สนธิสัญญารานตะโบ (อังกฤษ: Treaty of Yandabo; พม่า: ရန္တပိုစာချုပ်) หรือชื่ออย่างเป็นทางการคือ สนธิสัญญาสันติภาพระหว่างบริษัทอินเดียตะวันออกอันทรงเกียรติแลพระเจ้ากรุงอังวะ (Treaty of Peace between the East India Company and His Majesty the King of Ava) เป็นสนธิสัญญาสันติภาพที่หยุดสงครามอังกฤษ–พม่าครั้งที่หนึ่ง ลงนามในวันที่ 24 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1826 ณ เมืองรานตะโบ ซึ่งกินระยะเวลาเกือบสองปีนับตั้งแต่วันประกาศสงครามอย่างเป็นทางการในวันที่ 5 มีนาคม ค.ศ. 1824 ฝ่ายพม่าต้องยอมรับเงื่อนไขของอังกฤษโดยไม่มีการหารือกัน
สนธิสัญญาสันติภาพระหว่างบริษัทอินเดียตะวันออกอันทรงเกียรติแลพระเจ้ากรุงอังวะ | |
---|---|
วันลงนาม | 24 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1826 |
ที่ลงนาม | รานตะโบ จักรวรรดิพม่า |
ผู้ลงนาม | |
ภาษา | อังกฤษ, พม่า |
ตามสนธิสัญญา พม่ายินยอมที่จะทำตามเงื่อนไขนี้:
- ยกรัฐอัสสัม, รัฐมณีปุระ, รัฐยะไข่ และชายฝั่งตะนาวศรีทางตอนใต้ของแม่น้ำสาละวินแก่อังกฤษ
- หยุดการแทรกแซงใน ของอัสสัมและอำเภอเนิน
- จ่ายค่าปฏิกรรมสงคราม 1 ล้านปอนด์สเตอร์ลิงแบบผ่อนชำระ 4 ครั้ง
- อนุญาตให้แลกเปลี่ยนตัวแทนทางการทูตระหว่างอังวะกับโกลกาตา
- ลงนามในสนธิสัญญาทางการค้าในเวลาอันสมควร
สนธิสัญญานี้ทำให้สงครามที่ยาวนานและแพงที่สุดในประวัติศาสตร์บริติชราชสิ้นสุดลง โดยมีทหารชาวยุโรปและอินเดียเสียชีวิต 15,000 นาย พร้อมกับชาวพม่าอีกไม่ทราบจำนวน (แต่น่าจะสูงกว่า) การทัพนี้ทำให้อังกฤษ ใช้ค่าใช้จ่ายไป 5 ล้านปอนด์สเตอร์ลิง (เกือบ 18.5 พันล้านในหน่วยดอลลาร์สหรัฐช่วง ค.ศ. 2006) ถึง 13 ล้านปอนด์สเตอร์ลิง ค่าใช้จ่ายนี้นำไปสู่วิกฤตเศรษฐกิจอย่างรุนแรงในบริติชราชใน ค.ศ. 1833
สำหรับฝ่ายพม่า สนธิสัญญานี้คือจุดเริ่มต้นของการเสียเอกราช ทำให้จักรวรรดิพม่าที่สามที่เคยเป็นภัยต่อบริติชราช พังทลายจนไม่เป็นภัยต่อแนวตะวันออกของบริติชราชอีกต่อไป
อ้างอิง
- Lt. Gen. Sir Arthur P. Phayre (1967). History of Burma (2 ed.). London: Sunil Gupta. p. 237.
- Maung Htin Aung (1967). A History of Burma. New York and London: Cambridge University Press. pp. 214–215.
- Thant Myint-U (2006). The River of Lost Footsteps – Histories of Burma. Farrar, Straus and Giroux. p. 113. ISBN .
- Anthony Webster (1998). Gentlemen Capitalists: British Imperialism in South East Asia, 1770–1890. I.B. Tauris. pp. 142–145. ISBN .
- Thant Myint-U (2006). The River of Lost Footsteps – Histories of Burma. Farrar, Straus and Giroux. pp. 125–127. ISBN .
แหล่งข้อมูลอื่น
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
snthisyyarantaob xngkvs Treaty of Yandabo phma ရန တပ စ ခ ပ hruxchuxxyangepnthangkarkhux snthisyyasntiphaphrahwangbristhxinediytawnxxkxnthrngekiyrtiaelphraecakrungxngwa Treaty of Peace between the East India Company and His Majesty the King of Ava epnsnthisyyasntiphaphthihyudsngkhramxngkvs phmakhrngthihnung lngnaminwnthi 24 kumphaphnth kh s 1826 n emuxngrantaob sungkinrayaewlaekuxbsxngpinbtngaetwnprakassngkhramxyangepnthangkarinwnthi 5 minakhm kh s 1824 fayphmatxngyxmrbenguxnikhkhxngxngkvsodyimmikarharuxknsnthisyyarantaobsnthisyyasntiphaphrahwangbristhxinediytawnxxkxnthrngekiyrtiaelphraecakrungxngwawnlngnam24 kumphaphnth kh s 1826thilngnamrantaob ckrwrrdiphmaphulngnam xanackrxngwa bristhxinediytawnxxkphasaxngkvs phma tamsnthisyya phmayinyxmthicathatamenguxnikhni ykrthxssm rthmnipura rthyaikh aelachayfngtanawsrithangtxnitkhxngaemnasalawinaekxngkvs hyudkaraethrkaesngin khxngxssmaelaxaephxenin caykhaptikrrmsngkhram 1 lanpxndsetxrlingaebbphxnchara 4 khrng xnuyatihaelkepliyntwaethnthangkarthutrahwangxngwakboklkata lngnaminsnthisyyathangkarkhainewlaxnsmkhwr snthisyyanithaihsngkhramthiyawnanaelaaephngthisudinprawtisastrbritichrachsinsudlng odymithharchawyuorpaelaxinediyesiychiwit 15 000 nay phrxmkbchawphmaxikimthrabcanwn aetnacasungkwa karthphnithaihxngkvs ichkhaichcayip 5 lanpxndsetxrling ekuxb 18 5 phnlaninhnwydxllarshrthchwng kh s 2006 thung 13 lanpxndsetxrling khaichcayninaipsuwikvtesrsthkicxyangrunaernginbritichrachin kh s 1833 sahrbfayphma snthisyyanikhuxcuderimtnkhxngkaresiyexkrach thaihckrwrrdiphmathisamthiekhyepnphytxbritichrach phngthlaycnimepnphytxaenwtawnxxkkhxngbritichrachxiktxipxangxingLt Gen Sir Arthur P Phayre 1967 History of Burma 2 ed London Sunil Gupta p 237 Maung Htin Aung 1967 A History of Burma New York and London Cambridge University Press pp 214 215 Thant Myint U 2006 The River of Lost Footsteps Histories of Burma Farrar Straus and Giroux p 113 ISBN 978 0 374 16342 6 Anthony Webster 1998 Gentlemen Capitalists British Imperialism in South East Asia 1770 1890 I B Tauris pp 142 145 ISBN 978 1 86064 171 8 Thant Myint U 2006 The River of Lost Footsteps Histories of Burma Farrar Straus and Giroux pp 125 127 ISBN 978 0 374 16342 6 aehlngkhxmulxunwikisxrs mingantnchbbekiywkb khxkhwamsnthisyyarantaob