คลื่นกระแทก (อังกฤษ: shock wave) คือรูปแบบการรบกวนที่แพร่ออกไปชนิดหนึ่ง เหมือนกับคลื่นปกติทั่วไปซึ่งมีพลังงานอยู่ในตัวและสามารถแพร่พลังงานนั้นออกไปผ่านตัวกลางหนึ่งๆ (อาจเป็นของแข็ง ของเหลว แก๊ส หรือพลาสมา) หรือบางครั้งก็อาจสูญหายไปในวัสดุที่เป็นตัวกลางโดยผ่าน เช่น คลื่นกระแทกมีคุณลักษณะที่เกิดแบบทันทีทันใด เป็นการเปลี่ยนแปลงแบบไม่ต่อเนื่องในสารตัวกลาง เมื่อเกิดการกระแทก จะมีกระแสความดัน อุณหภูมิ และความหนาแน่นที่พุ่งสูงขึ้นอย่างรวดเร็วเสมอ คลื่นกระแทกจะเดินทางผ่านสารตัวกลางส่วนใหญ่ด้วยความเร็วที่สูงกว่าคลื่นโดยทั่วไป
วัตถุที่เป็นแหล่งกำเนิดเสียงอาจเคลื่อนที่ด้วยความเร็วที่น้อยกว่าหรือมากกว่าอัตราเร็วเสียงในตัวกลางก็ได้ ในกรณีที่เคลื่อนที่ด้วยความเร็วน้อยกว่าอัตราเร็วเสียง เสียงที่ผู้ฟังได้ยินจะเป็นไปตามปรากฏการณ์ดอปเพลอร์ แต่หากเคลื่อนที่ด้วยความเร็วมากกว่าอัตราเร็วเสียง เสียงที่ผู้ฟังได้ยินจะแตกต่างไปจากปรากฏการณ์ดอปเพลอร์ และไม่สามารถใช้ปรากฏการณ์ดอปเพลอร์อธิบายสิ่งที่เกิดขึ้นได้ ตัวอย่างของเสียงในกรณีนี้ เช่น เสียงจากเครื่องบินที่มีความเร็วมากกว่าอัตราเร็วเสียงโดยเป็นเสียงที่ดังมาก และเกิดขึ้นเมื่อเครื่องบินเคลื่อนที่ผ่านผู้ฟัง คลื่นเสียงในกรณีนี้คือ คลื่นกระแทก และเสียงจากคลื่นกระแทกซึ่งเป็นเสียงที่ดังมากจะเรียกว่า ซอนิกบูม (sonic boom)
ผู้ฟังที่เคยได้ยินเสียงจากคลื่นกระแทกที่เกิดจากเครื่องบินจะสังเกตได้ว่า เสียงจากคลื่นกระแทกมักเกิดขึ้นหลังจากเครื่องบินเคลื่อนที่ผ่านผู้ฟังไปแล้ว สาเหตุเนื่องจากคลื่นกระแทกเป็นคลื่นรูปกรวย ซึ่งหน้าคลื่นจะเคลื่อนที่มาถึงผู้ฟังเมื่อเครื่องบินเคลื่อนผ่านผู้ฟังไปแล้ว เสียงที่ผู้ฟังได้ยินจะเป็นเสียงดังมากเนื่องจากคลื่นกระแทกมีแอมพลิจูดมากและพลังงานสูง ในบางครั้งพลังงานของคลื่นกระแทกสามารถทำให้หน้าต่างแตกได้ และดังที่ได้กล่าวแล้วในตอนต้นเสียงดังนี้เรียกว่า ซอนิกบูม ซึ่งผู้ฟังอาจได้ยินเสียงซอนิกบูมจากเครื่องบินลำหนึ่งหลายครั้ง เนื่องจากคลื่นกระแทกสามารถเกิดขึ้นบนเครื่องบินได้หลายตำแหน่ง
อ้างอิง
- Anderson, John D. Jr. (January 2001) [1984], Fundamentals of Aerodynamics (3rd ed.), , ISBN
อ่านเพิ่ม
แหล่งข้อมูลอื่น
- NASA Glenn Research Center information on:
- Oblique Shocks 2011-07-18 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Multiple Crossed Shocks 2011-08-21 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Expansion Fans 2011-07-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Selkirk college: Aviation intranet: High speed (supersonic) flight
- Fundamentals of compressible flow, 2007
- NASA 2015 Schlieren image shock wave T-38C
- หนังสือฟิสิกส์มหาวิทยาลัย 1 เล่ม 2 เขียนโดย พงษ์ศักดิ์ ชินนาบุญ
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
