ไพรมารีซิลิอารีดิสคิเนเซีย (อังกฤษ: Primary ciliary dyskinesia; PCD) หรือ กลุ่มอาการคาร์ทาเกเนอร์ (อังกฤษ: Kartagener’s syndrome) เป็นโรคทางพันธุกรรม แบบออโตโซมอลรีเซสซีฟ ที่ส่งผลให้เกิดความผิดปกติในการทำงานของซิเลียที่ปกคลุม (ทั้งบนและล่าง, , ท่อยูสเทเชียน, หูชั้นกลาง), และ แฟลเจลลาของเซลล์อสุจิ วลีว่า กลุ่มอาการเคลื่อนไหวไม่ได้ทางซิเลีย ("immotile ciliary syndrome") นั้นไม่ได้เป็นที่นิยมใช้แล้วเนื่องด้วยซิเลียเองนั้นยังคงมีการเคลื่อนที่ แต่มีไม่เพียงพอหรือเคลื่อนที่โดยไม่เป็นจังหวะต่อกัน (unsynchronized.)
กลุ่มอาการคาร์ทาเกเนอร์ | |
---|---|
ชื่ออื่น | กลุ่มอาการเคลื่อนไหวไม่ได้ทางซิเลีย (Immotile ciliary syndrome) หรือ กลุ่มอาการคาร์ทาเกเนอร์ (Kartagener’s syndrome) |
ซิเลียปกติ (A) และตัวอย่างซิเลียจากกลุ่มอาการคาร์ทาเจเนอร์ (B) | |
สาขาวิชา | วิทยาปอด, โสตศอนาสิกวิทยา, หทัยวิทยา, เวชพันธุศาสตร์ |
เอพิเธเลียล(มอไทล์ซิเลีย) (epithelial motile cilia) ในการหายใจนั้นประกอบด้วย "ขน" (ซึ่งในทางโครงสร้างและชีวภาพไม่เกี่ยวข้องกันกับ ขน) และมีซับซ้อนต่าง ๆ ที่สร้างจังหวะอย่างเชื่อมโยงกันเพื่อเคลื่อนย้ายเมือกไปตามลำคอ โดยทั่วไป ซิเลียจะมีการพัดที่ 7 ถึง 22 ครั้งต่อวินาที ความผิดปกติใด ๆ ก็ตามอาจก่อให้เกิด (mucociliary clearance) ที่ผิดปกติ ประกอบกับการติดเชื้อในทางเดินหายใจส่วนบนและล่างตามมา ซิเลียยังคงมีส่วนเกี่ยวข้องในกระบวนการทางชีวภาพอื่น ๆ เช่นการผลิตไนตริกออกไซด์ ซึ่งยังคงเป็นประเด็นที่ยังคงศึกษาอยู่ต่อไป
อาการ
ผลกระทบหลักของการทำงานของซิเลียที่เพี้ยนไปนั้นคือการขาดหรือลดลงของการชำระเมือกจากปอด และความไวต่อการรเกิดการติดเชื้อในทางเดินหายใจ เช่น โรคไซนัสอักเสบ, ถุงลมอักเสบ, ปอดบวม และ ออทิทิสมีเดีย ผลกระทบอย่างก้าวหน้าต่อระบบทางเดินหายใจนั้นพบได้ทั่วไป รวมถึงถุงลมโป่งพอง (bronchiectasis) อย่างก้าวหน้าในเด็ก และโรคไซนัสในเด็ก (ซึ่งต่อมาอาจร้ายแรงได้ในวัยผู้ใหญ่) อย่างไรก็ตาม การชักโรคนั้นอาจขาดข้อมูลในช่วงต้นของชีวิตทั้ง ๆ ที่มีอาการที่เป็นเอกลักษณ์ ในเพศชาย การขาดความสามารถในการเคลื่อนไหวของอสุจิอาจนำไปสู่การเป็นหมัน อย่างไรก็ตาม การปฏิสนธิแบบสามารถเข้ามาช่วยเหลือได้ และมีบางกรณีที่พบอสุจิสามารถเคลื่อนไหวได้ นอกจากนี้ยังพบว่าในผู้หญิง ระดับเจริญพันธุ์ลดลง เนื่องมาจากซิเลียในท่อรังไข่ (oviductal cilia) ผิดปกติ
อ้างอิง
- Coren, M. E; Meeks, M; Morrison, I; Buchdahl, R. M; Bush, A (2002). "Primary ciliary dyskinesia: Age at diagnosis and symptom history". Acta Paediatrica. 91 (6): 667–9. doi:10.1080/080352502760069089. PMID 12162599.
