การเลือกตั้งผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2518

การเลือกตั้งผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2518 นับเป็น การเลือกตั้งผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครครั้งแรก โดยจัดการเลือกตั้งตาม พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2518 ซึ่งกำหนดให้ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครมาจากการเลือกตั้ง และจัดให้มีการเลือกตั้งในวันที่ 10 สิงหาคม 2518

การเลือกตั้งผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2518

10 สิงหาคม 2518 พ.ศ. 2528 →
ลงทะเบียน	253,434
ผู้ใช้สิทธิ	13.86%
ผู้ได้รับเสนอชื่อ ธรรมนูญ เทียนเงิน อาทิตย์ อุไรรัตน์ พรรค ประชาธิปัตย์ พลังใหม่ พัฒนากรุงเทพธนบุรี คะแนนเสียง 99,247 91,678 39,440   ผู้ได้รับเสนอชื่อ ไถง สุวรรณทัต พรรค กิจสังคม อิสระ คะแนนเสียง 17,625 5,444
ผู้ว่าราชการก่อนการเลือกตั้ง แต่งตั้ง ว่าที่ผู้ว่าราชการ ธรรมนูญ เทียนเงิน ประชาธิปัตย์​

สถานการณ์ก่อนการเลือกตั้ง

นับตั้งแต่มีการควบรวม จังหวัดพระนคร และ จังหวัดธนบุรี เข้าด้วยกันเป็น กรุงเทพมหานคร (ในการรวมครั้งแรก ใช้ชื่อว่า นครหลวงกรุงเทพธนบุรี ก่อนเปลี่ยนชื่อเป็นปัจจุบันในปี 2515) ในปี 2514 สมัยรัฐบาล จอมพล ถนอม กิตติขจร

ตำแหน่งผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร จะเป็นลักษณะการแต่งตั้งจาก กระทรวงมหาดไทย เหมือนกับจังหวัดอื่นๆ ของประเทศ ถึงแม้ กรุงเทพมหานคร ตามกฎหมายเป็น เขตปกครองส่วนท้องถิ่นรูปแบบพิเศษ ก็ตาม

จนกระทั่งมีการตรา พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2518 ขึ้น โดยใน มาตรา 21 ของพระราชบัญญัติฯ ได้กำหนดให้มีการเลือกตั้ง ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร ซึ่งก็ได้มีการจัดให้มีการเลือกตั้ง ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครขึ้น วันที่ 10 สิงหาคม 2518 โดยกำหนดให้มีการเลือกตั้งสภากรุงเทพมหานครไปพร้อม ๆ กันด้วย

โดยการเลือกตั้งผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครครั้งนี้ เป็นการเลือกตั้งแบบเขตเดียว โดยเลือกผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร 1 คน และ รองผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร อีก 4 คน เป็น 1 คณะผู้สมัคร โดย​ผู้สมัครใดได้คะแนนเสียงมากที่สุดจะได้ดำรงตำแหน่ง

ผู้สมัครรับเลือกตั้ง

ในการเลือกตั้งครั้งนี้ มีคณะผู้สมัครทั้งหมด 5 คณะ ได้แก่:

• พรรคประชาธิปัตย์ - นำโดย ธรรมนูญ เทียนเงิน
• พรรคพลังใหม่ - นำโดย อาทิตย์ อุไรรัตน์
• กลุ่มพัฒนากรุงเทพธนบุรี - นำโดย ชมพู อรรถจินดา
• อิสระ - นำโดย เทียมบุญ ทินนบุตรา
• อิสระ - นำโดย ไถง สุวรรณทัต

ผลการเลือกตั้ง

ผลการเลือกตั้งผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2518

หัวหน้าคณะผู้สมัคร	สังกัด	คะแนนเสียง
ธรรมนูญ เทียนเงิน	พรรคประชาธิปัตย์	99,247
อาทิตย์ อุไรรัตน์	พรรคพลังใหม่	91,678
ชมพู อรรถจินดา	กลุ่มพัฒนากรุงเทพธนบุรี	39,440
เทียมบุญ ทินนบุตรา	อิสระ	17,625
ไถง สุวรรณทัต	อิสระ	5,444
จำนวนผู้มีสิทธิเลือกตั้ง		1,898,518
ผู้มาใช้สิทธิ		253,434
ข้อมูล:

ผลการเลือกตั้ง ปรากฏว่า นายธรรมนูญ เทียนเงิน จากพรรคประชาธิปัตย์ ได้รับเลือกตั้งไป ด้วยคะแนน 99,247 คะแนน ส่วนผู้สมัครรายอื่น ๆ อาทิ นายอาทิตย์ อุไรรัตน์ จากพรรคพลังใหม่ ได้ 91,678 คะแนน และนายชมพู อรรถจินดา ผู้สมัครอิสระได้ 39,440 คะแนน แต่ทว่ามีจำนวนผู้ออกมาใช้สิทธิคิดเป็นเพียงร้อยละ 13.86 เท่านั้น

แต่ทว่าหลังจากนั้น เมื่อนายธรรมนูญบริหารราชการในตำแหน่งไปได้เพียงปีเศษ ฝ่ายบริหารและฝ่ายนิติบัญญัติของกรุงเทพมหานคร เกิดความขัดแย้งกันอย่างรุนแรง นายธานินทร์ กรัยวิเชียร นายกรัฐมนตรี อาศัยอำนาจนายกรัฐมนตรีขณะนั้น สั่งให้ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครและสภากรุงเทพมหานครพ้นจากตำแหน่งทั้งคณะ เมื่อวันที่ 29 เมษายน พ.ศ. 2520 แล้วแต่งตั้งผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครและสมาชิกสภากรุงเทพมหานครขึ้นทำหน้าที่แทน จนกระทั่งในปี พ.ศ. 2528 หรืออีก 10 ปีต่อมา จึงมีการเลือกตั้งผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครขึ้นมาอีกครั้ง

อ้างอิง

1. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. ๒๕๑๘ 2015-05-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, ฉบับพิเศษ, เล่ม 92, ตอนที่ 42, วันที่ 20 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2518, หน้า 1
2. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับที่ ๒๔ 2011-04-25 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม 88, ตอนที่ 144ก, วันที่ 21 ธันวาคม พ.ศ. 2514, หน้า 816-819
3. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-08-26. สืบค้นเมื่อ 2012-07-22.
4. วิทยานิพนธ์เรื่อง "พฤติกรรมการลงคะแนนเสียงเลือกตั้งผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร" โดย จุฑาทิพย์ สุขรังสรรค์ (คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย)
5. ^[] ประวัติการเลือกตั้งผู้ว่าฯ กทม. จากเนชั่น แชนแนล