khlunkraaethk xngkvs shock wave khuxrupaebbkarrbkwnthiaephrxxkipchnidhnung ehmuxnkbkhlunpktithwipsungmiphlngnganxyuintwaelasamarthaephrphlngngannnxxkipphantwklanghnung xacepnkhxngaekhng khxngehlw aeks hruxphlasma hruxbangkhrngkxacsuyhayipinwsduthiepntwklangodyphan echn khlunkraaethkmikhunlksnathiekidaebbthnthithnid epnkarepliynaeplngaebbimtxenuxnginsartwklang emuxekidkarkraaethk camikraaeskhwamdn xunhphumi aelakhwamhnaaennthiphungsungkhunxyangrwderwesmx khlunkraaethkcaedinthangphansartwklangswnihydwykhwamerwthisungkwakhlunodythwipkhxngkhlunkraaethkthiekidcakwtthukhwamerwehnuxesiyngthimiruprangthrngaehlm wtthuthiepnaehlngkaenidesiyngxacekhluxnthidwykhwamerwthinxykwahruxmakkwaxtraerwesiyngintwklangkid inkrnithiekhluxnthidwykhwamerwnxykwaxtraerwesiyng esiyngthiphufngidyincaepniptampraktkarndxpephlxr aethakekhluxnthidwykhwamerwmakkwaxtraerwesiyng esiyngthiphufngidyincaaetktangipcakpraktkarndxpephlxr aelaimsamarthichpraktkarndxpephlxrxthibaysingthiekidkhunid twxyangkhxngesiynginkrnini echn esiyngcakekhruxngbinthimikhwamerwmakkwaxtraerwesiyngodyepnesiyngthidngmak aelaekidkhunemuxekhruxngbinekhluxnthiphanphufng khlunesiynginkrninikhux khlunkraaethk aelaesiyngcakkhlunkraaethksungepnesiyngthidngmakcaeriykwa sxnikbum sonic boom phufngthiekhyidyinesiyngcakkhlunkraaethkthiekidcakekhruxngbincasngektidwa esiyngcakkhlunkraaethkmkekidkhunhlngcakekhruxngbinekhluxnthiphanphufngipaelw saehtuenuxngcakkhlunkraaethkepnkhlunrupkrwy sunghnakhluncaekhluxnthimathungphufngemuxekhruxngbinekhluxnphanphufngipaelw esiyngthiphufngidyincaepnesiyngdngmakenuxngcakkhlunkraaethkmiaexmphlicudmakaelaphlngngansung inbangkhrngphlngngankhxngkhlunkraaethksamarththaihhnatangaetkid aeladngthiidklawaelwintxntnesiyngdngnieriykwa sxnikbum sungphufngxacidyinesiyngsxnikbumcakekhruxngbinlahnunghlaykhrng enuxngcakkhlunkraaethksamarthekidkhunbnekhruxngbinidhlaytaaehnngxangxingAnderson John D Jr January 2001 1984 Fundamentals of Aerodynamics 3rd ed ISBN 0 07 237335 0xanephimKrehl Peter O K 2011 Shock wave physics and detonation physics a stimulus for the emergence of numerous new branches in science and engineering 36 1 85 152 Bibcode 2011EPJH 36 85K doi 10 1140 epjh e2011 10037 x S2CID 123074683 aehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb khlunkraaethk NASA Glenn Research Center information on Oblique Shocks 2011 07 18 thi ewyaebkaemchchin Multiple Crossed Shocks 2011 08 21 thi ewyaebkaemchchin Expansion Fans 2011 07 05 thi ewyaebkaemchchin Selkirk college Aviation intranet High speed supersonic flight Fundamentals of compressible flow 2007 NASA 2015 Schlieren image shock wave T 38C hnngsuxfisiksmhawithyaly 1 elm 2 ekhiynody phngsskdi chinnabuy bthkhwamfisiksniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldk