กบฏหือฉง

กบฏหือฉง เป็นการก่อกบฏระหว่างปี ค.ศ. 172 ถึง 174 เมื่อผู้นำลัทธิชื่อหือฉง (สฺวี่ ชาง) ได้ก่อการจลาจลครั้งใหญ่ต่อต้านราชวงศ์ฮั่นของจีนใน (ไคว่จี) หือฉงตั้งตนเองเป็นจักรพรรดิพร้อมกับประกาศฟื้นฟูรัฐโบราณ หือฉงกับผู้ติดตามประสบความสำเร็จในขั้นต้นและยึดได้พื้นที่โดยมากของเมืองห้อยเข ราชสำนักราชวงศ์ฮั่นจึงแต่งตั้งให้จาง หมินเป็นแม่ทัพของกองกำลังท้องถิ่นที่อยู่ฝ่ายราชสำนักและระดมทหารจากทั่วมณฑลยังจิ๋ว (หยางโจว) ในที่สุดเมื่อช่วงปลายปี ค.ศ. 174 พวกกบฏก็ถูกปราบปรามราบคาบ

กบฏหือฉง
ส่วนหนึ่งของ สงครามยุคสิ้นราชวงศ์ฮั่น
กบฏก่อการในเมืองห้อยเขในพื้นที่ทางตะวันนออกของมณฑลยังจิ๋ว
วันที่ ค.ศ. 172–174 สถานที่ เมืองห้อยเข (ไคว่จี) และพื้นที่โดยรอบ มณฑลยังจิ๋ว จักรวรรดิฮั่น ผล กบฏถูกปราบปราม ราชวงศ์ฮั่นได้รับชัยชนะ
คู่สงคราม
ราชวงศ์ฮั่น	รัฐเยฺว่
ผู้บังคับบัญชาและผู้นำ
จาง หมิน เฉิน อิ๋น อิ่น ตฺวัน ซุนเกี๋ยน	หือฉง † สฺวี่ เชิง † จฺวี คัง †
หน่วยที่เกี่ยวข้อง
กองทัพหลวงของของราชวงศ์ฮั่น รวมถึงกองทหารอาสาท้องถิ่น	กองกำลังของลัทธิและชนเผ่า

แหล่งข้อมูลปฐมภูมิ

กบฏหือฉงถูกกล่าวถึงในหลายแหล่งข้อมูลปฐมภูมิ ได้แก่ , จดหมายเหตุสามก๊ก, จือจื้อทงเจี้ยน และ ตงกฺวันฮั่นจี้ แหล่งข้อมูลเหล่านี้ไม่ได้ให้ข้อมูลโดยละเอียดเกี่ยวกับการกบฏ และมีรายละเอียดที่แตกต่างกันในหลายแง่มุม รวมถึงเรื่องชื่อและตำแหน่งผู้นำกลุ่มกบฏ ความแตกต่างบางอย่างสามารถปรับเข้าหากันได้ โดยชื่อผู้นำกลุ่มบกฏที่เป็นไปได้มากที่สุดคือ "หือฉง" หรือชื่อภาษาจีนกลางว่า "สฺวี่ ชาง" (許昌) เนื่องจากชื่อนี้มีความเกี่ยวข้องกับคำทำนายเกี่ยวกับการเปลี่ยนราชวงศ์ตามที่ระบุใน ในช่วงปลายศตวรรษที่ 2 หลายคนเชื่อคำทำนายที่อ้างว่าจะมีคนผู้หนึ่งที่มีชื่อหรือมีหรือเกี่ยวข้องกับชื่อ "สฺวี่ชาง" จะเป็นผู้ล้มล้างราชวงศ์ฮั่น นักจีนวิทยาเรฟ เดอ เครสพิกนี แย้งว่าหัวหน้ากบฏอาจอาศัยใช้ชื่อของตนเป็นข้ออ้างในการก่อกบฏ หรือาจจะถึงกับตั้งชื่อตนว่า "สฺวี่ ชาง" (หือฉง) เพื่อให้เข้ากับคำทำนาย

