes of Israeli and Palestinian Arabs reveal geographic substructure and substantial overlap with haplotypes of Jews" (PDF). สืบค้นเมื่อ 2013-08-15.
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 11 August 2019. สืบค้นเมื่อ 9 September 2017.
- Bray, SM; Mulle, JG; Dodd, AF; Pulver, AE; Wooding, S; Warren, ST (September 2010). "Signatures of founder effects, admixture, and selection in the Ashkenazi Jewish population". Proceedings of the National Academy of Sciences. 107 (37): 16222–27. Bibcode:2010PNAS..10716222B. doi:10.1073/pnas.1004381107. PMC 2941333. PMID 20798349.
- Adams SM, Bosch E, Balaresque PL, และคณะ (December 2008). "The genetic legacy of religious diversity and intolerance: paternal lineages of Christians, Jews, and Muslims in the Iberian Peninsula". American Journal of Human Genetics. 83 (6): 725–36. doi:10.1016/j.ajhg.2008.11.007. PMC 2668061. PMID 19061982.
- Shai Carmi; Ken Y. Hui; Ethan Kochav; Xinmin Liu; James Xue; Fillan Grady; Saurav Guha; Kinnari Upadhyay; Dan Ben-Avraham; Semanti Mukherjee; B. Monica Bowen; Tinu Thomas; Joseph Vijai; Marc Cruts; Guy Froyen; Diether Lambrechts; Stéphane Plaisance; Christine Van Broeckhoven; Philip Van Damme; Herwig Van Marck; และคณะ (September 2014). "Sequencing an Ashkenazi reference panel supports population-targeted personal genomics and illuminates Jewish and European origins". Nature Communications. 5: 4835. Bibcode:2014NatCo...5.4835C. doi:10.1038/ncomms5835. PMC 4164776. PMID 25203624.
- Elazar, Daniel J. "Can Sephardic Judaism be Reconstructed?". Jerusalem Center for Public Affairs. สืบค้นเมื่อ 2006-05-24.
- Pfeffer, Anshel. . Haaretz Daily Newspaper Israel. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2009-03-19. สืบค้นเมื่อ 2007-09-13.
อ้างอิงสำหรับ "ชาวยิวอัชเกนัซคือใคร?"
- Goldberg, Harvey E. (2001). The Life of Judaism. University of California Press. ISBN .
- Silberstein, Laurence (2000). Mapping Jewish Identities. New York University Press. ISBN .
- Wettstein, Howard (2002). Diasporas and Exiles: Varieties of Jewish Identity. University of California Press. ISBN .
- (2005). . St. Martin's Press. ISBN .
อ้างอิงอื่น ๆ
- Beider, Alexander (2001): A Dictionary of Ashkenazic Given Names: Their Origins, Structure, Pronunciations, and Migrations. Avotaynu. ISBN .
- Biale, David (2002): Cultures of the Jews: A New History. Schoken Books. ISBN .
- Birnbaum, Solomon A. (November 1946). "The cultural structure of East Ashkenazic Jewry". The Slavonic and East European Review. 25 (64).
- Brook, Kevin Alan (2003): "The Origins of East European Jews" in Russian History/Histoire Russe vol. 30, nos. 1–2, pp. 1–22.
- Gross, N. (1975): Economic History of the Jews. , New York.
- Haumann, Heiko (2001): A History of East European Jews. . ISBN .
- Kriwaczek, Paul (2005): Yiddish Civilization: The Rise and Fall of a Forgotten Nation. , New York. ISBN .
- Lewis, Bernard (1984): The Jews of Islam. . ISBN .
- Bukovec, Predrag: East and South-East European Jews in the 19th and 20th Centuries, , Mainz: , 2010, retrieved: 17 December 2012.
- Vital, David (1999): A People Apart: A History of the Jews in Europe. . ISBN .
แหล่งข้อมูลอื่น
- The YIVO Encyclopedia of Jews in Eastern Europe
- Kaplan, Karen (18 April 2009). "Jewish legacy inscribed on genes?". Los Angeles Times. สืบค้นเมื่อ 23 December 2009.
- Ashkenazi history at the Jewish Virtual Library
- "Ashkenazi Jewish mtDNA haplogroup distribution varies among distinct subpopulations: lessons of population substructure in a closed group"—European Journal of Human Genetics, 2007
- "Analysis of genetic variation in Ashkenazi Jews by high density SNP genotyping"
- Nusach Ashkenaz, and Discussion Forum 2013-05-21 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Ashkenaz Heritage
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
chawyiwxchekns hrux chawyiwaehngxchekns hibru י הו ד י א ש כ נ ז hrux א ש כ נ ז ים xngkvs Ashkenazi Jews hrux Ashkenazic Jews hrux Ashkenazim khuxchawyiwthisubechuxsaymacakchawyiwthitngthinthanxyuinlumaemnairnaelndthangtawntkkhxngeyxrmniaelatxnehnuxkhxngfrngessinyukhklang khawa Ashkenaz epnchuxphasahibrusmyklangkhxngphumiphakhthiinpccubnkhrxbkhlumpraethseyxrmni aelabriewnthimichayaedntidtxthiphudphasaeyxrmn nxkcaknnkyngepnpramukhcaeftikhthisubechuxsaymacaklukhlankhxngonxah Table of Nations chann xchekns hrux xcheknsyiw kkhux chawyiweyxrmn chawyiwxcheknsprachakrthnghmd10 11 2 lankhnphumiphakhthimiprachakrxyangminysakhy shrth5 6 lankhn xisraexl2 8 lankhn rsesiy194 000 500 000 rayngancak miphumiechuxsayyiwsungthung 1 lankhn xarecntina300 000 shrachxanackr260 000 aekhnada240 000 frngess200 000 eyxrmni200 000 yuekhrn150 000 xxsetreliy120 000 aexfrikait80 000 eblarus80 000 brasil80 000 hngkari75 000 chili70 000 ebleyiym30 000 enethxraelnd30 000 mxlodwa30 000 xitali28 000 opaelnd25 000 emksiok18 500 swiedn18 000 ltewiy10 000 ormaeniy10 000 xxsetriy9 000 niwsiaelnd5 000 okhlxmebiy4 900 xaesxribcan4 300 lithweniy4 000 echkekiy3 000 solwaekiy3 000 ixraelnd2 500 exsoteniy1 000phasayiddich pccubn phasaphunemuxng odyhlkkhuxxngkvs hibru rsesiysasnasasnayudah bangswn hruximmisasnaklumchatiphnthuthiekiywkhxngchawyiwesfardi chawekhird klumliaewntxun drus chawxssieriy chawxahrb klumemdietxrereniyn chawxitali chawsepn chawyiwinyuorpklang kh s 1881 txmachawyiwxcheknskxphyphipthangtawnxxk iptngthinthanxyuinbriewnthiimidphudphasaeyxrmnthirwmthnghngkari opaelnd lithweniy rsesiy yuorptawnxxk aela phumiphakhxun rahwangkhriststwrrsthi 10 thung 19 phasathinatidtwipkkhuxphasayiddich sungepnphasaklumecxraemnikkhxngchawyiw thitngaetyukhklangmaepn phasaklang inhmuchawyiwxchekns nxkcaknnkmibangthiphudphasayiw frngess hrux Zarphatic aela phasaklumslaf thimiphunthanmacak phasayiw echk chawyiwxcheknswiwthnakarwthnthrrmthiepnexklksnkhxngtnexngthiphsanexawthnthrrmkhxngchninthxngthinthitngthinthaninyuorpklangaelayuorptawnxxkekhamadwy aemwainkhriststwrrsthi 11 chawyiwxcheknscaepncanwnephiyng 3 epxresntkhxngprachakrchawyiwthngolk aetemuxmathungpi kh s 1931 canwnksungkhunthung 92 epxresnt aelainpccubnepncanwnpraman 80 epxresntkhxngchawyiwthwolk chumchnchawyiwthimiprawtiyudyawinyuorpcaepnchawyiwxcheknsnxkcakklumthimikhwasmphnthkbbriewnemdietxereniyn chawyiwswnihythixphyphcakyuorpipyngthwipxuninsxngrxypithiphanmakechnkn odyechphaakarxphyphiptngthinthaninshrthxemrika thichawyiwswnihyinbrrdachawyiwxemrikn 5 3 lankhnepnchawyiwxchekns sungthaihepnchawyiwxcheknsklumthiihythisudinolkniyamyngimepnthitklngknodythwip imwacaepnphuechiywchaythangsasnacaknikaytang hrux inbribthkhxngkaremuxng hruxaemaetodythwip sungkarepnyiwxaccaklawxyangngay waepnthngthangsasnaaelathangolk hrux thangsasnaaetxyangediyw sungthaihepnkaryakthicarabuniyamkhxngchawyiwxchekns ephraachawyiwxcheknsidrbkartikhwamhmayepnhlayxyangodysasna wthnthrrm aela chatiphnthuepnekhruxngwd aetchawyiwxcheknsswnihyinpccubnmiidtngthinthanxyuinyuorptawnxxkaelw channlksnathangwthnthrrmaelakarptibtithangsasnathiekhyepnlksnaechphaaephraataaehnngthitngthinthanthiiklekhiyngknkerimeluxnhayip nxkcaknnkhawa xchekns kyngnaipichinbribththinxkipcakkarichknmakxn odyechphaainxisraexl tamhlkkhxngprchyaxxrthxdxksaelwphuthicaepnyiwidkemuxmiaemepnyiw hrux epliynsasnamanbthuxsasnayuday sungthaihtikhwamhmayidwaphuhnungxaccaepnxcheknsaetimidepnyiwtamkartikhwamhmaykhxngklumchawyiwbangklum sungthaihkarichkhawa xchekns tikhwamhmayidwaepnklumchatiphnthuthiwiwthnakarmacakkardarngchiwittamhlksasnayudayinyuorpduephimchawyiwxangxingxangxing khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 20 October 2013 subkhnemux 29 October 2013 First genetic mutation for colorectal cancer identified in Ashkenazi Jews The Gazette Johns Hopkins University 8 September 1997 subkhnemux 2013 07 24 Feldman Gabriel E May 2001 Do Ashkenazi