กลุ่มภาษานูริสถาน (อังกฤษ: Nuristani languages) เป็นกลุ่มย่อยของกลุ่มภาษาอินโด-อิเรเนียน ใช้พูดในอัฟกานิสถานและบริเวณใกล้เคียง
ประวัติศาสตร์
เริ่มมีการกล่าวถึงกลุ่มภาษานูริสถานครั้งแรกเมื่อพุทธศตวรรษที่ 24 ชื่อเก่าของบริเวณที่ใช้ภาษานี้คือกาฟิริสถาน และเรียกภาษาที่ใช้ในเขตนั้นว่าภาษากาฟิริสถาน ต่อมาจึงถูกแทนที่ด้วยคำว่านูริสถานซึ่งหมายถึงดินแดนแห่งแสงสว่าง
มุมมองในปัจจุบันจัดให้กลุ่มภาษานูริสถานเป็นสาขาเอกเทศของกลุ่มภาษาอินโด-อิเรเนียน แต่บางครั้งถือว่าเป็นกลุ่มภาษาอิหร่านที่ได้รับอิทธิพลจากภาษาที่อยู่ใกล้เคียงคือ ดูเหมือนว่าผู้พูดภาษานี้เข้ามาอยู่ในบริเวณปัจจุบันไม่นานนักและไม่เคยเคลื่อนย้ายลงมาถึงบริเวณที่เป็นรัฐปัญจาบ
กลุ่มภาษานี้ใช้โดยชนเผ่าในบริเวณ และไม่เคยเคลื่อนย้ายไกลออกไปจากบริเวณนี้ เทือกเขานี้อยู่ทางชายแดนด้านตะวันออกเฉียงเหนือของอัฟกานิสถานและตะวันตกเฉียงเหนือของปากีสถาน ภาษาในกลุ่มนี้เสี่ยงที่จะเป็นภาษาตายเพราะมีผู้พูดน้อยลง
กลุ่มภาษานูริสถานมี 5 ภาษา แบ่งย่อยได้เป็นหลายสำเนียง สำเนียงหลักได้แก่ และ ผู้พูดในปากีสถาน ส่วนใหญ่พูดสำเนียงกัมวิรี ภาษาเหล่านี้ได้รับอิทธิพลจากกลุ่มภาษาดาร์ดิกมากจนบางครั้งจัดให้อยู่ในกลุ่มเดียวกัน
Georg Mergenstierne กล่าวว่าบริเวณไครัลเป็นบริเวณที่มีความหลากหลายทางภาษามากบริเวณหนึ่งของโลก แม้ว่าภาษาโควาร์จะเป็นภาษาหลักของบริเวณไครัลแต่ก็มีภาษาอื่นใช้พูดในบริเวณนี้ เช่น ภาษาปาลูลา ภาษาดาเมลี ภาษาคาร์วา-บาตี กลุ่มภาษานูริสถาน ภาษายิดคา ภาษาวาคี ภาษาคีร์กิซ ภาษาเปอร์เซียภาษาปาทาน ภาษาเหล่านี้ส่วนใหญ่ไม่มีภาษาเขียนโดยใช้ภาษาอูรดูหรือภาษาเปอร์เซียเป็นภาษาเขียนแทน
รายชื่อภาษาในกลุ่มนี้
- ภาษาอัสกุนุ มีผู้พูด 2,000 คน
- ภาษากัมกาตา-วิรี มีสำเนียงกาตาวิรี สำเนียงกัมวิรี และสำเนียงมุมวิรี มีผู้พูดรวม 24,000 คน
- ภาษาวาซิ-วารี มีผู้พูด 2,000 คน
- ภาษาเตรกามี มีผู้พูด 1,000 คน
- ภาษากาลาซา-อลา มีผู้พูด 2,000 คน
อ้างอิง
- Decker, Kendall D. (1992) Languages of Chitral http://www.ethnologue.com/show_work.asp?id=32850
- Morgenstierne, Georg (1926) Report on a Linguistic Mission to Afghanistan. Instituttet for Sammenlignende Kulturforskning, Serie C I-2. Oslo.
- Jettmar, Karl (1985) Religions of the Hindu Kush
- J. P. Mallory, In Search of the Indo-Europeans: Language, Archaeology and Myth, Thames and Hudson, 1989.
- James P. Mallory & Douglas Q. Adams, "Indo-Iranian Languages", , Fitzroy Dearborn, 1997.