ภูมิหลัง

ราชวงศ์ฮั่นของจีนเผชิญกับภาวะยุ่งเหยิงที่ก่อตัวขึ้นในทศวรรษที่ 160 และ 170 เนื่องจากราชสำนักมีการแบ่งแยกเป็นกลุ่มเป็นเหล่าและมีฉ้อราษฎร์บังหลวงเพิ่มมากขึ้น ในขณะที่อำนาจในระดับภูมิภาคได้รับผลกระทบจากความพ่ายแพ้ในการรบที่ชายแดนทางเหนือ ตลอดจนความตึงเครียดของเหล่าชนชั้นสูงในท้องถิ่นทั่วทั้งจักรวรรดิ แม้จะประสบปัญหาเหล่านี้ จักรวรรดิฮั่นก็ยังคงค่อนข้างมีเสถียรภาพ แม้ว่าขบวนการลัทธิจะเผยแพร่ออกไปยังคนหมู่มากที่แสวงหาความอยู่รอดจากโรคระบาดและความอดอยาก ภูมิภาคบริเวนแม่น้ำแยงซีตอนล่างเป็นหนึ่งในศูนย์กลางของลัทธินอกรีตที่ต่อต้านอุดมการณ์ของรัฐตามคติลัทธิขงจื๊อ ลัทธินอกรีตจำนวนมากให้คำมั่นว่าจะให้การรักษาโรคระบาดและให้ศาสตร์ลึกลับ ลัทธิท้องถิ่นหนึ่งนำโดยชายชื่อหือฉง (สฺวี่ ชาง) ซึ่งอ้างว่าตนมีพลังเหนือธรรมชาติ ผู้ติดตามของหือฉงอาจเป็นทั้งชาวจีนฮั่นและชาว

การก่อกบฏ

ซุนเกี๋ยน (ในภาพ) ขึ้นมามีชื่อเสียงในช่วงการปราบกบฏหือฉง โดยมีตำแหน่งหน้าที่เป็นนายกองพันในทัพที่อยู่ฝ่ายราชสำนัก

หือฉงก่อการจลาจลที่อำเภอโกวจาง (句章縣 โกวจางเซี่ยน; ภายในนครหนิงปัวในปัจจุบัน) ในปี ค.ศ. 172 ตั้งตนเองเป็น "พระเจ้ายังเป๋ง" (陽明皇帝 หยางหมิงหฺวังตี้) และแต่งตั้งสฺวี่ เชิง (許生) ผู้บิดาเป็น "อ๋องแห่งเยฺว่" (越王) ฟื้นคืนรัฐเยฺว่โบราณ ที่ล่มสลายในศตวรรษที่ 4 หรือ 3 ก่อนคริสตกาล จากข้อมูลในแหล่งข้อมูลปฐมภูมิบางส่วน หือฉงมีน้องชายหรือลูกชายชื่อสฺวี่ เจา/สฺวี่ เฉา (許昭/許韶) ที่ได้รับตำแหน่งเช่นกัน แต่ก็มีความเป็นไปได้ว่าจริง ๆ แล้วสฺวี่ เจา/สฺวี เฉาอาจเป็นอีกชื่อหนึ่งของหือฉง นอกจากตระกูลสฺวี่แล้ว ยังมีหัวหน้าชนเผ่าท้องถิ่นชื่อจฺวี คัง (苴康) ทำหน้าที่เป็นแกนนำกลุ่มกบฏ เชื่อกันว่ากลุ่มกบฏมีแรงจูงใจจากความเชื่อ แม้ว่านักจีนวิทยา Werner Eichhorn คาดการณ์ว่าการกบฏครั้งนี้เป็นกบฏของชาวเยฺว่ที่มีความคิดชาตินิยมก่อกบฏต่อต้านชาวจีนฮั่น ในทางตรงกันข้าม เรฟ เดอ เครสพิกนีมองว่าแรงจูงใจด้านชาตินิยมไม่น่าจะมีความเกี่ยวข้อง

กองกำลังติดอาวุธท้องถิ่นของอิ่น ตฺวัน (尹端) เจ้าเมืองห้อยเขปราบปรามกบฏไม่สำเร็จ ทำให้พวกกบฏรุกเข้ามาในพื้นที่ส่วนใหญ่ของเมืองห้อยเข สมาชิกคนหนึ่งของชนชั้นสูงท้องถิ่นชื่อซุนเกี๋ยน เป็นหนึ่งในผู้ที่ได้รับคำสั่งจากราชสำนักให้ระดมทหาร ซุนเกี๋ยนได้รับการแต่งตั้งเป็นนายกองพัน รวบรวมทหารอาสาได้ประมาณ 1,000 นาย ซุนเกี๋ยนและกองกำลังของซุนเกี๋ยนมีผลงานโดดเด่นในการรบกับพวกกบฏ

แม้ฝ่ายผู้ภักดีราชสำนักในเมืองห้อยเขจะสู้สุดกำลัง แต่พวกกบฏก็ประสบความสำเร็จอย่างมากถึงขนาดเข้าบุกเมืองอื่น ๆ ราชสำนักจึงแต่งตั้งให้ขุนนางจาง หมิน (臧旻) เป็นข้าหลวงมณฑลยังจิ๋วเพื่อจัดการกับปัญหานี้ มีการระดมกองกำลังทหารจากทั้งมณฑล โดยเฉิน อิ๋น (陳夤) เจ้าเมืองตันเอี๋ยง (ตันหยาง) ได้กลายมาเป็นแม่ทัพร่วมคนสำคัญร่วมกับจาง หมิน ในปี ค.ศ. 173 เจ้าหน้าที่ปกครองของมณฑลยังจิ๋วได้รายงานเรื่องที่อิ่น ตฺวันเจ้าเมืองห้อยเขปราบกบฏไม่สำเร็จ แต่จูฮีเสมียนของอิ่น ตฺวันติดสินบนเจ้าหน้าที่ในเมืองหลวงลกเอี๋ยง (ลั่วหยาง) ทำให้อิ่น ตฺวันรับโทษเพียงจำคุกแทนที่จะถูกประหารชีวิต

กองทัพของจาง หมินและเฉิน อิ๋นปราบปรามกบฏได้สำเร็จในปลายปี ค.ศ. 174 สังหารหือฉง สฺวี่ เชิง และจฺวี คัง

ผลสืบเนื่อง

จาง หมินได้รับบำเหน็จจากการปราบกบฏได้สำเร็จโดยได้รับการแต่งตั้งให้เป็นเจ้าเมืองตันเอี๋ยง จาง หมินยังได้เสนอความชอบของซุนเกี๋ยนที่มีผลงานดีเด่นในการรบ ซุนเกี๋ยนจึงได้รับตำแหน่งเป็นผู้ช่วยนายอำเภอในเมืองกองเหลง (กวั่งหลิง) และภายหลังไปรับราชการที่สองอำเภอในเมืองแห้ฝือ (เซี่ยพี) ซุนเกี๋ยนได้มีผู้ติดตามมากขึ้นทำให้ซุนเกี๋ยนขึ้นมาเป็นผู้มีชื่อเสียง

การที่จูฮีติดสินบนเพื่อช่วยชีวิตอิ่น ตฺวันยังไม่เป็นที่รู้กันในตอนแรก ภายหลังจูฮีจะเป็นขุนนางผู้มีชื่อเสียง และรับราชการกับราชสำนักฮั่นอย่างซื่อสัตย์จนกระทั่งราชวงศ์ฮั่นหมดอำนาจในสงครามกลางเมือง

หมายเหตุ

1. เชื่อว่ารัฐเยฺว่ล้มสลายจากการยกทัพบุกของรัฐฉู่เมื่อราว 333 ปีก่อนคริสตกาล ยังไรก็ตามก็มีความเป็นไปได้ว่ารัฐเยฺว่ในฐานะหรือรัฐอันธพาลยังคงอยู่ถึงช่วงปลายศตวรรษที่ 3 ก่อนคริสตกาล

อ้างอิง

1. de Crespigny (2016).
2. de Crespigny (2010).
3. de Crespigny (2018).
4. de Crespigny (2007).
5. Brindley (2015).
6. Brindley (2015), p. 92.

เอกสารอ้างอิง

• Brindley, Erica Fox (2015). Ancient China and the Yue: Perceptions and Identities on the Southern Frontier, c.400 BCE-50 CE. Cambridge: . ISBN .
• de Crespigny, Rafe (2007). A Biographical Dictionary of Later Han to the Three Kingdoms (23-220 AD). Leiden, Boston: Brill. ISBN .
• de Crespigny, Rafe (2016). Fire over Luoyang: A History of the Later Han Dynasty 23-220 AD. Leiden, Boston: Brill. ISBN .
• de Crespigny, Rafe (2010). Imperial Warlord: A Biography of Cao Cao 155-220 AD. Leiden, Boston: Brill. ISBN .
• de Crespigny, Rafe (2018) [1st pub. 1990]. Generals of the South: the foundation and early history of the Three Kingdoms state of Wu (PDF) (Internet (2nd) ed.).