กรมการปกครอง อ งกฤษ Department of Provincial Administration เป นหน วยงานส งก ดกระทรวงมหาดไทย ดำเน นงานเก ยวก บการร กษาคว

กรมการปกครอง (อังกฤษ: Department of Provincial Administration) เป็นหน่วยงานสังกัดกระทรวงมหาดไทย ดำเนินงานเกี่ยวกับการรักษาความสงบเรียบร้อยและความมั่นคงภายใน การบริหารการปกครองท้องที่ในระดับอำเภอ ตำบล และหมู่บ้าน การดำเนินการและพัฒนาระบบงาน และการขออนุญาตต่าง ๆ กฎหมาย

กรมการปกครอง
ภาพรวมหน่วยงาน
Department of Provincial Administration
เครื่องหมายราชการกรมการปกครอง
ก่อตั้ง	1 เมษายน พ.ศ. 2435 (132 ปี)
เขตอำนาจ	ทั่วราชอาณาจักร
สำนักงานใหญ่	ถนนอัษฎางค์ แขวงวัดราชบพิธ เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร 10200
งบประมาณประจำปี	37,320.2986 ล้านบาท (พ.ศ. 2559)
ฝ่ายบริหารหน่วยงาน	อรรษิษฐ์ สัมพันธรัตน์, อธิบดี ร้อยตำรวจโท ภพชนก ชลานุเคราะห์, รองอธิบดี บรรจบ จันทรัตน์, รองอธิบดี สมชัย เลิศประสิทธิพันธ์, รองอธิบดี ศรัณย์ศักดิ์ ศรีเครือเนตร, รองอธิบดี
ต้นสังกัดหน่วยงาน	กระทรวงมหาดไทย
เว็บไซต์	https://www.dopa.go.th

ประวัติ

กรมการปกครองเป็นหน่วยงานในสังกัดของกระทรวงมหาดไทย ที่ก่อตั้งมาพร้อมกับกระทรวงมหาดไทยในวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2435 โดยกรมการปกครองในสมัยนั้นมีชื่อว่า "กรมพลำภัง"

หลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 จากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์มาเป็นระบอบประชาธิปไตยแล้วในปี พ.ศ. 2476 กรมพลำภังได้เปลี่ยนชื่อเป็น กรมมหาดไทย ต่อมาในปี พ.ศ. 2505 จึงเปลี่ยนมาใช้ชื่อ "กรมการปกครอง" จนถึงปัจจุบัน

กรมการปกครองตั้งอยู่ที่ ถนนอัษฎางค์ แขวงวัดราชบพิธ เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร 10200

อำนาจและหน้าที่

เสนอแนะนโยบายและจัดทำแผน มาตรการ ติดตาม และประเมินผลด้านการรักษาความสงบเรียบร้อยและความมั่นคงภายใน
ดำเนินการเกี่ยวกับการรักษาความสงบเรียบร้อย สืบสวนสอบสวนคดีอาญาในหน้าที่พนักงานฝ่ายปกครอง และอำนวยความเป็นธรรมให้แก่ประชาชน
ดำเนินการเกี่ยวกับการรักษาความมั่นคงภายใน งานการข่าว งานกิจการชายแดน งานควบคุมดูแลชาวเขาและชนกลุ่มน้อย ผู้อพยพและผู้หลบหนีเข้าเมือง งานสัญชาติ และงานกิจการมวลชน
สนับสนุน ส่งเสริมการปกครองในระบอบประชาธิปไตย และการเลือกตั้งทุกระดับ
ดำเนินการตามกฎหมายว่าด้วยกองอาสารักษาดินแดน
ดำเนินการพัฒนาและบริหารการปกครองท้องที่ในระดับอำเภอ กิ่งอำเภอ ตำบล และหมู่บ้าน ตามกฎหมาย ว่าด้วยลักษณะปกครองท้องที่
ดำเนินการและพัฒนาระบบงานทะเบียนราษฎร งานบัตรประจำตัวประชาชน และงานทะเบียนอื่น รวมทั้ง การบริหารจัดการฐานข้อมูลกลางเพื่อการใช้ประโยชน์ร่วมกันทั้งภาครัฐและภาคเอกชน
ดำเนินการพัฒนาบุคลากรในด้านการรักษาความสงบเรียบร้อยและความมั่นคงภายใน
ดำเนินการสื่อสารเพื่อการบริหารงาน การรักษาความสงบเรียบร้อย และความมั่นคงภายในประเทศ
อำนวยการและสนับสนุนการปฏิบัติงานตามอำนาจหน้าที่และความรับผิดชอบของนายอำเภอ
ปฏิบัติการอื่นใดตามที่กฎหมายกำหนดให้เป็นอำนาจหน้าที่ของกรมหรือตามที่กระทรวงหรือคณะรัฐมนตรีมอบหมาย

หน่วยงานภายใน

ราชการบริหารส่วนกลาง

สำนักงานเลขานุการกรม
กองการเจ้าหน้าที่
กองการสื่อสาร
กองคลัง
กองวิชาการและแผนงาน

วิทยาลัยการปกครอง
สำนักการสอบสวนและนิติการ
สำนักกิจการความมั่นคงภายใน
สำนักบริหารการทะเบียน
สำนักบริหารการปกครองท้องที่
สำนักอำนวยการกองอาสารักษาดินแดน

ราชการบริหารส่วนภูมิภาค

ที่ทำการปกครองจังหวัด มีปลัดจังหวัด (ผู้อำนวยการ ระดับสูง) เป็นหัวหน้าส่วนราชการ มีสำนักงานตั้งอยู่ภายในศาลากลางจังหวัด โดยแบ่งส่วนราชการออกเป็น 3 กลุ่มงาน ได้แก่
- กลุ่มงานบริหารงานปกครอง มีเจ้าพนักงานปกครองชำนาญการพิเศษ (จ่าจังหวัด) เป็นหัวหน้ากลุ่มงาน
- กลุ่มงานความมั่นคง มีเจ้าพนักงานปกครองชำนาญการพิเศษ (ป้องกันจังหวัด) เป็นหัวหน้ากลุ่มงาน
- กลุ่มงานการเงินและบัญชี มีนักวิชาการเงินและบัญชีชำนาญการพิเศษ (เสมียนตราจังหวัด) เป็นหัวหน้ากลุ่มงาน
ที่ทำการปกครองอำเภอ มีนายอำเภอ (ผู้อำนวยการ ระดับสูง) เป็นหัวหน้าส่วนราชการ มีสำนักงานตั้งอยู่ภายในที่ว่าการอำเภอ โดยแบ่งงานออกเป็น 3 กลุ่มงาน/ฝ่าย ได้แก่
- กลุ่มงานบริหารงานปกครอง มีเจ้าพนักงานปกครองชำนาญการพิเศษ (ปลัดอาวุโส) เป็นหัวหน้ากลุ่มงาน
- กลุ่มงานทะเบียนและบัตร มีเจ้าพนักงานปกครองชำนาญการพิเศษ (ปลัดอำเภอ) เป็นหัวหน้ากลุ่มงาน
- งานความมั่นคง มีเจ้าพนักงานปกครองชำนาญการ (ป้องกันอำเภอ) เป็นหัวหน้างาน

ชุดปฏิบัติการพิเศษ

เนื่องจากกรมการปกครองเป็นอีกหน่วยงานหนึ่งที่มีหน้าที่บังคับใช้กฎหมายในฐานะพนักงานเจ้าหน้าที่ฝ่ายปกครอง ซึ่งเกี่ยวข้องกับการรักษาความสงบเรียบร้อย ปราบปรามอาชญากรรมในพื้นที่ที่อยู่ในความรับผิดชอบของกรมการปกครอง และกฎหมายอื่นที่เกี่ยวข้อง จึงได้มีการจัดตั้งชุดปฏิบัติการพิเศษ กรมการปกครองขึ้นมา เพื่อปฏิบัติหน้าที่ตามความจำเป็นดังกล่าว สังกัด ศูนย์ปฏิบัติการบังคับใช้กฎหมายพนักงานฝ่ายปกครอง สำนักการสอบสวนและนิติการ กรมการปกครอง

สำหรับภารกิจหลักของศูนย์ปฏิบัติการบังคับใช้กฎหมายพนักงานฝ่ายปกครอง ประกอบไปด้วยงานที่ได้รับมอบหมายให้ปฏิบัติงานร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง อาทิ ปราบปรามการค้ามนุษย์ ปราบปรามผู้มีอิทธิพล การจัดระเบียบและควบคุมสถานบริการ การปราบปรามยาเสพติด เป็นต้น

ชุดปฏิบัติการพิเศษ กรมการปกครอง มีอักษรย่อภาษาอังกฤษว่า DOPA S.W.A.T. ซึ่งปรากฏบนเครื่องแบบและเสื้อเกราะกันกระสุนในการปฏิบัติการ โดย DOPA ย่อมากจาก Department Of Provincial Administration คือชื่อหน่วยงานในภาษาอังกฤษ และ S.W.A.T. ย่อมากจาก Special Wisdom And Tactics ซึ่งแตกต่างจากความหมายปกติที่ย่อมาจาก Special Weapon And Tactics ที่แปลว่าหน่วยอาวุธและยุทธวิธีพิเศษในหน่วยตำรวจและทหาร เนื่องจากหน่วยงานให้ความสำคัญของไหวพริบความรู้มากกว่าการใช้อาวุธ นอกจากนี้ยังนิยามคำว่า S.W.A.T. ในอีกความหมายหนึ่งด้วยคือ Spirit Wisdom Ability Team

