สงวน จูฑะเตมีย์

สงวน จูฑะเตมีย์ หรือ เสวกตรี นายหมวดโท หลวงนฤเบศร์มานิต ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ (เกิด 10 เมษายน 2427 - 15 ตุลาคม 2523) เป็นสมาชิกคณะราษฎรสายพลเรือน และเป็นรัฐมนตรีไม่ได้ประจำกระทรวง ถึง 5 สมัย ตั้งแต่ คณะรัฐมนตรีไทย คณะที่ 4 - 9 โดยมีนายพันเอก พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน) เป็นนายกรัฐมนตรี เป็นอดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการคลัง รัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม และอดีตอธิบดีกรมสรรพสามิต

เสวกตรี สงวน จูฑะเตมีย์ ท.ช.
ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ (ชั่วคราว)
ดำรงตำแหน่ง 9 มิถุนายน พ.ศ. 2489 – 16 มิถุนายน พ.ศ. 2489 ดำรงตำแหน่งร่วมกับ พระสุธรรมวินิจฉัย พระยานลราชสุวัจน์
กษัตริย์	พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
นายกรัฐมนตรี	ปรีดี พนมยงค์
ก่อนหน้า	ปรีดี พนมยงค์
ถัดไป	พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระชัยนาทนเรนทร พระยามานวราชเสวี
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม
ดำรงตำแหน่ง 24 มีนาคม พ.ศ. 2489 – 11 มิถุนายน พ.ศ. 2489
นายกรัฐมนตรี	ปรีดี พนมยงค์
ก่อนหน้า	หลวงศุภชลาศัย (บุง ศุภชลาศัย)
ถัดไป	ทองอินทร์ ภูริพัฒน์
รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการคลัง
ดำรงตำแหน่ง 13 เมษายน พ.ศ. 2482 – 7 มีนาคม พ.ศ. 2485
นายกรัฐมนตรี	แปลก พิบูลสงคราม
ก่อนหน้า	ขุนสมาหารหิตะคดี
ถัดไป	กาจ กาจสงคราม
อธิบดีกรมสรรพสามิต
ดำรงตำแหน่ง 10 เมษายน พ.ศ. 2477 – 1 เมษายน พ.ศ. 2483
ก่อนหน้า	พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิวัฒนไชย
ถัดไป
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	10 เมษายน พ.ศ. 2427
เสียชีวิต	15 ตุลาคม พ.ศ. 2523 (96 ปี)

ประวัติ

ชีวิตการทำงาน

หลวงนฤเบศร์มานิต (สงวน จูฑะเตมีย์) เป็นสมาชิกคณะราษฎรสายพลเรือน และเป็นรัฐมนตรีไม่ได้ประจำกระทรวง ถึง 5 สมัย ในรัฐบาลของพระยาพหลพลพยุหเสนา และเป็นรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการคลัง ในปี พ.ศ. 2482 และเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรมในรัฐบาลของนายปรีดี พนมยงค์

นอกจากนี้ก่อนหน้าที่จะเข้าสู่วงการทางการเมือง หลวงนฤเบศร์มานิตเคยเป็นคุณครูสอน โรงเรียนราชวิทยาลัย ซึ่งภายหลังชื่อโรงเรียน ภ.ป.ร. ราชวิทยาลัย ในพระบรมราชูปถัมภ์ โดยรับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็น ขุนนฤเบศร์มานิต ถือศักดินา ๓๐๐ เมื่อวันที่ 6 ธันวาคม พ.ศ. 2458 ได้รับพระราชทานยศเป็นรองหุ้มแพร เมื่อวันที่ 15 มิถุนายน 2459 และได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็น หลวงนฤเบศร์มานิต ถือศักดินา ๔๐๐ เมื่อวันที่ 2 พฤศจิกายน พ.ศ. 2462 โดยได้เข้ารับพระราชทานสัญญาบัตรบรรดาศักดิ์เมื่อวันที่ 28 ธันวาคม 2463

บั้นปลายชีวิต

ในวันที่ 30 มกราคม พ.ศ. 2523 สงวน จูฑะเตมีย์ (หลวงนฤเบศร์มานิต) ถูกศาลแพ่ง สั่งให้เป็นบุคคลซึ่งไร้ความสามารถ อันเนื่องมาจากป่วยเป็นอัมพาต นัยน์ตามองไม่เห็น พูดจาไม่รู้เรื่อง ช่วยเหลือตนเองไม่ได้ โดยบรรจง จูฑะเตมีย์เป็นผู้อนุบาล

ยศและตำแหน่ง

• 15 มิถุนายน 2459 – รองหุ้มแพร
• 4 มีนาคม 2461 – นายหมวดโท

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2482 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 2 ทวีติยาภรณ์ช้างเผือก (ท.ช.)
• พ.ศ. 2467 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 4 จัตุรถาภรณ์ช้างเผือก (จ.ช.)
• พ.ศ. 2459 – เหรียญราชรุจิทอง รัชกาลที่ 6 (ร.จ.ท.6)

อ้างอิง

1. หลวงนฤเบศร์มานิต - สถาบันพระปกเกล้า
2. พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งและแต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๑๖ ราย)
3. ประกาศกระทรวงการคลังเรื่อง ให้หลวงนฤเบศร์มานิต พ้นจากตำแหน่ง
4. พระราชบัญญัติบำเหน็จบำนาญข้าราชการฝ่ายพลเรือน มาตรา 10
5. ราชกิจจานุเบกษา ประกาศ ตั้งอธิบดีกรมสรรพสามิต, เล่ม 51, ตอน ง, 22 เมษายน พ.ศ. 2477, หน้า 207
6. ราชกิจจานุเบกษา ประกาศกระทรวงการคลัง เรื่อง ให้หลวงนฤเบศร์มานิต พ้นจากตำแหน่งอธิบดีกรมสรรพสามิตต์ เพราะอายุครบเกษียณ , เล่ม 57, ตอน ง, 11 มิถุนายน พ.ศ. 2483, หน้า 729
7. พระบรมราชโองการ ประกาศ แต่งตั้งรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงกลาโหม และกระทรวงการคลัง (นายพันเอก หลวงพรหมโยธี และหลวงนฤเบศร์มานิต)
8. พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งและแต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๑๖ ราย)
9. พระราชทานสัญญาบัตรบรรดาศักดิ์
10. พระราชทานยศ
11. พระราชทานบรรดาศักดิ์ (หน้า ๒๒๑๒)
12. รายวันพระราชทานสัญญาบัตรบรรดาศักดิ์
13. ประกาศศาลแพ่ง เรื่องให้นายสงวน จูฑะเตมีย์ เป็นบุคคลไร้ความสามารถ
14. พระราชทานยศเสือป่า
15. แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์
16. พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ (หน้า 3492)
17. พระราชทานเหรียญราชรุจิ