- "สำเนาที่เก็บถาวร". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-10-08. สืบค้นเมื่อ 2020-07-17.[]
- McComb, P; Langley, L; Villalon, M; Verdugo, P (1986). "The oviductal cilia and Kartagener's syndrome". Fertility and Sterility. 46 (3): 412–6. doi:10.1016/S0015-0282(16)49578-6. PMID 3488922.
ดูเพิ่ม
- GeneReview/NCBI/NIH/UW entry on Primary Ciliary Dyskinesia
แหล่งข้อมูลอื่น
การจำแนกโรค | D |
---|---|
ทรัพยากรภายนอก |
|
บทความนี้อาจประกอบด้วยข้อมูลบางส่วนจากแหล่งข้อมูลสาธารณสมบัติ "National Heart, Lung, and Blood Institute Rare Diseases Report FY 2001" ซึ่งเข้าถึงได้จาก
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
iphrmarisilixaridiskhienesiy xngkvs Primary ciliary dyskinesia PCD hrux klumxakarkharthaekenxr xngkvs Kartagener s syndrome epnorkhthangphnthukrrm aebbxxotosmxlriesssif thisngphlihekidkhwamphidpktiinkarthangankhxngsieliythipkkhlum thngbnaelalang thxyusethechiyn huchnklang aela aeflecllakhxngesllxsuci wliwa klumxakarekhluxnihwimidthangsieliy immotile ciliary syndrome nnimidepnthiniymichaelwenuxngdwysieliyexngnnyngkhngmikarekhluxnthi aetmiimephiyngphxhruxekhluxnthiodyimepncnghwatxkn unsynchronized klumxakarkharthaekenxrchuxxunklumxakarekhluxnihwimidthangsieliy Immotile ciliary syndrome hrux klumxakarkharthaekenxr Kartagener s syndrome sieliypkti A aelatwxyangsieliycakklumxakarkharthaecenxr B sakhawichawithyapxd ostsxnasikwithya hthywithya ewchphnthusastr exphietheliylmxithlsieliy epithelial motile cilia inkarhayicnnprakxbdwy khn sunginthangokhrngsrangaelachiwphaphimekiywkhxngknkb khn aelamisbsxntang thisrangcnghwaxyangechuxmoyngknephuxekhluxnyayemuxkiptamlakhx odythwip sieliycamikarphdthi 7 thung 22 khrngtxwinathi khwamphidpktiid ktamxackxihekid mucociliary clearance thiphidpkti prakxbkbkartidechuxinthangedinhayicswnbnaelalangtamma sieliyyngkhngmiswnekiywkhxnginkrabwnkarthangchiwphaphxun echnkarphlitintrikxxkisd sungyngkhngepnpraednthiyngkhngsuksaxyutxipxakarphlkrathbhlkkhxngkarthangankhxngsieliythiephiynipnnkhuxkarkhadhruxldlngkhxngkarcharaemuxkcakpxd aelakhwamiwtxkarrekidkartidechuxinthangedinhayic echn orkhisnsxkesb thunglmxkesb pxdbwm aela xxthithismiediy phlkrathbxyangkawhnatxrabbthangedinhayicnnphbidthwip rwmthungthunglmopngphxng bronchiectasis xyangkawhnainedk aelaorkhisnsinedk sungtxmaxacrayaerngidinwyphuihy xyangirktam karchkorkhnnxackhadkhxmulinchwngtnkhxngchiwitthng thimixakarthiepnexklksn inephschay karkhadkhwamsamarthinkarekhluxnihwkhxngxsucixacnaipsukarepnhmn xyangirktam karptisnthiaebbsamarthekhamachwyehluxid aelamibangkrnithiphbxsucisamarthekhluxnihwid nxkcakniyngphbwainphuhying radbecriyphnthuldlng enuxngmacaksieliyinthxrngikh oviductal cilia phidpktixangxingCoren M E Meeks M Morrison I Buchdahl R M Bush A 2002 Primary ciliary dyskinesia Age at diagnosis and symptom history Acta Paediatrica 91 6 667 9 doi 10 1080 080352502760069089 PMID 12162599 saenathiekbthawr khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2016 10 08 subkhnemux 2020 07 17 txngkarxangxingetmrupaebb McComb P Langley L Villalon M Verdugo P 1986 The oviductal cilia and Kartagener s syndrome Fertility and Sterility 46 3 412 6 doi 10 1016 S0015 0282 16 49578 6 PMID 3488922 duephimGeneReview NCBI NIH UW entry on Primary Ciliary DyskinesiaaehlngkhxmulxunkarcaaenkorkhDICD 10 J98 0 ICD 759 3 244400 242650MeSH D002925 7112thrphyakrphaynxk med 1220 ped 1166 bthkhwamnixacprakxbdwykhxmulbangswncakaehlngkhxmulsatharnsmbti National Heart Lung and Blood Institute Rare Diseases Report FY 2001 sungekhathungidcak bthkhwamaephthysastrniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldkhk