จังหวัดพิบูลสงคราม เป็น 1 ใน 4 จังหวัดที่ประเทศไทยได้ดินแดนคืนจากฝรั่งเศสในช่วง พ.ศ. 2484 โดยยกท้องที่การปกครองเสียมราฐขึ้นเป็นจังหวัด ภายหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ไทยต้องส่งดินแดนจังหวัดพิบูลสงครามคืนให้แก่ฝรั่งเศส ซึ่งปกครองประเทศกัมพูชาอยู่ในขณะนั้น ปัจจุบันคือจังหวัดเสียมราฐ จังหวัดอุดรมีชัย และจังหวัดบันทายมีชัยในประเทศกัมพูชา
จังหวัดพิบูลสงคราม | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
จังหวัด | |||||||||
พ.ศ. 2484 – 2489 | |||||||||
ธง | |||||||||
จังหวัดพิบูลสงคราม (สีน้ำเงิน) | |||||||||
ยุคทางประวัติศาสตร์ | สงครามโลกครั้งที่ 2 | ||||||||
9 พฤษภาคม พ.ศ. 2484 | |||||||||
• ความตกลงวอชิงตัน | 17 พฤศจิกายน พ.ศ. 2489 | ||||||||
| |||||||||
ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ | กัมพูชา |
ประวัติ
พื้นที่ของจังหวัดนี้เดิมอยู่ในมณฑลบูรพาในสมัยรัชกาลที่ 5 และตกอยู่ภายใต้ความปกครองของฝรั่งเศสเมื่อปี พ.ศ. 2450 ก่อนได้ดินแดนคืนจากฝรั่งเศสในสงครามโลกครั้งที่สอง เมื่อ พ.ศ. 2484 โดยชื่อ จังหวัดพิบูลสงคราม นี้ตั้งขึ้นเพื่อเป็นเกียรติแก่ จอมพล แปลก พิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรีไทยในขณะนั้น ทั้งนี้ ยังปรากฏว่ามีการสร้างอนุสาวรีย์ไก่ขาวกางปีกซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของจอมพลแปลกไว้เป็นอนุสรณ์ของจังหวัดนี้ เมื่อมีการกำหนดให้มีตราประจำจังหวัดทั่วประเทศ กรมศิลปากรก็ได้นำอนุสาวรีย์ดังกล่าวมาผูกเป็นรูปตราประจำจังหวัดไว้ด้วย ส่วนชื่ออำเภอต่าง ๆ ที่ตั้งขึ้นในทั้ง 4 จังหวัด ที่ได้คืนมาจากฝรั่งเศสนั้น ส่วนหนึ่งตั้งชื่อตามบุคคลที่มีบทบาทอย่างสูงในการรบสงครามอินโดจีน
อย่างไรก็ตาม ในการได้ดินแดนเสียมราฐคืนมาเป็นจังหวัดพิบูลสงครามนั้น นครวัดยังคงอยู่ในเขตของฝรั่งเศส และปราสาทบันทายศรีแม้ตามเส้นแบ่งแดนจะอยู่ในเขตจังหวัดพิบูลสงคราม แต่ฝรั่งเศสได้ขอให้ขีดวงล้อมให้ดินแดนที่ตั้งของปราสาทบันทายศรีเป็นของฝรั่งเศสตามเดิม โดยมีฝ่ายญี่ปุ่นซึ่งเป็นผู้ไกล่เกลี่ยได้เห็นชอบตามคำขอของฝรั่งเศส ปราสาททั้งสองจึงไม่อยู่ในเขตอธิปไตยของไทยในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2
ในระหว่างที่จังหวัดนี้อยู่ในการปกครองของประเทศไทย ได้มีการจัดการเลือกตั้งขึ้น 2 ครั้ง ครั้งแรกเมื่อ 6 มกราคม พ.ศ. 2489 นายประยูร อภัยวงศ์ได้เป็นส.ส. ของจังหวัดพิบูลสงครามและเมื่อเลือกตั้งเพิ่มเติมเมื่อ 5 สิงหาคม พ.ศ. 2489 ได้นายญาติ ไหวดี เป็น ส.ส.จังหวัดพิบูลสงครามเพิ่มเติม ก่อนจะคืนดินแดนดังกล่าวให้ฝรั่งเศส
การแบ่งเขตการปกครอง
เมื่อแรกตั้งจังหวัดนั้น ได้แบ่งการปกครองออกเป็น 6 อำเภอ ตามประกาศเรื่องตั้งอำเภอ ลงวันที่ 23 กรกฎาคม พุทธศักราช 2484 ดังนี้
- อำเภอไพรีระย่อเดช (ตามเขตอำเภอบ้านพวกเดิม) ตั้งชื่อตาม พันเอกหลวงไพรีระย่อเดช ( ยศสุดท้ายเป็นที่พลโท) ผู้บัญชาการกองพลบูรพา และรองแม่ทัพด้านบูรพา (คนที่ 2) ในขณะนั้น
- อำเภอกลันทบุรี (ตามเขตอำเภอกลันทบุรีเดิม)
- อำเภอพรหมขันธ์ (ตามเขตอำเภอพรหมขันธ์เดิม)
- อำเภอเกรียงศักดิ์พิชิต (ตามเขตอำเภอสำโรงเดิม)ตั้งชื่อตาม พันเอกหลวงเกรียงศักดิ์พิชิต (พิชิต เกรียงศักดิ์พิชิต ยศสุดท้ายเป็นที่พลโท) ผู้บัญชาการมณฑลทหารบกที่ 1 ผู้ช่วยผู้บัญชาการทหารบก แม่ทัพด้านอีสาน และผู้ช่วยแม่ทัพบกในขณะนั้น
- อำเภอวารีแสน (ตามเขตอำเภอวารีแสนเดิม)
- อำเภอจอมกระสานติ์ (ตามเขตอำเภอจอมกระสานติ์เดิม)
หลังจากนั้นวันที่ 8 สิงหาคม พ.ศ. 2484 สภาผู้แทนราษฎรได้พิจารณาจัดตั้งศาลจังหวัด โดยคณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ ประกาศในราชกิจจานุเบกษา วันที่ 12 สิงหาคม พ.ศ. 2484 ต่อมาทางการได้ปรับปรุงเขตการปกครองจังหวัดพิบูลสงครามใหม่ โดยโอนท้องที่อำเภอจอมกระสานต์ จังหวัดพิบูลสงครามไปขึ้นจังหวัดนครจัมปาศักดิ์ และโอนท้องที่อำเภอศรีโสภณ และอำเภอสินธุสงครามชัย จังหวัดพระตะบอง มาขึ้นจังหวัดพิบูลสงครามแทนในเดือนธันวาคม ปีเดียวกัน
จังหวัดพิบูลสงครามจึงมีเขตการปกครองจนถึง พ.ศ. 2489 รวมทั้งสิ้น 7 อำเภอ คือ อำเภอไพรีระย่อเดช อำเภอกลันทบุรี อำเภอพรหมขันธ์ อำเภอเกรียงศักดิ์พิชิต อำเภอวารีแสน อำเภอศรีโสภณ และอำเภอสินธุสงครามชัย
อ้างอิง
- ชาญวิทย์ เกษตรศิริ. ลัทธิชาตินิยมไทย/สยามกับกัมพูชาและกรณีศึกษาปราสาทพระวิหาร. กทม. โครงการตำราสังคมศาสตร์ฯ.2552
- ชาญวิทย์ เกษตรศิริ. ลัทธิชาตินิยมไทย/สยามกับกัมพูชาและกรณีศึกษาปราสาทพระวิหาร. กทม. โครงการตำราสังคมศาสตร์ฯ.2552
- ดูประวัติหลวงเกรียงศักดิ์พิชิตได้ที่นี่ 2007-03-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งศาลจังหวัดลานช้าง ศาลจังหวัดนครจัมปาศักดิ์ ศาลจังหวัดพิบูลสงคราม และศาลจังหวัดพระตะบอง พุทธศักราช ๒๔๘๔ เล่มที่ ๕๘ ตอนที่ ๐ ก ประกาศ ณ วันที่ ๑๒ สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๘๔ หน้าที่ ๑๐๓๐
- พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดนครจัมปาศักดิ์ จังหวัดพิบูลสงครามและจังหวัดพระตะบอง พุทธศักราช ๒๔๘๔ 2011-11-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีนราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ ๕๘ ตอนที่ ๐ ก ประกาศ ณ วันที่ ๓๐ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๘๔ หน้าที่ ๑๙๒๐
แหล่งข้อมูลอื่น
- เขตแดนไทยสมัยสงครามโลกครั้งที่สอง กระทู้จาก พันทิปดอตคอม
- ประเทศไทยในยุคล่าอาณานิคม จากบ้านจอมยุทธดอตคอม
- กรณีพิพาทอินโดจีนฝรั่งเศส 2008-02-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก กระทรวงกลาโหม
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
cnghwdphibulsngkhram epn 1 in 4 cnghwdthipraethsithyiddinaednkhuncakfrngessinchwng ph s 2484 odyykthxngthikarpkkhrxngesiymrathkhunepncnghwd phayhlngsngkhramolkkhrngthi 2 ithytxngsngdinaedncnghwdphibulsngkhramkhunihaekfrngess sungpkkhrxngpraethskmphuchaxyuinkhnann pccubnkhuxcnghwdesiymrath cnghwdxudrmichy aelacnghwdbnthaymichyinpraethskmphuchacnghwdphibulsngkhramcnghwdph s 2484 2489thng tracnghwdphibulsngkhram sinaengin yukhthangprawtisastrsngkhramolkkhrngthi 2 xnusyyaotekiyw9 phvsphakhm ph s 2484 khwamtklngwxchingtn17 phvscikayn ph s 2489kxnhna thdipkmphuchainxarkkhakhxngfrngess kmphuchainxarkkhakhxngfrngesspccubnepnswnhnungkhxng kmphuchaprawtiaemnaklnth in ph s 2486 phunthikhxngcnghwdniedimxyuinmnthlburphainsmyrchkalthi 5 aelatkxyuphayitkhwampkkhrxngkhxngfrngessemuxpi ph s 2450 kxniddinaednkhuncakfrngessinsngkhramolkkhrngthisxng emux ph s 2484 odychux cnghwdphibulsngkhram nitngkhunephuxepnekiyrtiaek cxmphl aeplk phibulsngkhram naykrthmntriithyinkhnann thngni yngpraktwamikarsrangxnusawriyikkhawkangpiksungepnsylksnkhxngcxmphlaeplkiwepnxnusrnkhxngcnghwdni emuxmikarkahndihmitrapracacnghwdthwpraeths krmsilpakrkidnaxnusawriydngklawmaphukepnruptrapracacnghwdiwdwy swnchuxxaephxtang thitngkhuninthng 4 cnghwd thiidkhunmacakfrngessnn swnhnungtngchuxtambukhkhlthimibthbathxyangsunginkarrbsngkhramxinodcin xyangirktam inkariddinaednesiymrathkhunmaepncnghwdphibulsngkhramnn nkhrwdyngkhngxyuinekhtkhxngfrngess aelaprasathbnthaysriaemtamesnaebngaedncaxyuinekhtcnghwdphibulsngkhram aetfrngessidkhxihkhidwnglxmihdinaednthitngkhxngprasathbnthaysriepnkhxngfrngesstamedim odymifayyipunsungepnphuiklekliyidehnchxbtamkhakhxkhxngfrngess prasaththngsxngcungimxyuinekhtxthipitykhxngithyinchwngsngkhramolkkhrngthi 2 inrahwangthicnghwdnixyuinkarpkkhrxngkhxngpraethsithy idmikarcdkareluxktngkhun 2 khrng khrngaerkemux 6 mkrakhm ph s 2489 nayprayur xphywngs idepns s khxngcnghwdphibulsngkhramaelaemuxeluxktngephimetimemux 5 singhakhm ph s 2489 idnayyati ihwdi epn s s cnghwdphibulsngkhramephimetim kxncakhundinaedndngklawihfrngesskaraebngekhtkarpkkhrxngemuxaerktngcnghwdnn idaebngkarpkkhrxngxxkepn 6 xaephx tamprakaseruxngtngxaephx lngwnthi 23 krkdakhm phuththskrach 2484 dngni xaephxiphrirayxedch tamekhtxaephxbanphwkedim tngchuxtam phnexkhlwngiphrirayxedch yssudthayepnthiphloth phubychakarkxngphlburpha aelarxngaemthphdanburpha khnthi 2 inkhnann xaephxklnthburi tamekhtxaephxklnthburiedim xaephxphrhmkhnth tamekhtxaephxphrhmkhnthedim xaephxekriyngskdiphichit tamekhtxaephxsaorngedim tngchuxtam phnexkhlwngekriyngskdiphichit phichit ekriyngskdiphichit yssudthayepnthiphloth phubychakarmnthlthharbkthi 1 phuchwyphubychakarthharbk aemthphdanxisan aelaphuchwyaemthphbkinkhnann xaephxwariaesn tamekhtxaephxwariaesnedim xaephxcxmkrasanti tamekhtxaephxcxmkrasantiedim hlngcaknnwnthi 8 singhakhm ph s 2484 sphaphuaethnrasdridphicarnacdtngsalcnghwd odykhnaphusaercrachkaraethnphraxngkh prakasinrachkiccanuebksa wnthi 12 singhakhm ph s 2484 txmathangkaridprbprungekhtkarpkkhrxngcnghwdphibulsngkhramihm odyoxnthxngthixaephxcxmkrasant cnghwdphibulsngkhramipkhuncnghwdnkhrcmpaskdi aelaoxnthxngthixaephxsriosphn aelaxaephxsinthusngkhramchy cnghwdphratabxng makhuncnghwdphibulsngkhramaethnineduxnthnwakhm piediywkn cnghwdphibulsngkhramcungmiekhtkarpkkhrxngcnthung ph s 2489 rwmthngsin 7 xaephx khux xaephxiphrirayxedch xaephxklnthburi xaephxphrhmkhnth xaephxekriyngskdiphichit xaephxwariaesn xaephxsriosphn aelaxaephxsinthusngkhramchyxangxingchaywithy ekstrsiri lththichatiniymithy syamkbkmphuchaaelakrnisuksaprasathphrawihar kthm okhrngkartarasngkhmsastr 2552 chaywithy ekstrsiri lththichatiniymithy syamkbkmphuchaaelakrnisuksaprasathphrawihar kthm okhrngkartarasngkhmsastr 2552 duprawtihlwngekriyngskdiphichitidthini 2007 03 11 thi ewyaebkaemchchin phrarachkvsdikacdtngsalcnghwdlanchang salcnghwdnkhrcmpaskdi salcnghwdphibulsngkhram aelasalcnghwdphratabxng phuththskrach 2484 elmthi 58 txnthi 0 k prakas n wnthi 12 singhakhm ph s 2484 hnathi 1030 phrarachbyytiepliynaeplngekhtcnghwdnkhrcmpaskdi cnghwdphibulsngkhramaelacnghwdphratabxng phuththskrach 2484 2011 11 07 thi ewyaebkaemchchinrachkiccanuebksa elmthi 58 txnthi 0 k prakas n wnthi 30 thnwakhm ph s 2484 hnathi 1920aehlngkhxmulxunekhtaednithysmysngkhramolkkhrngthisxng krathucak phnthipdxtkhxm praethsithyinyukhlaxananikhm cakbancxmyuththdxtkhxm krniphiphathxinodcinfrngess 2008 02 15 thi ewyaebkaemchchin cak krathrwngklaohm