คลองสรรพสามิต

คลองสรรพสามิต [สัน-พะ-สา-มิด, สับ-พะ-สา-มิด] มีชื่อที่เรียกกันทั่วไปว่า คลองใหม่ เป็นคลองในอำเภอพระสมุทรเจดีย์ จังหวัดสมุทรปราการ มีทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 3243 ทางหลวงท้องถิ่นเทศบาลตำบลแหลมฟ้าผ่า และทางหลวงชนบท สป.4010 เลียบไปกับคลอง

คลองสรรพสามิต
ระบบอุทกวิทยา
แอ่งสมุทร	มหาสมุทรแปซิฟิก
ลุ่มน้ำประธาน	เชื่อม กับ
ชื่อแหล่งน้ำ	คลองสรรพสามิต
ข้อมูลทั่วไป
ประเภท	คลองขุด
ที่ตั้งของต้นน้ำ	แม่น้ำเจ้าพระยา จังหวัดสมุทรปราการ
ท้ายน้ำ	จุดตัดระหว่างคลองขุนราชพินิจใจกับคลองพิทยาลงกรณ์

ประวัติ

คลองสรรพสามิตเป็นคลองที่ขุดที่ขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2482 ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร และในสมัยที่ปรีดี พนมยงค์ เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง มีจุดประสงค์เพื่อใช้ลำเลียงขนส่งเกลือซึ่งเป็นสินค้าที่กรมสรรพสามิตจัดเก็บภาษีตามพระราชบัญญัติเกลือ พ.ศ. 2481 ปากคลองที่ขุดใหม่ใช้เป็นที่ตั้งฉางเกลือของสหกรณ์ ต้นคลองเริ่มต้นที่ริมแม่น้ำเจ้าพระยาใน ไหลไปในเขต ไปถึงปลายคลองบางปลากดบริเวณหมู่บ้านสาขลา ความยาวประมาณ 8 กิโลเมตร กว้างประมาณ 16 เมตร ภายหลังมีการขุดคลองพิทยาลงกรณ์และทะลุออกยังแม่น้ำท่าจีน จังหวัดสมุทรสาคร เพื่อเชื่อมต่อและบรรจบกับแม่น้ำแม่กลอง จังหวัดสมุทรสงคราม ปัจจุบันคลองสรรพสามิตกว้างมากขึ้นกว่าเดิม เมื่อขุดเสร็จใช้ชื่อว่า คลองสรรพสามิตต์ ปรีดี พนมยงค์ เป็นผู้ทำพิธีเปิดเมื่อวันที่ 19 พฤศจิกายน พ.ศ. 2482

สถานที่ริมคลอง

บริเวณริมคลองมีวัดตั้งอยู่ริมคลองได้แก่ วัดเอี่ยมประชามิตร วัดคลองพระราม วัดศรีคงคาราม รวมถึงหมู่บ้านสาขลาเป็นชุมชนโบราณ พื้นที่แห่งนี้เคยเป็นที่ที่ทัพพม่าเคยยกผ่าน เมื่อผู้ชายออกไปรบกันหมด เหลือแต่งผู้หญิงและเด็กเล็ก พวกผู้หญิงจึงช่วยันสู้รบกับพม่าจนชนะ เรียกหมู่บ้านแห่งนี้ว่าหมู่บ้านสาวกล้าและเพี้ยนมาเป็นหมู่บ้านสาขลา มีวัดสาขลาเป็นศูนย์กลางชุมชน

ชุมชนบริเวณคลองสรรพสามิตเป็นชุมชนชาวประมงชายฝั่งทะเล ปัจจุบันมีอาคารบ้านเรือนตั้งอยู่หนาแน่นบริเวณถนนคลองสรรพสามิตและถนนแหลมฟ้าผ่า มีบ้านเก่าในลักษณะดั้งเดิมแบบบ้านไม้ 2 ชั้นยกพื้น ตั้งอยู่บริเวณแนวคลองสรรพสามิตหลายหลัง โดยมีบางส่วนได้ปรับปรุงเป็นร้านค้า ร้านอาหารและสถานบริการ

อ้างอิง

1. . กรมสรรพสามิต. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-01-02. สืบค้นเมื่อ 2022-01-02.
2. ส.พลายน้อย. แม่น้ำลำคลอง. p. 182.
3. "หมู่บ้านสาขลา แหล่งท่องเที่ยวประวัติศาสตร์อายุกว่า 200 ปี สัมผัสวิถีชุมชนริมน้ำ". สนุก.คอม.