ขุนณรงค์ชวนกิจ

ขุนณรงค์ชวนกิจ (ชวน ณรงคะชวนะ - พ.ศ. 2442 - พ.ศ. 2514) นายทหารนอกราชการ เป็นที่รู้จักทั่วไปในฐานะที่เป็นผู้นำต้นกระถินณรงค์จากประเทศออสเตรเลียมาเผยแพร่ในประเทศไทยเมื่อ พ.ศ. 2478 และอาจเป็นบุคคลแรกที่ปฏิบัติวิชาชีพภูมิทัศน์ในประเทศไทย ขุนณรงค์ชวนกิจเป็นผู้มีความสนใจและมีความรักทางด้านต้นไม้เป็นอย่างมาก ได้ลาออกจากราชการทหาร หันมาศึกษาการออกแบบภูมิทัศน์ทางไปรษณีย์จากวิทยาลัยภูมิทัศน์อเมริกันในรัฐไอโอวา สหรัฐอเมริกา (American Landscape School, Des Moines, Iowa)

ขุนณรงค์ชวนกิจ

เมื่อ พ.ศ. 2469 ขุนณรงค์ชวนกิจได้มีโอกาสเป็นผู้ออกแบบและจัดทำภูมิทัศน์ให้แก่สโมสรทหารจังหวัดพระนครศรีอยุธยาและจังหวัดราชบุรีเมื่อ พ.ศ. 2474 และ 2478 ตามลำดับ ต่อมาใน พ.ศ. 2497 ได้ออกแบบและจัดงานภูมิทัศน์ที่โรงงานทอกระสอบ ตำบลจอหอ จังหวัดนครราชสีมา และหลังสุดได้เป็นผู้ออกแบบและจัดงานภูมิทัศน์ของสถานเอกอัครราชทูตอเมริกาประจำประเทศไทยที่ถนนสาทร เมื่อ พ.ศ. 2501

บทบาทด้านพฤกษศาสตร์ และพืชสวน

ในปี พ.ศ. 2478 ขุนณรงค์ชวนกิจได้ร่วมก่อตั้ง "สมาคมพืชกรรมแห่งประเทศไทย" โดยมีชื่อเป็นภาษาอังกฤษว่า The Horticultural Society of Thailand (ปัจจุบันได้เปลี่ยนชื่อจาก พืชกรรม มาเป็น "พืชสวน") ซึ่งสามาคมนี้ได้พยายามจัด "งานพืชกรรม" ขึ้นในพระราชอุทยานสราญรมย์ พยายามสเนอให้มีการรวบรวม "พรรณไม้สมุนไพรสยาม" ขึ้นด้วย นอกจากนี้ยังได้เสนอให้จัดทำสวนลุมพินีเป็นสวนพฤกษศาสตร์และและสถาบันทางพืชกรรม โดย “...จัดสรรพันธุ์ไม้นานาชนิดที่เป็นไม้ประดับและไม้ดอกอันสวยงาม ทั้งที่เป็นของพื้นเมือง จัดแบ่งเป็นวงศ์ตระกูลตลอดจนไม้พื้นเมืองของไทยด้วย ปลูกไว้อย่างละต้นสองต้นพอเป็นตัวอย่าง…สร้าง เฮอร์บารีอุ้ม (พรรณไม้แห้ง) ซึ่งเท่ากับพิพิธภัณฑ์พฤกษศาสตร์ สร้างห้องสมุดพืชกรรมและพฤกษศาสตร์โดยตรงไม่เกี่ยวกับกสิกรรม จัดให้เป็นสถาบันในการค้นคว้า มีห้องทดลอง หอประชุม ตั้งเนิสเซอรี่ ห้องขายต้นไม้ สวนพฤกษศาสตร์ที่ไหนๆ เขาก็ขายต้นไม้กันแทบทุกแห่ง การปรับปรุงสวนลุมพินีไม่สายจนเกินไปที่ทางยังมีอีกแยะ…” สมาคมพืชกรรมตั้งขึ้นมาได้ 20 ปีเศษก็เลิกล้มไป

ขุนณรงค์ชวนกิจ ถึงแก่กรรมเมื่อ พ.ศ. 2514 ขณะมีอายุได้ 72 ปี

อ้างอิง

• หนังสืออนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพ ร.ท. ขุนณรงค์ชวนกิจ (ชวน ณรงคะชวนะ) ณ เมรุวัดธาตุทอง 1 กรกฎาคม 2515
• เดชา บุญค้ำ การสร้างสวนพฤกศาสตร์และสวนรุกขชาติ วารสารวิชาการคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ฉบับที่ 3 พ.ศ. 2528 ISBN 0857-2100
• ________ การปฏิบัติวิชาชีพภูมิสถาปัตยกรรม สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กรุงเทพฯ 2538