Jews have a Higher than expected Cancer Burden Implications for cancer control prioritization efforts 3 5 341 46 PMID 11411198 subkhnemux 2013 09 04 Table 2 24 Jews by country of origin and age subkhnemux 22 March 2010 Yiddish 19 November 2019 PDF khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 8 May 2013 subkhnemux 2013 08 15 Jews Are the Genetic Brothers of Palestinians Syrians and Lebanese Science Daily 2000 05 09 subkhnemux 2013 07 19 Study Finds Close Genetic Connection Between Jews Kurds Haaretz 21 November 2001 9 June 2010 Studies Show Jews Genetic Similarity The New York Times subkhnemux 2013 08 15 High resolution Y chromosome haplotypes of Israeli and Palestinian Arabs reveal geographic substructure and substantial overlap with haplotypes of Jews PDF subkhnemux 2013 08 15 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 11 August 2019 subkhnemux 9 September 2017 Bray SM Mulle JG Dodd AF Pulver AE Wooding S Warren ST September 2010 Signatures of founder effects admixture and selection in the Ashkenazi Jewish population Proceedings of the National Academy of Sciences 107 37 16222 27 Bibcode 2010PNAS 10716222B doi 10 1073 pnas 1004381107 PMC 2941333 PMID 20798349 Adams SM Bosch E Balaresque PL aelakhna December 2008 The genetic legacy of religious diversity and intolerance paternal lineages of Christians Jews and Muslims in the Iberian Peninsula American Journal of Human Genetics 83 6 725 36 doi 10 1016 j ajhg 2008 11 007 PMC 2668061 PMID 19061982 Shai Carmi Ken Y Hui Ethan Kochav Xinmin Liu James Xue Fillan Grady Saurav Guha Kinnari Upadhyay Dan Ben Avraham Semanti Mukherjee B Monica Bowen Tinu Thomas Joseph Vijai Marc Cruts Guy Froyen Diether Lambrechts Stephane Plaisance Christine Van Broeckhoven Philip Van Damme Herwig Van Marck aelakhna September 2014 Sequencing an Ashkenazi reference panel supports population targeted personal genomics and illuminates Jewish and European origins Nature Communications 5 4835 Bibcode 2014NatCo 5 4835C doi 10 1038 ncomms5835 PMC 4164776 PMID 25203624 Elazar Daniel J Can Sephardic Judaism be Reconstructed Jerusalem Center for Public Affairs subkhnemux 2006 05 24 Pfeffer Anshel Haaretz Daily Newspaper Israel khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2009 03 19 subkhnemux 2007 09 13 xangxingsahrb chawyiwxcheknskhuxikhr Goldberg Harvey E 2001 The Life of Judaism University of California Press ISBN 978 0520212671 Silberstein Laurence 2000 Mapping Jewish Identities New York University Press ISBN 978 0814797693 Wettstein Howard 2002 Diasporas and Exiles Varieties of Jewish Identity University of California Press ISBN 978 0520228641 2005 St Martin s Press ISBN 978 0312307417 xangxingxun Beider Alexander 2001 A Dictionary of Ashkenazic Given Names Their Origins Structure Pronunciations and Migrations Avotaynu ISBN 1886223122 Biale David 2002 Cultures of the Jews A New History Schoken Books ISBN 0805241310 Birnbaum Solomon A November 1946 The cultural structure of East Ashkenazic Jewry The Slavonic and East European Review 25 64 Brook Kevin Alan 2003 The Origins of East European Jews in Russian History Histoire Russe vol 30 nos 1 2 pp 1 22 Gross N 1975 Economic History of the Jews New York Haumann Heiko 2001 A History of East European Jews ISBN 9639241261 Kriwaczek Paul 2005 Yiddish Civilization The Rise and Fall of a Forgotten Nation New York ISBN 1400040876 Lewis Bernard 1984 The Jews of Islam ISBN 0691054193 Bukovec Predrag East and South East European Jews in the 19th and 20th Centuries Mainz 2010 retrieved 17 December 2012 Vital David 1999 A People Apart A History of the Jews in Europe ISBN 0198219806 aehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb chawyiwxchekns The YIVO Encyclopedia of Jews in Eastern Europe Kaplan Karen 18 April 2009 Jewish legacy inscribed on genes Los Angeles Times subkhnemux 23 December 2009 Ashkenazi history at the Jewish Virtual Library Ashkenazi Jewish mtDNA haplogroup distribution varies among distinct subpopulations lessons of population substructure in a closed group European Journal of Human Genetics 2007 Analysis of genetic variation in Ashkenazi Jews by high density SNP genotyping Nusach Ashkenaz and Discussion Forum 2013 05 21 thi ewyaebkaemchchin Ashkenaz Heritage bthkhwammnusy manusywithya aelaeruxngthiekiywkhxngniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldk