Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| กระโถนพระฤๅษี | |
|---|---|
 | |
| ดอกของกระโถนพระฤๅษี | |
| สถานะการอนุรักษ์ | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| อาณาจักร: | Plantae |
| หมวด: | Magnoliophyta |
| ชั้น: | Magnoliopsida |
| อันดับ: | Malpighiales |
| วงศ์: | Rafflesiaceae |
| สกุล: | Sapria |
| สปีชีส์: | S. himalayana |
| ชื่อทวินาม | |
| Sapria himalayana | |
| ชื่อพ้อง | |
| Richthofenia siamensis Hosseus | |
กระโถนพระฤๅษี (ชื่อวิทยาศาสตร์: Sapria himalayana) เป็นพืชดอกจำพวกกาฝากหรือพืชเบียนหายาก เป็นญาติใกล้ชิดกับพืชสกุลบัวผุด พบในทางตะวันออกของเทือกเขาหิมาลัย กระโถนพระฤๅษีเป็นการแสดงออกให้เห็นอย่างสุดโต่งของการอิงอาศัย ทุกอย่างจะขึ้นกับพืชเจ้าของบ้านไม่ว่าจะเป็นน้ำ, สารอาหาร และ ผลผลิตจากกระบวนการสังเคราะห์แสงที่มันจะดูดมาด้วยระบบรากพิเศษที่เรียกว่ารากเบียน (haustoria) รากเบียนนี้จะเจาะเข้าไปที่ไซเล็มและโฟลเอ็มของพืชเจ้าบ้าน
การกระจายพันธุ์
กระโถนพระฤๅษีถูกพบในอุทยานแห่งชาตินัมทาฟา ในตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศอินเดีย และยังมีประวัติว่าพบในบริเวณนี้อีก เช่น หุบเขามิศมี (Mishmi) หุบเขาอะกา (Aka) ในอรุณาจัลประเทศ, และในรัฐอัสสัม, รัฐมณีปุระ และรัฐเมฆาลัย, แต่ไม่มีการพบในบริเวณเหล่านี้มานานแล้ว ในประเทศไทยพบในอุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุย, อุทยานแห่งชาติดอยอินทนนท์, อุทยานแห่งชาติดอยภูคา, ภูสอยดาว, เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูเขียว และอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน และยังพบกระโถนพระฤๅษีในประเทศภูฏาน, ทางตะวันตกเฉียงใต้ของจีน, ประเทศพม่า, และประเทศเวียดนามด้วย พบในป่าไม่ผลัดใบที่ความสูงจากระดับน้ำทะเล 800 ถึง 1,450 ม.
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ดอกของกระโถนพระฤๅษีมีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 20 ซม. มีเพศเดียวและดอกเพศผู้และดอกเพศเมียอยู่แยกต้นกัน มี 10 กลีบ กลีบหนาอ้วน เรียงเป็น 2 ชั้นกลีบชั้นนอกใหญ่กว่ากลีบชั้นใน มีสีแดงเลือดหมูปกคลุมด้วยจุดสีเหลือง กลีบลักษณะตั้งขึ้นส่วนปล่ายโค้งแอ่นออกด้านนอกคล้ายระฆังหงาย มีช่องเปิดตรงกราง ปลายฐานรูปแคปซูลแผ่ออกเป็นจานคล้ายแอ่งกระทะ เส้าเกสรอยู่บนแคปซูลใต้แผ่นจาน ในดอกเพศผู้แคปซูลจะผอมและเรียวกว่าในดอกเพศเมีย และมีลักษณะนูนตรงกลางจานขณะที่ดอกเพศเมียมีลักษณะเว้น ดอกปรากฏอยู่เหนือดิน ดอกบานใน 2-3 วัน มีกลิ่นเน่าเหม็น ออกดอกช่วงเดือนสิงหาคมและกันยายนติดผลช่วงฤดูหนาว หลังจากบานแล้วดอกจะแตกออกมีสีเข้มขึ้นและค่อยๆเน่าเปื่อยอย่างช้าๆ ผลหนาและมีกลีบเลี้ยงด้านบน เมล็ดมีขนาดเท่าผลองุ่นมีสีน้ำตาลดำ
พืชสกุลกระโถนฤๅษีมีรากเบียนและพืชที่มันอิงอาศัยนั้นเป็นไม้เลื้อยเขตร้อน เช่น องุ่น และ พืชสกุลเถาวัลย์น้ำ (Tetrastigma) ดอกจะแทงขึ้นมาสั้นๆ, ตั้งขึ้น และไม่แตกกิ่งก้าน มันอาจถูกผสมเกสรโดยแมลงวันและเมล็ดถูกกระจายพันธุ์โดยสัตว์จำพวกฟันแทะ แต่ยังไม่มีการยืนยัน
นอกจากนี้กระโถนพระฤๅษียังมีรูปแบบอีกหนึ่งรูปแบบคือกระโถนพระฤๅษีจุดขาว (ชื่อวิทยาศาสตร์: Sapria himalayana Griffith f. albovinosa Bänziger&Hansen) ซึ่งต่างจากกระโถนพระฤๅษีตรงกลีบมีสีแดงแบบไวน์แดง และมีจุดสีขาวกระจายทั่วกลีบ เป็นพืชถิ่นเดียวของประเทศไทย
ดูเพิ่ม
อ้างอิง
- Griffith (1844) Proc. Linn. Soc. Lond., 1: 217
- "Sapria", Flora of China 5: 271. 2003. PDF
- สำนักงานหอพรรณไม้. ชื่อพรรณไม้แห่งประเทศไทย เต็ม สมิตินันทน์ -- กรุงเทพมหานคร : กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช, พ.ศ. 2549
- Adhikari, D., Arunachalam, A., Majumder, M., Sarmah, R. & Khan, M.L. (2003) "A rare root parasitic plant (Sapria himalayana Griffith.) in Namdapha National Park, northeastern India", Current Science 85 (12), p. 1669. PDF
- "Threatened Plants of Arunachal Pradesh", National Wildlife Database. Wildlife Institute of India, Dehradun. PDF[]
- Griffith, W. (1847). Journals of Travels in Assam, Burma, Bhutan, Afghanistan and the neighbouring countries, Calcutta
- Bor, N.L. (1938) Indian For. Rec., 1, i–ix, pp. 103–221.
- Chauhan, A.S., Singh, K.P., & Singh, D.K. (1996) A Contribution to the Flora of Namdapha, Arunachal Pradesh (ed. Hajra, P.K.), Botanical Survey of India
- ครอบครัวบัวผุด ราชินีแห่งกาฝาก,นิตยสารสารคดี ปีที่25 ฉบับที่ 292 หน้า 122-158
- National Park Bulletin, October–November 2005. Wildlife and Park Conservation Department, Government of Thailand. PDF
- Elliott, S. (1992) "Status, Ecology and Conservation of Sapria himalayana Griff. (Rafflesiaceae) in Thailand", Journal of Wildlife in Thailand, 2 (1) pp. 44–52 LINK 2009-04-24 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
kraothnphravisidxkkhxngkraothnphravisisthanakarxnurksiklsuyphnthukarcaaenkchnthangwithyasastrxanackr Plantaehmwd Magnoliophytachn Magnoliopsidaxndb Malpighialeswngs Rafflesiaceaeskul Sapriaspichis S himalayanachuxthwinamSapria himalayanachuxphxngRichthofenia siamensis Hosseus kraothnphravisi chuxwithyasastr Sapria himalayana epnphuchdxkcaphwkkafakhruxphuchebiynhayak epnyatiiklchidkbphuchskulbwphud phbinthangtawnxxkkhxngethuxkekhahimaly kraothnphravisiepnkaraesdngxxkihehnxyangsudotngkhxngkarxingxasy thukxyangcakhunkbphuchecakhxngbanimwacaepnna sarxahar aela phlphlitcakkrabwnkarsngekhraahaesngthimncadudmadwyrabbrakphiessthieriykwarakebiyn haustoria rakebiynnicaecaaekhaipthiiselmaelaoflexmkhxngphuchecabankarkracayphnthukraothnphravisithukphbinxuthyanaehngchatinmthafa intawnxxkechiyngehnuxkhxngpraethsxinediy aelayngmiprawtiwaphbinbriewnnixik echn hubekhamismi Mishmi hubekhaxaka Aka inxrunaclpraeths aelainrthxssm rthmnipura aelarthemkhaly aetimmikarphbinbriewnehlanimananaelw inpraethsithyphbinxuthyanaehngchatidxysuethph puy xuthyanaehngchatidxyxinthnnth xuthyanaehngchatidxyphukha phusxydaw ekhtrksaphnthustwpaphuekhiyw aelaxuthyanaehngchatiaekngkracan