เครื่องหมายวิทยฐานะ

ชุดปฏิบัติการพิเศษ กรมการปกครอง จะมีเครื่องหมายวิทยฐานะเช่นเดียวกับ(เครื่องหมายความสามารถของทหารและตำรวจ) โดยเป็นเข็มพื้นหลังสีน้ำเงิน มีอักษรสีทองเขียนว่า DOPA S.W.A.T. ซึ่งผู้มีสิทธิประดับได้นั้นจะต้องผ่านการฝึกหลักสูตรชุดปฏิบัติการพิเศษฝ่ายปกครองฯ ตามระเบียบกรมการปกครองว่าด้วยเครื่องหมายวิทยฐานะหลักสูตรชุดปฏิบัติการพิเศษฝ่ายปกครอง ศูนย์ปฏิบัติการบังคับใช้กฎหมายพนักงานฝ่ายปกครอง สำนักการสอบสวนและนิติการ กรมการปกครอง พ.ศ. 2564

อ้างอิง

ราชกิจจานุเบกษา, พระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2559 เล่ม 132 ตอนที่ 91ก วันที่ 25 กันยายน 2558
ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง แต่งตั้งข้าราชการพลเรือนสามัญ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 140 ตอนพิเศษ 245 ง หน้า 3 วันที่ 2 ตุลาคม 2566
(PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-15. สืบค้นเมื่อ 2010-09-03.
พระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม (ฉบับที่ ๑๐) พ.ศ. ๒๕๐๕
(PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2018-01-06. สืบค้นเมื่อ 2016-06-02.
"อำนาจหน้าที่". multi.dopa.go.th.^[]
. multi.dopa.go.th. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-07-07. สืบค้นเมื่อ 2022-07-07.
Thailand, BECi Corporation Ltd. "สุดระทึก !! ชุดเฉพาะกิจกรมการปกครอง บุกรวบด.ต.ท่องเที่ยว ตระเวนเก็บส่วยสถานบันเทิง". CH3Plus.com.
ThaiLand, Kwanjai (2019-11-28). "กรมการปกครองบุกรวบแม่เล้า ช่วยสาวลาวเหยื่อคาราโอเกะค้ามนุษย์ (มีคลิป)". เดอะ พัทยานิวส์ The Pattaya News (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน).
"ชุดฉก.ฝ่ายปกครอง รวบดต.ท่องเที่ยวเก็บส่วยสถานบันเทิงย่านบางใหญ่ นนทบุรี". จส.100.
"'DOPA S.W.A.T.'ชุดปฏิบัติการพิเศษกรมการปกครอง". คมชัดลึกออนไลน์. 2019-04-17.
"รู้จักชุดปฏิบัติการพิเศษกรมการปกครอง "DOPA S.W.A.T.W" คือใคร ทำหน้าที่อะไร". NationTV. 2022-07-08.
. multi.dopa.go.th. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-07-10. สืบค้นเมื่อ 2022-07-10.

แหล่งข้อมูลอื่น

กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย 2005-11-06 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ โดยสำนักบริหารการทะเบียน

[1] ราชกิจจานุเบกษา, พระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2559 เล่ม 132 ตอนที่ 91ก วันที่ 25 กันยายน 2558

[2] ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง แต่งตั้งข้าราชการพลเรือนสามัญ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 140 ตอนพิเศษ 245 ง หน้า 3 วันที่ 2 ตุลาคม 2566

[3] (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-15. สืบค้นเมื่อ 2010-09-03.

[4] พระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม (ฉบับที่ ๑๐) พ.ศ. ๒๕๐๕

[5] (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2018-01-06. สืบค้นเมื่อ 2016-06-02.

[6] "อำนาจหน้าที่". multi.dopa.go.th.^[]

[:0-7] . multi.dopa.go.th. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-07-07. สืบค้นเมื่อ 2022-07-07.

[:1-8] Thailand, BECi Corporation Ltd. "สุดระทึก !! ชุดเฉพาะกิจกรมการปกครอง บุกรวบด.ต.ท่องเที่ยว ตระเวนเก็บส่วยสถานบันเทิง". CH3Plus.com.

[9] ThaiLand, Kwanjai (2019-11-28). "กรมการปกครองบุกรวบแม่เล้า ช่วยสาวลาวเหยื่อคาราโอเกะค้ามนุษย์ (มีคลิป)". เดอะ พัทยานิวส์ The Pattaya News (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน).

[10] "ชุดฉก.ฝ่ายปกครอง รวบดต.ท่องเที่ยวเก็บส่วยสถานบันเทิงย่านบางใหญ่ นนทบุรี". จส.100.

[11] "'DOPA S.W.A.T.'ชุดปฏิบัติการพิเศษกรมการปกครอง". คมชัดลึกออนไลน์. 2019-04-17.

[:2-12] "รู้จักชุดปฏิบัติการพิเศษกรมการปกครอง "DOPA S.W.A.T.W" คือใคร ทำหน้าที่อะไร". NationTV. 2022-07-08.

[:3-13] . multi.dopa.go.th. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-07-10. สืบค้นเมื่อ 2022-07-10.