- SIL International Ethnologue [1]
- Nuristani Languages
- Kamviri, a Language of Afghanistan
- Kati, a Language of Afghanistan
- Prasuni, a Language of Afghanistan
- Strand, Richard F. (1973) "Notes on the Nûristânî and Dardic Languages." Journal of the American Oriental Society, 93.3: 297-305.
แหล่งข้อมูลอื่น
- Reiko and Jun's Japanese Kalash Page
- Hindi/Urdu-English-Kalasha-Khowar-Nuristani-Pashtu Comparative Word List
- Richard Strand's Nuristân Site เก็บถาวร 2009-01-08 ที่ This site is the primary source on the linguistics and ethnography of Nuristân and neighboring regions, collected and analyzed over the last forty years by the leading scholar on Nuristân.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
klumphasanuristhan xngkvs Nuristani languages epnklumyxykhxngklumphasaxinod xiereniyn ichphudinxfkanisthanaelabriewniklekhiyngprawtisastrerimmikarklawthungklumphasanuristhankhrngaerkemuxphuththstwrrsthi 24 chuxekakhxngbriewnthiichphasanikhuxkafiristhan aelaeriykphasathiichinekhtnnwaphasakafiristhan txmacungthukaethnthidwykhawanuristhansunghmaythungdinaednaehngaesngswang mummxnginpccubncdihklumphasanuristhanepnsakhaexkethskhxngklumphasaxinod xiereniyn aetbangkhrngthuxwaepnklumphasaxihranthiidrbxiththiphlcakphasathixyuiklekhiyngkhux duehmuxnwaphuphudphasaniekhamaxyuinbriewnpccubnimnannkaelaimekhyekhluxnyaylngmathungbriewnthiepnrthpycab klumphasaniichodychnephainbriewn aelaimekhyekhluxnyayiklxxkipcakbriewnni ethuxkekhanixyuthangchayaedndantawnxxkechiyngehnuxkhxngxfkanisthanaelatawntkechiyngehnuxkhxngpakisthan phasainklumniesiyngthicaepnphasatayephraamiphuphudnxylng klumphasanuristhanmi 5 phasa aebngyxyidepnhlaysaeniyng saeniynghlkidaek aela phuphudinpakisthan swnihyphudsaeniyngkmwiri phasaehlaniidrbxiththiphlcakklumphasadardikmakcnbangkhrngcdihxyuinklumediywkn Georg Mergenstierne klawwabriewnikhrlepnbriewnthimikhwamhlakhlaythangphasamakbriewnhnungkhxngolk aemwaphasaokhwarcaepnphasahlkkhxngbriewnikhrlaetkmiphasaxunichphudinbriewnni echn phasapalula phasadaemli phasakharwa bati klumphasanuristhan phasayidkha phasawakhi phasakhirkis phasaepxresiyphasapathan phasaehlaniswnihyimmiphasaekhiynodyichphasaxurduhruxphasaepxresiyepnphasaekhiynaethnraychuxphasainklumniphasaxskunu miphuphud 2 000 khn phasakmkata wiri misaeniyngkatawiri saeniyngkmwiri aelasaeniyngmumwiri miphuphudrwm 24 000 khn phasawasi wari miphuphud 2 000 khn phasaetrkami miphuphud 1 000 khn phasakalasa xla miphuphud 2 000 khnxangxingDecker Kendall D 1992 Languages of Chitral http www ethnologue com show work asp id 32850 Morgenstierne Georg 1926 Report on a Linguistic Mission to Afghanistan Instituttet for Sammenlignende Kulturforskning Serie C I 2 Oslo ISBN 0 923891 09 9 Jettmar Karl 1985 Religions of the Hindu Kush ISBN 0 85668 163 6 J P Mallory In Search of the Indo Europeans Language Archaeology and Myth Thames and Hudson 1989 James P Mallory amp Douglas Q Adams Indo Iranian Languages Fitzroy Dearborn 1997 SIL International Ethnologue 1 Nuristani Languages Kamviri a Language of Afghanistan Kati a Language of Afghanistan Prasuni a Language of Afghanistan Strand Richard F 1973 Notes on the Nuristani and Dardic Languages Journal of the American Oriental Society 93 3 297 305 aehlngkhxmulxunReiko and Jun s Japanese Kalash Page Hindi Urdu English Kalasha Khowar Nuristani Pashtu Comparative Word List Richard Strand s Nuristan Site ekbthawr 2009 01 08 thi This site is the primary source on the linguistics and ethnography of Nuristan and neighboring regions collected and analyzed over the last forty years by the leading scholar on Nuristan