กระหม่อมสฟีนอยด์

ทัดดอกไม้ (อังกฤษ: Pterion) เป็นบริเวณของกะโหลกศีรษะที่บอบบางที่สุด อยู่ขอบหลังของข้อต่อ (sphenoparietal suture) ในระยะทารกบริเวณนี้จะเป็นแผ่นเนื้อเยื่อที่กระดูกยังไม่เจริญมาประสานกันเรียกว่า กระหม่อมสฟีนอยด์ หรือ กระหม่อมข้าง (sphenoidal fontanelle) และจะเกิดการสร้างกระดูกจนเป็นข้อต่อเมื่ออายุได้ 6-8 เดือนหลังคลอด

ทัดดอกไม้ (Pterion)
มุมมองด้านข้างของศีรษะ แสดงตำแหน่งของกะโหลกศีรษะสัมพันธ์กับผิวหนังด้านนอก (ทัดดอกไม้อยู่ตรงกลางภาพ)
มุมมองจากทางด้านข้างซ้ายของกะโหลกศีรษะของมนุษย์ (ลูกศรชี้จุดของสฟีโนพาไรทัลซูเจอร์ (sphenoparietal suture) ทัดดอกไม้จะอยู่ค่อนไปทางขวาของลูกศรเล็กน้อย))
ตัวระบุ
TA98	A02.1.00.019
TA2	421
FMA	264720
[แก้ไขบนวิกิสนเทศ]

ตำแหน่ง

ทัดดอกไม้อยู่ด้านหลังประมาณ 3 เซนติเมตร และเหนือเล็กน้อยต่อระดับของส่วนยื่นกระดูกหน้าผากจดกระดูกโหนกแก้ม (zygomatic process of frontal bone)

บริเวณนี้เป็นที่บรรจบของกระดูก 4 ชิ้น ได้แก่

• กระดูกข้างขม่อม (parietal bone)
• กระดูกขมับ (temporal bone)
• กระดูกสฟีนอยด์ (sphenoid bone)
• กระดูกหน้าผาก (frontal bone)

ความสำคัญทางคลินิก

ทัดดอกไม้เป็นส่วนที่บอบบางที่สุดของกะโหลกศีรษะ เป็นบริเวณที่มีความสำคัญเพราะมี (middle meningeal artery) วิ่งอยู่ด้านในของกะโหลกศีรษะใต้ต่อทัดดอกไม้ หากมีการกระทบกระเทือนที่ทัดดอกไม้จะทำให้หลอดเลือดแดงนี้แตก และเกิด (epidural hematoma) ซึ่งอาจทำให้หมดสติได้

รากศัพท์

คำว่า ทัดดอกไม้ มีที่มาเนื่องจากเป็นบริเวณด้านข้างของศีรษะระหว่างหูกับขมับ เมื่อนำดอกไม้มาทัดหู กลีบของดอกไม้มักจะอยู่ชิดกับบริเวณนี้

สำหรับภาษาอังกฤษ คำว่า pterion มีรากศัพท์มาจากภาษากรีก pteron แปลว่า ปีก

ในตำนานเทพปกรณัมกรีก เฮอร์มีส (Hermes) เทพเจ้าผู้สื่อสารสามารถบินได้เนื่องจากมีรองเท้ามีปีก และมีปีกที่ติดอยู่บริเวณทัดดอกไม้

อ้างอิง

1. บทวิทยุรายการ "รู้ รัก ภาษาไทย" ออกอากาศทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ 10 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2550 เวลา 7.00-7.30 น.

แหล่งข้อมูลอื่น

• Diagram at shoshinryu.com 2007-09-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• SUNY Figs 22:01-04
• Diagram - look for #24 2007-01-09 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (source here 2006-04-16 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน)
• Pterion จากเว็บไซต์ eMedicine Dictionary