aelayngphbkraothnphravisiinpraethsphutan thangtawntkechiyngitkhxngcin praethsphma aelapraethsewiydnamdwy phbinpaimphldibthikhwamsungcakradbnathael 800 thung 1 450 m kraothnphravisi inesnthangsuksathrrmchati xuthyanaehngchatidxyphukhalksnathangphvkssastrdxkkhxngkraothnphravisimiesnphansunyklangpraman 20 sm miephsediywaeladxkephsphuaeladxkephsemiyxyuaeyktnkn mi 10 klib klibhnaxwn eriyngepn 2 chnklibchnnxkihykwaklibchnin misiaedngeluxdhmupkkhlumdwycudsiehluxng kliblksnatngkhunswnplayokhngaexnxxkdannxkkhlayrakhnghngay michxngepidtrngkrang playthanrupaekhpsulaephxxkepncankhlayaexngkratha esaeksrxyubnaekhpsulitaephncan indxkephsphuaekhpsulcaphxmaelaeriywkwaindxkephsemiy aelamilksnanuntrngklangcankhnathidxkephsemiymilksnaewn dxkpraktxyuehnuxdin dxkbanin 2 3 wn miklinenaehmn xxkdxkchwngeduxnsinghakhmaelaknyayntidphlchwngvduhnaw hlngcakbanaelwdxkcaaetkxxkmisiekhmkhunaelakhxyenaepuxyxyangcha phlhnaaelamiklibeliyngdanbn emldmikhnadethaphlxngunmisinatalda phuchskulkraothnvisimirakebiynaelaphuchthimnxingxasynnepnimeluxyekhtrxn echn xngun aela phuchskulethawlyna Tetrastigma dxkcaaethngkhunmasn tngkhun aelaimaetkkingkan mnxacthukphsmeksrodyaemlngwnaelaemldthukkracayphnthuodystwcaphwkfnaetha aetyngimmikaryunyn nxkcaknikraothnphravisiyngmirupaebbxikhnungrupaebbkhuxkraothnphravisicudkhaw chuxwithyasastr Sapria himalayana Griffith f albovinosa Banziger amp Hansen sungtangcakkraothnphravisitrngklibmisiaedngaebbiwnaedng aelamicudsikhawkracaythwklib epnphuchthinediywkhxngpraethsithyduephimkraothnvisi kraothnnangsida kraothnphraramxangxingGriffith 1844 Proc Linn Soc Lond 1 217 Sapria Flora of China 5 271 2003 PDF sanknganhxphrrnim chuxphrrnimaehngpraethsithy etm smitinnthn krungethphmhankhr krmxuthyanaehngchati stwpa aelaphnthuphuch ph s 2549 Adhikari D Arunachalam A Majumder M Sarmah R amp Khan M L 2003 A rare root parasitic plant Sapria himalayana Griffith in Namdapha National Park northeastern India Current Science 85 12 p 1669 PDF Threatened Plants of Arunachal Pradesh National Wildlife Database Wildlife Institute of India Dehradun PDF lingkesiy Griffith W 1847 Journals of Travels in Assam Burma Bhutan Afghanistan and the neighbouring countries Calcutta Bor N L 1938 Indian For Rec 1 i ix pp 103 221 Chauhan A S Singh K P amp Singh D K 1996 A Contribution to the Flora of Namdapha Arunachal Pradesh ed Hajra P K Botanical Survey of India khrxbkhrwbwphud rachiniaehngkafak nitysarsarkhdi pithi25 chbbthi 292 hna 122 158 National Park Bulletin October November 2005 Wildlife and Park Conservation Department Government of Thailand PDF Elliott S 1992 Status Ecology and Conservation of Sapria himalayana Griff Rafflesiaceae in Thailand Journal of Wildlife in Thailand 2 1 pp 44 52 LINK 2009 04 24 thi ewyaebkaemchchin