การตอบสนองของพืช

การตอบสนองของพืช (อังกฤษ: plant perception หรือ plant response) คือ การตอบสนองของพืชต่อสิ่งเร้าภายนอกและสิ่งเร้าภายใน เป็นกลไกที่เกิดขึ้นจากการทำงานของฮอร์โมนพืชหรือกลไกต่าง ๆ ของทำให้พืชเกิดการเคลื่อนไหว

สิ่งเร้า

ภาพกลไกการตอบสนองของพืช

สิ่งเร้า (Stimulus) คือ สิ่งที่ส่งผลหรือมีอิทธิผลต่อการตอบสนองของพืช ซึ่งสามารถแบ่งออกได้ 2 กลุ่ม คือ สิ่งเร้าจากภายนอก และ สิ่งเร้าจากภายใน การตอบสนองของพืชในลักษณะที่แตกต่างกันไปก็มีปัจจัยมาจากสิ่งเร้าเหล่านี้ เป็นต้นว่า

• ระยะเวลาที่ใช้ในการกระตุ้นของสิ่งเร้า เช่น ไม่กี่นาทีหรือยาวนานหลายชั่วโมง
• อายุและชนิดเซลล์ที่หน่วยรับความรู้สึก (receptor)
• ปริมาณหรือความเข้มข้นของสิ่งเร้า

ทั้งนี้การตอบสนองอาจเกิดแบบย้อนกลับได้ หรือ ย้อนกลับไม่ได้

สิ่งเร้าภายใน

สิ่งเร้าจากภายใน (Internal Stimulator) เช่น ฮอร์โมน และพันธุกรรม โดยฮอร์โมนพืชเป็นสารควบคุมการเจริญเติบโตของพืช ตัวอย่างเช่น ออกซิน ซึ่งเป็นฮอร์โมนชนิดหนึ่งผลิตอยู่บริเวณปลายรากและปลายยอด จะกระตุ้นการเจริญเติบโตของยอดพืช และกระตุ้นการเกิดรากพิเศษ ออกซินจะถูกกระตุ้นจากสิ่งเร้าภายนอกอีกทีหนึ่งคือแสงและแรงดึงดูดของโลก

การตอบสนอง

The sunflower, a common heliotropic plant which perceives and reacts to sunlight by slow turning movement

(Brunnichia ovata) tendrils coil upon contact.

มีหลายประเภทได้แก่

• การเคลื่อนไหว ซึ่งจะมีบริเวณ/โครงสร้างที่เกิดการเคลื่อนไหว และทิศทางของการเคลื่อนไหวแตกต่างกันไป
• การปล่อยสารเคมี
• การเปลี่ยนแปลงลักษณะของเนื้อเยื่อ

การเคลื่อนไหวที่มีทิศทางสัมพันธ์กับทิศทางของสิ่งเร้า หรือการเบน (Tropism) สามารถแบ่งได้หลายอย่างตามชนิดของสิ่งเร้า เช่น

ประเภทการเบน	ภาษาอังกฤษ
การเบนตามแสง	Phototropism
การเบนเนื่องจากความโน้มถ่วง	Gravitropism
	Chemotropism
	Thigmotropism
	Thermotropism
	Hydrotropism
	Heliotropism

(nastic movment) สามารถแบ่งได้ดังนี้

ประเภทการเคลื่อนไหว	ภาษาอังกฤษ
	Photonasty
	Nyctinasty
	Thermonasty
	Thigmonasty/Seismonasty
	Hydronasty

ฮอร์โมนพืช

สารควบคุมการเจริญเติบโต (plant growth regulators) หรือ ฮอร์โมนพืช (plant hormone) เป็นสารเคมีที่พืชสร้างขึ้นในปริมาณที่น้อยมากส่งผลถึงนื้อเยื่อเพื่อควบคุมการเจริญเติบโตของพืช เช่น

• ออกซิน
• เอทิลีน
• จิบเบอเรลลิน
• ไซโตไคนิน
• กรดแอบไซซิก

อ้างอิง

• การตอบสนองของพืช ใน คลังความรู้^[] True ปลูกปัญญา
• การตอบสนองของพืช ใน คลังความรู้^[]