จดหมายร กจากเม ยเช า เป นเพลงท ประพ นธ โดยน กเข ยนชาวไทย อาจ นต ป ญจพรรค ในช วง พ ศ 2510 เพ อใช ประกอบละครโทรท ศน ของคณะ

"จดหมายรักจากเมียเช่า" เป็นเพลงที่ประพันธ์โดยนักเขียนชาวไทย อาจินต์ ปัญจพรรค์ ในช่วง พ.ศ. 2510 เพื่อใช้ประกอบละครโทรทัศน์ของคณะสุเทพโชว์ บันทึกเสียงร้องโดยนักแสดงนำของเรื่อง มานี มณีวรรณ วางจำหน่ายในรูปแบบแผ่นเสียงซิงเกิลโดยค่ายสุเทพเรเคิดส์ "จดหมายรักจากเมียเช่า" เป็นเพลงลูกทุ่งที่เขียนด้วยภาษาไทยปนภาษาอังกฤษ เกี่ยวกับความลำบากและความโศกเศร้าของหญิงไทยที่ประกอบอาชีพเมียเช่าให้กับทหารอเมริกัน ที่ต้องพลัดพรากจากคู่รักซึ่งหมดหน้าที่ในประเทศไทยและกลับภูมิลำเนาที่อิลลินอย ในช่วงระหว่างสงครามเวียดนาม เพลงประสบความสำเร็จจากการออกอากาศทางวิทยุอย่างแพร่หลาย และมีที่บันทึกเสียงร้องโดยนักร้องเพลงลูกทุ่ง ชาตรี ศรีชล ออกตามมา

"จดหมายรักจากเมียเช่า"
ปกแผ่นเสียงขนาด 7 นิ้ว
ซิงเกิลโดยมานี มณีวรรณ
ด้านบี	"เพื่อนตาย"
วางจำหน่าย	ป. พ.ศ. 2510
	กมลสุโกศล (จังหวัดพระนคร)
แนวเพลง	ลูกทุ่ง
ความยาว	3:31
ค่ายเพลง	สุเทพ
ผู้ประพันธ์เพลง	อาจินต์ ปัญจพรรค์

ภูมิหลังและการเขียนเพลง

ระหว่างสงครามเวียดนามประเทศไทยอนุญาตให้กองทัพอากาศสหรัฐใช้ท่าอากาศยานภายในประเทศตั้งเป็นฐานทัพ รวมถึงฐานทัพอากาศอุดร และค่ายรามสูร จังหวัดอุดรธานี ซึ่งเป็นฐานทัพสำคัญที่สุด และมีทหารอเมริกันหรือเข้ามาประจำการเป็นจำนวนมาก ส่งผลให้เศรษฐกิจของจังหวัดพัฒนาจากการดำเนินธุรกิจใหม่ เพื่อตอบสนองของทหารที่กระทรวงกลาโหมสหรัฐสนับสนุนรายจ่าย โดยสถานบันเทิงเป็นธุรกิจที่ได้รับผลประโยชน์มากที่สุด คนในพื้นที่และย้ายถิ่นเข้ามาประกอบอาชีพภาคบริการเพิ่มขึ้น รวมถึงการค้าประเวณี ผู้ค้าประเวณีบางคนพัฒนาการบริการให้กับทหารอเมริกันโดยทำหน้าที่เปรียบเสมือนภรรยา และเกิดเป็นอาชีพใหม่ที่นิยมเรียกว่าเมียเช่า รูปแบบการดำเนินชีวิตของเมียเช่าปรากฏในเพลงลูกทุ่งตลอดช่วงสงครามเวียดนาม เพลงส่วนใหญ่มีเนื้อหาเชิงเสียดสี กล่าวถึงการสูญเสียทรัพยากรมนุษย์ในชนบท การมองผู้หญิงเป็น หรือความน่ากลัวจากการพลัดพรากกับทหารอเมริกันที่หมดหน้าที่จากประเทศไทยในช่วงระหว่างสงคราม

"จดหมายรักจากเมียเช่า" เขียนถึงผลกระทบจากสงครามเวียดนามต่อเมียเช่าออกมาเป็นเรื่องสั้น ผ่านมุมมองของเมียเช่าที่ต้องการเขียนจดหมายถึงทหารอเมริกันชื่อจอห์น อาจินต์ ปัญจพรรค์ เขียนเนื้อร้องและทำนองเพลงในช่วง พ.ศ. 2510 ระหว่างเที่ยวกับเพื่อนที่ไนต์คลับโดเรมีของสุเทพ วงศ์กำแหง โดยเขาอยู่ด้วยขณะเขียนเพลง อาจินต์เลือกเขียนเพลงเกี่ยวกับเมียเช่า และนำชื่อจังหวัดอุดรธานีมาสร้างคำคล้องจองในเนื้อร้อง "ไอเขียนเลตเตอร์ถึงเธอเดียร์จอน / เขียนในแฟลตที่ยูเคยนอน / จังหวัดอุดรประเทศไทยแลนด์" เนื้อร้องเขียนด้วยภาษาไทยปนภาษาอังกฤษ ซึ่งเลียนแบบการสื่อสารระหว่างเมียเช่ากับทหารอเมริกัน ผ่านคนรู้จักของอาจินต์ที่สอนภาษาอังกฤษให้กับพวกเธอ เนื้อร้องบรรยายถึงความลำบากของเมียเช่า เนื่องจากขาดแคลนเงินดอลลาร์ดำรงชีพและเจ็บป่วยจากไข้ไทฟอยด์ สุดท้ายเธอตัดสินใจทำอัตวินิบาตกรรมด้วยการบริโภคดีดีที ซึ่งเป็นความตั้งใจของอาจินต์ที่เขียนบทสรุปเป็นโศกนาฏกรรม ทำนองเพลงมีจังหวะช้าที่เขียนใหม่ตลอดทั้งเพลง ยกเว้นที่ใช้ทำนองเพลง "" (พ.ศ. 2504) ของนักร้องชาวอเมริกัน และกล่าวถึงชื่อเพลงเพื่อเปรียบเทียบกับความโศกเศร้า สุเทพขอนำเพลงที่เขียนเสร็จไปให้นักแสดง มานี มณีวรรณ บันทึกเสียงร้องเพื่อใช้ประกอบละครโทรทัศน์ของคณะสุเทพโชว์ที่เธอแสดงนำ ออกอากาศทางสถานีวิทยุโทรทัศน์กองทัพบกช่อง 7

การตอบรับ

"จดหมายรักจากเมียเช่า" ออกอากาศทางวิทยุในประเทศไทยอย่างแพร่หลาย หนังสืออัตชีวประวัติของอาจินต์ ตีพิมพ์เมื่อ พ.ศ. 2539 ระบุว่า มานีแสดงสดตามไนต์คลับ "เจ็ดถึงแปดแห่งทุกคืน" และเปรียบเทียบความสำเร็จกับเพลงที่อาจินต์เขียนเนื้อร้องให้กับวงดนตรีสุนทราภรณ์ "สวัสดีบางกอก" (พ.ศ. 2504) บันทึกเสียงร้องโดย นักประพันธ์เพลงลูกทุ่ง เบญจมินทร์ ได้เขียนเพลง "จดหมายจากผัวฝรั่ง" เป็นออกตามมา บันทึกเสียงร้องโดยชาตรี ศรีชล เนื้อร้องปรับเปลี่ยนเป็นมุมมองของทหารอเมริกันที่เขียนจดหมายตอบกลับเมียเช่า แต่คงรูปแบบการเขียนเดิมและนำทำนองเพลง "มายเลิฟอิสกอนฟรอมมี" (พ.ศ. 2510) ของนักร้องชาวอเมริกัน มาใช้ในท่อนฮุก

รายชื่อเพลง

แผ่นเสียงขนาด 7 นิ้ว

"จดหมายรักจากเมียเช่า" (มานี มณีวรรณ) – 3:31
"เพื่อนตาย" (วรินทร์ วีระเทพ) – 3:23

กิตติประกาศและบุคลากร

กิตติประกาศปรับมาจากของ "จดหมายรักจากเมียเช่า/เพื่อนตาย"

สถานที่

บันทึกเสียงที่ห้องบันทึกเสียงกมลสุโกศล จังหวัดพระนคร

บุคลากร

มานี มณีวรรณ – เสียงร้อง
อาจินต์ ปัญจพรรค์ – นักประพันธ์เพลง
วิสุทธิ์ กิวานนท์ – บันทึกเสียง
อพอลโล – วงดนตรีพื้นหลัง

หมายเหตุ

เนื้อร้องจากไลเนอร์โน้ตส์ของ "จดหมายรักจากเมียเช่า/เพื่อนตาย" ซึ่งสะกดคำว่า "จอน" แทนคำว่า "จอห์น" ที่สะกดตามหลักเกณฑ์การทับศัพท์ของราชบัณฑิตยสถานและสำนักงานราชบัณฑิตยสภา

อ้างอิง

พงษ์ศักดิ์ ปัตถา (2550). ผลกระทบของฐานทัพสหรัฐอเมริกาต่อสภาพเศรษฐกิจและสังคมของเมืองอุดรธานี พ.ศ. 2505-2520 (PDF) (วิทยานิพนธ์ ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยศิลปากร. สืบค้นเมื่อ 12 ธันวาคม 2023.
รังสรรค์ ธนะพรพันธุ์ (พฤษภาคม 2516). "การถอนทัพอเมริกันกับเศรษฐกิจไทย" (PDF). วารสารสังคมศาสตร์ปริทรรศน์. 11 (5): 18–26. สืบค้นเมื่อ 13 ธันวาคม 2023.
ประวัติศาสตร์ นอกตำรา (12 กุมภาพันธ์ 2565). "สงครามเวียดนาม สู่ตำนานเมียเช่า เมียฝรั่ง และลูกครึ่งในสังคมไทย | ประวัติศาสตร์นอกตำรา EP.129". สืบค้นเมื่อ 12 ธันวาคม 2023.{{}}: CS1 maint: url-status ()
อิทธิเดช พระเพ็ชร (25 มิถุนายน 2566). "จาก 'แหม่มปลาร้า' ถึง 'จดหมายจากเมียเช่า': ฟังเพลงลูกทุ่งไทยในยุค 'อเมริกันครองเมือง'". วันโอวัน. จากแหล่งเดิมเมื่อ 26 มิถุนายน 2566. สืบค้นเมื่อ 13 ธันวาคม 2023.
อานันท์ นาคคง (20 สิงหาคม 2566). "เพลงดนตรีวิถีอาเซียน EP. 229: ปฏิบัติการลูกทุ่งไทยสมัยสงครามเย็น ตอนที่ 7 เมียเช่า". ไทยพีบีเอส พอดแคสต์ (Podcast). ไทยพีบีเอส. สืบค้นเมื่อ 13 ธันวาคม 2023.
อาจินต์ ปัญจพรรค์; แน่งน้อย ปัญจพรรค์ (2539). อาจินต์ ปัญจพรรค์. กรุงเทพฯ: สารคดี. pp. 201–202. ISBN .
"เพลงจดหมายรักจากเมียเช่า". ข้างหลังเพลง. 29 สิงหาคม 2558. ไทยพีบีเอส. สืบค้นเมื่อ 11 ธันวาคม 2023.
จดหมายรักจากเมียเช่า/เพื่อนตาย (ไลเนอร์โน้ตส์ของแผ่นเสียงขนาด 7 นิ้ว). มานี มณีวรรณ/วรินทร์ วีระเทพ. สุเทพเรเคิดส์. SS 017.{{}}: CS1 maint: others ()
ณรงค์ จันทร์เรือง (2553). มนตร์น้ำหมึก. กรุงเทพฯ: มติชน. p. 44. ISBN . ลองนึกภาพในปี [พ.ศ.] 2512 – 2513 ทหารมะริกันเต็มเมืองไทย เมียเช่าคึ่ก ๆ ไม่ว่าอู่ตะเภา, กรุงเทพฯ, ตาคลีไปยันโคราช, อุดร แล้วจะซาบซึ้งว่าทำไมเพลง "จดหมาย[รัก]จากเมียเช่า" ถึงได้ดังกระหึ่มจากวิทยุเกือบทุกเครื่องไปทั้งบ้านทั้งเมือง
ยูร กมลเสรีรัตน์ (26 สิงหาคม 2566). . สยามรัฐ. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 27 สิงหาคม 2566. สืบค้นเมื่อ 1 กุมภาพันธ์ 2024. เพลงที่ดังระเบิดทั่วบ้านทั่วเมือง สถานีวิทยุเปิดบ่อยมาก จนคุ้นหู ยุคนั้นยังไม่มีเพลงแบบนี้ จึงถือว่าเป็นความคิดแปลกใหม่ เพลงที่กล่าวถึงก็คือเพลง "จดหมายรักจากเมียเช่า" ส่งให้นักร้องคนนี้มีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักไปด้วย นั่นก็คือ มานี มณีวรรณ
จดหมายจากผัวฝรั่ง/ยายฉิมเก็บเห็ด (ไลเนอร์โน้ตส์ของแผ่นเสียงขนาด 7 นิ้ว). ชาตรี ศรีชล/นิตยา บุญเพิ่ม. แอ๊คโคเดี้ยน. ACD 409.{{}}: CS1 maint: others ()

[9] เนื้อร้องจากไลเนอร์โน้ตส์ของ "จดหมายรักจากเมียเช่า/เพื่อนตาย" ซึ่งสะกดคำว่า "จอน" แทนคำว่า "จอห์น" ที่สะกดตามหลักเกณฑ์การทับศัพท์ของราชบัณฑิตยสถานและสำนักงานราชบัณฑิตยสภา

[1] พงษ์ศักดิ์ ปัตถา (2550). ผลกระทบของฐานทัพสหรัฐอเมริกาต่อสภาพเศรษฐกิจและสังคมของเมืองอุดรธานี พ.ศ. 2505-2520 (PDF) (วิทยานิพนธ์ ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยศิลปากร. สืบค้นเมื่อ 12 ธันวาคม 2023.

[2] รังสรรค์ ธนะพรพันธุ์ (พฤษภาคม 2516). "การถอนทัพอเมริกันกับเศรษฐกิจไทย" (PDF). วารสารสังคมศาสตร์ปริทรรศน์. 11 (5): 18–26. สืบค้นเมื่อ 13 ธันวาคม 2023.

[3] ประวัติศาสตร์ นอกตำรา (12 กุมภาพันธ์ 2565). "สงครามเวียดนาม สู่ตำนานเมียเช่า เมียฝรั่ง และลูกครึ่งในสังคมไทย | ประวัติศาสตร์นอกตำรา EP.129". สืบค้นเมื่อ 12 ธันวาคม 2023.{{}}: CS1 maint: url-status ()

[4] อิทธิเดช พระเพ็ชร (25 มิถุนายน 2566). "จาก 'แหม่มปลาร้า' ถึง 'จดหมายจากเมียเช่า': ฟังเพลงลูกทุ่งไทยในยุค 'อเมริกันครองเมือง'". วันโอวัน. จากแหล่งเดิมเมื่อ 26 มิถุนายน 2566. สืบค้นเมื่อ 13 ธันวาคม 2023.

[thaipdspodcast-5] อานันท์ นาคคง (20 สิงหาคม 2566). "เพลงดนตรีวิถีอาเซียน EP. 229: ปฏิบัติการลูกทุ่งไทยสมัยสงครามเย็น ตอนที่ 7 เมียเช่า". ไทยพีบีเอส พอดแคสต์ (Podcast). ไทยพีบีเอส. สืบค้นเมื่อ 13 ธันวาคม 2023.

[ajinbook-6] อาจินต์ ปัญจพรรค์; แน่งน้อย ปัญจพรรค์ (2539). อาจินต์ ปัญจพรรค์. กรุงเทพฯ: สารคดี. pp. 201–202. ISBN .

[behindthesong-7] "เพลงจดหมายรักจากเมียเช่า". ข้างหลังเพลง. 29 สิงหาคม 2558. ไทยพีบีเอส. สืบค้นเมื่อ 11 ธันวาคม 2023.

[vinyl-8] จดหมายรักจากเมียเช่า/เพื่อนตาย (ไลเนอร์โน้ตส์ของแผ่นเสียงขนาด 7 นิ้ว). มานี มณีวรรณ/วรินทร์ วีระเทพ. สุเทพเรเคิดส์. SS 017.{{}}: CS1 maint: others ()

[10] ณรงค์ จันทร์เรือง (2553). มนตร์น้ำหมึก. กรุงเทพฯ: มติชน. p. 44. ISBN . ลองนึกภาพในปี [พ.ศ.] 2512 – 2513 ทหารมะริกันเต็มเมืองไทย เมียเช่าคึ่ก ๆ ไม่ว่าอู่ตะเภา, กรุงเทพฯ, ตาคลีไปยันโคราช, อุดร แล้วจะซาบซึ้งว่าทำไมเพลง "จดหมาย[รัก]จากเมียเช่า" ถึงได้ดังกระหึ่มจากวิทยุเกือบทุกเครื่องไปทั้งบ้านทั้งเมือง

[11] ยูร กมลเสรีรัตน์ (26 สิงหาคม 2566). . สยามรัฐ. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 27 สิงหาคม 2566. สืบค้นเมื่อ 1 กุมภาพันธ์ 2024. เพลงที่ดังระเบิดทั่วบ้านทั่วเมือง สถานีวิทยุเปิดบ่อยมาก จนคุ้นหู ยุคนั้นยังไม่มีเพลงแบบนี้ จึงถือว่าเป็นความคิดแปลกใหม่ เพลงที่กล่าวถึงก็คือเพลง "จดหมายรักจากเมียเช่า" ส่งให้นักร้องคนนี้มีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักไปด้วย นั่นก็คือ มานี มณีวรรณ

[12] จดหมายจากผัวฝรั่ง/ยายฉิมเก็บเห็ด (ไลเนอร์โน้ตส์ของแผ่นเสียงขนาด 7 นิ้ว). ชาตรี ศรีชล/นิตยา บุญเพิ่ม. แอ๊คโคเดี้ยน. ACD 409.{{}}: CS1 maint: others ()